Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

[*]((15. 19) cfr. Sol. 1, 127.) Gentium in toto orbe praestantissima una omnium [*](omni va. H) virtute haud dubie Romana extitit. felicitas cui praecipua fuerit homini, non est humani iudicii, cum prosperitatem ipsam alius alio modo et suopte[*](suapte o) ingenio quisque determinet[*](terminet ova.S) . si verum[*](uere F1) facere iudicium volumus ac repudiata omni[*](omnif F1. om- nia a) fortunae ambitione decernere[*](dernere F1. decernimus a), nemo mortalium est felix. abunde[*](habunde ao (passim)) agitur[*](igitur va.H) atque indulgenter a[*](aom.ova.S) fortuna deciditur[*](deciditur ll.ozv(S). -dit G) cum eo, qui iure dici non infelix potest. quippe ut alia

non sint, certe ne lassescat fortuna metus est, quo semel recepto solida felicitas non est. [*]((5) Phylarch. fr. 69 Mü. ap. Zenob. cent VI 13. —) quid, quod nemo mortalium omnibus horis sapit[*](rapit a. rappit F1)? utinamque[*](que om.o) falsum hoc et non ut[*](ut om.ova.S) a vate dictum quam plurimi iudicent! vana mortalitas et ad circumscribendam[*](cir- cumscribendum Bas.) se ipsam ingeniosa conputat[*](cū putat mor& (-re F2) F) more Thraciae [*](traciae F2. -cie a.- -chie o. Graciae F1) gentis, quae calculos[*](cauculos Fa) colore distinctos pro experimento cuiusque diei in urnam condit ac supremo die separates dinumerat atque ita de quoque pronuntiat. quid[*](quoquo R2 quid— 9 habuit om.o), quod iste[*](an ipse?) calculi[*](abuisset R) candore illo laudatus dies[*](laudatus dies v. -to die ll.zU D) originem mali habuit? quam multos accepta adflixere[*](adflexere F1. flex- a) imperia! quam multos bona[*](bonos F2) perdidere[*](prodidere o) et ultimis mersere suppliciis, ista[*](ista — 12 profecto om.o) nimirum[*](nimirum F2v(JD). nimium rS(U)) bona, cum interim[*](cum interim ll. S. si cui inter v) illa hora[*](iua ora F1) in gaudio fuit! ita est profecto: alius[*](profectus alio F1) de alio iudicat dies et tantum[*](tantum (tm???) ego. tamen (tn???) ll.ov. tandem D) supremus de omnibus, ideoque nullis credendum est. quid, quod bona malis paria non sunt etiam pari numero, nec laetitia ulla[*](ulla H cum vet. Dal. (JD). ullo ll.ov(S U)) minimo maerore pensanda? heu vana[*](pensanda heu uana F2ov(D). -de uane r. -da uana J) et inprudens diligentia! numerous dierum conparatur[*](computatur va. G (cfr. VI 209)), ubi quaeritur[*](queritur F2ao) pondus!

[*](Plato Alcib. I 18,123e. — (20} Val. M. VIII 15 ext. 4. Paus. V 6, 7. 8. Ael. VH X 1. — (21) Sol. 1, 116.) Una feminarum in omni aevo Lampido Lacedaemonia reperitur[*](reperi- tur F2oG(D). referitur F1R. refertur av(S)), quae regis filia, regis uxor, regis mater fuerit[*](fuit va.H) , una Berenice[*](berenice F2zv(H). uere- r. om.ocfr. Val. Phere- B e Paus.), quae filia, soror, mater Olympionicarum ; una familia[*](familia F2ov. filia r) Curionum, in qua tres continua serie oratores

extiterint[*](extiterunt ova. S), una Fabiorum, in qua tres continui principes senatus, M. Fabius Ambustus, Fabius Rullianus filius, Q. Fabius Gurges nepos.

[*]((7) Dio XLVII 11, 4. —) Cetera exempla fortunae variantis innumera sunt. etenim quae facit[*](faciunt a. fecit va. H) magna gaudia nisi ex malis aut quae mala inmensa nisi ex ingentibus gaudiis?

servavit proscriptum a Sulla[*](sylla Fva.Brot. silla Ra (passim)) M. Fidustium senatorem annis XXXVI, sed iterum proscriptura[*](proscriptura (coni. S)J. -ptus ll.v(U)). superstes Sullae vixit, sed usque ad Antonium, constatque nulla alia de causa ab eo proscriptu m quam quia[*](proscriptum (-tus F2) quam quia F2v. om. r) proscriptus fuisset. [*](Vell. II 65, 3. Val. M. VI 9, 9. Gell. XV 4. Plut. Ant. 33 sq. Dio XLIII 51, 4. 5. XLIX 21, 3. Masur. fr. 25 Huschke. Cic. ad fam. X 18, 3. —) triumphare P. Ventidium de Parthis voluit quidem solum, sed eundem in triumpho Asculano Cn. Pompei duxit puerum, quamquam Masurius[*](marursus F1R1. M. rursus a. marsus R2) auctor est bis in triumpho ductum, Cicero mulionem castrensis[*](castrensem va.S) furnariae[*](furnariae (Turn,) S. fufin- DF. fufin- adT. fufifurie R. fufferranium Es. fuffran- z. fuffarran- v) fuisse, plurimi iuventam[*](inuentam Ra) inopem in caliga militari tolerasse. [*](Dio XLVIII 32, 2. cfr. Pl. V 36. — (19) Liv. VIII 38, 1.) fuit et Balbus Cornelius maior consul, sed accusatus atque de iure virgarum in eum iudice[*](iu- dice ego. -cē ll.v. -cum B) in consilium misso[*](consilium misso ego. -lio (-liū F2B. exil- v) missus ll. v. de structura cfr. VIII 137. (Müller stil. p. 37, 6)), primus externorum atque etiam in oceano[*](in oceano om.F1R1a) genitorum usus illo honore, quem maiores[*](maiore////atio F1. -re sta- tio ad) Latio quoque negaverint[*](negauerint FRadTS. -runt v(D)). est et L. Fulvius[*](f////uius F1) inter insignia exempla, Tusculanorum rebellantium consul, eodemque honore, cum transisset[*](p. r. FaD), exornatus confestim a populo Romano, qui solus eodem anno, quo[*](quo v. qui ll) fuerat hostis, Romae triumphavit ex iis

