Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Quibus eruditus exemplis beatus quoque apostolus Iacobus omnesque illius ecclesiae primitiuae praecipui principes apostolum Paulum ad simulationis figmenta descendere pro inbecillitate infirmantium cohortantur eumque purificari secundum obseruantiam legis, caput radere, uota offerre conpellunt, praesens illud dispendium quod ex hac hypocrisi gignebatur nihili reputantes, sed contemplantes potius lucra quae erant ei illius diutina praedicatione parienda.

non enim tantum apostolo Panlo lucrum ex hac eius fuerat districtione conlatum, quantum celeri eius exitio uniuersis gentibus detrimentum. quod sine dubio uniuersae tunc euenisset ecclesiae, nisi illum haec utilis ac salubris hypocrisis praedicationi euangelicae reseruasset. tunc enim necessario ac ueniabiliter adquiescitur mendacii detrimento, quando maius ut diximus inminet de ueritatis confessione dispendium et utilitas quae nobis de ueritate confertur conpensare illa quae generanda sunt damna non praeualet.

quod temperamentum etiam aliis uerbis idem beatus apostolus ubique se semper tenuisse testatur. nam cum dicit: factus sum Iudaeis sicut Iudaeus, ut Iudaeos lucri facerem: his qui sub lege erant quasi sub lege essem, cum ipse non essem sub [*]( 28 I Cor. 9, 20-22 ) [*]( 2 proponentes Σ 6 destrietioni 2 diatrictione Π1paulolam T 8 cum apostolo cum T 9 lucrare 2 10 non distin- guit T 12 diacendere Tl 13 inbeccillitate 2 cumque 77 16 nihil T nicil 0 ut solet erant] aant T 18 destrictione 2 20 eainisset II 25 gerenda 2 80 ipse sub lege non essem Πυ ) [*]( xm. Cass. S. ) [*]( 31 )

482
lege, ut eos qui sub lege erant lucri facerem: his qui sine lege erant tamquam sine lege essem, cum sine lege dei non essem sed in lege essem Christi, ut eos qui sine lege erant lucri facerem: factus sum infirmis infirmus, ut infirmos lucri facerem: omnibus omnia factus sum, ut omnes facerem saluos, quid aliud ostendit quam secundum infirmitatem atque mensuram eorum qui instituebantur condescendisse se semper et a perfectionis rigore aliquid relaxasse, nec tenuisse se id quod districtio poscere uidebatur, sed illud magis praeposuisse quod infirmantium utilitas exigebat?

et ut haec eadem adtentius indagantes singillatim apostolicarum uirtutum insignia replicemus. quaeret aliquis, quomodo omnibus per omnia beatus apostolus suam probetur aptasse personam ? ubi factus sit Iudaeis sicut Iudaeus ? profecto ibi, ubi illam sententiam intimo corde custodiens qua Galatis denuntiauerat dicens: ecce ego Paulus dico uobis quia si circumcidamini, Christus uobis nihil proderit, in Timothei tamen circumcisione imaginem quodammodo Iudaicae superstitionis adsumpsit.

et rursus ubi factus est eis qui sub lege erant tamquam sub lege esset? nempe ibi, ubi Iacobus omnesque seniores ecclesiae formidantes, ne in eum illa inrueret Iudaeorum credentium, immo Christianorum iudaizantium multitudo, quae ita fidem Christi receperat ut adhuc ritu caerimoniarum legalium teneretur, discrimini eius hoc consilio ac persuasione succurrunt dicentes: uides, frater, quot milia sint in Iudaeis qui crediderunt, et hi omnes [*]( 17 Gal. 5, 2 26 Act. 21, 20-21 ) [*]( 3 dei om.. T 6 facerem saluos] lucri facerem TO 8 adque- O inatraebantur T se om. T 9 perfectione 77 aliquit Π(Σ) 10 destrictio ZO 11 post ezigebat T m marg. habet XX 13 quaeret 77: quaerat 20 quaerit T; ef. 6. 6 15 sit] est T 16 quam TITv (non O) 18 prodeerit 0 tbimotei Z 19 circumciaionem Π1O1 iudeioe O\' 20 adsamsit Z 21 quasi T omnes qui I 22 eom om. Π inruerit 77 23 iadeiEantiam 0 24 reciperat Π126 quod In O Vulg. 27 sunt Π Vulg. hi 77 hii ϒ1O )

