Commentaria in Porphyrium A Se Translatum
Boethius
Boethius. Anicii Manlii Severini Boethii In Isagogen Porphyrii commenta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 48). Schepps, George; Brandt, Samuel, editors. Vienna, Leipzig: F. Tempsky, G. Freytag, 1906.
Adsignato autem genere et specie, quid est utrumque, et genere quidem uno, speciebus uero pluribus — semper enim in plures species diuisio generisest —, genus quidem semper de specie prae- dicatur et omnia superiora de inferioribus, species autem neque de proximo sibi genere neque de supe- rioribus; neque enim conuertitur. oportet autem aut aequa de aequis praedicari, ut hinnibile de equo, aut maiora de minoribus, ut animal de homine, minora uero de maioribus minime; neque enim ani- mal dices esse hominem, quemadmodum hominem dices esse animal. de quibus autem species prae- [*](8-231, 19] Porph. p. 6, 24—7, 21 (Boeth. p. 32, 9—33, 4).) [*](1 est. ut et 3 fiunt, ita r 2 pr. qui] quamuis FNm1 post. quae EPR 3 et] ut Cm1 4 unus est] unum est ał (haec del. m2) unus est C post. unus] unus est LS infinitis CLm1 diffinitus R 5 quidem om. FN diuisum Em1 diuisuum N quod] quia quod, s. l. est G 6 uero commune] FS commune uero Cm1 (post uero add. est m2) HN commune est uero LPm2R commune est numero EGPm1 ac] et R ad Em2GLPm1 8 Assignati Pm1 quid est] FHPm2\m1 quide CNRS quid sit Πm2xV edd. quod est cett. Busse; cf. sunt p. 236, 14 9 utrum- que—uno] CEGHPm1 (quidem ex quodem) RShm2Wm2xP utrumqae quodque sit genus unum (unum genus N) FN&m1AZΦ utrumque et (et om. LΠ) cum (cumque Π) sit genus unum LPm2ilm1 utrumque unum Γ species uero plurimae FLNPm2TΔm1Λ2Φ; ad utrumque— pluribus cf. Porph. p. 7, 1 11 genus—indiuiduis (p. 231, 16)] RSQ, om. cett. speciebus R 14 autem] Porph. p. 7, 4 γάρ 15 aut] RS edd., om. Ω Busse; Porph. p. 7, 4 ή aequis] aequo R ignibile R 17 uero] autem S post minime add. praedicantur Γ 18. 19 utroque loco dices] RS dicis Ω edd. Busse; Porph. p. 7, 7 ειποις άν)
Breuiter quaecumque superius dicta sunt commemorat hoc modo. cum, inquit, adsignauerimus quid sit genus et quid species, cumque suis ea definitionibus comprehenderimus docuerimusque unum genus semper in plurimas species solui, [*](2 generalissima Sm2 (specialissimum m1) ΓΛΛ 3 enim] autem S 4 autem] uero Λ uero] autem Δ 5 et Socratem animal] Am2Am2 (om. et,) Ψ hominem et (et om, AA) animal Αm1Αm1Φ et hominem ani- mal RSΣ et (om. II) socratem et (et om. Γ) hominem (del. Γm2) et (om. T) animal ΓΠ; cf. Porph. p. 7, 11 6 igitur] RS enim Ω; Porph. p. 7, 12 οΰν superioribus] superiora RSTAa.c. 7 praedicantur RSVAa.c. species] et species R indiuiduo] cod. Q. Bussii brm indiuiduis RSQ (ante add. eius Σ); Porph,. p. 7, 13 τοΰ άτο’μοο 10 sunt RS m2 p.c subalterna] de subalternis A 11 enim] autem S 13 et de om. R de om. S 14 de] Ω cum Porph. p. 7, 17 et de RS 15 pr. de om. S post. de] et de R 17 autem] enim NTAΛΣ; Porph. p. 7, 19 ie 18 album] aliud Tm1 (et illud m2) Am1 ut] et ΝΤΑm2ΑΣ 19 socrates sit CEGLPRS; Porph. p. 7, 21 εΤη Σινγ,ράτης 20 quae FHN 21 et om. R)
Indiuidua ergo dicuntur huiusmodi, quoniam ex proprietatibus consistit unum quodque eorum, quarum collectio numquam in alio eadem erit. Socratis enim proprietates numquam in alio quolibet erunt [*](14—p. 235, 4] Porph. p. 7, 21—27 (Boeth. p. 33, 4—10).) [*](1 ostensione EGPS ostentationem HN indicationeque EGPS indaga- tionemque N 2 ante hic (is ex hic E) add. ut CEGR et L atque quae] Hm2LNP atque EGHm1 atque ea quae S eaque quae CR propria CH proprietate R 4 qui post forte HP 5 forte ante alius N 6 Sophronisci LNRS; cf. ei p. 231, 19 7 quaeant R si uel ex siue Lm2 sensu GL (ante add. siue) P (ras. ex -sui) R ipso Cm1LPm1R tactuque H tactu uel R 8 monstrantur R accidenti significentur uel om. EGR accidente N ante uel add. id est CH (del. m2) Lm2NP 9 nomine om. EGR, post proprio S illud om. S, del. Lm2 10 post uel add. si HR, s. l. Lm2 11 demonstretur S eo quod in ras. Cm2 eaque H (que add. m2, post er. quod) N ea quae P; post quod add. accidentia in mg. Cm2 de (s. l.) accidenti in con- textu, ał eo quod accidentia in mg. L ad esse unam] unam ad sese C ad sese unam HN ad se unam L (s. l. et in mg. de se a.c.) P 12 habeat] EGHm2Lp.c.PRS habet Cm1Hm1La.c.N habeant Cm2L in mg. dictio] praedicatio CNSp.c. transit CHNR 13 species] m2 in CH (in mg.) P, La.c. specierum cett. 16 quarum—pluribus (p. 235, 3)] Ril, om. cett. quarum] Πm2Ψ quorum cett. in alio post eadem s. l. \m2 in alium R, post alio add. quolibet 2)
Quoniam superius indiuiduum appellauit, huius nominis rationem conatur ostendere. ea enim sola diuiduntur quae pluribus communia sunt; his enim unum quodque diuiditur quorum est commune quorumque naturam ac similitudinem continet. illa uero in quae commune diuiditur, communi natura participant proprietasque communis rei his quibus com- munis est conuenit. at uero indiuiduorum proprietas nulli communis est. Socratis enim proprietas, si fuit caluus, simus, propenso aluo ceterisque corporis lineamentis aut morum institutione aut forma uocis, non conueniebat in alterum; hae enim proprietates quae ex accidentibus ei obuenerant eiusque formam figuramque coniunxerant, in nullum alium conueniebant. cuius autem proprietates in nullum alium conueniunt, eius proprietates nulli poterunt esse communes, cuius autem pro- prietas nulli communis est, nihil est quod eius proprietate participet. quod uero tale est, ut proprietate eius nihil parti- [*](1 post particularium add. eaedem edd. cum Porph. p. 7, 24 haec Δ eae Φ post hominis s. l. proprietates Δ dico—communis om. R 2 proprietates er. Λ proprietatis Γ 3 eadem Δm12 pr. in] et in Γ post. in] et in ΓΛm2Φ omnibus om. S 4 in om. Φ post sunt add. continentur (ex p. 236, 7) R 6 ostendere conatur C 7 <in> his brm quodque unum Cm1 quibus EGLPRS edd. 10 participan- tur R post. communi (om. est) Gm1 11 proprietas om. E proprietates Gm1 12 caluus, simus] caluissimus EGHm1 (caluus uel simus m2) Lm1PR 13 perpenso ESp.c. albo Em1 (caluitio m2) G uentre N cor- poris linea del., sed lin. er., s. l. corruptus Hm2 liniamentis CEG LNPm2S 14 post institutione add. probatus EP, s. l. Lm2 uocis] Cm1EGPRS uocisue sono Cm2HLm2 (uocis uel sonus m1) N con- ueniebant EGm1Hm1P haec G 16 in nullo alio EGHLm1PS 17 cuius—conueniunt om. EGLRS cuius] eius P autem] uero N ita- que P in nullum—eius om. P post eius add. itaque N igitur L 18 poterant EGL potuerunt ex poterunt P potuerant R autem om. LS 19 proprietatem EGLRS proprietate* (s er.) H 20 proprietatem EGH LPRS nihil] nulli Lm2P participat ER)
Continetur igitur indiuiduum quidem sub spe- cie, species autem sub genere. totum enim quiddam est genus, indiuiduum autem pars, species uero et totum et pars, sed pars quidem alterius, totum autem non alterius, sed aliis; partibus enim totum est.