quorum consul fuerat.[*](Vell. II 27, 5. Sol. 1, 127. cfr. Pl. XXII 12. — Vell. II 28. Sen. ben. V 16, 3. Val. M. VI 4, 4. IX 2, 1. —) unus[*](unū F1Ra) hominum[*](hominē a.cfr. § 72) ad hoc aevi Felicis sibi cognomen adseruit L. Sulla, civili nempe sanguine ac patriae oppugnatione adoptatus[*](adoptatū set (at H. et D) Salm. (HD). at cfr. V 119. XXXVII 50. (sc. huic cognomini)). et quibus[*](quibusdā F2v a. G. -usnam z) felicitatis inductus argumentis? quod proscribere tot milia civium ac trucidare potuisset[*](dist. ego)? o prava interpretatio et futuro tempore infelix! non melioris sortis tunc fuere pereuntes, quorum miseremur hodie[*](hodie om.F1Ra), cum Sullam nemo non oderit?[*](cfr. Pl. XI 114. XXVI 138. Paus. I 20, 7. Plut. Sulla 36. 37. — (12) Tac. H III 72 ext. —) age, non exitus vitae eius omnium proscriptorum ab illo calamitate crudelior fuit erodente[*](erudente F1a) se ipso corpore et supplicia sibi gignente? quod ut dissimulaverit et supremo somnio eius, cui[*](ciui Fava.B. cum z) inmortuus[*](inmortuos F. mortuus z (Dal.2errore)) quodammodo est, credamus ab uno illo invidiam gloria victam[*](an nempe delendum? ipse Titz), hoc tamen nempe felicitati suae defuisse confessus est quod[*](quod om.F1Ra) Capitolium non dedicavisset[*](dedicauisse a).

[*]((16) cfr. Pl. VIII 16. XVIII 17.) Q[*](Q/// F. Que R1. Quē ad. Qud R2). Metellus in ea oratione, quam habuit supremis[*](supremi F1Ra) laudibus patris sui L[*](L. om.F1a. Lucii o). Metelli pontificis, bis consulis, dictatoris , magistri equitum, XVviri agris dandis, qui plurimos[*](plurimos P coll. VIII 16. primus ll.ov) elephantos ex primo Punico bello duxit in triumpho, scriptum reliquit decem maximas res optimasque, in quibus quaerendis sapientes[*](sapientis F1Ra) aetatem exigerent, consummasse eum: voluisse[*](ualuisse o) enim primarium bellatorem esse, optimum oratorem, fortissimum imperatorem, auspicio[*](auspitio F. hosp- a) suo maximas res geri, maximo honore uti, summa sapientia esse, summum senatorem haberi[*](habere ao), pecuniam magnam bono modo invenire, multos liberos relinquere et clarissimum in civitate esse; haec contigisse

ei nec ulli alii post Romam conditam. [*]((4) cfr. Liv. per. XIX. Val. M. I 4, 5. Ov. fast. VI 443 sq. —) longum est refellere et supervacuum abunde uno casu refutante, siquidem is Metellus orbam[*](orbē F1a) luminibus exegit senectam, amissis incendio, cum Palladium raperet ex aede Vestae, memorabili causa, sed eventu misero. quo fit ut infelix quidem dici non debeat, felix tamen[*](tamen esse ova. Bas.) non possit. tribuit ei populus Romanus quod nulli[*](nunquam ulli va.S) alii ab[*](alii ab ov. alii ll.D. cfr. § 120) condito aevo, ut, quotiens in senatum iret, curru veheretur ad curiam: magnum ei et[*](ei et E2oD. et rv) sublime, sed pro oculis datum.

[*](Cic. Tusc. I 85. (Pl. supra § 59.) Vell. I 11, 6. 7. Val. M. VII 1, 1. Plut. fort. Rom. 4, 318c. Aur. Vict. v. ill. 61. — —) Huius quoque Q. Metelli, qui illa de patre dixit[*](dixerat va.S(J)), filius inter rara[*](interra F1Ra) felicitatis humanae exempla numeratur: nam praeter honores amplissimos cognomenque Macedonici[*](Macedonici aD. -niae F2. -nie E2.-nia r (praem. e G). -niae av) a quattuor filiis inlatus[*](in- latis F1R) rogo, uno praetorio[*](praetorio (P)H e Val. -orie R1. -one DF1. -ore rv(D)), tribus consularibus, duobus triumphalibus, uno censorio, quae singula quoque paucis contigere . [*](Liv. per. LIX. Cic. or. de domo 123.) in ipso tamen flore dignationis suae ab C. Atinio[*](ab (a a) catineo F1a. -tinio F3va. H. -tieno F2 (cfr. § 122)) Labeone, cui cognomen fuit Macerioni[*](Macerioni R(?)v. -onis (acace- a) r), tribuno plebis[*](pleb/// F1. an plebei? cfr. § 101), quem e senatu censor eiecerat, revertens e campo meridiano tempore vacuo foro et Capitolio ad Tarpeium raptus, ut praecipitaretur, convolante quidem tam[*](an tum?) numerosa illa cohorte, quae patrem eum appellabat, sed, ut necesse erat in subito, tarde et tamquam in exequias, cum resistendi sacroque sanctum repellendi ius non esset, virtutis suae opera et censurae periturus, aegre tribuno, qui intercederet[*](intercideret F1Ra referto F1. -ert a.cfr. § 133), reperto a limine ipso mortis revocatus alieno beneficio postea vixit, bonis inde etiam[*](etiam inde a. et inde etiam R)

