Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Nam quis eripiens inopem de manu fortiorum eius et egenum et pauperem a diripientibus eum, quis conterens molas iniquorum et de medio dentium eorum rapinas extorquens in ipso intercessionis opere diuinae gloriam maiestatis quieta mente suspiciat ? quis alimoniam pauperibus subministrans aut aduenientium turbas beniuola humanitate suscipiens in eo temporis puncto, quo pro necessitatibus fratrum sollicita mente distenditur, inmensitatem supernae beatitudinis speculetur, et cum praesentis uitae angoribus curisque concutitur. futuri saeculi statum eleuato e terrenis contagiis corde prospiciat?

unde beatus Dauid solum hoc bonum homini esse definiens deo iugiter inhaerere desiderat dicens : mihi autem adhaerere deo bonum est: ponere in domino spem meam. quod etiam Ecclesiastes a nemine sanctorum sine querella perfici [*]( 5 Ezech. 16, 52. 49 6 Hierem. 3, 11 14 Ps. 34, 10 16 Iob 29, 17 (LXX) 26 Pa. 72, 28 ) [*]( 3 scribturs K1 4 peocaaerint 00 7 isrt Z 9 adque tl B 10 theorecae B 12 occupatus Kl sublimis] summi βν 14 fortioris 0 15 deripientibus 0 18 snscipiat BF 20 tempores Kl 24 e B: et FOl a O2βν 25 hominis F 27 domino BF: deo 0 domino deo βν et VvAgata 28 sanctorum B: iusttorum rell. v qaerela B2F2K2Z )

646
posse pronuntians quia non est, inquit, iustus homo in terra, qui faciat bonum, et non peccabit.

quis enim umquam quamuis praecipuus omnium iustorum atque sanctorum huius corporis uinculis conligatus summum hoc bonum ita possidere potuisse credendus est, at numquam a diuina contemplatione discedens ne paruo quidem tempore ab eo qui solus bonus est terrenis cogitationibus putetur abstractus? qui umquam nullam cibi, nullam indumenti aliarumue carnalium rerum gesserit curam, numquam de fratrum susceptione, de loci conmutatione, de cellulae extructione sollicitus aut opem aliquam humani concupierit adiumenti aut inopiae sterilitate uexatus illam sententiam dominicae increpationis incurrerit: ne solliciti sitis animae uestrae quid manducetis, neque corpori uestro quid induamini?

denique illum ipsum apostolum Paulum, qui omnium sanctorum laborem passionum numerositate transcenderat, nequaquam hoc inplere potuisse confidenter adstruimus, ipso in Actibus apostolorum discipulis adtestante: ipsi scitis quoniam ad ea quae mihi opus erant et his qui mecum sunt ministrauerunt manus istae-, uel cum Thessalonicensibus scribens uelabore et fatigatione nocte et die operatum se fuisse testatur. quibus licet magna eidem meritorum stipendia pararentur, tamen mens eius quamuis sancta atque sublimis non poterat non ab illa caelesti theoria intentione terreni operis aliquando diuelli.

denique cum se tantis actualibus ditari fructibus cerneret et e contrario theoriae bonum corde pensaret ac uelut in una lance tantorum laborum profectum, [*]( 1 Ecclet. 7, 21 (LXX) 13 Mt. 6, 25 18 Act. 20, 34 21 II Thesa. 3, 8 ) [*]( 1 pronuntiat К2Z inqmd BFO: om. (t homo iustus βν 2 peccabit 0: peccauit F1β peccat F* peccet B 3 umquam om. BF (non 0) 8 umquam nullam (nullam umqaam 0) cibi nnllam BFO: numquam ullam cibi ullam βν10 strnctione px 11 humanam B inopia B sterelitate BlFOK\'Z 14 quod 0 ipsom Qlum βν 17 actis B\' 20 tesalonic. B thesalonic. F . 21 ac die BF 25 ac talibus BFOv )

