De consolatione philosophiae

Quid autem de dignitatibus potentiaque disseram. ^ qua vos verae dignitatis ac potestatis inscii caelo ex aequatis? Quae si in improbissimum quemque ceciderunt, [*](23 cf. Ov. Met. I 140: effodiuntur opes, inritamenta maior- 24 Arist. fr. 59: τιμαὶ δὲ xal δόξαι rct ζηλούμενα μᾱλλον Tåw }.Oł1f-: ἀδιηγήτον γέμει ϕλυαρίας (Iambl. c. 8; cf. Miiller 39). Cic. Tusc. nihil melius homini, nihil magis expetendum, nihil praestantios honoribus, imperiis, populari gloria. Plut. Apoll. 103e: ἐπαερϑέντες ἤ ^ χρημάτων περιουσίανἄϕϑονον fj διὰ μέγεϑος ἀρχη̃ς ἤ διά τιτας προ- εδρίαςπολιτιὰς ij διὰ Tiuas xal δόξας ) [*](PTLVDKE) [*](6 altas ut vid. Tl 11 arma V (prQbat Huttinger 1900, p. 19. n.t:tP 18 aethnae LiKE 25 qua TELaud* quam P quae LV Aur K2 Laud quasi?) DKl 26 ceciderint DlE, (i ex u, u m 2 s.s.) T )

Certe, uti meminisse te arbitror, consulare imperium, quod libertatis principium fuerat, ob superbiam consulum vestri veteres abolere cupiverunt, qui ob eandem superbiam prius regium de civitate nomen abstulerant.

At si quando, quod perrarum est, probis deferantur, quid in eis aliud quam probitas utentium placet? Ita fit, ut non virtutibus ex dignitate, sed ex virtute dignitatibus honor accedat.

Quae vero est ista vestra expetibilis ac praeclara potentia? Nonne, o terrena animalia. consideratis, quibus qui praesidere videamini? Nunc si inter mures videres unum aliquem ius sibi ac potestatem prae ceteris vindicantem, quanto movereris cachinno! Quid vero.

si corpus spectes. imbecillius homine repperire queas, quos saepe muscularum quoque vel morsus vel in secreta quaeque reptantium necat introitus?

Quo vero quisquam ius aliquod in quempiam nisi in solum corpus et quod infra corpus est – fortunam loquor — possit exserere?

Num quicquam iero peras animo, num mentem firma sibi ratione cohaerentem de statu propriae quietis amovebis?

Cum liberum quendam virum suppliciis se tyrannus adacturum putaret. ut adversum se factae coniurationis conscios proderet, linguam ille momordit atque abscidit et in os tyranni saevientis abiecit; ita cruciatus, quos putabat tyrannus materiam crudelitatis, vir sapiens fecit esse virtutis. Quid autem est.

quod in alium facere quisque possit, quod sustinere ab alio ipse non possit?

Busiridem accepimus necare hospites [*]( 14, r1 de Zenone cf. 6,19; PIat. Περὶ ἀδολεσχ. 505 d, Easeb. Praep. ev. X 14, 15 sqq., Laert. Diog. IX 5,27; alii de Anaxarcho (Diogen. IX 59) eogitant; de Anaxagora, qui in schol. commemoratur. v. Sehepsa, Progr. Wiizrburg 1881, p. 44 et supra 6, 18 ) [*]( e1 quae (ineendia) F* (s)ethn(a)e PT2LV2K Aetna D* Valll.) )[*](PTLVDKM) [*](eructuant. T1L1VDK Peip.; cf. Verg. Aen. III 576. Gell. XVII 10, 9. Macr. V 17,14. 2 dederunt P 11 num D, ut vid. T1 12 videris T1L 1 19 nune P 21 puteret P 26 qaisquam codd. quidam Obb. 27 Ipse om. P accipimus PP VDK; cf. infra 40, 2. 75. 9. )

solitum ab Hercule hospite fuisse mactatum. Regulus plures i

Poenorum bello captos in vincla coniecerat, sed mox ipse victorum catenis manus praebuit. ullamne igitur eius hominis potentiam putas, qui, quod ipse in alio potest, ne id in se alter valeat, efficere non possit?

Ad haec, si ipsis dignitatibus ac potestatibus inesset aliquid naturalis ac proprii boni, numquam pessimis pro- > venirent;

neque enim sibi solent adversa sociari, natura respuit, ut contraria quaeque iungantur.. Ita cum pessimos plerumque dignitatibus fungi dubium non sit, illud etiam

liquet natura sui bona non esse, quae se pessimis haerere patiantur. Quod quidem de cunctis fortunae muneribus

dignius existimari potest, quae ad improbissimum quemque uberiora perveniunt. De quibus illud etiam considerandum puto, quod nemo dubitat esse fortem, cui fortitudinem inesse

conspexerit, et, cuicumque velocitas adest, manifestum est esse velocem. Sic musica quidem musicos, medicina medicos, rhetorica rhetores facit; agit enim cuiusque rei natura,

quod proprium est, nec contrariarum rerum miscetur effectibus et ultro, quae sunt adversa, depellit. Atqui nec opes inexpletam restinguere avaritiam queunt nec potestas sui compotem fecerit, quem vitiosae libidines insolubilibus adstrictum retinent catenis, et collata improbis dignitas non

modo non efficit dignos, sed prodit otius et ostentat indignos. Cur ita provenit? Gaudetis enim res sese aliter habentes falsis compellare nominibus, quae facile ipsarum rerum redarguuntur effectu:

itaaue nec illae divitiae nec illa potentia nec haec dignitas iure appellari potest. Postremo idem de tota concludere fortuna licet, in qua nihil [*]( 11/12 cf. Klingner 21,1 (Dio Chrya. LXV 10: χρήματα ἰσχὺς δὐrαuις δόξα τιμαί) ) [*](rlLVDKE) [*](11 sepissimia PL1 12 paciatur P 16 est om. P 17 misicos Tl 18 rethorica PTVlKE -cae TxDlK -ce Peip. 19 contrarium P 20 auersa Peip. (typothetarum errore) 24 sed — indignas in mg. P ostendat PLl 25 resese P 27 redarguntur Tl, ut vid. VI (cf. Peip. p. LXVI) )