consecratis a damnato[*](damnatu va. H. damno U) suo, tamquam parum esset[*](esse F1a) faucium reste[*](refte (Ruhnken)SU. certell.v(J)) intortarum, expressi[*](expressique F2va S(J)) per aures sanguinis poenam[*](poenā v(S). -na F2H(J). -nae R. -ne r) exacta m[*](exactā v (S). -ta ll. H (J)) esse. equidem et[*](eeDF1Ev (S). eet RdTH2. ē F2aH1(U). del. JD) Africani sequentis[*](s equ///tis F1. equitis ad. Aemiliani zva.G) inimicum fuisse inter calamitates duxerim, ipso teste Macedonico, siquidem dixit: ite filii, celebrate exequias, numquam civis maioris funus videbitis. et hoc dicebat iam Baliaricis[*](balearicis F2va.S), Diadematis[*](et Diadematis G. et Dalmaticis (Ber.)C), iam Macedonicus ipse. verum ut illa sola iniuria aestimetur, quis hunc iure felicem dixerit, periclitatum ad libidinem inimici, nec Africani saltem[*](salvtem F2), perire? quos hostes[*](hostis FaS) vicisse tanti fuit? aut quos non honores currusque[*](cursusque F1a. rurs- z) illa sua violentia fortuna retroegit, per mediam urbem censore tracto — etenim sola haec morandi ratio fuerat —, tracto in Capitolium idem[*](idē ego. ille DF1REa. illo F2v. illud G), in quod triumphans ipse deorum[*](deorum ll.v(U 162)J. de eorum C. an dei cum, ut Suet. Aug. 94 med., vel dei ornatus, ut Liv. X 7, 10?) exuviis ne captivos quidem sic traxerat? maius hoc scelus felicitate consecuta factum est, periclitato Macedonico vel funus tantum [tale[*](uncos ego posui. ac tale R(?)v. an taliter (omisso ter ante per)?)] perdere, in quo a triumphalibus liberis portaretur in rogum velut exequiis quoque triumphans. nulla est profecto solida felicitas, quam contumelia ulla vitae rupit[*](rumpit R(?) va. D. an rupit?), nedum tanta. quod superest, nescio morum gloriae an indignationis dolori accedat, inter tot Metellos tam sceleratam C. Atini[*](///atini F1d1 eat- a. Cat- va. H) audaciam semper fuisse inultam.

[*](Sol. 1, 48. 49. cfr. Sen. brev. vit. 4. Tac. A I 10.) In Divo quoque Augusto, quem universa mortalitas in hac censura nuncupet[*](nuncupet R2d2TS. -pit DF1R1d1. -pat Eav. non cupit F2), si diligenter aestimentur

cuncta[*](///uncta F1. nunctam ad. nunquam tam z), magna sortis humanae reperiantur[*](reperientur zva.G) volumina: repulsa in magisterio equitum apud avunculum[*](auunculum Eav. -colum R2. -colarium R1.-culia- rum DF) et contra petitionem eius praelatus Lepidus, proscriptionis invidia ob[*](inuidia ob ego. -diā Fda. -dia r(?)G. -dia in (collegam) v) collegium in triumviratu pessirnorum civium, nec aequa saltem portione ,[*]((6) Veil. II 70, 1. Suet. Aug. 13. Plut. Brut. 41, Ant. 22. Maecen. fr. 1 Pet.— (9) Suet. Aug. 16. App. b. c. V 88. - (11) Suet. Aug. 20. App. b. III. 20. Dio XLIX 35, 2.—) sed praegravi Antonio, Philippensi proelio morbi[*](morbidi J. -bus va.S.(loc. corr.)), fuga et triduo in palude aegroti et (ut fatentur Agrippa ac Maecenas[*](agrippa ac (et v) maecenas F2D. -ppa (-ppae R1) aecenas (ace- a. maece- R2) r)) aqua[*](aquas Fa) subter cutem fusa turgidi latebra, naufragia Sicula et alia ibi quoque in spelunca occultatio, iam in navali fuga urguente hostium manu preces Proculeio mortis admotae, cura Perusinae contentionis[*](contentiones F2), sollicitudo Martis Actiaci,[*]((12) Suet. Aug. 80. 81.— (15) ib. 65. Dio LV 10, 15.— (16) cfr. Tac. A I 4 ext. Suet. Tib. 10 sq. Vell. II 99.—(19) Dio LVI 23, 2 sq.—) Pannonicis[*](panno- nici F2) bellis[*](belli Fa) ruina[*](ruinę curri (in curru z) az. -nę turriū F2) e turri, tot seditiones militum, tot ancipites morbi corporis, suspecta Marcelli[*](mecircelli F1. meurc- a) vota, pudenda Agrippae ablegatio, totiens petita insidiis vita, incusatae liberorum mortes[*](mortis F1aD) luctusque non tantum orbitate[*](orbitate v. -tē ll) tristis[*](tristes va.S), adulterium filiae et consilia parricidae palam facta, contumeliosus[*](contumeliosos Fa) privigni Neronis secessus, aliud in nepte[*](in aeptę F. inepte R1. nepte a. -tis va.S) adulterium; iuncta deinde tot mala: inopia stipendi, rebellio Illyrici[*](dist.ego) , servitiorum dilectus[*](dilectus Fa. del- R(?)v) iuventutis penuria, pestilentia urbis, fames[*](famae//// F1.-me siti dT.-mes sitisque v a.S) Italiae, destinatio expirandi et quadridui inedia maior pars mortis in corpus recepta;[*](Suet. Aug. 55.— ib. 65 ext. Tac. A I 6.) iuxta haec Variana clades et maiestatis eius foeda suggillatio, abdicatio Postumi
Agrippae post adoptionem[*](adoptationem RS), desiderium post relegationem[*](relationem F1Ra), inde suspicio in Fabium arcanorumque proditionem, hinc uxoris et Tiberii cogitationes, suprema eius cura. in summa deus ille[*](illū Ra. ill/// F1) caelumque nescio adeptus magis an meritus herede hostis sui[*](hostis sui (suo F2. suae v) RF2B. orti suo r) filio excessit.

[*]((8) cfr. Herod. I 30.— (9) Val. M. VII 1, 2. Paus. VIII 24, 7. Sol. 1, 127.—) Subeunt in hac reputatione Delphica oracula velut ad castigandam hominum vanitatem ab deo emissa. duo[*](a deo R(?)v a.D) sunt haec: Pedium[*](paedium DF. phed- E2va.S. Tellum Pediaeum U 163) telicissimum, qui pro patria proxime[*](proximae F1. -mi F2. (an prompte?)) occubuisset; iterum a Gyge rege tunc amplissimo terrarum consulti[*](consultu ad. -tum va.S): Aglaum Psophidium[*](Psophidium Be Val. prophod- (-phid- R) ll.v) esse feliciorem. senior hic in angustissimo[*](angustissimo v. -mū (aug- R)ll) Arcadiae angulo parvum, sed annuis victibus large sufficiens praedium colebat , numquam ex eo[*](ex euo a. ex quo F1) egressus atque[*](atque (om. ut e) a. utque s. utique z), ut e vitae genere manifestum est, minima cupidine[*](cupiditate H(SJ) errore) minimum in vita mali expertus.

