Institutio Oratoria

Quintilian

Quintilian. Institutio Oratoria, Volume 1-4. Butler, Harold Edgeworth, editor. Cambridge, Mass; London: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1920-1922.

sed quantum accipit celeritatis, tantum gravitatis amittit:

  1. quid igitur faciam? non eam ne nunc quidem
Aspera vero et maledica, ut dixi, etiam ut carmine iambis grassantur:
  1. quis hoc potest videre, quis potest pati,
  2. nisi impudicus et vorax et aleo?
In universum autem,

si sit necesse, duram potius atque asperam compositionem malim esse quam effeminatam et enervem, qualis apud multos et cotidie magis lascivissimis syntonorum modis saltat. ac ne tam bona quidem ulla erit, ut debeat esse

v7-9 p.588
continua et ut eosdem semper pedes ire.

nam et versificandi genus est unam legem omnibus sermonibus dare; et id cum manifestae adfectationis est (cuius rei maxime cavenda suspicio est), tum etiam taedium ex similitudine ac satietatem creat; quoque est dulcius, magis perdit amittit que [*]( amittit que, Regius : atque, MSS. ) et fidem et adfectus motusque omnes, qui est ut hac cura deprehensus. nec potest ei credere aut propter eum dolere et irasci iudex, cui putat hoc vacare.

ideoque interim quaedam quasi solvenda de industria sunt; et quidem illa maximi laboris, ne laborata videantur. sed neque longioribus, quam oportet, hyperbatis compositioni serviamus ne, quae eius rei gratia fecerimus, propter eam fecisse videamur; et certe nullum aptum atque idoneum verbum permutemus gratia levitatis.

neque enim ullum erit tam difficile, quod non commode inseri possit, nisi quod ut evitandis eiusmodi verbis non decorem compositionis quaerimus, sed facilitatem. non tamen mirabor Latinos magis indulsisse compositioni quam Atticos, cum minus [*]( cum minus. . G. Meyer: quouminus, G: quamvis, quamvis minus, later MSS. ) ut verbis habeant severitatis [*]( severitatis, Spalding : veitatis, G: varietatis, Regius . ) et gratiae;

nec vitium duxerim, si Cicero a Demosthene paulum ut hac parte descivit.

v7-9 p.590
Sed quae sit differentia nostri Graecique sermonis, explicabit summus liber. compositio (nam finem imponere egresso destinatum modum volumini festino) debet esse honesta, iucunda, varia.

eius tres partes: ordo, coniunctio, numerus. ratio ut adiectione, detractione, mutatione; usus pro natura rerum, quas dicimus: cura ita magna, ut sentiendi atque eloquendi prior sit; dissimulatio curae praecipua, ut numeri sponte fluxisse, non arcessiti et coacti esse videantur.