Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Set [*](set, Q; the other MSS. omit; et, Hertz.) ea fere tempestate Romae M. Furius Camillus

dictator et Veios cepit;

ac post non longo tempore bellum Senonicum fuit,

cum Galli Romam praeter Capitolium .

Neque multo postea Eudoxus astrologus in terra Graecia nobilitatus est Lacedaemoniique ab Atheniensibus apud Corinthun superati duce Phormione,

et M. Manlius Romae, qui Gallos in obsidione Capitolii obrepentes per ardua depulerat, convictus est consilium de regno occupando inisse, capitis e saxo Tarpeio, ut M. Varro ait, praeceps datus, ut Cornelius autem Nepos scriptum reliquit, verberando necatus est;

eoque ipso anno, qui erat post reciperatam urbem septimus, Aristotelem philosophum natum esse memoriae mandatum est.

Aliquot deinde annis post bellum Senonicum Thebani duce apud Leuctra superaverunt

ac brevi post in urbe Roma lege Licinii Stolonis consules creari etiam ex plebe coepti, cum antea ius non esset nisi ex patriciis gentibus fieri consulem.

Circa annum urbis conditae Philippus, Amyntae filius, Alexandri pater, regnum Macedoniae adeptus est inque eo tempore Alexander natus est

paucisque inde annis post Plato philosophus ad Siciliae tyrannum posteriorem profectus est;

post deinde aliquanto tempore Philippus apud Chaeroneam proelio magno

Athenienses vicit.

Tum Demosthenes orator ex eo proelio salutem fuga quaesivit, cumque id ei quod fugerat probrose obiceretur, versu illo notissimo elusit:

  1. Ἀνήρ, inquit, ὁ φεύγων καὶ πάλιν μαχήσεται.
Postea Philippus ex insidiis occiditur;

at Alexander regnum adeptus ad subigendos Persas in Asiam atque in Orientem transgressus est.

Alter autem Alexander, cui cognomentum Molosso fuit, in Italiam venit, bellum populo Romano facturus—iam enim fama virtutis felicitatisque Romanae apud exteras gentes enitescere inceptabat—, sed priusquam bellum faceret, vita decessit. Eum Molossum, cum in Italiam transiret, dixisse accepimus se quidem ad Romanos ire quasi in andronitin, Macedonem ad Persas quasi in gynaeconitin.

Postea Macedo Alexander, pleraque parte orientali subacta, cum annos undecim regnavisset, obiit mortis diem.

Neque haut longe post Aristoteles philosophus et post aliquanto Demosthenes vita functi sunt isdemque

ferme tempestatibus populus Romanus gravi ac diutino Samnitium bello conflictatus est consulesque Tiberius Veturius et Spurius Postumius, in locis iniquis apud Caudium a Samnitibus circumvallati ac subiugi missi, turpi foedere facto discesserunt, ob eamque causam, populi iussu Samnitibus per fetiales dediti, recepti non sunt.

Post annum deinde urbis conditae quadringentesimum fere et septuagesimum bellum cum rege Pyrro

sumptum est.

Ea tempestate Epicurus Atheniensis et Zeno Citiensis philosophi celebres erant,

eodemque tempore C. Fabricius Luscinus et Q. Aemilius Papus censores Romae fuerunt et P. Cornelium Rufinum, qui bis consul et dictator fuerat, senatu moverunt; causamque isti notae subscripserunt, quod eum comperissent argenti facti cenae gratia decem pondo libras habere.