[*](Paus. VI 6, 4 sq. (Ael. VH VIII 18.) Callimach. fr. 399.) Consecratus est vivus sentiensque eiusdem oraculi iussu et lovis deorum[*](deorum mi F1a) summi adstipulatu Euthymus[*](eutymus F. -timus Rava.B) pycta[*](picta Fa. poeta va.B), semper Olympiae victor et semel victus. patria[*](patrię et Rda. -ria//// F1) ei Locri in Italia; ibi[*](ubi z) imaginem eius[*](eius R(?)G. eius ibi r. eius esse v.(an vero prius ibi rectius de- leatur ut e dittogr. natum inter ia et im?)) et Olympiae alteram eodem [*](eadem va.S) die tactam fulmine Callimachum ut nihil aliud miratum video deumque[*](deumque C(U). ad eumque ll.v(H).an oraculumque?) iussisse sacrificare[*](sacrificari R(?)va.D), quod et vivo factitatum et mortuo, nihilque de eo[*](de eo F2TD. adeo R(?)v. deo r. duco?) mirum aliud quam hoc[*](hoc om. (DE?)J errore) placuisse[*](placuiss& sed is F1a) dis.

[*](Hesiod. fr. 163 Göttl. Auson. XXXII 1–9.—) De spatio[*](desparatio R. desper- a. de spa////o F1) atque longinquitate vitae homiuum non locorum modo situs, verum ettempora[*](et tempora D coll. § 155. exempla ll.v) ac sua cuique sors nascendi incertum[*](an incertum iudicium?) fecere. Hesiodus, qui primus aliqua de hoc prodidit, fabulose, ut reor, multa[*](mul- ta de v) hominum aevo praeferens[*](praeferens ego. ref- ll.v), cornici novem nostras attribuit aetates, quadruplum[*](quadrupum F. -pe- dū a) eius cervis, id[*](in (pro id) F1a) triplicatum corvis, et reliqua fabulosius in phoenice ac Nymphis.[*](Anacr. fr. 8 Bergk. Lucian. macrob. 10. Phlegon fr. 29 IV Mü.— (9–16) Val. M. VIII 13 ext. 5–7. Aug. CD XV 9. 12. Theopomp. fr. 69. Hellan. fr. 89. Damast. fr. 6. Ephor. fr. 24 Mü. Cens. DN 17, 3. Alex. Polyh. fr. 30 Mü. Xenoph. FHG III 209 n. - (p. 54, 1–5) Aug. CD XV 12. Sol. 1, 34. Plut. Numa 18 ext. Macrob. I 12, 2.) Anacreon poeta[*](in hoc nice F1a. in poemate F2) Arganthonio [*](Arganthonio B. -tonio v. archant- F2. arguant- (-uat- R) r) Tartesiorum regi CL[*](CLII Augustin.) tribuit annos, Cinyrae Cypriorum decem annis amplius, Aegimio[*](egemio R. emigio a) CC, Theopompus Epimenidi Gnosio CLVII[*](CLVII v(D). cluih D2. clui D1F. duih E1a. CLIII r H. cfr.§ 175 et Val.); Hellanicus quosdam in Aetolia Epiorum[*](aetolia ephiorum F2R2.-liepio- R1. etholie pio- a) gentis ducenos[*](ducenos ego. -ntos v. -nta ll. CC H) explere, cui adstipulatur Damastes[*](Damastes G. -mi- ates ll.v) memorans Pictoreum[*](pictoreum R(?)E2v. -rum E1a. -rium DF. Titor- mum U 164) ex his praecipuum corpore viribusque etiam CCC vixisse, Ephorus[*](uixiss& ephorus F1. -sse teph- a) Arcadum reges tricenis annis, Alexander Cornelius Dandonem[*](Can- donem Fd) quendam in Illyrico D[*](D om.F1a) vixisse, Xenophon[*](nophon F. -hom a) in periplo[*](in periplo G. -iplu D. -ip F2. -etri//// F1. -etriplu EadTs. -etropu R. Impetrim C. -trim Pu v) Lutmiorum[*](lutmiorum ll.S. lutinio- dsv. Latinorumque C. maritimorum (om. insulae) G. Thyniorum H1coll. V 151. Tyrio- rum H2. Latmiorum Salm. e Val. Latriniorum U coll. IV 97) insulae[*](insule F1a. -ula F2) regem DC atque, ut parce mentitus, filium eius DCCC. quae omnia

inscitia temporum acciderunt. annum enim alii aestate[*](aestate unum va.D) determinabant et alterum hieme, alii quadripertitis temporibus , sicut Arcades, quorum anni trimenstres fuere, quidam lunae senio, ut Aegyptii. itaque apud eos[*](eos aliqui et va.D) et singula[*](singuli dD) milia annorum vixisse produntur.[*](Herod. I 163. Cic. Cato 69. Cens. DN 17, 3.— Polyb. XXXVII 10, 1. Cic. Cato 13. Val. M. VIII 13 ext. 4. 1. 2. Cens. DN 15, 3.— (9) Liv. XXX 26, 7. Val. M. VIII 13, 3.4.— cfr. supra § 62. XI 223.) sed ut ad confessa transeamus, Arganthonium[*](arcanthonium D.-toniū a.-dorium R. archantonium Ed. -adonium F.cfr. §154) Gaditanum LXXX annis regnasse prope certum est; putant quadragensimo coepisse. Masinissam LX annis regnasse indubitatum est, Gorgian[*](gorgoniam R.-niani a. gorg////an F1) Siculum CVIII vixisse . Q. Fabius Maximus LXIII[*](LXVI F2. LX//// F1. LXVIII a) annis augur fuit. M. Perpenna [*](perenna F1a (item 11). Perperna S) et nuper L. Volusius Saturninus omnium, quos in consulatu sententiam rogaverant, superstites fuere. Perpenna septem reliquit ex iis[*](his Fa) quos censor legerat; vixit annos LXXXXVIII[*](LXXXXVIII (D?)Rv. -VII Eadz. LXXXVI/// F1.-VIII F2).[*]((16) Val. M. ib. 1. 2. 6.—) qua in re et illud adnotare succurrit, unum omnino quinquennium fuisse quo senator nullus moreretur, cum Flaccus et Albinus censores lustrum condidere, usque ad proximos censores, ab anno urbis DLXXVIIII[*](DLXXVIII Ez.-V a). M. Valerius Corvinus[*](Coruinus v e Val.. cornelius ll) centum annos inplevit, cuius inter primum et sextum consulatum XLVI anni fuere. idem sella curuli semel ac viciens sedit, quotiens nemo alius. aequavit eius vitae spatia[*](spatium va.S) Metellus pontifex.