483
aemulatores sunt legis. audierunt autem de te quia discessionem doceas a Moysi eorum qui per gentes sunt Iudaeorum, dicens non debere eos circumcidere filios suos, etinfra: hoc ergofacquod tibi dieimus. sunt nobis uiri quattuor uotum habentes super se: his adsumptis sanctifica te cum illis, et inpende in illis ut radant capita, et scient omnes quoniam ea quae de te audierunt falsa sunt, sed ambulas et ipse custodiens legem.

et ita pro illorum qui sub lege erant salute illam paulisper districtionem sententiae suae calcans qua dixerat: egoenim per legem legi mortuus sum ut deo uiuam, caput radere, purificari secundum legem atque in templo Moysaico ritu uota offerre conpellitur. quaeres etiam ubi pro salute eorum qui legem dei penitus ignorabant, tamquam et ipse sine lege esset effectus sit ? lege, in Atheniensi urbe, ubi gentilium uigebat inpietas, quo usus sit praedicationis exordio: praeteriens, inquit, uidi simulacra uestra et aram in qua scriptum erat: ignoto deo.

cumque de eorum superstitione fuisset orditus, tamquam si et ipse absque lege esset, sub occasione profani illius tituli fidem Christi intulit dicens: quod ergo ignorantes uos colitis, hoc ego adnuntio uobis. et post pauca; uelut si diuinae legis penitus esset ignarus, gentilis poetae uersum potius quam Moysi aut Christi maluit proferre sententiam et sicut quidam, inquiens, uestrorum poetarum dixerunt: ipsius enim et [*]( 4 1. c. 23-24 11 Gal. 2,19 17 Act. 17, 23 22 1. c. 25 L c. 28. ) [*]( 2 moysi 0\': mosi ΣΠ1O1 moyse Π2ϒ4 facere Π1 5 diximos II 6 assumtis S assumptis T adsumtis 0 7 et inpende in illis om. Z . in om. 71 8 soient II 9 ambnlans ZTO 10 destrictionem Z 12 domino T 13 moysaico II\': mosaico ΣΠ1ϒmosayco 0 14 quaeris Tv 15 domini Z 16 sit om. 0 ait sine lege in T uegebat Π1 17 post impietas additum aide a m. 2 in T 18 inquid TITO 20 fuisset) sermonem fuisset ΠϒΟυ eiorsne Or 23 si om. TO\' esset om. T 24 gentiles Π1 mosi ϒ1O1 26 nestrum TITO ) [*]( 31* )

484
genus sumus. cum itaque suis eos quae refutare non possent testimoniis fuisset adgressus, ita de falsis uera confirmans subdidit dicens: genus ergo cum sumus dei, non debemus aestimare auro aut argento aut lapidi, sculpturae artis et cogitationis hominis, diuinitatem esse similem.

infirmis autem infirmns effectus est, cum secundum indulgentiam, non secundum imperium his qui se continere non poterant in id ipsum redire concessit, sine cum lacte, non esca Corinthios potans in infirmitate et timore et tremore multo apud eos fuisse se dicit. omnia autem omnibus factus est, ut omnes faceret saluos, cum dicit: qui manducat non manducantem non spernat, et qui non manducat manducantem non iudicet, et: qui matrimonio iungit uirginem suam, bene facit, et qui non iungit, melius facit, et alibi quis, inquit, infirmatur, et ego non infirmor? quia scandaiizatur, et ego non uror?

atque hoc modo illud quod Corinthiis praeceperat adimpleuit dicens: sine offensione estote Iudae et Graecis et ecclesiae Christi, sicut et ego per omnia omnibus placeo, non quaerens quod mihi utile est sed quod multis, ut salui fiant. utile enim sine dubio fuerat Timotheum non circumcidere, caput non radere, purificationem Iudaicam non adsumere, nudipedalia non exercere, uota legalia non offerre: sed facit haec omnia, quia non quaerit quod sibi utile est, sed quod multis. quod quamnis dei contemplatione sit factum, tamen simulatione non caruit.

