Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Tria sunt omnia quae in hoc mundo sunt, id est bonum, malum, medium. debemus itaque nosse quid proprie bonum, quid malum quidue sit medium, ut nostra fides uera scientia [*]( 9 Sophon. 1, 12 12 Mal. 2, 17 16 Mal. 3, 14-15 ) [*]( 1 perdemus DWO: perdimos VX 3 tepidi 0 in om. VX: eras. inD 4 traditne F1 5 dictum VO1 8 sofonias YW soffonina DO 9 prof. D eastigat WX inquid VDWO 12 bluf. 0, item infra oms W fecit Wl 14 ea 0 15 dewibetur V discribetnr WI 16 emulmn. V emolum. nobis est W 17 custud. V 18 ambolauimns F1 quoran 0 19 beatne YO )

156
conmunita in cunctis temptationibus inconcussa perduret. nihil igitur in rebus dumtaxat humanis principale bonum esse credendum est nisi uirtus animi sola, quae fide sincera nos ad diuina perducens illi inmutabili bono facit iugiter inhaerere. et e contrario nihil malum esse dicendum est nisi peccatum solum, quod a bono deo nos separans malo facit diabolo copulari.

media sunt quae in utramque partem pro adfectu et arbitrio utentis deriuari possunt, ut puta diuitiae, potestas, honor, robur corporis, sanitas, pulchritudo, uita ipsa uel mors, paupertas, infirmitas carnis, iniuriae et cetera his similia, quae pro qualitate et affectu utentis uel ad bonam possunt partem proficere uel ad malam. nam et diuitiae proficiunt frequenter ad bonum secundum apostolum, qui diuitibus mundi huius praecipit ut facile tribuant, conmunicent indigentibus, thesaurizent sibi fundamentum bonum in futurum, ut per has adprehendant ueram uitam, et secundum euangelium bonae sunt illis qui faciunt sibi amicos de iniquo mamona.

quae rursum retorquentur ad malum, cum ad recondendum tantummodo uel ad luxuriam congeruntur et non ad usus indigentium dispensantur. potestas quoque et honor corporisque robur ac sanitas quam sint media et utrubique conuenientia etiam ex hoc facile conprobatur, quod multi sanctorum in ueteri testamento potiti his omnibus et in summis diuitiis et culmine dignitatum ac fortitudine corporis constituti deo quoque acceptissimi fuisse noscuntur.

et e diuerso qui his male abusi sunt et ea ad ministerium suae nequitiae detorserunt, non inmerito uel puniti sunt uel [*]( 13 I Tim. 6, 17-19 17 Luc. 16, 9 ) [*]( 1 conmonita V 2 in om. W 5 ducendum DlW cf. c. 9, 3. . 10, 1 6 diabolo facit Dl 7 in] inter V 8 diriuari VWO X\' 9 robor VD1 W1 X1 pulcritudo YX 18 diuitebus F1 huiue mundi D a 1n. 2 14 praecepit VX 15 thensaurizent W\' tesaurizent D 16 has] hanc W has diuitias D 18 amicus F* mammona DOX retrorquentur W1 21 robor DX\' 22 utrobique VOX1: utrobique X* utrisque D utrique W 25 nuscuntur D\' )

157
erlincti, quod frequenter Regnorum liber indicat factum. de ipsa etiam uita ac morte quia mediae sint uel sancti Iohannis uel Iudae natiuitas protestatur. unius namque in tantum sibimet uita profuit, ut aliis quoque gaudium ortus eius contulisse dicatur secundum illud: et multi super eius natiuitate gaudebunt. de alterius uero dicitur uita: bonum erat ei si natus non fuisset homo ille.

de morte etiam Iohannis omniumque sanctorum dicitur: pretiosa in conspectu domini mors sanctorum eius, de Iudae autem ac similium mors peccatorum pessima. infirmitas etiam eunis interdum quam sit commoda Lazari illius pauperis olcerosi beatitudo demonstrat. cuius cam nulla alia uirtutum merita scriptura conmemoret, pro hoc solo quod egestatem et infirmitatem corporis patientissime tolerauit, sinus Abrahae possidere beatissima sorte promeruit.

egestas quoque ac perseeationes et iniuriae, quae mala esse totius uulgi opinione censentur, quam sint utiles ac necessariae etiam ex hoc liquido conprobatur, quod sancti uiri non solum eas numquam uitare uoluerunt, uerum etiam uirtute summa uel adpetentes uel fortiter tolerantes amici dei effecti aeternae uitae sunt stipendia consecuti, beato apostolo concinente: propter quod placeo mihi in infirmitatibus, in contumeliis, in necessitatibus, in persecutionibus, in angustiis pro Christo: cum enim infirmor, tunc potens sum, quia uirtus in infirmitate perficitur.

et idcirco illi qui summis saeculi huius diuitiis et honoribus ac potentatibus extolluntur, non ex his principale bonum obtinuisse credendi sunt, quod in solis esse uirtutibus definitur, sed medium quiddam, quia sicut iustis recte ac necessarie utentibus utilia haec esse repperiuntur et commoda (occasionem namque operis [*]( 5 Lac. 1, 14 6 Mt. 26, 24 8 Ps. 115, 15 10 Ps. 33, 22 11 cf. Luc. 16, 20 aqq. 21 II Cor. 12, 10 et 9 ) [*]( 1 regum D 2 media D\' 8 omnium V1 9 iuda F 10 similium eius WO 11 eleasari 0 18 scriptura sca W 00 forteter D1 22 in post mihi om. D1 contnmiliia V 26 potestatibus WXx 27 optenuisse Dx optin. D\'W 28 esse om. Dl 30 reperiuntur X commoda quae W namque om. W )

158
boni fructusque in illius uitae aeternitate parturiunt), ita illis qui male opibus abutuntur inutiles sunt atque incommodae et occasionem peccati mortisque concinnant.