[*](Cic. Cato 60. 30. (Plut. Mar. 28 ext.) — Sen. ep. 77, 20.)Et ex feminis Livia[*](leuia a) Rutili[*](Rutilii Ber.-lia ll.zv) LXXXXVII[*](LXXXX a.-XVI RSJ) annos excessit, Statilia[*](Statilia v. sattilia (sati- a) ll. strati- z) Claudio principe ex nobili domo[*](modo F1a) LXXXXVIIII, Terentia Ciceronis CIII, Clodia[*](odia F1a) Ofili[*](ofelli F2va.G) CXV, haec quidem etiam

enixa quindeciens. Lucceia mima C annis in scaena pronuntiavit . Galeria Copiola emboliaria reducta est in scaenam C.[*](G. a. Cn. va.H) Poppaeo[*](Poppaeo Ed(?)H. pompeo FRT.-peio av) Q. Sulpicio cos. ludis pro salute Divi Augusti votivis annum CIIII[*](CIIII F2E2v. ///II/// F1. VIII r. VIIII dT) agens[*](agens, quae va.S); producta fuerat tirocinio a M. Pomponio[*](pōpinio R.-peio va.G. -pilio SJ) aedile[*](aedili va.S) plebis C. Mario Cn. Carbone cos. ante annos XCI[*](XCI E2v(H). XD DdR. X E1a. XV F2. ///// F1. XCIX Dal. XC SJ) , a[*](ad F1) Magno[*](magno v. marco ll) Pompeio magni theatri dedicatione anus pro miraculo reducta.[*]((14) Mucian. fr. 16 Brunn.) Sammullam[*](Sāmulla (D?)Fdv(D). -ulāRVerc. (H). -ula a. Samullam G.-ulam L) quoque CX annis[*](centum annis SJ errore) vixisse auctor est Pedianus Asconius. minus miror Stephanionem, qui primus togatus[*](togatas (Sabell.) H Brot.) saltare instituit, utrisque[*](utriusque F1ava.C) saecularibus[*](& F2in ras.Rdv. CL r) ludis saltavisse[*](saltauisse ego. -uit sed ll. -tasse (-tauisse S) et v), Divi Augusti et quos Claudius[*](Claudius R(?)v. CL. F2. om.r) Caesar consulatu suo quarto fecit, quando LXIII[*](LXXXIII R) non amplius anni interfuere, quamquam et postea diu vixit. in Tmoli[*](timoli a) montis[*](mtis F1) cacumine, quod vocant Tempsin[*](tempsim a.-int R. Cempsin Toma-schek) , CL annis vivere Mucianus auctor est, totidem annorum[*](annor??? (vel annis) ego coll. § 164. annos ll.v) censum[*](censum F2zG. om.Ea. centum r. item censum v) Claudi[*](Claudi R(?)v.CL. r. id est CL z) Caesaris censura T. Fullonium[*](Fullonium (DE?) v. fall- FR. foll-a) Bononiensem, idque collatis censibus, quos ante detulerat, vitaeque argumentis — etenim curae principi[*](principi id D. -pio ll. -pi v)id[*](id curae R(?)vaD) erat — verum apparuit.

[*](Beros. fr. 23 Mü. Cens. DN 17, 4.— cfr. Firm. math. IV prooem. 5.) Poscere videtur locus ipse sideralis scientiae[*](scientia F1Ra) sententiam[*](sententiam om.DF1d1) . Epigenes[*](epigenes R2 (in marg.) v. -nis F2. om.R1. si r) CXII[*](CXV F2. CXXII va.H) annos inpleri negavit posse, Berosus excedi[*](excedi D(?) v(J). -dit rS) CXVI[*](CXVII Rva.H(SJ)). durat et ea ratio, quam Petosiris

ac N e cep sos[*](nechepsos F. necephsos a) tradidere[*](tradidere R2D. -ri r.-re et S. -runt J.-runt et v) (tetartemorion[*](tetartemorion F2C cum Budaeo (J). -ma- rion r. tartemorion S. trimo- v.) appellant[*](appellant v. -llat ll) a trium signorum portione), qua posse in Italiae tractu CXXIIII[*](CXXVII F2.-VI va.H) annos vitae contingere apparet. negavere illi quemquam LXXXX partium exortivam mensuram (quod anaphoras vocant) transgredi , et has ipsas incidi occursu maleficorum[*](maleficorum Verc. -ciorum ll.v) siderum aut etiam radiis eorum solisque. Aesculapi[*](Aesculapi ego. esculapius a. escol- E. scol- r.del.F2zv. schola TH) rursus[*](rursus ll.ego. om.z.add. esculapi F2. scol- R. scul- r. Aescul- v) secta[*](secta (P)G2. secuta ll.H. sententiam secuti v) , quae[*](que F1R1a. qui zva.G) stata[*](stata uitae F2G. statuite DF1Ea.-uit Rd.–uta uitae v) vitae spatia[*](spitia F1. spatia uitae R2d2) a stellis accipi dicit, quantum[*](sed quantum Rd(?)va.D) plurimum tribuat, incertum est.[*]((11) Gell. III 10, 9. XV 7, 4. Cens. DN 14, 9.) rara autem esse dicunt longiora quidem tempora[*](quidem tempora qm??? ego. tempora quidem (quid est DFa) qm??? ll. -ora quandoquidem v), quoniam momentis horarum insignibus lunae dierum, ut VII atque XV[*](XV ll.zH.IX C. XXIIII v) , quae nocte ac die observantur, ingens turba nascatur scansili annorum lege occidua, quam climacteras appellant[*](appellant v.-llat ll) , non fere ita genitis LIIII[*](LIII dT.an LXIII? cfr.Gell. et Censor.) annum excedentibus.

