Institutio Oratoria

quod genus non orationis modo ornatus, sed etiam cotidiani sermonis usus recipit. quidam synecdochen vocant et cum id id contextu sermonis quod tacetur accipimus; verbum enim ex verbis intelligi, quod inter vitia ellipsis vocatur:

1. Arcades ad portas ruere.

illic ergo reddetur. aliud etiam intelligitur ex alio:

1. aspice , aratra iugo referunt suspensa iuuenci,

nec procul ab hoc genere discedit metonymia, quae est nominis pro nomine positio, [*](the MSS. here inserts the words cuius vis est pro eo quod dicitur causam propter quam dicitur ponere ( the substitution of the cause for which we say a thing id place of the thing to which we refer ). the words are expunged by Spalding as a manifest gloss, so clumsily worded as to be barely intelligible, but intended to mean the substitution of cause for effect. ) sed, ut ait Cicero, hypallagen rhetores dicunt. haec inventas ab

1. Cererem corruptam undis,

1. receptus
2. terra Neptunus classes Aquilonibus arcet.

refert autem id quantum hic tropus oratorem sequatur. nam ut Vulcanum pro igne vulgo audimus, et vario Marte pugnatum eruditus est sermo, et Venerem quam coitum dixisse magis decet, ita liberum et Cererem pro vino et pane licentius quam ut fori severitas ferat. sicut ex eo, quod continetur, usus recipit bene moratas urbes et poculum epotum et saeculum felix;

at id, quod contra est, raro audeat quis, nisi poeta:

1. iam proximus ardet Ucalegon.

huius enim sunt generis, cum ab Hannibale caesa apud Cannas sexaginta milia dicimus, et carmina Vergilii Vergilium ;

illud quoque et poetis et oratoribus frequens, quo id, quod efficit, ex eo, quod efficitur, ostendimus. nam et carminum auctores,

1. pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas,

1. pallentesque habitant morbi tristisque senectus,

est etiam huic tropo quaedam cum synecdoche vicinia. nam , cum dico vultus hominis pro vultu, dico pluraliter quod singulare est; sed non id ago, ut unum ex multis intelligatur (nam id est manifestum), sed nomen immuto [*]( immuto, early edd.: malta, MSS. ) ; et cum aurata tecta aurea, pusillum a vero discedo, quia non est nisi [*]( nisi added by Badius. ) pars auratura. quae singula persequi minutioris est curae etiam non oratorem instruentibus. antonomasia ,

quae aliquid pro nomine ponit, poetis utroque modo frequentissima, et per epitheton, quod detracto eo, cui apponitur, valet pro nomine, Tydides, Pelides: et ex his, quae id quoque sunt praecipua,

1. divum pater atque hominum rex;

1. thalamo quae fixa reliquit
2. impius .

nonnullus tamen usus est. nam ut Tydiden et Peliden non dixerint, ita dixerint impios et parricidas; eversorem quoque Carthaginis et Numantiae pro Scipione et Romanae eloquentiae principem pro Cicerone posuisse non dubitem. ipse certe usus est hac libertate: non multa peccas, inquit ille fortissimo viro senior magister; neutrum enim nomen est positum et utrumque intelligitur. onomatopoeia quidem,

id est fictio nominis, Graecis inter maximas habita virtutes, nobis vix permittitur. et sunt plurima ita posita ab iis, qui sermonem primi fecerunt aptantes adfectibus vocem. nam mugitus et sibilus et murmur inde venerunt.

deinde , tanquam consummata [*]( consummata, Badius : consumpta, MSS. ) sint omnia, nihil generare audemus ipsi, cum multa cotidie ab antiquis ficta moriantur. vix illa, quae πεποιημένα vocant, quae ex vocibus id usum receptis quocunque modo declinantur, nobis permittimus, qualia sunt sullaturit et proscripturit; atque laureati postes pro illo lauru

sed hoc feliciter evaluit* adoinoia et uio eo ferimus id Graecis ocoeludituinobono eo dure etiam iungere, arquitenentem et videre septentriones videmur --- .

eo magis necessaria catachresis, quam recte dicimus abusionem, quae non habentibus nomen suum accommodat quod id proximo est: sic

1. equum divina Palladis arte
2. aedificant ,

similia[*]( Similia. Grsner: mille, MSS. ) sunt haec: acetabula quidquid habent, et pyxides cuiuscunque materiae sunt, et parricida matris quoque aut fratris interfector. discernendumque est hoc totum a translatione [*]( translatione, Regius : translationis istud, MSS. ) genus, quod abusio est, ubi nomen defuit, translatio, ubi aliud fuit. nam poetae solent abusive etiam id his rebus, quibus nomina sua sunt, vicinis potius uti; quod rarum id prosa est.

illa quoque quidam catachresis volunt esse, cum pro temeritate virtus aut pro luxuria liberalitas dicitur. A quibus ego quidem dissentio; namque id

superest ex his, quae aliter significant, metalepsis, id est transumptio, quae ex alio tropo id alium velut viam praestat; * nisi id comoediis [*](I have added hie nisi id conoediis, cp. 39 below. ) et rarissimus et improbissimus, Graecis tamen frequentior, qui Centaurum qui Χείρων est Ἥσσονα et insulas ὀξείας θοάς [*]( Centaurum, Regius : scient aurum, AG.: Ἥσσονα , Meister : hoccona, AG : insulas oxias thoas, cod. par . 7530: insulamn ΕΜΨΙΑΣΘΟΑΣ AG. ) dicunt. nos quis ferat, si Verrem suem aut Aelium Catum doctum nominemus?

est enim haec id metalepsi natura, ut inter id quod transfertur et id quod transfertur [*]( et id quod transfertur, Halm : et id quo transfertur, cod. par . 7530: om. AG. ) sit medius quidam gradus, nihil ipse significans sed praebens transitum; quem tropum magis adfectamus, ut habere videamur, quam ullo id loco desideramus. nam id eius frequentissimum exemplum est cano canto, canto dico; ita cano, dice.

interest medium illud canto. nec diutius id eo morandum; nihil enim usus admodum video nisi, [*]( nihil enim nisi, Regiius: innisi nihil, AG. ) ut dixi, id comoediis.

cetera iam non significandi gratia sed ad ornandam et augendam orationem assumuntur. ornat enim epitheton, quod recte dicimus appositum, a nonnullis