De genere quidem et specie et quid generalissimum et quid specialissimum et quae genera eadem et spe- cies sunt, quae etiam indiuidua, et quot modis genus et species dicitur, sufficienter dictum est.
Hic retractat omnia breuiter quae supra latius absoluit dicens indiuiduum ab specie contineri, species uero ipsas a genere, huiusque causam reddens ait : omne enim genus totum est, indiuiduum pars. totum enim genus in eo quod genus est, continet, tametsi species esse potest; totum enim non ut genus species est, sed ut ea quae supponitur generi. genus igitur in eo quod genus est, totum est speciebus, semper enim continet eas. at uero indiuiduum pars semper est, num- [*](7—15] Porph. p. 7, 27—8, 6 (Boeth. p. 33, 10—17).) [*](2 proprietates Em1NR conueniunt N 4 pr. et om. C secund. in om. S tert. in om. HNP 5 uenientes ex accidentibus C ex accidente (om. uenientes) EGLm1RS 7 Continetur om. R (cf. ad p. 235, 4) con- tinentur Am2Km1Z quidem om. Φ est quidem Δ 8 totum—indi- uidua (14)] RQ, om. cett. 9 pars—uero] pars est species autem Δ 10 pr. totum] totum est ΛΦ 11 sed in aliis, in partibus edd. cum Porph. p. 8, 2 12 quod ΛΣ 13 et quid specialissimum om. A quod A2 14 sint.RΓΛΙIΣ; cf. p. 237, 15 quod GS tot Pm1 modis om. S 15 dicatur NΥΔΛΠΦΨ, s. l. add. Σ; cf. p. 237, 19 16 Hic om. NR, s. l. Hm2 17 teneri C ipsas om. E ipsa Cm1 18 huiusce Lm2 19 pars om. E genus enim Cm1 (ante genus s. l. totum m2) HN 20 totum] tum Hm1 tunc Ν enim] autem S 23 est ante semper CN pars post est LS)
Et de genere quidem et specie dictum est et quid sit gene- ralissimum genus, quoniam id cui nullum aliud superponitur genus, et quid specialissima species, quoniam ea cui species nulla supponitur, et quae genera eadem sunt, eadem et species, scilicet subalterna quibus aliquid superponitur, aliquid uero supponitur, quae etiam indiuidua, ea scilicet quorum pro- prietates alteri nequeunt conuenire, et quot modis genus uel species dicitur, genus quidem aut in multitudine aut in pro- creatione aut in participatione substantiae, species uero aut ex figura aut ex generis suppositione, sufficienter dictum est. quibus absolutis modum uoluminis terminabo, ut quarti area libri differentiae reseruetur.
[*](2 ante post. pars add. et C, post er. que L totum in mg. Cm2 uero om. HN autem C (in mg. add. m2) L quidem S 3 indiuidui Cm1NS et] sed CHN post post. cum add. uero R 4 quoniam] quod L 7 plu- ribus HLm2NS 9 unum ipsum brm 12 Et] sed in er. et Lm2 specie] de specie EG 13 post id add. est P, s. l. Em2 14 quod C specialissimum (om. species,] HN nulla species NR 15 superponitur (ras. corr. E) nulla EG eadem s. l. Lm2 16 supponitur HR aliquid uero supponitur om. ENR, in mg. Cm2 17 ea om. EGLPRS 18 non queunt G quod Em1GN quod quot R 20 aut in partici- patione s. l. Gm2 post substantiae add. aut ex figura S consistit edd. uero aut] autem N 21 figura] genere S ex om. E est om. S 22 post area s. l. ubi discutiamus ea Em2 23 ante subscriptionem initium libri IV usque ad p. 239, 6 iniecta scriptum, post subscrip- tionem E ANICII MANLII (MALLII G) SEVERINI BOETII (BOECII G) V. C. ET ILL. EXCONS (EXC. E) ORD. PATRICII IN ISAGOGEN (YSAGOGAS E) PORPHYRII (PORPHIRII E) ID EST INTRODVCTIONE A SE TRANSLATAE (ID eqs. om., SCDAE E) EDITIONIS LIB. III. EXPL. INCIP. LIB. IIII. EG; EXPLICIT LIBER TERTIVS. (LIB. IIII. EXPLICIT L) INCIPIT (LIBER add. LS) QVAR- TVS L (add. mS) NPRS (uariis cum. compendiis); LIBER QVARTVS C; subscriptio deest in H)De differentia disputanti non aeque illud debet occur- rere quod in generis specieique tractatu de collocationis ordine quaerebatur. illic enim meminimus inquisitum, cur esset omni- bus praepositum genus, ut id primum ad disputationem ueniret, cur post genus species esset iniecta, nunc uero superuacuum est dicere, cur post speciem differentia sumpta sit, cum illud iam fuerit inquisitum, cur non ante speciem collocata sit. quodsi mirum uidebatur speciem differentiae in disputationis loco fuisse praepositam, quod differentia continentior et magis amplior esset specie, quid est quod possit quisque mirari, si eandem differentiam ante proprium atque accidens collocauerit, cum proprium unius semper sit speciei, ut posterius demon- strabitur, accidens uero exteriorem quandam ostendat naturam nec omnino in substantia praedicetur, differentia uero utrumque contineat, et de pluribus speciebus et in substantia praedicari? sed haec hactenus, nunc ad ipsa Porphyrii uerba ueniamus.
Differentia nero communiter et proprie et magis [*](3 quod—inquisitum] p. 170, 2 ss. 198, 10 ss. 18—p. 240, 13] Porph. p. 8, 8—17 (Boeth. p. 33, 18—34, 7).) [*](2 De differentia] Differentiae E Differentia G Differentiam La.c. disputanti] in disputando CEGLm1N non aeque illud] non illud quoque C 3 quod] ut HN collationis Cm1HN 4 quaerebatur] hic desinit cod. S 11 ante specie add. ea EG ab HL est quod om. GR (post quid add.interrgatiue) s. l. Lm2, sit Em1 sit quod m2 an quisquam? ad quisque add. iure possit Em2 12 post eandem add. iure E, s. l. Lm2 13 sit unius speciei semper C unius sit semper speciei R unius semper speciei sit N 15 substantiam NR 16 substantiam Em1 18 ante Differentia inscriptio DE (om. Ψ) DIF- FERENTIA additur in 2 et magis proprie in mg. Cm2?)
Tribus modis aliud ab alio distare praediximus, genere. specie, numero, in quibus omnibus aut secundum substantiales quasdam differentias alia res distat ab alia aut secundum accidentes. nam quae genere uel specie distant, substantia- libus quibusdam differentiis disgregata sunt, idcirco quoniam genera et species quibusdam differentiis informantur. nam quod homo ab arbore genere distat, animalis sensibilis qua- litas in eo differentiam facit. addita enim sensibilis qualitas [*](14 praediximus] p. 191, 21.) [*](1 dicitur] λεγέσ&ω Porph. p. 8, 8; cf. nuncupatur infra p. 241, 18 communiter—distiterit (12)] RQ, om. cett. 2 ab om. A, s. l. Γ 3 ipso om. R 4 pr. a om. RX puero] a puero ΣΦ 5 uiro] a uiro Φ et] RT uel cett.; Porph. p. 8, 11 χοιί aliquod S 6 habendi] habendi se Φ; Porph. p. 8, 12 τού πώς εχειν 7 ab om. ΔΛΣ quandam R 8 accidente R; post add. alterum edd. cum Porph. p. 8, 13 ab om. Σ 10 coaluerit Σm2 post proprie add. autem ΓΔ (fort. recte) uero Φ; Porph. p. 8, 15 hi 11 ab om. ΛΣ 12 destiterit TXm1AZ quem- admodum—differt del. Lm1? 13 differentia om. ΝΣ ante rationali add. id est CEGL, s. l. Hm2Am1? rationabili CEGLPR 14 ab] LP, om. cett. 17 accidens CEm2 accidentales Lm2 18 disgregata— quibusdam om. N, s. l. R 19 post quibusdam add. substantialibus Hm2 edd.,recte? ad informantur s. l. disregantur N 21 ea Hm1Lm2NP)
Uniuersaliter ergo omnis differentia alteratum facit cuilibet adueniens, sed ea quae est communiter et proprie, alteratum facit, illa autem quae est magis proprie, aliud. differentiarum enim aliae quidem alte- ratum faciunt, aliae uero aliud. illae quidem quae faciunt aliud, specificae uocantur, illae uero quae alteratum, simpliciter differentiae. animali enim dif- ferentia adueniens rationalis aliud fecit et speciem animalis fecit, illa uero quae est mouendi, alteratum solum a quiescente fecit; quare haec quidem aliud, illa uero alteratum solum fecit.