Primum ergo ipsius artis inconstantia declarat quam incerta res sit. accedunt experimenta[*](experimenta ll.H. add. exempla (et exe- F2E2v) ll.v(D). cfr. n. luc. p.77) recentissimi census, quem intra quadrienninm Imperatores[*](imperatores v.-orū R2. -or r) Caesares[*](Caesares v. -ris ll) Vespasiani pater filiusque censores egerunt. nec sunt omnia vasaria[*](uaria FdT) excutienda; mediae[*](meridiae F1. -die Ra) tantum partis inter Appenninum Padumque ponemus exempla:[*](cfr. Phlegon. fr. 29 Mü.) CXX annos Parmae tres edidere, [*](p. 57,2 dist. D) Brixilli[*](Brixilli D coll. III 115. -xili ll. -xelli v) unus[*](unum .. duos .. unum .. unam mulierem itemque deinceps va.G) , CXXV Parmae duo, CXXX Placentiae[*](placintiae F1) unus[*](anus F2. (add. CXXXI va.H)),

Favelltiae una mulier[*](muliere R.-rae F1.-ri ad) , CXXXV[*](CXXXV H. -XII v. CXXV ll) Bononiae L.[*](L. et terentius F2) Terentius M. filius, Arimini vero M. Aponius[*](M. Aponius G. (-omum v). maponias (-nia F2E)ll) CXL[*](CXL (Bergk)S. CX (C v) et L Rv. fex et L r), Tertulla CXXXVII. citra[*](citra DFEav(D). circa R(?)C) Placentiam in collibus oppidum est Veleiatium[*](ueleiatium DdE(?) Brot.(D). -acium FzH(S).-acū a.-eaciū R2e corr. Velleia- v. cfr.III 116) , in[*](in del.R2S) quo CX[*](CX R(?)v. CCX r) annos sex detulere, quattuor vero[*](uero om.Rd(?)va.D) centenos vicenos, unus CXL[*](CXL G(S). ex (C F2E) quinquaginta ll. CL v(Brot.)), M. Mucius[*](mutius Fva.H) M. filius Galeria[*](galeria E(D?)zH. -rius F2v. gali r) Felix. ac ne pluribus moremur in re confessa, in regione Italiae octava centenum annorum censi sunt homines LIIII, centenum denum homines XIIII[*](LVII (pro XIIII) v.aH) , centenum vicenum quinum homines duo, centenum [*](centenum uicenum tricenum E) tricenum homines quattuor, centenum tricenum quinum [*](quinum homines IIII tricenum centenum E2) aut[*](autem DF1a) septenum[*](septimum E) totidem, centenum quadragenum homines tres.

[*](Hom. ς 249.)Alia mortalitatis inconstantia: Homerus eadem nocte natos Hectorem etPolydamanta tradidit[*](traditi va.S) , tam[*](IamRda) diversae sortis viros[*](uero F1a). C. Mario Cn. Carbone III cos. a. d. V kal. Iunias M. Caelius[*](Caelius C(S). Cel- v. caecilius ll.G. demendo cfr. XXVII 4) Rufus et C.[*](C. G. cornelius ll.v) Licinius Calvus eadem[*](an eodem?) die geniti sunt, oratores quidem ambo, sed tam dispari eventu. hoc etiam isdem horis nascentibus in toto mundo cotidie evenit, pariterque domini ac servi gignuntur, reges et inopes.

[*]((4. 5) Liv. per. LXI.)[*](21) Cic. ND III 70. Val.M. I 8 ext. 6. cfr. Plut. de cap. ex inim. util. 6, 89c.) P.[*](P. om. o) Cornelius Rufus, qui consul cum M'.[*](M'. v(H). M. ll. marco o) Curio[*](curio F2v. cario ro) fuit, dormiens oculorum visum amisit, cum id sibi accidere somniaret. e diverso Pheraeus[*](Pheraeus G2cum B(H). phalereus (-re uis a. ualerius F2) ll.v(L)) Iason[*](lason R(?) G2Turn.(H). iacum (a cum a. eacus F2)r. tum C(L). iam tum v) deploratus a medicis

vomicae morbo, cum mortem in acie quaereret, vulnerato pectore[*](pictore F2. re F1. rē a) medicinam invenit ex hoste. Q. Fabius Maximus consul apud flumen[*](fluminis aram F1a) Isaram proelio commisso adversus[*](uersus R2. om.R1) Allobrogum [*](adlobrogum FR) Arvernorumque[*](aruenorumque F. adue- a CXX Liv. per. LXI) gentes a. d. VI idus Augustas, CXXX perduellium caesis, febri quartana liberatus est in acie. incertum ac fragile nimirum[*](nimirum F2E2v(D). -ium r H. om.o) est hoc munus[*](mundus F1a) naturae, quicquid datur nobis, malignum vero et breve etiam in iis[*](iis v. his ll.H) quibus largissime contigit[*](contingit dova.H) , universum utique[*](itaque a) aevi tempus intuentibus.[*](post (pro quod) ao) quid, quod aestimatione[*](estimationem o) nocturnae quietis dimidio quisque spatio vitae suae vivit, pars[*](par////equa F1. parere. Qua a) aequa morti similis exigitur aut poena[*](poena ē Müller em. Ip. 16. -nae Rv.-ne F1. paenę F2 pene ao) est, nisi contigit quies? nec[*](nec (pro non) oz) reputantur infantiae anni, qui sensu carent, non senectae in poenam vivacis, tot periculorum genera, tot morbi, tot metus, tot curae, totiens[*](tociens ao. et offensae Müller l.l. 17) invocata morte[*](mors z) , ut nullum frequentius sit votum.[*]((19) Val. M. VIII 13 ext. 3. Aristoxenus ap. Lucian. macr. 18.) natura vero nihil hominibus brevitate vitae praestitit melius. hebescunt sensus, membra torpent[*](torquent a. ntur ozva.G.), praemoritur visus, auditus, incessus, dentes etiam ac[*](ad (pro ac) o) ciborum instrumenta , et tamen vitae hoc tempus adnumeratur[*](adnumerant F). ergo pro miraculo et id solitarium reperitur exemplum Xenophili musici[*](xenophili musici R2S. -l' music' F2.-lum musicum v. -limus r.-linius o) , centum[*](centum Rd(?)B. duce- r.-tis ozv) et quinque annis vixisse[*](uixisse annis o) sine ullo corporis incommodo. at Hercule[*](Hercule om.o. -les H Brot.) reliquis omnibus per singulas membrorum partes, qualiter nullis aliis animalibus, certis pestifer calor remeat horis aut rigor, neque horis modo, sed et diebus
noctibusque[*](noctibus om.F1a) trinis quadrinisve, etiam anno toto[*](toto anno o). atque etiam morbus est aliquantisper[*](aliquantisper Alcia-tus ap. H. aliquis per ll.v) sapientiam[*](sapiendā DF1E1a) mori.[*]((6) cfr. Cels. III 23. Pl. XXVIII 44. XXVI 1. 4.) morbis quoque enim[*](enim quoque R (?)va.D. quoque o) quasdam leges natura posuit[*](naturā posuit F1.-ra inpo-aozva.G(D)) : quadrini circuitus febrem numquam bruma, numquam hibernis mensibus incipere , quosdam post sexagensimum vitae spatium non accedere [*](accidere Rd (?) G) ; alliis[*](aliis ego. alius F1Rd1a. -ios F2d2v) pubertate deponi, feminis[*](a feminis F2d2v) praecipue; senes minime sentire[*](sentisse F1a) pestilentiam. namque et[*](et om.o) universis gentibus ingruunt morbi et generatim modo servitiis, modo procerum ordini[*](ad R. ab S) aliosque per gradus. qua in re observatum a meridianis partibus ad[*](& (pro ad) F1R1a) occasum solis pestilentiam semper ire nec umquam aliter fere[*](fere aliter va.S) , non hieme, nec[*](nisi ova.H) ut[*](ut uerno a. ut nos F1) ternos excedat[*](excedat v. -ant ll.o) menses.[*](Cels. II 6. Hippocr. progn. 2–4.— Cat. quae ext. ed. Jordan p. 78, 5.)

