Institutio Oratoria

hanc frequentiorem repetitionem πλοκήν vocant, quae fit ex permixtis figuris, ut supra dixi, utque se habet epistola ad Brutum, ego cum in gratiam redierim cum Appio Claudio, et redierim per Cn.

Pompeium, ego ergo cum redierim.sed in iisdem sententiis crebrioribus mutata declinationibus iteratione verborum: ut apud Persium,

1. usque adeone
2. scire tuum nihil est, nisi te scire hoc sciat alter?

sed sensus quoque toti, quemadmodum coeperunt, desinunt: venit ex Asia. hoc ipsum quam novum! tribunus plebis venit ex Asia. * eadem tamen periodo et verbum primum ultimum [*]( primum ultimum, suggested by Halm: ultimum primum, ) refertur, tertium iam sermone, adiectum est enim verumtamen venit. interim sententia quidem repetitur, sed non eodem [*]( sed non eodem, added by Meister. ) verborum ordine: quid Cleomenes facere potuit? non enim possum quemquam insimulare falso. quid , inquam, magno opere potuit

prioris etiam sententiae verbum ultimum ac sequentis primum [*]( primum added by Badius. ) frequenter est idem, quo quidem schemate utuntur poetae saepius:

1. Pierides, vos haec facietis maxima Gallo,
2. Gallo , cuius amor tantum mihi crescit in horas.

aliquando , sicut in geminatione verborum diximus, initia quoque et clausulae sententiarum alis, sed non alio tendentibus verbis inter se consonant. initia hoc modo: dediderim periculis omnibus, obtulerim insidiis, obiecerim invidiae. rursus clausulae ibidem statim, vos enim statuistis, vos sententiam dixistis, vos iudicavistis. hoc alii συνωνυμίαν alii disiunctionem vocant, utrumque, etiamsi est diversum, recte; nam est nominum idem significantium separatio. congregantur quoque verba idem significantia. quae cum ita sint, Catilina, perge quo coepisti; egredere aliquando ex urbe, patent portae, proficiscere.

et in eundem alio libro: abiit , excessit, erupit, evasit. hoc Caecilio πλεονασμός

non video. nam et geminatio et repetitio et qualiscunque adiectio πλεονασμός videri potest. nec verba modo, sed sensus quoque idem facientes acervantur: perturbatio istum mentis et quaedam scelerum offusa caligo et ardentes furiarum faces excitarunt.

congeruntur et diversa: mulier , tyranni saeva crudelitas, patris amor, ira praeceps, temeritatis dementia. sed apud Ovidium:

1. sed grave Nereidum numen, sed corniger Ammon,
2. sed quae visceribus veniebat belua ponti
3. exsaturanda meis.

cui non

sed hoc autem exemplum et superius aliam quoque efficiunt figuram, quae, quia coniunctionibus caret, dissolutio vocatur, apta, cum quid instantius dicimus; nam et singula inculcantur et quasi plura fiunt. ideoque utimur hac figura non in singulis modo verbis, sed sententiis etiam, ut Cicero dicit contra contionem Metelli: qui indicabantur, eos vocari, custodiri, ad senatum adduci iussi; in senatum sunt introducti, et totus hic locus talis est. hoc genus et βραχυλογίαν vocant, quae potest esse copulata dissolutio. contrarium illud [*]( illud, Halm : ut, AG. ) est schema, quod coniunctionibus abundat. illud ἀσύνδετον, hoc πολυσύνδετον dicitur.

sed hoc est vel iisdem saepius repetitis, ut

1. tectumque laremque
2. armaque Amyclaeumque canem Cressamque pharetram;

arma virumque — multum ille et terris — multa quoque.

adverbia quoque et pronomina variantur, hic illum vidi iuvenem, — bis senos cui nostra dies, — hic mihi responsum primus dedit ille petenti. sed utrumque horum acervatio est, [*]( eat, Spalding : et, MSS. ) tantum iuncta aut dissoluta.

omnibus scriptores sua nomina dederunt, sed varia et ut cuique fingenti placuit. fons quidem unus, quia acriora facit et instantiora quae dicimus et vim quandam prae se ferentia velut saepius erumpentis adfectus. gradatio , quae dicitur κλῖμαξ apertiorem habet artem et magis adfectatam ideoque esse rarior debet.

est autem ipsa quoque adiectionis; repetit enim quae dicta sunt et, priusquam ad aliud descendat, in prioribus resistit. eius exemplum ex Graeco notissimo transferatur: non enim dixi quidem sed non [*](Omitted by MSS.) scripsi, nec scripsi quidem [*](Omitted by MSS.) sed non obii legationem, nec [*](Omitted by MSS.) obii quidem legationem [*](Omitted by MSS.) sed non persuasi Thebanis.

sint tamen tradita et Latina: Africano virtutem industria, virtus gloriam, gloria aemulos comparavit. et Calvi: non ergo magis pecuniarum

invenitur apud poetas quoque, ut apud Homerum de sceptro, quod a Iove ad Agamemnonem usque deducit, et apud nostrum etiam tragicum:

1. Iove propagatus est, ut perhibent, Tantalus,
2. ex Tantalo ortus Pelops, ex Pelope autem satus
3. Atreus , qui nostrum porro propagat genus.

at quae per detractionem fiunt figurae, brevitatis novitatisque maxime gratiam petunt; quarum una est ea, quam libro proximo in figuras ex συνεκδοχῇ distuli, cum subtractum verbum aliquod satis ex ceteris intelligitur: ut Caelius in Antonium, stupere gaudio Graecus: simul enim auditur coepit. Cicero ad Brutum: sermo nullus scilicet nisi de te; quid enim potius? tum Flavius, Cras, inquit, tabellarii, et ego ibidem has inter cenam exaravi.

cui similia sunt illa meo quidem iudicio, in quibus verba decenter pudoris gratia subtrahuntur:

1. nouimus et qui te, transversa tuentibus hircis,
2. sed quo, sed faciles Nymphae risere, sacello.

nam illa quid taceat incertum est aut certe longiore sermone explicandum, hic unum verbum et manifestum quidem desideratur; quod si aposiopesis est, nihil non, in quo deest aliquid, idem appellabitur. ego ne [*]( ego ne, Spalding : nego, AG. ) illud quidem aposiopesin semper voco,