Omnis differentia alterius ab altero distantiam facit. sed haec uel est communis et continens uel cum quodam proprio et magis proprio differentiarum modo. quare quicquid qualibet ratione ab alio diuersum est, alteratum esse dicitur. si uero accesserit illi diuersitati ut etiam specifica quadam differentia sit diuersum, non alteratum solum, uerum etiam aliud esse praedicatur. alteratio igitur continens est, aliud uero intra alterationis spatium continetur; nam et quod aliud est, alte- ratum est, sed non omne quod alteratum est, aliud dici potest. itaque si accidentibus aliquibus fuerit facta diuersitas, alteratum [*](1—11] Porph. p. 8, 17—9, 2 (Boeth. p. 34, 7—15).) [*](1 ergo] uero CEGR; Porph. p. 8, 17 osv alterum Ehm2A 2 sed ea—quiescente fecit (10)] Ω, om. cett. ea quae est eqs.] cum cod. A Porph. p. 8, 18, cett. α: μέν—κοιοϋσιν, a: 81 άλλο 3 alterum Δ, item 4 autem] uero ΔΣΦ 7 altera Φ* enim] autem Aa.c. 8 ratio- nale 2 facit ΓΣΦ item 9; Porph. p. 9, 1 ίποίησεν et speciem animalis fecit om. codd. quidam Porph., deleri uult Busse 10 faci(??) ΓΔm2ΣΦ qua* ((??) ? er.) re* C qua in re (si add. GLm1, s. l. siqui- dem m2) EGL 11 ille Gm1 illae Δ solum om. EG, s. l. Cm2, solum modo P fecit] ΔΛ, om. P, facit cett.; Porph. p. 9, 2 έποίηοιν 13 uel est] L uel ex EG est uel N, om. est CR, om. uel HP (ante est add. quidem) communi EG continenti E (-ti*) G cum om. N, s. l. Em2 eo m1 14 proprio] proximo GR, post proprio add. uel ma- ximo P 18 inter Gm1 19 nam et] Hm1NR igitur et EG igitur omne (et add. C) CHm2L 21 erit HN)
Secundum igitur aliud facientes diuisiones fiunt a generibus in species et definitiones adsignantur, quae sunt ex genere et huiusmodi differentiis, secundum autem eas quae solum alteratum faciunt, alteratio sola consistit et aliquo modo se habendi permutationes.
Quoniam in principio operis huius generis, speciei, differen- [*](13—17] Porph. p. 9, 2—6 (Boeth. p. 34, 15—19). 18 in prin- cipio o. h.] p. 147, 5.) [*](1 facit Em1G item om. EGR, in mg. Hm2, s. l. Lm2 si om. EGL, post ille R, in mg. Hm2 post. ille] iste N caesius La.c. (ce-) Pm1 caecis N cecus C 3 item in ras. L post has add. quo- que HNP, s. l. Lm2 sola s. l. Em2 ut GN 4 uero om. E 5 ab] de P pr. alterum GLm1 6 post uero add. est C enim om. H (quidem add. post est) N, ante est CGPR 7 enim om. G 8 distet R 9 iacet HLm1N ambulat H rationali atque inrationali HLm2R 10 differentia N segregatur CR specificae sunt] differentiae specificae C 13 post facientes add. differentias edd., om. codd. cum cod. C Porph. p. 9,3 et Dauide commentatore p. 177, 23 (Busse); post add. et edd. cum Porph. τέ 14 quae—faciunt (16)] LQ, om. cett. 15 ante sunt add. definitiones Γ definitiones scilicet Δ et] ex Δm2 16 ante alteratio add. at CG alteratio sola consistit] ai έτερότητες μο'νον συνί- ατανται Porph. p. 9, 5 17 et] in CEGLR ad Δ; Porph. v.at aliquo modo] aliquando Γ se add. Em2 habentis R habentibus EGLm1 permutatione R permutationibus CEGLm2 18 huius om. EGR, ante operis s. l. Lm2 specieique EGLNPR; cf. p. 148, 17)
A superioribus ergo rursus inchoanti dicendum est differentiarum alias quidem esse separabiles, alias uero inseparabiles. moueri enim et quiescere et sanum esse et aegrum et quaecumque his proxima sunt, separabilia sunt, at uero aquilum esse uel simum uel rationale uel inrationale inseparabilia. inseparabilium autem aliae quidem sunt per se, aliae [*](11—249, 4] Porph. p. 9, 7—14 (Boeth. p. 34, 20—35, 6).) [*](2 assumuntur Ea.c. partitionem] coparationem N 3 ita—faciunt (4) in mg. sup. Hm2 Ita igitur cum diuisio generis aliud quaerat. substantia uero speciei informationem Hm1, eadem uerba loco ita—faciunt adiungit N Ita igitur cum ad diuisionem generis aliud querant. aliud uero ad speciei informacionem faciunt Hm3 3 diuisiuae] CHm2LN (priore loco) Pm1 diuisione EG ad diuisionem Hm3R diuisio Hm1N (post. l) Pm1 sunt] CHm2LN (pr. l.), om. EGHm1 et 3 N (post. l.) R, s. l. Pm2 constituunt] CHm2N (pr. l.) Pm2 quaerat Hm1N (post. l.) Pm1 quaerant (uel que-,) Hm3R quam erat EG constituunt quam erat L in substantiae uero definitione] CHm2LN (pr. l.) Pm2 in substantia uero Pm1R substantia uero EGHm1N (post. l.) aliud uero Hm3 4 post uero add. ad Hm3 faciunt om. EHm1N (post. l.) 5 pr. et om. HN, s. l. Pm2 faciunt Lm1Pm1 et] ac C eo] in eo N 6 quidem om. L quod HLm1NP (d er.) uero] modo N 7 quod HRm1 9 sed] sub G monstrat CGm1 11 ergo om. H uero N2; Porph. p. 9, 7 ouv rursus om. H 12 aliae... aliae hm1 separabiles esse Φ 13 alias uero—perceptibile (p. 249, 2) om. C moueri—perceptibile] RΩ, om. cett. 14 ante quaecumque s. l. omnia Λ 15 at—inseparabilia in sup. mg. hm2 acylum ΓΦ acilum ΛΣ, sim. p. 249, 3.250, 20. al. 16 post inseparabilia add. suntPAS<P edd. Busse, om.Rh cum Porph. p. 9,10)
Superius differentias triplici diuisione partitus est dicens aut communes esse aut proprias aut magis proprias, dehinc easdem alia diuisione in duas secuit partes dicens has quidem aliud facere, illas uero alteratum. nunc tertiam earum quidem facit diuisionem dicens alias esse separabiles, alias inse- parabiles, posse autem de uno quoque cuius multae sunt dif- ferentiae, plurimas fieri diuisiones ex ipsa differentiarum natura manifestum est. nam si omnis diuisio differentiis distribuitur, quorum multae sunt differentiae, multas etiam diuisiones esse necesse est. fit autem ut animal diuidatur quidem hoc modo : animalis alia quidem sunt rationabilia, alia inrationabilia, item alia mortalia, alia inmortalia; item alia pedes habentia, alia minime; rursus alia herbis uescentia, alia carnibus, alia semi- nibus. ita nihil mirum uideri debet, si multiplex differentiae est facta partitio. ac primum quidem cum in ternarium nume- rum differentiae membra secuisset, communes et proprias et magis proprias nuncupauit. secunda uero diuisio communes et proprias intra nomen alteratum | facientis inclusit, magis proprias [*](p. 83) uero intra aliud facientis. haec nero tertia diuisio, quae ait dif- ferentiarum alias esse separabiles, alias inseparabil es, [*](5 Superius... dicens aut eqs.] p. 239, 18. 7 dicens has eqs.| p. 244, 2.) [*](2 perceptibile] ΦΨ perceptibilem cett. (in mg. capacem T) 3 uel] et Γ simium P post accidens add. est Γ, s. l. Lm2, ras. in E et om. ΝΑΣ 4 post se add. est P 5 differentia R 7 dicens in mg. Hm2 8 earum quid R earundem CN quidem post pr. alias C 9 post post, alias add. uero C 14 animal] in animali quod H diuiditur H quidem ante diuidatur Lp, om. brm 15 animalium N edd. quidem post sunt NP, om. H rationalia alia inrationalia H 18 item P 20 post secuisset add. ait HP aut CN et magis—et proprias om. EG 21 nun- cupari H nuncupauerit LPR 22 facientes CNPm1 propria R proprium Em1GLp.c. 23 facientes CN qua CLNRm1)