iam signa letalia in furoris morbo risum [*](risum est o) , sapientiae vero aegritudine fimbriarum curam[*](curas o) et stragulae vestis plicaturas, a somno moventium[*](mouentium RB. mone- d. morie- rov) neglectum[*](nec lectū Fa) , praefandi[*](praefandi R(?)G. prof- r.profundi oB peregrandis v) umoris e corpore[*](corpori (om.e) F1a) effluvium, in oculorum quidem et narium aspectu indubitata maxime atque etiam supino adsidue cubitu, venarum inaequabili[*](inaequabilia F1a) aut formicante percussu, quaeque alia[*](et alia quoque (que o) ozva.G) Hippo crati principi[*](principe F1a) medicinae observata sunt. et cum innumerabilia[*](inenumerabilia F) sint[*](sint ov. om. ll. (suprascr., sed rursus del.F2)) mortis signa, salutis securitatisque nulla sunt[*](sint F2) , quippe cum censorius Cato ad filium de[*](de F2Rzv. da F1a.om.dTo) validis[*](ualetudinis.. obseruatione zva.G.om.o) quoque observationem ut ex oraculo aliquo prodiderit,

senilem iuventam[*](iuuenilem senectā p???nituere a) praematurae mortis esse signum.[*](Ar. V 31, 557a2. Diog. La. I 11, 5. Plut. Sulla 36. Paus. I 20, 7. Ael. VH IV 28. V 2.— (4) Sen. de prov. 3, 10.— (6) Val. M, I 8 ext. 16.) morborum vero tam infinita est multitude, ut Pherecydes Syrius serpentium[*](copia serpentium ova.H) multitudine ex corpore eius erumpente expiraverit . quibusdam[*](quibus Fa) perpetua febris est, sicut C. Maecenati; eidem triennio supremo nullo horae momento contigit somnus . Antipater Sidonius poeta omnibus annis uno die tantum natali[*](natali tantum aova.G) corripiebatur febre[*](febri G) et eo consumptus est satis longa senecta.

[*](ib. I 8, 12.— Messala Ruf. r. 3 Pet.) Aviola[*](Auiola//// F.-lare ad) consularis in rogo revixit et, quoniam subveniri[*](subuenire F1a) non potuerat praevalente flamma, vivus crematus est. similis causa in L. Lamia praetorio viro traditur. nam C. Aelium[*](C. Aelium G. cael- ll.v) Tuberonem praetura[*](praetore F1.-orē ad) functum a rogo relatum Messala[*](Messala, Rufus va.G(H). cfr. Brunn p. 13) Rufus et plerique tradunt. haec est condicio mortalium. ad has et eius modi occasiones fortunae gignimur [*](gignuntur o) , uti[*](uti o(R?)v. ut rD) de homine ne morti[*](morti F2R2d2E2B. forte r. forte morti ov) quidem debeat credi.[*](Apollon. hist. mir. 3. Tertull. de an. 44. (Plut. daem. Socr. 22, 592.) - (21) Herod. IV 14. 15. Apollon. ib. 2.) reperimus [*](reperimus ov(J).De anima rep- (invectum e marg.) ll. S) inter exempla Hermotimi[*](Hermotimi G. -otini F2v.-oti (-oci a) r.-oni o) Clazomenii[*](glazomini o. da omnē a) animam relicto corpore errare solitam vagamque e longinquo multa adnuntiare [*](nuntiare o) , quae nisi a praesente[*](praesenti ava.H) nosci non possent[*](possint F.-ssunt ado), corpore interim semianimi, donec cremato eo inimici[*](inimico F1a) , qui Cantharidae vocabantur, remeanti animae veluti vaginam[*](ueluti uaginam F2R2E2v. uelut imagi- nem r) ademerint; Aristeae[*](Aristeae G2cum P (H). -taeae z.-tee Tao.-thę F2. -thea/// F1.-ti R2in ras. -taei v(L)) etiam visam evolantem[*](euolare o) ex ore in Proconneso corvi

