Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Sed ad expositionem scientiae de qua sumptum est sermonis exordium reuertamur. itaque sicut superius diximus πϱαxτιxή erga multas professiones ac studia deriuatur, ϑεω- ϱητιxή uero in duas diuiditur partes, id est in historicam interpretationem et intellegentiam spiritalem. unde etiam Salomon cum ecclesiae multiformem gratiam enumerasset, adiecit: omnes enim qui apud eam sunt nestiti sunt dupliciter. spiritalis autem scientiae genera sunt tria, tropologia, allegoria, anagoge, de quibus in Prouerbiis ita dicitur: tu autem describe tibi ea tripliciter super latitudinem cordis tui.

itaque historia praeteritarum ac uisibilium agnitionem conplectitur rerum, quae ita ab apostolo replicatur: scriptum est enim quia Abraham duos filios habuit, unum de ancilla et alterum de libera. sed qui de ancilla, secundum carnem natus est: qui autem de libera, per repromissionem. ad allegoriam autem pertinent quae sequuntur, quia ea quae in ueritate gesta sunt alterius sacramenti formam praefigurasse dicuntur. haec enim, inquit, sunt dao testamenta, unum quidem de monte Sina, in seruitutem generans, quod est Agar. Sina enim mons est in Arabia, qui conparatur huic quae nunc est Hierusalem [*]( 11 Provo 31, 21 (LXX) 114 Prov. 22, 20 (LXX) 17 Gal. 4,\' 22—23 23 1. c.[24—25 ) [*](2 magnam in T 8 usurpare II paucis om. 2 5 snmtum Σ(O) 7 diria. II0 theoricen 0 10 aslamon ΣΠ 11 aput ΣΟ 12 Bcientia 20 13 anagogen II (sed en in ral. m. 2) et 0 14 eam tibi T ea tibi 0 17 replicantur. Bcribtum T quod 0 18 alterum Σ : unum (ἓva) IIO (sed in II uerba et unum... 19 de ancilla a m. 2 1. 1. scripta extant) alium Υv 19 carne X 21 autem om. II secuntur ΣΠΥΟ ea om. T 22 ueritatate II 23 inquid IIO 26 quod] que 0 enim] autem 0 )

405
et seruit cum filiis suis.

anagoge uero de spiritalibus mysteriis ad sublimiora quaedam et sacratiora caelorum secreta conscendens ab apostolo ita subicitur: quae autem sursum est Hierusalem libera est, quae est mater nostra. scriptum est enim: laetare sterilis quae non paris, erumpe et clama quae non parturis, quoniam multi filii desertae magis quam eius quae habet uirum. tropologia est moralis explanatio ad emundationem uitae et instructionem pertinens actualem, uelut si haec eadem duo testamenta intellegamus πϱαxτιxἠν et theoreticam disciplinam, uel certe si Hierusalem aut Sion animam hominis uelimus accipere secundum illud: lauda Hierusalem dominum: lauda deum tuum Sion.

igitur praedictae quattuor figurae in unum ita, si uolumus, confluunt, ut una atque eadem Hierusalem quadrifarie possit intellegi: secundum historiam ciuitas Iudaeorum, secundum allegoriam ecclesia Christi, secundum anagogen ciuitas dei illa caelestis, quae est mater omnium nostrum, secundum tropologiam anima hominis, quae frequenter hoc nomine aut increpatur ant laudatur a domino. de his quattuor interpretationum generibus beatus apostolus ita dicit: nunc autem, fratres, si uenero ad uos linguis loquens, quid uobis prodero, nisi uobis loquar aut in reuelatione aut in scientia ant in prophetia aut in doctrina?

renelatio namque ad allegoriam pertinet, per quam ea quae tegit historica narratio spiritali sensu et expositione reserantur: ut uerbi gratia si illud aperire temptemus, quemadmodum patres nostri omnes sub nube fuerint, et omnes in Moysi baptizati [*]( 3 1. c. 26-27 12 Ps. 147, 12 17 Gal. 4, 26 21 I Cor. 14, 6 27 I Cor. 10, 1-4 ) [*]( 1 anagogen ΣΟ 2 miBteriis ΠΟ 5 sterelis II1O 6 quoniam ΣΟ: quia ΠΥv et Vulg. 8 aemnlationem 2 emendationem ΥΟv 10 theoricam 0 15 quadrifariam Π v quadrifaria 0 16 ecclesiam 2 18 nostrorum ΠΟ 20 quatuor T 23 in ante scientia om. T 24 prof. II 25 tegit] gerit 2 27 temtemns Σ(O) 28 fnernnt ΠΥΟ et in omnes in 2 mosy 2 moyse T moysen 0 )

406
sint in nube at in mari, et quemadmodum omnes eandem spiritalem escam manducauerint et eundem spiritalem de consequenti petra biberint potum, petra autem erat Christus. quae expositio praefigurationi corporis et sanguinis Christi quem cotidie sumimus conparata allegoriae continet rationem.

scientia uero, quae similiter ab apostolo memoratur, tropologia est, qua uniuersa quae ad discretionem pertinent actualem utrum utilia uel honesta sint prudenti examinatione discernimus: ut est illud, cum apud nosmet ipsos indicare praecipimur utrum deceat mulierem non uelat.o capite orare deum. quae ratio ut dictum est moralem continet intellectum. item prophetia, quam tertio apostolus intulit loco, anagogen sonat, per quam ad inuisibilia ac futura sermo transfertur, ut est illud: nolumus autem ignorare uos, fratres, de dormientibus, ut non contristemini sicut et ceteri qui spem non habent. si enim credimus quoniam Christus mortuus est et resurrexit, ita et deus eos qui dormierunt per Iesum adducet cum eo. hoc enim uobis dicimus in uerbo domini, quoniam nos qui ninimus in aduentu domini non praeueniemus eos qui dormierunt in Christo, quoniam ipse dominus in iussu, in uoce archangeli et in tuba dei descendet de caelo, et mortui qui in Christo sunt resnrgent primo.

qua exhortationis specie anagoges figura praefertur. doctrina uero simplicem historicae expositionis ordinem pandit, in qua nullus occultior intellectus nisi qui uerbis [*]( 10 I Cor. 11, 18 14 I Thesa. 4, 12-15 ) [*]( 1 sunt 7ITO 2 escam spiritalem Σv et VuIg. manducauerunt TO (non II) 3 biberunt TO potum om. 71: addidit m. 2 ante spiritalem 4 praefigurationis IIO 6 quem} quae T 7 taropalogiae II, om. est qaia 0 uniueraam II1 10 aput ΣΟ 12 prof. II 18 locum II1 17 quod iesoe 0 18 est om. IP 19 adduoit 0 21 post uiuimus add. Ov: qui residui sumus praenenimus 0 23 et in uoce TOv diecendit II1 deecendit 0 25 primi ΠΥΟv 26 doctrinam ΣΥ1 historica corr. in historicam II historiae Tl 27 pandet Π1 )

407
resonat continetur, sicut est illud: tradidi enim uobis in primis, quod et accepi, quoniam Christus mortuus est pro peccatis nostris secundum scripturas, et quia sepultus est, et quia surrexit tertia die, et quia uisus est Cephae, et: misit deus filium suum, factum ex muliere, factum sub lege, ut eos qui sub lege erant redimeret, siue illud: audi Israhel, dominus deus tuus dominus unus est.