Illae igitur quae per se sunt, in substantiae [*](24—p. 251, 14] Porph. p. 9, 14—23 (Boeth. p. 35, 6—17).) [*](1 ex om. EG, in inf. mg. L alteratum post facientibus R, om. G post facientibus add. id est communem L (in inf. mg.) P 2 adiungit] ponit La.c. cetera R ceterasque Lm2 alteram C 3 una ras. ex una C quidem] quidem fit G quippe HN 4 et om. G, s. l. E 5 inseparabilis E esse om. G 6 post quarum add. quidem Lp ita brm post aliae add. enim EGL 8 inesse aliud (ex aliquid m2) L 11 neque] non Lm2R, ante neque add. quae Hm2 12 post medium add. quae sunt propria Hm1, del. m2 13 rationalitas H, item 15 15 ei s. l. Hm2 16 quidem eas (sic) C 17 nullus esse C 18 nisi] ni EG 20 proprie CN aquilum] cf. p. 248, 15 22 accedunt Hm1N subiecto Hm1 subiectae Lm1N (-te) 24 Igitur illae C in om. N)
Differentiis rite partitis earum inter se distantiam monstrat atque unam quidem repetit quam superius dixit. cum enim tres esse dixisset differentias, communes, proprias, magis pro- prias, alteratum facere dixit proprias, sicut etiam communes, aliud minime, sed hoc solis magis propriis reseruauit. nunc igitur idem repetit dicens quoniam inseparabiles differentiae quae substantiam monstrant, id est quae per se subiectis speciebus insunt easque perficiunt, aliud faciunt, illae uero [*](16. 252, 3 superius] p. 244, 1 ss.) [*](1 rationem GRh suscipiuntur Lm2 percipiuntur Φ aliud] illud E illae—suscipiens est (12)] Ω, om. cett. 3 dicuntur] accipiuntur Φ (ex 1); Porph. p. 9, 16 λαμβάνονχαι uel παραλαμβάνοντα codd., λέγονται Dauid comment. p. 184, 16 alteratum] alterum W-m1 et om. Γ 4 quidem om. Λ uero Γ 5 uero quae] quidem Γ si om. Φ 6 sunt ΔΣΦbrm Busse; Porph. p. 9, 18 v.dv—Jaw 7 aut] Λ Busse et cett. codd. edd. (cf. 4); Porph. p. 9, 19 ή cod. M m; cett. 9 ipsae] otuxat Porph. p. 9, 20 10 post rationem add. id est diffinitionem Φ 11 neque—remissionem cum Porph. p. 9, 21 cod. Μ, ooxe ανεσιν οντε έπίχασιν cett. 12 aquilum] cf. ad p. 248, 15 autem om. P 13 pr. uel] et Γ colorari Em1 et om. CLR 14 et] uel R 17 esse post dixisset HNP, ante tres P 18 alteratum—proprias] proprias alte- ratum facere dixit HNP 19 post aliud add. uero HNPR, s. l. Lm2)
Cum igitur tres species differentiae consi- derentur et cum hae quidem sint separabiles, illae uero inseparabiles, et rursus inseparabilium cum hae quidem sint per se, illae uero per accidens, rursus earum quae sunt per se differentiarum aliae quidem sunt secundum quas diuidimus ge- nera in species, aliae uero secundum quas ea quae diuisa sunt specificantur, ut cum per se differen- tiae omnes huiusmodi sint, animati et inanimati, [*](12—p. 254, 8] Porph. p. 9, 24-10, 8 (Boeth. p. 35, 18—36, 6). 16 differentiarum—19 specificantur] Abaelardus, Introduct. ad theolog., II p. 94.) [*](1 post cuilibet add. esse L edd. 2 quae om. GPR, del. Hm1? 3 formant CEGLm1R species Lm2NP 3 ante quoniam add. quae EGHLPR essentiam] substantiam N 4 ante quae add. ill<a>e G 6 aquilum] cf. ad p. 248, 15 colorari EG 8 nigrior sit HNP hic— aquilus] hic uero minus hic magis acilus ille autem minus hic amplius simus illo uero minus E amplius simus] amplissimus G, add. sit L aquilus] ut 6 9 non quod R ut non HNPm1 quoniam non m2 ratio- nabiles ELm2P 12 considerantur Λm2 (in er. -entur) 2 13 haec EG illae—sensibilis (p. 254, 5) om. CEG 14 et—sensibilis (ibid.) om. HLNP 16 rursus—sensibilis (ibid.) om. R per se sunt Λ2Φ 17 quidem om. Λ2 18 ea] ΓΔΨΨ edd. haec ΛII2 20 animatum et inanimatum sensibile et insensibile rationale et inrationale mortale et inmortale hm1 animati—insensibilis] Porph. p. 10, 4 εμψύχου και αίαβητικου ante sint add. animalis edd. cum Porph. τοϋ ζώου quattuor et (20—p. 254, 2) om. 2)
Fit nunc differentiarum plena et suprema diuisio, quae est huiusmodi. differentiarum aliae sunt separabiles, aliae inse- parabiles, inseparabilium aliae sunt secundum accidens, aliae substantiales. substantialium aliae sunt diuisibiles generis, aliae coustitutiuae specierum. quod uero ait : cum igitur tres species differentiae considerentur, ad hoc retulit, quod in prima differentiarum diuisione partim eas communes esse, partim proprias, partim magis proprias dixit, quas rursus tres differentias alias separabiles esse monstrauit, alias inseparabiles, separabiles quidem communes, inseparabiles uero proprias ac magis proprias. inseparabilium uero fecit diuisionem dicens alias esse secundum accidens, quae propriae nuncupantur, magis proprias uero secundum substantiam considerari. earum uero quae secundum substantiam sunt, subdiuisionem facit, quod [*](3 constituta Tm1 4 post animata add. et ΓΛ Busse, om. ΔΠΣΦΨ Porph. (p. 10, 6) edd. 5 ea] he ex e Rm2 est] sunt R 6 diffe- rentia om. CEGPR et om. CLR\\ rationabilis et inrationabilis (rac- et irrac- P) Lm2P 7 diuisi Em1 diuisae GPm1 has HP; Porph. p. 10, 8 St’ αΰτών 8 genera in] L (s. l. m2) ΓΔΠ. (in mg. m2) Ψ Porph., om. cett. 11 post inseparabilium add. uero C 12 generis om. EGR, in mg. Lm2 15 post esse add. dixit HNP dicit R 16 dixit om. HPR, s. l. Em2 rursum H 17 alias insepa- rabiles esse (esse om. N) monstrauit HNP 18 ac] et HN 20 acci- dens] se EG(er.), s. l. Pm2, add. substantiam Em1 alias (alia E) se- cundum substantiam considerari G edd., in mg. Em2, s. l. alias secun- dum Pm2, post considerari add. et illas esse secundum accidens edd. quae—considerari om. E post quae s. l. uero secundum accidens Pm2 propria C proprias Pm2 nuncupari Pm2 21 eorum (sic) uero quae secundum substantiam s. l. add. Em2 22 post quae add. et C)
Sed hae quidem quae diuisiuae sunt differentiae generum, completiuae fiunt et constitutiuae speci- erum; diuiditur enim animal rationali et inrationali differentia et rursus mortali et inmortali differentia, sed ea quae est rationalis differentia et mortalis, con- stitutiuae fiunt hominis, rationalis uero et inmor- talis del, illae uero quae sunt inrationalis et mor- talis, inrationabilium animalium, sic etiam et supremae substantiae cum diuisiua sit animati et inanimati dif- ferentia et sensibilis et insensibilis, animata et sen- sibilis congregatae ad substantiam animal perfecerunt.
