De Incarnatione Domini Contra Nestorum

Ais ergo in alia disputatione, immo in alia blasphemia tua: et spiritum de diuina natura separauit, qui humanitatem eius creauit. ait enim quia, quod ex Maria natum est, de spiritu sancto est. qui et iustitia repleuit quod creatum est. ait enim: apparuit in carne, iustificatus est in spiritu. item qui eum fecit et daemoniis metuendum. ego enim, ait, in spiritu dei eicio daemones. qui et carnem eius fecit templum: uidi enim spiritum descendentem quasi columbam et manentem super eum. item qui ei donauit eleuationem in caelum. ait enim: dans mandatum apostolis, quos elegit, per spiritum sanctum eleuatus est. hunc denique qui tantam gloriam Christo [*]( 2] Luc. 4, 9-10. 8] Ps. 90,11. 6] Ps. 90,13. 19] Matth. 1, 20. 21] I Tim. 3,16. 23] Matth. 12, 28. 25] Ioh. 1, 32. 27] Act. 1, 2. ) [*]( 1 es] est N exempla M 2 euuangelio Np deum Mv 4 mandabit scripsi: mandauit NMpv cf. Conl. 1, 20, 4 9 dampnaret NMp 11 et] ut px 18 si om. M 14 condempnes NMp 18 separauit (scil. scriptura) p: separant N separas M separans t? 19 qui] quia M ei p 24 ecio p 26 et om. N )

omnis ergo in his blasphemia tua haec est, ut nihil Christus per se habuerit, sed nec ipse, ut tu ais, solitarius homo aliquid a uerbo, id est a filio dei ceperit, sed totum in eo donum spiritus fuerit. si ergo omne id, quod tu ad spiritum refers, esse ipsius demonstrabimus, quid reliquum est nisi ut, quem tu ideo hominem uis intellegi, quia ut ais totum habuerit alienum, nos ideo probemus deum, quia habuerit totum suum? et quidem hoc non disputationibus tantum aut argumentis, sed uoce ipsius diuinitatis probabimus, quia nulla de deo rectius quam diuina testantur: et quia nulla se melius quam ipsa maiestas dei nouit, nullis de deo dignius creditur quam his, in quibus deus ipse est testis suus.

primum ergo quod ais quia humanitatem eius spiritus sanctus crearit, possemus id nos simpliciter intellegere, si agnosceremus te id non infideliter protulisse. neque enim nos conceptam ex spiritu sancto domini carnem negamus, sed ita tamen conceptum corpus cooperante spiritu dicimus, ut creatum tamen sibi a filio dei hominem suum esse dicamus, dicente ipso in scriptis sacris spiritu sancto atque testante: sapientia aedificauit sibi domum.

uides ergo quod ld, quod conceptum est a spiritu sancto, aedificatum a filio dei atque perfectum est: non quia aliud opus filii dei, aliud spiritus sancti sit, sed quia per unitatem diuinitatis ac maiestatis et operatio spiritus aedificatio filii dei sit et aedificatio filii dei cooperatio spiritus sancti. et ideo non solum spiritus sanctus in uirginem superuenisse, sed etiam uirtus altissimi obumbrasse uirginem legitur, ut, quia sapientia ipsa plenitudo diuinitatis est, sapientia sibi domum aedificante omnem diuinitatis plenitudinem nemo [*]( 19] Prou. 9, 1. ) [*](1 complura intercidisse patet : cf. cap. 23,1 2 tua ais M 3 aliquod Nl coeperit N 5 demonstrauimus Nip 6 intelligi Mp ait Ml 7 qui p 8 aut] ut M 9 id ipsius M probauimus Nlp 11 nullus Nip nulli M dignis M 12 hii p deus om. M suis N1 13 sanctus om. M possimus nos id M 14 intelligere Mp 16 dominicam M temen N1 18 scripturis Mp 20 ergo id quod conceptum est de spiritu M )

sed infelii blasphemandi amentia dum separare Christum a filio dei nititur, non uidet se ipsam a se diuinitatis penitus separare naturam: nisi forte credit quod ideo aedificata ei a sancto spiritu domus sit, quia idoneus ac potens ad aedificatum sibi domum ipse non fuerit. sed hoc quam insanum est tam ridiculum, ut, qui nutu suo omnem caelestium ac terrestrium uniuersitatem creasse creditur, aedificare sibi corpus non potuisse credatur, praesertim cum uirtus sancti spiritus uirtus eius sit et ita unita sibi atque inseparabilis diuinitas sit trinitatis atque maiestas, ut nihil omnino in una deitatis persona possit intellegi quod a plenitudine diuinitatis ualeat separari.

ergo hoc posito et intellecto, quod iuxta fidem scripturae sacrae spiritu sancto superueniente et uirtute altissimi obumbrante sapientia sibi domum aedificauerit, reliquae calumniarum blasphemiae nihil sunt. neque enim dubium est quod ipse per se atque in se uniuersa fecerit, in cuius nomine ac fide etiam credentium fides nulla non potuit: neque enim ille auxilio alterius eguit, cum ne illi quidem eguerint, qui in uirtute ipsius crediderunt.

atque ideo et illud, quod ais quia spiritu iustificatus sit, et quod metuendum eum daemonibus spiritus sanctus fecerit, et quod caro eius a spiritu facta sit templum, et quod a spiritu sit eleuatus in caelum, sacrilega et furiosa sunt omnia: non quia in his omnibus quae ipse fecit unitas et cooperatio spiritus defuisse credenda sit, utpote cum numquam deitas a se desit et in operibus saluatoris semper uirtus fuerit trinitatis, sed quia tu domino Iesu Christo quasi inopi et inbecillo opitulatum uis spiritum sanctum, qui ea utique illi tribuerit quae praestare sibi ipse non quiuerit. disce itaque ex sacris testimoniis deum credere et falsitatem [*]( 1 ambigeret Mv blasphemantis N1 4 apu sancto p ydoneus p aedificandam M: cf. II, 3, 6. III, 2, 1 5 quam] tam M 6 tam]j iam N1 quam Mp suo om. Mv 8 spiritus sancti p 9 diuinitatis ait trimtatisque magestas M 11 intelligi Mp 12 hoc] alhoc M, sed si dcletum intellectu M 14 ediflcauitp 15 est om. M 18 auxiliū M eguit] eguisse credendus eat M ille p 19 ait p 20 a spiritu v 21 Banctua om. Mv 22 eleuatus sit Mv 25 nunquain M 28 illi utique Mpv nequiuerit M 29 deum] dm̄ p,j )