De Incarnatione Domini Contra Nestorum

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Quidquid ergo de domino Iesu dixeris, totum dicis. et in dei enim filio filium hominis et in hominis filio dei filium nuncupabis, tropo scilicet synecdoches, quo et a parte totum intellegitur et a toto portio nominatur, docentibus id utique etiam scripturis sacris, in quibus dominus saepe hoc tropo utens, dum de aliis sic docet, sic etiam uoluit intellegi de se [*](2] I Cor. 8, 6. 5] I Cor. 2, 8. ) [*]( 6 cruciflxent N symbolum v 8 omousion Np dicens v 9 Maria om. 11 10 scilicet concorporans a 13 tollerautiam p 14 ac sic licet scripsi: cf. cap. 33, 3 et 5 ac scilicet Np ac licet 11 initiabilis Na: cf. p. 348, 9 17 est ante utriusque om. v 18 natus ita marg. p ita et in se 11 concta Nl 22 ut in marg. p 24 quicquid pv Iesu Christo 11 25 enim om. v 26 nunccupabis N a paite] aperte N 27 intelligitur p 28 scriptis 11 29 intelligi p de se ipso uoluit intelligi v ) [*]( XVII. Cua. 1. ) [*]( 80 )

350
ipso. neque enim in diuinis uoluminibus aliter uel dies interdum uel res uel homines uel tempora designantur: sicut illud, quod quadringentis Israhelem seruiturum annis in Aegypto deus praedicit dicens ad Abraham: sciens scito quia peregrinum erit semen tuum in terra non sua, et seruituti eos subicient et affligent eos annis quadringentis, cum, si omne tempus ex quo deus locutus est consideretur, plus sint quam quadringenti, si autem illud tantum quo ser- I uierunt, minus.

quod scilicet tempus nisi hoc tropo intellegitur, mentitur forsitan, quod absit a Christianis sensibus, dei sermo: sed dum utique a tempore diuinae uocis et totum uitae tempus annos plus quam quadringentos et seruitus minus multo quadringentos habet, fit ut uel a toto pars uel a parte totum ualeat intellegi. non dissimilis quoque etiam de diebus interdum ac noctibus significatio est, ubi, cum in utroque tempore unus dies intellegatur, in parte unius temporis tempus utrumque monstratur. hoc siquidem modo etiam illud quod de tempore dominicae passionis obscurum uidpt.ur aperitur.

cum enim snb exemplo Ionae prophetae futurum filium hominis dominus in corde terrae tribus diebus et tribus noctibus esse praedixerit, et post sextam sabbati qua crucifixus est non nisi una tantum apud inferos die et duabus noctibus fuerit, quomodo diuini sermonis ueritas inuenitur? tropo scilicet synecdochico, id est ut et ad diem qua crucifixus est nox praeterita, et ad noctem qua resurrexit dies futura referatur: ac sic additis et nocte quae praecessit diei suae et die qui subsecutus est nocti suae i nihil deesse integro tempori noscitur, quod a sui parte suppletur. scatent his rationum exemplis scripturae sacrae, sed [*]( 4] Gen. 15, 13 (LXX). 19] cf. Matth. 12,40. i ) [*]( 2 uel homines bis p 3 Israelem pv annis seruiturum ApgyptiisI deus praedicat v egipto p 4 abraamp 8 tantum] totu Nl 9 iu-j telligitur p intelligatur v10 mentitus c serino uideatur v 11 diuine uoris] hinc pergit M 12 seniitutis M multo quam quadriugentos Mps 13 et. ita fit M ita fit v 14 intelligi Mp 15 significatio est] significatione p 16 intellig. Mp parte Np 17 de ow. M 23 sine-J doche M sjneedoches v 24 et ante ad diem om. Npv 26 praeoes- J serit M subiectus M 28 ncantent N m )

351
longum est uniuersa memorare.

sic enim dicente psalmo: quid est homo, quod memor es eius? a parte totum intellegitur, dum uno homine nuncupato plenitudo humani generis demonstratur, sic etiam illud, ubi Achab peccauit, peccasse plebs dicitur, dum uniuersitate appellata a toto portio designatur. Iohannes quoque praecursor domini post me, inquit, uenit uir qui ante me factus est, quia prior me erat, quomodo igitur post se uenturum indicat quem ante se fuisse designat? si enim de homine hoc qui postea natus est intellegitur, quomodo ante ipsum fuit? si de uerbo, quomodo post me uir uenit, nisi quod in uno domino Iesu Christo et posteritas hominis et uerbi antiquitas demonstratur?

ac sic fit ut unus idemque dominus et ante illum fuerit et post illum uenerit, quia et secundum carnem est Iohanne posterior et secundum diuinitatem omnibus prior, et ideo ille uirum tantummodo nominans et hominem demonstrauit et uerbum, quia, cum dominus Iesus Christus filius dei et homine consummatus fuerit et uerbo, unum de eo dicens omnia demonstrauit. et quid plura? dies me, ut reor, deficiet, si omnia quae de hoc dici possunt colligere aut enarrare temptauero: et satis haec quae nunc diximus in hac negotii parte dumtaxat et ad symboli sunt expositionem et ad causae officium et ad libri modum.

[*](I.\tQuod euenire his solet qui, cum pelagus iam euaserint, 25 aut praetentas portubus syrtes aut uicina litoribus saxa formi- 2] Ps. 8, 5. G] Ioh. 1, 30. 1 memorari Mp 2 intellig. Mp 3 numcupato p 4 illud om. p Achab] a capacibus M pecasse M 6 quoque om. Np 9 intellig. Mp 10 quomod (sic) M uir post me Mv 13 deus M 15 hominibus M 17 consumatus M 19 me] michi p deficit Np deficiat v 20 collegero aut narrare M 21 hac] ac M et om. M simboli p 22 ad ante causae om. p modum. Explicit liber VI de incarna-tioil xPi N Explicit liber sextus (sextus liber p) Mp Incipit liber septimus (VII Np) NMp 25 sirtes M)