[*](9—19] Porph. p. 10, 9—17 (Boeth. p. 36, 7—15).)[*](2 aliquod om. C aliquid LP possunt—substantiam] possent tamen substantiam possent C 4 mortale EGPm1 5 irrationabilis NP ita R 6 coniunctae HN 8 eorum edd. 9 haec CL heae P 10 generum om. EG fiant Cm1Em1G sunt Σ 11 diuiditur—insensibilis (18)] 2, om. cett. 12 pr. et—differentia om. 2, add. Xm2 13 ea... differentia] Porph. p. 10, 12 ai... διαοοραί rationalis.. mortalis cum cod. M Porph., cett. τοΰ 6-νητοδ καί τού λογικού 14 fiunt] definiunt Δm1ΙΛΣ hominem Δm1ΑΣ 15 dni in ras. 2, add. sunt et angeli Δ, sed del., ante dei add. angeli et Πm2, sed del.; codd. Porph. p. 10,13 aut θεού aut άγγέλοο quae sunt add. Xm2 post mortalis add. constitutiuae sunt Γ 16 inratio- nalium Xm2\m1, add. sunt Φ etiam] enim Φ supremae substan- tiae] Tm2 (suae substantiae m1) Xm2 (superna substantia m1) suprema substantia cett. codd. edd. Busse; cf. Porph. p. 36, 12 et infra p. 259, 23 18 animatum EGR sensibile E (le in ras.) R 19 congregata ER perficerent G perficiunt in ras. 2 post perfecerunt add. animata uero et insensibilis perfecerunt plantam edd. cum Porph. p. 10, 17, om. Boethius etiam in commentario)Geminum differentiarum usum esse demonstrat, unum qui- dem quo genera diuiduntur, alium uero quo species infor- mantur; neque enim hoc solum differentiae faciunt, ut genera partiantur, uerum etiam dum genera diuidunt, species in quas genera deducuntur efficiunt, itaque quae diuisiuae sunt gene- rum, fiunt constitutiuae specierum, huiusque rei illud exemplum est quod ipse subiecit; animalis quippe differentiae sunt diui- siuae rationale atque inrationale, mortale atque inmortale; his enim praedicatio diuiditur animalis, omne enim quod animal est, aut rationale aut inrationale aut mortale aut inmortale est. sed istae differentiae quae diuidunt genus quod est animal, speciei substantiam formamqne constituunt, nam cum sit homo animal, efficitur rationali mortalique differentiis, quae dudum animal partiebantur, item cum sit equus animal, inrationali mortalique differentiis constitui|tur, quae dudum animal diui- [*](p. 86) debant. deus autem cum sit animal, ut de sole dicamus, ratio- nali inmortalique efficitur differentiis, quas diuidere genus habita partitio paulo ante monstrauit. sed hic, ut diximus, deum corporeum intellegi oportet, ut solem et caelum ceteraque huiusmodi, quae cum animata et rationabilia Plato esse con- firmat, tum in deorum uocabulum antiquitatis ueneratione probantur assumpta, de primo quoque genere, id est substantia demonstrantur uenire. nam cum eius diuisiuae sint differentiae [*](18 ut diximus] p. 208, 22 ss. 20 Plato] cf. p. 257, 9.) [*](2 aliud EHm1Rm2 alio m1 uero om. R 4 partiuntur GPm1 diuidendo N 5 deducantur HN dicuntur R diuiduntur C (uid in er. duc? m2) diuisae Em1Gm2HR 6 huius C rei om. EGR s. l. Lm2 7 ipse] ille R diuisae Em1Gm2 8 mortale atque inmortale om. EGR, in mg. Lm2 9 quod animal est] animal HNR 10 pr. aut om. R post rationale add. est HN 11 est om. HR quod] hoc C 13 post efficitur add. ab his EPm1, del. m2, s. l. Lm2 post differentiis add. constituitur Cm1, del. m2 14 partiebantur] diuidebant Lm1R 15 diuidebant] parciebantur R 16 ut] si CH, in ros. N, recte?; cf.p. 208, 22 20 confirmet C (et in ras. m2)HLm2N 22 substantiam Em1 23 demonstrantur] idem monstratur HN idem (super ras. Cm2, s. l. Pm2) demonstrantur Cm1Pm1, alt. n del. Cm2Pm2 euenire HNPm2, add. s. l. differentiae Lm2 diuisae Em1Pm1 sunt EHm1)
Quoniam ergo eaedem aliquo modo quidem accep- tae fiunt constitutiuae, aliquo modo autem diuisiuae, specificae omnes uocantur. et his maxime opus est ad diuisiones generum et definitiones, sed non his quae secundum accidens inseparabiles sunt, nec magis his quae sunt separabiles.
Omnes a genere differentias procedentes genus ipsum a quo procedunt, diuidere nullus ignorat, ipsae autem quae diuidunt genus, si ad posteriores species applicentur, informant substantias easque perficiunt, eaedem igitur sunt constitutiuae specierum, eaedem diuisibiles generum, alio tamen modo atque alio consideratae, ut si ad genus relatae quidem in contrariam diuisionem spectentur, diuisibiles generis inueniuntur, si uero iunctae aliquid efficere possint, specierum constitutiuae sunt, quae cum ita sint, hae differentiae quae genus diuidunt, rectis- sime diuisiuae nominantur - quae enim constituunt speciem, specificae sunt, sed constituunt speciem hae differentiae quae [*](6—11] Porph. p. 10, 18—21 (Boeth. p. 36, 15—19).) [*](4 post constitutiuas add. et completiuas C completinasque HNP (ex p. 258,10) 6 ergo] igitur P needem uel heedem hic et 15. 16. p. 261, 1 codd. quidam alio P (ras. ex aliquo,) Γ (o in ras.) quidem] ΓΔΛΙIΨ, om. cett.; Porph. p. 10, 18 μεν 7 aliquo—inseparabiles sunt (10)] Ω, om. cett. alio ras. ex aliquo ut uid. Γ autem modo Φ autem add. 5m2 10 sunt inseparabiles Γ his om. Γ 12 post Omnes add. enim R 13 quo] quibus EGR procedent Em1 15 post sub- stantias s. l. earum L eas substantiasque (quae N) HNR sunt igitur HL 16 post eaedem add. sunt LR 19 sint CHPRm1 21 diui- siuae] specificae Lm2 nominantur] nuncupantur HΡΝ enim om. C post speciem add. eaedem speciem faciunt, quae uero speciem faciunt CHN)
Quas etiam determinantes dicunt : differentia est qua abundat species a genere, homo enim ab animali plus habet rationale et mortale : animal enim neque ipsum nihil horum est nam unde habebunt species differentias? neque enim omnes oppositas habet - nam in eodem simul habebunt opposita —. sed, quemadmodum probant, potestate quidem omnes habet sub se differentias, actu uero nullam, ac sic neque ex his quae non sunt, aliquid fit neque opposita circa idem sunt.
Specificas differentias definitione concludit dicens substan- [*](p. 87) tiales differentias a quibusdam tali descriptionis ratione finiri : differentia specifica est qua abundat species a genere, sit enim genus animal, species homo : habet igitur homo dif- ferentias in se, quae eum constituunt, rationale atque mortale; omnis enim species constitutiuas formae suae differentias in se retinet nec praeter illas esse potest, quarum congregatione perfecta est. si igitur animal quidem solum genus est, homo uero est animal rationale mortale, plus habet homo ab animali id quod rationale est atque mortale, quo igitur abundat species [*](4—13] Porph. p. 10, 22—11, 6 (Boeth. p. 36, 20—37, 5).) [*](1 nec] non brm 4 Quae hm1 dicuntur Am1 est add. \m2 5 que Em1 quae Ga.c. abundant (ha- G) Em1G a om. N ho- mo—-nullam (11)] RQ, om. cett. ab om. ΓΦ 6 enim] enim tamen R autem A 7 horum nihil Γ 8 enim om. Φ, add. &m2, autem er. T : Porph. p. 11, 3 ούτε ίί; enim pro autem; cf. ad p. 16, 15; an autem (cf. T) Boethius scripsit? opposita R habet] habent cett. codd. et edd. 9 nam] nec R habebit Φ (post opposita), non habe- bunt Δ 11 habet] Pp.c. Φ*Γ habent cett. ac sic om. N sic ex si Em2G 12 hiis Φ sint Sa.c. opposita] ex oppositis quae Rhm1 13 circa idem sunt] Porph. p. 11, 6 &pa περί τό αΰτο εσται 15 diffiniri Pm2R 19 constitutiuae Em1GLp.c.Rm1 in se om. C 22 est uero E 23 id] id est EGP)
Definiunt autem eam et hoc modo : differentia est quod de pluribus et differentibus specie in eo quod quale sit praedicatur; rationale enim et mortale de homine | praedicatum in eo quod quale quiddam est [*](p. 88) homo dicitur, sed non in eo quod quid est. quid est enim homo interrogatis nobis conueniens est dicere animal, quale autem animal inquisiti, quoniam ratio- nale et mortale est, conuenienter adsignabimus.