647
in altera delectationem diuinae contemplationis adpenderet, diu examine pectoris sui quodammodo castigato, dum illum hinc laborum stipendia inmensa delectant, illinc desiderium unitatis et inseparabilis Christi societatis etiam ad resolutionem carnis inuitat, anxius tandem proclamat et dicit: quideligam ignoro. coartor autem e duobus, desiderium habens dissolui et cum Christo esse, multo enim melius: permanere autem in carne magis necessarium propter uos.

cum igitur multis modis boni huius excellentiam j cunctis etiam praedicationis suae fructibus praetulisset, tamen caritatis, sine qua nemo dominum promeretur, contemplatione submittitur ac propter illos, quibus adhuc lac uelut nutricula uberibus euangelicis inmulgebat, diuulsionem a Christo sibi quidem noxiam sed ceteris necessariam non recusat. etenim ad electionem huius potissimum rei illa nimia pietatis uirtute conpellitur, qua pro salute fratrum suorum, si esset possibile, etiam ultimum anathematis malum optat se incurrere.

optabam enim, inquit, ipse ego anathema esse a Christo pro fratribus meis, qui sunt cognati secundum carnem, qui sunt Israhelitae, hoc est: uellem ego non solum temporalibus, uerum etiam perpetuis addici . poenis, dummodo omnes si fieri posset homines Christi consortio fruerentur: certus etenim sum utiliorem Christo et mihi omnium salutem esse quam meam. bonum ergo hoc summum, id est dei conspectu frui et Christo iugiter inhaerere ut perfecte apostolus posset adipisci, dissolui optat hoc corpore, quod [*]( 6 Phil. 1, W-24 18 Rom. 9, 3-4 26 cf. Phil. 1, 23 ) [*]( 2 peccatoris FO1 quodadmodo Bill 3 hanc Fl laborem B 4 et om. BFO* inseperabilis Z societatis 0: societas BF Ov 6 ancxins Kl tamen B elegam B1 9 post nos in c cap. 6 incipit 11 contemplationi K2Z 18 inmulcebat β1 14 quidem sibi B 16 delectionem BF1 16 qvun K 17 optat ee BF: obtaraet 0 optasset βνcf. VIIII, 18, 3 18 optabam B: optarem rell. c inquid BlFOK\'Z ego ipse B 20 israiitQ F 21 solum om. BF 22 pollet B\'OC: potens BlF possit βr 83 niliorem F 24 post meam in BFOx cap. 6 incipit . hunc B1F1O 26 conspectni F 26 possit βν hoc BFO: a βν )

648
adnetun et multis fragilitatis suae necessitatibus inpeditum aoa potest a Christi consortio non auelli. inpossibile est enim etiam menti. quae tam crebris distenditur curis, tam uariis, tam molestis angoribus praepeditur, diuino firmi semper intuitu quod enim tam pertinax sanctorum studium, quod tam arduum potest esse propositum, em non aliquando ille uersutus insidiator mlndat?

quit ita sobtndinis secreta sectatus est et nniuersorum mortalium consortia declinauit, ut numquam cogitationibus superfluis laberetur et intuitu rerum uel occupatione aetnum terrenorum ab illa quae uere sola et bona est dei contemplatione decideret? quis tantum spiritus umquam potuit retinere feruorem, ut non interdum lubricis cogitationibus ab ipsa quoque orationis intentione translatus repente de caelestibus ad terrena conrueret? quis nostrum, ut cetera peruagationem tempora praetermittam, non illo etiam momento, quo deo supplicans ad sublimia erigit mentem, quodam stupore conlapsus etiam per id uel inuitus offendat, per quod sperabat ueniam delictorum?

quis, inqaam, tam exertns ac oigilans est, ut dum psalmum deo easit numquam ab scripturae sensu eius animus abdneatur? quis tam familiaris deo tamque coniunctus, qui apostolicum illud imperium, quo sine intermissione orare nos praecipit, uel uno die se gaudeat exsecutum ? quae licet omnia nonnullis, qui sunt crassioribus uitiis inuoluti, lenia atque a peccato paene aliena uideantur, scientibus tamen perfectionis bonum etiam minimarum rerum multitudo grauissima est