Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Grammaticus etiam quidam Donatista Cresconius cum inuenisset epistulam meam, qua primas partes, quae in manus nostras tunc uenerant, epistulae Petiliani redargui, putauit mihi esse respondendum et hoc ipsum scripsit ad me. cui operi eius libris quattuor respondi, ita sane, ut tribus peragerem, quod uniuersa responsio flagitabat. sed cum uiderem de sola Maximianensium causa, quos suos scismaticos damnauerunt et eorum aliquos rursus in suis honoribus receperunt baptismumque ab eis extra suam communionem datum non repetiuerunt, responderi posse ad cuncta, quae scripsit, etiam quartum librum addidi, in quo id ipsum, quantum potui, diligenter [*]( 8 Retract. II, 51 ) [*]( 1 libro primo GNQS nostis mss., nosti v nos sepe ualuisse Gi (in ras.) Sl, nosse praeualuisse D2Q1S2, sic preualuisse N 2 primis] in pr. 0, primus Ql aepistulae D, om. M 3 autem om. Ql sic om. BFGNQ1 lego B petiliani C1, petilianae P, peciliane R litteras] epistulas D2SV, epistolas BFGNOPQ 4 num. om. BEFPQ, XXVI v 5 titulum om. ElQ crisconium GN, cresconia F grammaticum cum D partibus R 6 quatuor C 7 gramaticus CD, grammacus S2, om. El crisconius GNS 8 aepistolam (o ex u) CD meam] nostram a quam Cl partis Dl 9 meas a . uenerat ClDla aepistulae DH redarguit F putaui GS mihi putauit H 10 ipsum n scripsit H, scripsit ipsum B opere Dl 11 eius] citius Oa 12 uidere* (t ras.) N, uiderit FGS de] me a 13 quos] quod BFHNQ1R, quo a **scismaticos (hi ras.) C, hiscismaticos D1, echismaticos HMPQ, cismaticos EQl donauerunt Ql 14 alios q; a reciperunt 01 baptismumque M, baptismumqugie CD 15 his M sua F repetiuerunt (i in ras. m. 2) D 16 respondere C ad cuncta] adiuncta B posse] non posse a librum quartum 0 17 addedi V i4 id ipsum D quantum] quartum (om. potui) H euidenter atque diligenter H )

163
atque euidenter ostendi. hos autem quattuor libros quando scripsi, iam contra Donatistas dederat leges Honorius imperator.

Hoc opus sic incipit: Quando ad te, Cresconi, mea scripta peruenire possent, ignorans.