Tres sunt interrogationes ad quas genus, species, differentia, proprium atque accidens respondetur, haec autem sunt : quid [*](13—20] Porph. p. 11, 7—12 (Boeth. p. 37, 6-12).) [*](1 species] differentias H 2 uel om. Lm1 uelut HLm2 sin eo] id HN quot E 7 actu ante contraria H, post eodem CLN in eodem esse—in eodem om. EG 8 post non possunt add. quantum ad genus potestate solum, quantum ad species actu et potestate Rm2 9 nil L contraria nos C 11 si om. HN, s. l. Cm2 si in semet Lm2P considerentur CLm2 12 sunt om. HN 13 autem om. H enim C et om. CEGHNP2, ante eam 4; Porph. p. 11, 7 xo; όντως 14 quae EP de om. C et om. CEGLIR; Porph. xat; cf. infra p. 267, 1 15 ra- tionale—animal (19)] RQ, om. cett. 16 praedicatur Ta.c. m1 quid- dam om. ΓΦ 18 homo om. RΔΦ, s. l. scil, homo \m2; Porph. p. 11, 10 6 άνθρωπος 19 post post, animal add. sit C, ante EG inquisiti] Porph. p. 11, 11 πυνθανομενων 20 et om. CEGLR; Porph. p. 11, 12 xac est om. HNR, s. l. 2m2 assignauimus E assignamus G 22 hae Hp.r.LR edd. heede m P)
Rebus enim ex materia et forma constantibus uel ad similitudinem rtfateriae et formae constituti- onem habentibus, quemadmodum statua ex materia est aeris, forma autem figura, sic et homo communis et specialis ex materia quidem similiter consistit genere, ex forma autem differentia, totum autem hoc animal rationale mortale homo est, quemadmodum illic statua.
Dixit superius differentias esse quae in qualitate speciei praedicarentur, nunc autem causas exequitur, cur speciei qua- litas differentia sit. omnes, inquit, res uel ex materia formaque consistunt uel ad similitudinem materiae atque formae sub- stantiam sortiuntur, ex materia quidem formaque subsistunt [*](3—10] Porph. p. 11, 12—17 (Boeth. p. 37, 12-17).) [*](1 post quale add. quid Lm2(in ras.) E (sed er.) Rm1, del. m2, add. quid post sit s. l. Hm2 4 post similitudinem add. proportionemque LNRQ (in mg. nempe communionem Γ); om. Porph. p. 11, 13 et) ac ΓΔΙΙΨ-, om. LΑ2Φ formae] Am2HI!1- speciei CEGHNPRhm1 specieique LΛ2Φ formae speciei er. uid. Γ; cf. Porph. et infra 13 ss. 5 quem- admodum—differentia (8)] LRQ, om. cett. post materia add. quidem edd., recte ut uid.; Porph. p. 11, 14 μέν 6 aeris] et (s. l. m2) aere (in ras. m2) Ψ forma] ex (in al. litt. xVm2) forma LxVbrm Busse; Porph. εΐϊοος post figura haec Proportionale autem (enim Φ) dicitur (est Σ) quod proportionem omnium specierum teneat (tenet Σ) id est communionem omnium partium uel (et T) specierum quae diuidi (diui- dendo Rhm1 diuidendae Thm2\lm12'l>) ex ea (eo ΣΣ) contingunt (con- tingant R) per (del. Σ) differentiam figuras ΓΠm2 diffe- rentiam figuras \) add. LRTm1hm1ΑΠΣΦ, om. Ψ, del. Tm2\m2 7 simi- liter] Busse similiter proportionaliter LRllm1 similiter proportionaliterquc ΓΔΙm2Φ'Ρρ proportionaliter 2brm; cf. Porph. p. 11, 15 8 ante genere add. in Γm2 (ex m1) LΣ toto Ga.c. 9 ratione E ante mortale add. et CEGHLPR, om. NQ cum Porph. p. 11, 16 homo est om. N, ex homine Δm2 11 differentiam HN 12 praedicaretur HN causis Em1 post cur add. autem Hm1, del. m2 qualitas speciei H 13 omnis ELm2N uel om. EGR 14 consistit Ea.c.HLm2 subsistit N 15 sortitur HLm2N ex om. CEGR formaque] et forma P)
Describunt autem huiusmodi differentias et hoc modo: differentia est quod) aptum natum est diuidere [*](p. 89) quae sub eodem sunt genere; rationale enim et in- rationale hominem et equum, quae sub eodem sunt genere, quod est animal, diuidunt.
Haec quidem definitio cum sit usitata atque ante oculos exposita, eam tamen plenius dilucideque declarauit. omnes enim differentiae idcirco differentiae nuncupantur, quia species a se differre faciunt, quas unum genus includit, ut homo atque equus propriis discrepant differentiis; nam sicut homo animal est, ita etiam equus, ergo secundum genus nullo modo distant. [*](6—10] Porph. p. 11, 18—20 (Boeth. p. 37, 18—38, 1).) [*](1 formatur CHNP 2 quidem] quaedam CHLm2PR 3 autem] nero N uero] ergo Lm1 autem N qualitas] HNPm1 qualia CEGLR uel qualis s. l. Pm2 5 ante respondetur excidisse differentia coni. Brandt 6 post autem add. et L (del.) R; Porph. p. 11, 18 post 8e add.*αί cod. B differentias] Em2GHPm1xV differentiam CLPm2 ΓΛΑΙIΣΦ differentia Em1NR; Porph,. τάς τοιούτας διαφοράς et] LPRi, om. cett.; Porph.*a\ οοτως 7 qua CG actum R natura] HL (del. m2) ΓΑΛΠΦ om. cett.; Porph. p. 11, 19 πεφοχος; cf. infra p. 272, 5—9. 275, 12 8 ante quae add. ea Γ2, s. l. Am2, del. m. al., illa s. l. Δm2 genere sunt ΣΑΨ rationale—sunt genere om. EG 9 et equum] equnmque C 10 diuidit L 11 cum—oculos in mg. E sit usitata] sita sit situr (sic) Em1 ita sit m2 situ sit sita G ante om. HNR, s. l. Lm2 oculis HN 12 post exposita add. superius R ea GNR plenius dilucideque declarauit] (claruit Em1Gm1) CEm2Gm2 plenius dilucideque declarauit L plenius lucidinsque declarauit Hm2 plenius dilucidiusque claruit R exempli insuper luce declarauit (ex decla- ruit N) NP plenius dilucideque exempli insuper luce declarauit Hm1 exempli insuper luce reserauit edd. 13 species ase differre] specie (ex specierum, sequ. rasura) differentiam E species in aere differentiam G species ase differentiae Lm1 14 a] ad R concludit N 15 nam in ras. Lm2 sed EG)
Adsignant autem etiam hoc modo : differentia est qua differunt a se singula; nam secundum genus non differunt, sumus enim mortalia animalia et nos et inrationabilia, sed additum rationabile separauit nos ab illis, et rationabiles sumus et nos et dii, sed mortale adpositum disiunxit nos ab illis.