qui enim per legem Christi legi [*](3 L c. 29 8 cf. I Cor. 7, 5 9 cf. I Cor. 3, 2. 2, 3 11 Rom. 14, 3 13 I Cor. 7, 38 15 II Cor. 11, 29 18 I Cor. 10, 32—33 27 cf. Gal. 2, 19 . ) [*]( 2 aggressusX 3 sumusXO: sinras TITv YtIIg. 4 lapidla Σϒ lapide O 5 sculturae Σ cogitatioai II 6 infirmus] infinnia Π1 9 corinthoB S tremore et timore 2 10 apat XIIO 14 iongitor Π115 quis enim inquit S 17 illnt Π (Σ) 22 faent] sibi fuerat. TOr thimoteun 2 23 capad II indeicam 01 assamere 2 25 omnia dum illonun salati plus consalit quia Ου. 26 maltis] maltis nt salui fiaat TOv )

485
mortuus fuerat ut deo uiueret, quique illam iustitiam legis in qua conuersatus fuerat sine querella detrimentum fecerat et arbitrabatur ut stercora, ut Christum lucri faceret, ea quae legis erant uero cordis affectu offerre non potuit: nec fas est credi eum qui dixerat: si enim quae destruxi haec iterum reaedifico, praeuaricatorem me constituo in id incidere quod ipse damnauerat. et in tantum non magis res ipsa quae geritur quam gerentis pensatur affectus, ut e contrario quibusdam repperiatur ueritas nocuisse et profuisse mendacium.

nam Doec Idumaeus regi Sauli de fuga Dauid coram famulis conquerenti ac dicenti: numquid omnibus uobis dabit filius Iesse agros et uineas, et uniuersos uos faciet tribunos, et centuriones: quoniam coniurastis omnes aduersus me, et non est qui mihi renuntiet? quid nisi uerum prodidit dicens: uidi filium Iesse in Nob ad Abimelech filium Achitob sacerdotem. qui consuluit pro eo dominum, et cibaria dedit ei: sed et gladium Goliath Philistaei dedit ei? pro qua ueritate eradicari de terra uiuentium meruit, ac de eo dicitur per prophetam: propterea deus destruet te in finem, euellet te, et emigrabit te de tabernaculo tuo: et radicem tuam de terra uiuentium.

ex illa igitur terra hic pro indicio ueritatis perpetua eradicatione conuellitur, in qua Raab meretrix pro mendacio cum sua cognatione plantatur: sicut etiam Samson [*]( 1 cf. PhIL 3, 6-8 5 Gal. 2, 18 11 I Reg. 22, 7-8 15 1. c. 9—10 20 Ps. 51, 7 24 cf. los. 6 25 cf. Iud. 16 ) [*]( 1 iastitiae legem T 2 qaaerella ΣΠ querela T 3 christi Π 6 constinoo Π1 7 incidisse T 9 et] ac TO 10 dohec H doech T 11 numquit 2 12 iessae II 15 quod T 16 nobe ϒ2Ου Vulg. ad ΣΟ: apud Π2ϒ: cf. Fleckeisenii Annales philolog. 1879, p. 426, Roensch, It. u. Vulg.2 p. 890 ahimelech Z abimelehc 0 apud achimelech om. IP, add. Π2 8. l. ahitob 2 acitob 0 flliam achitob om. TIc 17 deum T 18 goliaht 0 phylistei ΣΠphilistei T filisthei 0 20 prof. II 21 deatruet te deus 2 euelle Π1 et ebellet 0 emigrauit ΣΠ122 suo X: om. Te 25 mendatio Π1 agnatione 0 plantantur Z )

486
illam diu occultatam mendacio ueritatem inpiae coniugi perniciosissime prodidisse reminiscimur, cui propterea deceptionem intulit ueritas inconsultissime patefacta, quia illud mandatum propheticum custodire neglexit: ab e a, quae dormit in sinu tuo, oustodi claustra oris tui.