Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Cohibere ergo nos oportet omnes iracundiae motus et gubernatrice discretione moderari, ne in illud quod a Salomone damnatur praecipiti furore raptemur: totam iram suam profert inpius, sapiens autem dispensat per partes, id est: stultus quidem ad ultionem sui irae perturbatione succenditur, sapiens autem paulatim eam maturitate

consilii ac moderationis extenuat et expellit tale est et illud quod ab apostolo dicitur: non uosmet ipsos uindicantes, carissimi, sed date locum irae, id est: nequaquam ad uindictam iracundia cogente tendatis, sed date locum irae, hoc est: non sint corda uestra sic inpatientiae ac pasillanimitatis angustiis coartata, ut uiolentam conmotionis procellam, cum inruerit, sustinere non possint, sed dilatamini in cordibus uestris, suscipientes aduersos iracundiae fluctus in illis extentis sinibus caritatis, quae omnia suffert, omnia sustine: et ita mens uestra amplitudine longanimitatis ac patientiae dilatata habeat in se consiliorum salutares recessus, in quibus receptus quodammodo atque diffusus taeterrimus iracundiae fumus protinus euanescat uel certe ita intellegendum est:

damus locum irae, quotiens conmotioni alterius humili atque tranquilla mente subcumbimus et quodammodo dignos nos qualibet iniuria profitentes inpatientiae saeuientis obsequimur. ceterum hi qui ita sensum apostolicae perfectionis inclinant, [*]( 4 Hab. 3,2 (LXX) 8 ProT. 29,11 (LXX) 18 Bom. 12,19 20 I Cor. 13, 7 ) [*](2 e om. TO 4 conplebit O prof. II 7 in om. ITT a] in T salamone ∑ΠΟ 8 dampnatur Π1 9 proferet 0 impius II inripiens TO 10 ad nltionem] adnlationem 27 15 iracondiae cogitatione T 16 pnsillaanimitates (i eras. ?) Π2 18 inrnerint 2 19 uestris om. Υ suscipientis ∑ aduersus ∑Υ1O1 21 am- plitudinem longanimitates Π1 22 dilata Π1 habet il 23 teterrimua codd. 24 naneecat IP 27 saenientas IP saenienti O2C )

461
ut locum irae illos dare existiment qui ab irascente discedunt, uidentur mihi dissensionum fomitem non abscidere sed nutrire.

nisi enim iracundia proximi humili statim satisfactione uincatur, prouocat eam fugiens potius quam declinat. illud quoque huic simile est quod Salomon ait: noli festinare in spiritu tuo irasci, quia ira in sinu insipientium requiescit, et: noli procurrere in rixam cito, ue paeniteat te in nouissimo: neque enim ita festinationem rixae uel iracundiae culpat, ut earundem adprobet tarditatem. similiter et illud suscipiendum est: stultus eadem ipsa hora pronuntiat iram suam, occultat autem ignominiam suam astutus.

non enim ignominiosam iracundiae passionem -ita a sapientibus occultari debere decernit, ut iracundiae uelocitatem culpans non prohibeat tarditatem: quam utique, si per necessitatem humanae infirmitatis inruerit, ideo censuit occultandam, ut, dum ad praesens sapienter obtegitur, in perpetuum deleatur. haec enim est natura irae, ut dilatata languescat et pereat, prolata uero magis magisque confiagret. dilatanda ergo atque amplianda sunt pectora, ne angustiis pusillanimitatis artata iracundiae turbulentis aestibus obpleantur et recipere secundum prophetam illud nimis latum mandatum dei angusto corde nequeamus nec dicere cum propheta: uiam mandatorum tuorum cucurri, cum dilatares cor meum.

nam quia longanimitas sapientia sit, euidentissimis scnpturae testimoniis edocemur: longanimus enim uir nimius in prudentia, pusillanimus autem ualde insipiens est. et idcirco de illo, qui sapientiae donum a domino laudabiliter postulauit, scriptura conmemorat: et [*]( 5 Eccles. 7, 9 (LXX) 7 Prov. 25, 8 (LXX) 10 Prov. 12, 16 (LXX) 23 Ps. 118, 32 25 Prov. 14, 29 (LXX) 28 III Reg. 4, 29 ) [*]( 1 exaeetiment II 2 dissentionum Z 4 potiusque declinant 2 5 salamon ∑Π 10 eandem Π1O 11 autem om. S 18 a] ex 0: om. II debere om. 17 dilata IITOv 20 pnsill*animitates Π1 21 recipere] recte per II prof. 71, item infra 25 longanimis Tv 26 nimius in prndentia] concipit sensum T pnsillanimiB Tv 28 laadabiliter a domino Πυ )

462
dedit deus Salomoni sapientiam prudentiamque multam nimis, et latitudinem cordis quasi harenam maris innumerabilem.