Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

SERENVS: Periculosae praesumptionis est necdum rebus recte discussis nec certa ratione collecta de natura cuiuslibet rei praepropere definire ac de consideratione fragilitatis suae capere coniecturam, non de statu et qualitate ipsius disciplinae uel de aliorum experientia proferre sententiam. nec enim si quis natandi ignarus, sciens pondus corporis sui ferri aquarum liquore non posse, experimento suae uoluerit inperitiae definire neminem penitus posse liquidis elementis solida carne [*](1 dedicisse W1 4 cottid. D1WX 5 distensionibus 0 in innumeris WX 6 disper. Dl 8 enagator DOP 9 vel ad O PX 10 fngatins VX fngatns D 12 adque FP ad om. W1 P redenntes F 18 tenacessima Dl 14 alligare 0 angnylla V 15 cottid. DW 17 cordis W10 rubor F robor DlPX 18 diaper. DlWP 21 praeanmptiones D\' 22 discussa D* 23 proponere 0\' 24 de statu] distate D\' 26 ferre 0 27 liqorS 0 28 penitur Dl elimentis FP )

183

circumdatum sustineri, idcirco uera eius opinio iudicanda est, quam secundum experientiam suam uisus est protulisse, cum hoc non solum non esse inpossibile, sed etiam perfacile ab aliis fieri ratione certissima et oculorum fide non dubia conprobetur.

rου̃ςιtaque, id est mens, ἁsιϰίητος ϰαìπολυϰίητος definitar, id est semper mobilis et multum mobilis. quod etiam in Sapientia quae dicitur Salomonis aliis uerbis ita describitur: ϰαì γεω̃δες σϰη̃νος βϱίϑεινου̃ν πολυϕϱóνιδα, id est: et terrenum habitaculum adgrauat mentem multa cogitantem. haeo igitur pro condicione naturae numquam potest otiosa consistere, sed necesse est eam, nisi prouisum habuerit ubi suos exerceat motus et in quibus iugiter occupetur, propria mobilitate discurrere et per omnia uolitare, donec. longo exercitio usuque adsuefacta diuturno, quo uos in cassum dicitis laborare, experiatur et discat quas memoriae suae materias debeat praeparare, erga quas circumagat indefessos uolatus et inmorandi robur adquirat, et ita praeualeat aduersas inimici suggestiones quibus distrahebatur extrudere atque in illo quem desiderat statu et qualitate durare.

non ergo hano euagationem cordis nostri uel naturae humanae uel deo creatori eius debemus adscribere. uera est enim scripturae sententia, quia deus fecit hominem rectum: et ipsi quaesierunt cogitationes multas. a nobis ergo earum qualitas pendet, quia cogitatio inquit, bona scientibus eam adpropinquat, uir autem prudens inueniet eam. quid quid [*]( 9 Sap. 9,15 (LXX) 22 Ecclel. 7,29 (LXX) 24 Prov. 19,7 (LXX) ) [*]( 1 Bosteneri V sustinere D1 iudecanda V 5 νου̃ςιtaque) noscit aqua W nelikinitos D aeliciNHTOC W ποΔykINITOC D τοlkinkHTOCW 7 ita describ.] adscribitnr V ita discrib. D1 0 8 τεωΔec VW e-kmroo D ckmnroo W BPrei W ſNOT-ΦΡΟΝΤΑa D NOſΝΙτοaſΦΡΝΤaω W graeca omissa sunt in X, pessime hdbita in OP 10 conditione VDWX 12 suus V 14 longe D\' usque VP 15 labore V 16 indefessus V1 17 robor X aduersus WOPXS 18 eztradere W\' adque VOP 28 pendit WPX 24 inquid YDO: om. W adpropinquad W 25 quicquid VWOX )

184

enim ut inueniri possit nostrae prudentiae industriaeque subiectum est, si non fuerit inuentum, sine dubio nostrae desidiae uel inprudentiae, non naturae uitio reputandum est. cui sensui Psalmista quoque congruit dicens: beatus uir cui est auxilium eius abs te, domine: ascensus in corde suo disposuit. uidetis ergo in nostra dicione consistere, ut sine ascensus, id est pertingentes ad deum cogitationes, siue descensus, ad terrena scilicet et carnalia conruentes, in nostris cordibus disponamus.

quae si non m nostra potestate consisterent, nec Pharisaeos dominus increpasset: quid cogitatis mala in cordibus uestris? nec per prophetam praecepisset dicens: auferte malum cogitationum uestrarum ab oculis meis, et: usque quo morabuntur in te cogitationes noxiae? nec in die iudicii earum qualitas quemadmodum operum exigeretur a nobis, ita per Esaiam domino conminante: ecce, inquit, ego uenio ut congregem opera et cogitationes eorum cum omnibus gentibus et linguis, sed ne condemnari quidem earum testimonio uel defendi in illo terribili atque metuendo examine secundum beati apostoli sententiam mereremur ita dicentis: et inter se inuicem cogitationibus accusantibus aut etiam defendentibus, in die qua iudicabit deus occulta hominum secundum euangelium meum.