Vitiosa ratione et non sana quod uult explicat definitio quorundam. id enim esse dicunt differentiam qua una quaeque res ab alia distet, in qua definitione nihil interest quod ita dixit an ita concluserit : differentia est id quod est differentia, etenim differentiae nomine in eiusdem differentiae usus est [*](5—10] Porph. p. 11, 21—12, 1 (Boeth. p. 38, 1—5).) [*](2 describuntur EG 3 post equo distinguunt edd., post equus expec- tatur igitur’ Schepps, additum eqs. nominatiuum absolut. (cf. indicem Meiseri) interpretatur Brandt qui Lm2P 5 autem om. \, del. Lm2A.m2 etiam om. H etiam et Λ eam et ΝΣ; Porph. p. 11, 21 St καί 6 qua] Porph. διαφορά έσχιν δχψ διαφέρει έκασχα; ‘an quo?’ Busse, sed cf. infra p. 271, 1.7. 18. 272, 17. 6 nam—ab illis (9)] LRQ, om. cett. post nam add. homo et equus cum Porph. edd. (cf. etiam infra p. 271, 9. 12, sed etiam supra p. 269, 9), etiam Bussio homo atque equus addendum uid. 7 enim] autem Γ 8 inrationalia (uel irr-) R?ΓΠ (in ras.) ros. ex -bilia Δ sed—illis (9) om. R ratio- nabile] p.r rationale \a.r. et cett. separauit] disiunxit ΓΦ 9 et] CHP, s. l. er. uid. Δ, om. cett. rationabiles] L\m12 rationale CP rationales cett., add. enim ΕGΗΑίΙΦΨ; codd. Porph. aut λογικοί aut λογικά sumus om. CEGHP; Porph. έσμέν et nos om. E et om. N di C dei ut uid . 2 sed—ab illis om. EG 11 ante Vitiosa in ras. Haec E ratione] L edd., om. cett. (recte?), in ras. est E et om. G sane E (in ras.) NP explicans HNP non (s. l. m2) explicat L 12 id] cf. p. 263, 10 13 aliis R distat HN differt P 14 dixerit Lm2P an] utrum R concluderit L concludat EGR id quod est om. E ante differentia add. ipsa ER differentia om. G 15 etenim om. EGR differentiae nomine] qua differt una res ab alia, id est id quod est differentia est differentia. Differentiae nomine fid est—nomine in ras. m2) E in—definitione] usus in eius diffinitione N)
Interius autem perscrutantes de differentia dicunt, non quodlibet eorum quae sub eodem sunt genere diuidentium esse differentiam, sed quod ad esse conducit et quod eius quod est esse rei pars est; neque enim quod aptum natum est nauigare erit homi- nis differentia, etsi proprium sit hominis, dicimus enim ‘animalium haec quidem apta nata sunt ad naui- gandum, illa uero minime’, diuidentes ab aliis, sed aptum natum esse ad nauigandum non erat comple- tiuum substantiae nec eius pars, sed aptitudo quae- dam eius est, idcirco, quoniam non est talis quales sunt quae specificae dicuntur differentiae, erunt igitur specificae differentiae quaecumque alteram faciunt speciem et quaecumque in eo quod quale est acci- piuntur. — Et de differentiis quidem ista sufficiunt.
Sensus propositionis huiusmodi est. quoniam superius dixit determinasse quosdam differentiam esse qua a se singula dis- [*](p. 90) creparent, ait alios diligentius de differentia | perscrutantes non [*](1—15] Porph. p. 12, 1-11 (Boeth. p. 38, 6—17).) [*](1 perscrutantes] EGHP perscrutantes et speculantes cett.; Porph. p. 12, 1 προσεξεργοζόμενοι de differentia] CH (linea del., sed lin. er.) Σ differentiam cett. edd. Busse; Porph. p. 12, 1 τά περί τής διαφοράς 2 non] non solum R, quodlibet] quod habet ELm1hm1X, post quod- libet er. habet 23 diuidentium esse om. X, s. l. Lm2 sed quod— dicuntur differentiae (12)] LRQ, om. cett. 5 aptum] actu R natum om. LR; Porph. p. 12, 4 τδ πεφοχέναι πλεΐν 6 dicimus] Porph. p. 12, 5 εΐποιμεν γάρ dv, unde dicemus coni. Brandt, cf. supra p. 230, 18. 19; infra 12 erunt ειεν άν; p. 234, 16. (erit). 17. 235, 2 (erunt) 7 ani- malia A acta Rm1 nata om. LR 8 aliis] illis A 9 actum Rm1 natum om. R est R erit hm2 10 neque Busse 11 est om. R quoniam om. LR 12 quae om. Φ igitur] ergo L 13 alteram— quaecumque om. H 14 et] ea EG quale in er. quid ut uid. Hm2 quid EG post est add. esse EG accipiunt EG 15 Et—sufficiunt om. N Et om. CEGP; Porph. 12,11 Καί de om. EGA diffe- rentiis] Porph. περί μίν διαφοράς quidem om. H sufficiant CLXm2; Porph. άρχει 18 alios] ilico EGLa.c. ilico alios P de differentia] differentiam CLm1P)
Proprium uero quadrifariam diuidunt. nam et id quod soli alicui speciei accidit, etsi non omni, ut ho- mini medicum esse uel geometrem, et quod omni accidit, etsi non soli, quemadmodum homini esse bipedem, et quod soli et omni et aliquando, ut homini in senectute canescere, quartum uero, in quo concur- rit et soli et omni et semper, quemadmodum homini esse risibile, nam etsi non semper rideat, tamen risi- bile dicitur, non quod iam rideat, sed quod aptus natus sit; hoc autem ei semper est naturale et equo hinnibile, haec autem proprie propria perhibent esse, [*](3—p. 276, 2] Porph. p. 12, 12—22 (Boeth. p. 38, 18—39, 9).) [*](1 et om. EG, s. l. Pm2 2 erunt post partes Lm2 sunt m1 sunt post definitionum CGR, s. l. Em2 3 DE PROPRIO om. H, add. Lm2 EXPLICIT DE DIFFEREN. (DIFFERENTIIS Ψ) INCIPIT DE PRO- PRIO 2<F 4 et s. l. C 5 hominem Rhm1A 6 uelut H geo- metram CEm1G edd. Busse et quod—perhibent esse (14)] LR (locum hic om., p. 277, 7 post adest inserit) Ω, om. cett. omni] Porph. p. 12, 14 παντί—τφ εϊδει 7 etsij et RTm1 ante homini add. et R 8 homini] Porph. p. 12, 16 όνΟ-ρώπψ παντί, unde homini omni coni. Busse 9 post uero add. est Φ in quo concurrit et del., in mg. conuenit Tm2 10 hominem RΣ 11 risibilem RΓΣΦ; Porph. p. 12, 17 ώς τψ άνθρώπψ τό γελαστιχόν non semper rideat] LΣ non rideat ΓΑ non ridet (hic ut uid. s. l. semper add., sed er. \) RAIIΨΨ semper non rideat Busse non rideat semper edd.; Porph. p. 12, 18 χαν γάρ μή γελά αεί risibile tamen LΛ edd. Busse; Porph. άλλα γελαστιχο'ν 12 iam] semper Σ edd.; Porph. p. 12, 19 άεί, cod. Mm2 ί)Bη rideat—natus sit om. Φ 13 sit natus R, add. ad ridendum RΓΑ ridere Σ, ante sed add. ridendum Φ; om. Porph. semper ei est naturale L semper est ei naturale Γ ei semper naturale est Σ ante et add. ut (om. etiam B Bussii) edd. Busse; Porph. p. 12, 20 ώς, om. cod. A 14 autem] Porph. 81 xai, om. xai cod. A proprie—esse] LΛ (esse s. l. m2) Σ (esse om.), proprie domi- nanterque (nominantur Tm2) propria perhibentur (perhibentur del. Γm2) ΓΦ proprie nominantur (nominant Π) propria RΔΙΙ uere dicuntur propria Ψ; Porph. χυρίως ΐßιά φασιν)
Superius dictum est omnia propria ex accidentium genere descendere, quicquid enim de aliquo praedicatur, aut substan- tiam informat aut secundum accidens inest. nihil uero est quod cuiuslibet rei substantiam monstret nisi genus, species et differentia, genus quidem et differentia speciei, species uero indiuiduorum. quicquid ergo reliquum est, in accidentium numero ponitur, sed quoniam ipsa accidentia habent inter se aliquam differentiam, idcirco alia quidem propria, alia priore [*](p. 91) atque antiquiore nomine accidentia nun|cupantur. et de acci- dentibus paulo post, nunc de propriis, quae quadrifariam diui- duntur, non tamquam genus aliquod proprium in quattuor species diuidi secarique possit, sed hoc quod ait diuidunt, ita intellegendum est, tamquam si diceret ‘nuncupant’, id est propria quadrifariam dicunt, cuius quadrifariae appellationis significationes enumerat, ut quae sit conueniens et congrua nuncupatio proprietatis ostendat, dicit ergo proprium accidens quod ita uni speciei adest, ut tamen nullo modo coaequetur ei, sed infra subsistat ac maneat, ut hominis dicitur pro- prium medicum esse, idcirco quoniam nulli alii inesse ani- [*](3 superius eqs.] fort. p. 186, 12—187, 1.) [*](1 enim equus om. N equus—equus] CEGHNPU (sed add. et si homo, risibile, si risibile, homo est] cum Porph. p. 12, 21, post pr. equus add. et RA est et L est etiam est et (sic) Φ equus est et hinnibile est (est s. l. F\m2) et quicquid hinnibile equus est ΓΔ est equus est hinni- bile et quicquid est hinnibile est equus (quattuor est s. l. m2) Ψ equus est hinnibile et quicquid hinnibile est equus est et si homo est risibile est et risibile homo est 2 4 alio N 6 ante species add. et Lm1, del. m2 7 et om. R genus—diiferentia om. EGR, s. l. Hm2 11 ante antiquiore add. in ER 12 nunc ex nam Hm2 quadrifarie N in quadrifariam (-um GP) EGP diuidunt H (ur er.) P (ur del. m2) 13 aliquid CPm1 14 ait om. E (in mg. dicitur m2) G est R diuiduntur EG 15 nuncu- pantur EGR 16 proprie CEm1G propriam ut uid. Pm1 propriam m2 dicuntur EGHm1La.c.NR quadrifariam C 18 proprietas Ea.c. (proprii p.c.) G dicitur CEHLa.c. (corr. m1 et 2) P ergo om. C proprium s. l. Cm2 primum m1 20 ei ante nullo HN ac] et HNP dicimus HN)
Quattuor igitur significationes proprii dixit, nam prima quidem, quando accidens ita subiectae speciei adest, ut soli ei adsit, etiamsi non omni, ut homini medicina; secunda uero, [*](1 in om. EGR, s. l. L, post tantnm P tamen L post iunentnte add. pubescit N 2 post proprii add. integra simplexque significatio GHP (del. m1? ex 5) in eo—fit proprii (4) om. R modo om. N, del. Lm2 3 inest om. EG est Lm1 minus La.c. minui N minuens P aliquid uel] atque significationem in ras. Em2 uel] CNP et GL, om. ΕH 4 quod] quam N 5 simplexque] et simplex HLNR proprii R 6 soli et omni N secund. et om. GLR, s. l. Pm2 omni autem—intellegendum est om. Rbrm 7 et semper om. EGR, del. Lm2, s. l. Hm2Pm2 intellegendum est del. et s. l. adest scr. Hm2, in mg. quod soli et omni adest m. al. 8 post. et om. EGPR post semper add. similiter et equus hinnibile brm 9 illud Hm2 enim Hm1N 10 proprium est NPR sed] si est R esse del. Lm2 est R 11 sed] si R 12 si non rideat etiam C quia om. N, s. l. Hm2 tamen om. R autem HN possit La.c.N potest Em2 post omni add. adsit H (del. m2) adest N 13 ante semper s. l. et Hm2 semper om. R ante conuenienter add. et H (er.) L (del. m2) NP 14 si] etsi Hm1Lm1N separetur Em2 a C 15 proprii om. EG nam prima] unam CHm1 (primam m2) N nam (s. l.) primam P 17 homini medicina] hominem esse medicum C secundam CHN; in mg. ał. se- cunda autem cum omni accidit etsi non soli ut homini esse bipedem add. L uero] autem CL (in mg.))
Accidens uero est quod adest et abest praeter sub- iecti corruptionem, diuiditur autem in duo, in separa- bile et in inseparabile, namque dormire est separabile accidens, nigrum uero esse inseparabiliter coruo et Aethiopi accidit, potest autem subintellegi et coruus albus et Aethiops amittens colorem praeter subiecti corruptionem, definitur autem sic quoque; accidens est [*](13—p. 281, 7] Porph. p. 12, 23—13, 8 (Boeth. p. 39, 10—21).) [*](1 quod] quia HN 2 speciei] tempori EGR aliquid C 4 alicui om. EG, del. Hm2 ali R alii Lm1 pr. et om. EGLR post. et] ut La.c.R 5 post. a s. l. Hm2 6 qui ex quod Lm2 7 ante cum add. sed CH (del. m2) NP, s. l. Lm2 8 adest] est EGR in iuuentute deleri uult Hilgard 9 quoniam] quam EGLm2P 10 definitio (uel difd–) EGLm2R constringit EG 11 et de se] et ideo de se P de se om. R De specie EG 12 risibile C et om. EGHR 13 inscript. om. HLK ACCIDENTE ΝRΔΣ 14 uero om. A 15 diuiditur—sub- sistens (p. 281, 3)] LRQ, om. cett. duobus L 16 in om. Φ nam A Busse 19 amittens colorem] Am1T" nitens colore cett. edd. Busse; Porph. p. 13, 2 άποβαλών τήν χροιάν; cf. supra p. 101, 13 corruptionem subiecti LRϋίΓΦ; codd. Porph. φθοράς aut ante τοΰ υποκειμένου aut post; cf. infra p. 281, 17. 282, 3. 8 20 definitur] Porph. p. 13, 3 ορίζονται)
Omnibus igitur determinatis quae proposita sunt, dico autem genere, specie, differentia, proprio, acci- denti, dicendum est quae eis communia adsint et quae propria.
Quouiam, ut superius dictum est, quae de aliquo praedi- cantur, uel substantialiter uel accidentaliter dicuntur cumque ea quae substantialiter praedicantur, eius de quo dicuntur substantiam definitionemque contineant et sint eo antiquiora atque maiora, quod ex substantialibus praedicatis efficiuntur, cum ea quae substantialiter dicuntur pereunt, necesse est ut simul etiam ea interimantur quorum naturam substantiamque formabant, quae cum ita sint, necesse est ut quae accidenter dicuntur, quoniam substantiam minime informant, et adesse et abesse possint praeter subiecti corruptionem, ea enim tan- tum cum absunt subiectum corrumpere poterunt, quae effi- ciunt atque conformant quae sunt substantialia, quae uero [*](8 superius] p. 276, 4.) [*](1 contigit -RA ante pr. esse add. et R, s. l. \m2; om. Porph. p. 13, 4 post. et] uel L (post uel littera er.) edd.; Porph. η, codd. CM nat 2 post genus s. l. est Am2 neque species neque differentia ΔΔΣ edd. Busse; Porph. οοτε διαφορά οϋτε είδος post proprium add. sit LR 3 consistens Λ 4 praeposita Δm1 5 dico—accidenti om. Γ propria Φ proprio et LΔΑΣ accidente H et accidenti LAm2 (et accidente m1) ΛΣ de accidenti EG 6 eis] his CHP hiis Φ uel his R, om. EG; Porph. p. 13, 7 αΰτοϊς adsint] sint R sunt LΛm1ηιΙΧΣ; Porph. πρδσεοτιν et om. G 7 post propria add. EXPLICIT DE GENERE SPECIE DIF- FERENTIA PROPRIO ACCIDENTE Σ 8 ut om. EG alio CEGR 9 accidentialiter CP accidenter HR dicuntur] praedicantur R cum EG 11 definitione EG maiora atque antiquiora C 12 quod] quia R substantialiter CN efficitur CHm2LN 13 cumque N, post cum s. l. accidenter E intireunt P 15 an informabant? acci- dentaliter Lm2 16 et om. EGR, s. l. Lm2 abesse et adesse H 17 possunt N tantum enim C 18 perrumpere E potuerunt LR 19 informant HN)
Quibus omnibus expeditis, id est genere, specie, differentia. proprio atque accidenti, descriptisque eorum terminis quantum postulabat institutionis breuitas, ea ipsa communiter pertrac- tanda persequitur, ut quas inter se habeant differentias haec quinque, de quibus superius disputatum est, quas uero com- muniones, mediocri consideratione demonstret, ut non solum [*](1 separari EG possimus EL post tamen add. si L, s. l. Hm2Pm2 2 imaginatione] cogitatione N statimque C (q. er.) H (q. del. m2) N periit PR 3 item CHm1 sit EN (ut uid.) sublata EGR enim s. l. Cm2 accidenti om. EGR, post cogitatione N 4 ante cogitatione er. et C quoque om. EGP (sic) accidentis om. C, post definitio R 5 ad priuatione s. l. quae fit per priuantiam Em2 id om. EG dicat EGR 6 fit C neque differentia neque proprium LNR 8 enim om. NR nec (ante differentia) CH 9 neque NR sit om. L, post accidens R neque N 10 proprio HPm1 11 plurima L queunt EGLm1R termino Ep.c.R et om. EGR 12 ab LR ac G 13 negatione rerum E 14 demonstret N 15 post genere add. quidem CP 16 ante proprio add. et H ante quantum add. et PR, s. l. Lm2 17 post breuitas repet. expeditis PR, s. l. Em2 pertractanda om. C retractanda HNP 18 ante quas s. l. quia Em2 19 de quibus om. E disputandum G quas nero] quasue CL)