effigie, magna quae[*](magna quae B. que (quae v. del. J) magna ll.v) sequitur[*](sequitur E2B. quaeritur (quer- Ra)rv(S). quaesita cura J) hanc[*](hāc ego. hac (ac R1)ll.D. ac J. del. v) fabulositate.[*](Phlegon ap. Diog. La. I 10, 2. 4. Paus. 114, 4. Apol- lon. hist. mir. 1. Theopomp. fr. 69. Timae. fr. 45 Mü. Pl. supra § 154.— (10) Heracl. ap. Diog. La. prooem. 12.) quam equidem et in Gnosio[*](ignosio F1a.-ius (om.et) o) Epimenide[*](Aepimenide/// F. (Epimenides o)) simili modo accipio, puerum aestu[*](aestu/// F.-tu// diei R2S) et itinere[*](& it////ire F1. exit in fe a) fessum in specu septem et quinquaginta dormisse annis, rerum faciem mutationemque mirantem velut postero die experrectum, hinc pari numero dierum senio ingruente[*](ingruentē Fa) , ut tamen in septimum et quinquagesimum atque centesimum vitae duraret annum. feminarum sexus huic malo videtur maxime opportunus conversione volvae, quae si corrigatur, spiritus restituitur, huc[*](huc v. hoc ll) pertinet nobile illud[*](illud om.Rd(?)H) apud Graecos volumen Heraclidis septem diebus feminae exanimis ad vitam revocatae.[*](Varro ant. r. hum. I fr. 10 Mirsch.) Varro quoque auctor est XXviro[*](XXuiro se agros (P)H. -ros eagro R1E2 -ros aegro FE1.-ros egro r.-ris (praem.e) agros ozv) se agros dividente[*](diuidente (ti uide- a) ll.(P)H. -tem oz.-tibus v) Capuae[*](capiae F1a) quendam, qui efferretur[*](efferetur F.-rtur a) foro[*](foro ll.oH. feretro v. toro Ammon), domum remeasse pedibus. hoc idem Aquini accidisse. Romae quoque Corfidium[*](corfidi ut Rad) , materterae suae maritum, funere locato revixisse et locatorem funeris ab eo elatum[*](latum F1a).[*](cfr. Gran. Licin. XXVIII p. 7 Flemisch.) adicit[*](adiecit ova.G) miracula[*](miraculum quod totum o) , quae tota indicasse conveniat: e[*](e F2v.om.r) duobus fratribus equestris ordinis Corfidiis[*](Corfidio va.D. (Corti- ciis Gran. Lic.)) maiori[*](maioris Ra) accidisse ut videretur expirasse, apertoque testamento recitatum heredem minorem funeri[*](fueritR1d. fuisse F1a. fratrē R2) institisse[*](instituisse R2va.C) ; interim eum, qui videbatur exstinctus, plaudendo concivisse[*](conuicisse F2. concinisse z.-nuisse va.G) ministeria et narrasse a fratre[*](naffa fe a F1. naffuf rea a) se venisse
, commendatam sibi filiam ab eo, demonstratum praeterea quo in loco defodisset aurum nullo conscio, et rogasse ut iis funebribus, quae comparasset, efferretur[*](efferetur Fa) . hoc eo narrante fratris[*](fratres Fa) domestici propere adnuntiavere exanimatum illum, et aurum ubi dixerat repertum est. plena praeterea vita est his vaticiniis, sed non conferenda[*](non credendum o), cum saepius falsa sint, sicut ingenti exemplo docebimus. bello Siculo Gabienus Caesaris classium[*](classiom R1.-iarius C) fortissimus, captus a Sexto Pompeio, iussu eius incisa cervice et vix cohaerente, iacuit in litore toto[*](tota adova.H) die[*](dei//n F) . deinde, cum[*](cum gemitu R(?)va.D) advesperavisset, gemitu precibusque congregata multitudine petiit[*](petit Fa) uti[*](ut R2oSJ) Pompeius ad se veniret aut aliquem ex arcanis[*](archanis ao. caris (vel charis) va.H) mitteret; se enim ab inferis remissum habere[*](haberent (-re/// F1) que F1a.-retque quod dva.G) quae nuntiaret. misit plures Pompeius ex amicis, quibus Gabienus[*](gabienus ov. graui- FR. graui- a) dixit[*](dixit om. G) inferis dis placere Pompei causas et partes pias; proinde eventum futurum quem optaret: hoc se nuntiare[*](se nuntiare ov(J). renu- RdTS. nu- Fa) iussum; argumentum fore veritatis quod peractis mandatis protinus expiraturus esset. idque[*](idque ita ov. itaque ita ll) ita evenit[*](uenit F) . post sepulturam quoque visorum exempla sunt, nisi quod naturae opera[*](operā Fa), non prodigia, consectamur.

[*](Verrius fr. 2 Egger.— (24) Val. IX 12 ext. 5. Dio- dor. XIII 103, 4. XV 74, 2(2) Gell. III 15, 4. (Liv. XXII 17, 13. Val. M. IX 2, 2.) —(3) Diog. La. II 10, 7.) In primis autem miraculo sunt summaque[*](summaque ego. atque E2o(R?) v(D). Adquē r. at qua J) frequentia[*](frequentia ll.v(S). -ter E2ozD.-ti C.-ti iam vel -tes iam coni.B) mortes[*](mortis Fava.B(D)) repentinae — hoc[*](haec Verc.) est summa vitae felicitas —, quas esse naturales docebimus[*](doceuimus R. docoepi- F1) . plurimas prodidit Verrius, nos cum dilectu[*](dilectu Fa. del- r(?)ov. dilectū (om.cum) d) modum servabimus[*](seruabimus v. -auimus ll. -amus oz). gaudio obiere praeter Chilonem, de quo diximus, Sophocles et Dionysius[*](119)

Siciliae[*](Siciliae om.d1J coll. § 110) tyrannus, uterque accepto tragicae victoriae nuntio, mater illa[*](ille R1. pugna illa va.S) Cannensi[*](annensi F1R1a. cannensis R2) filio incolume[*](incolume uiso E2ad.-mi niso v. -mine (-mne E1) uiso DF1RE1.-mi reuiso F2D.cfr.Beck Plin. gramm. p.12. Brambach orthogr. p.160) viso contra nuntium falsum; pudore Diodorus sapientiae dialecticae[*](dilecticae F.-ti te a) professor, lusoria quaestione non protinus ab[*](ab J. ad ll.v(D)) interrogatione[*](interrogationem R2SD. -ones F2E2v) Stilponis[*](Stilponis H. stilbo- ll.v) dissoluta.[*]((9) Tac. H III 37. Plut. Caes. 58. Macrob. II 2, 13. 3, 6.) nullis evidentibus causis obiere, dum calciantur matutino, duo Caesares, praetor et praetura perfunctus dictatoris Caesaris pater—hic Pisis[*](hippisis F1Ra) exanimatus est[*](est om.R(?)v.dist. ego) , ille Romae —, Q. Fabius Maximus in consulatu suo pridie kal. Ian[*](Ivn???. F2) ., in cuius locum C. Rebilus[*](Rebilus (C.praem.Scum P) G. orbilius D1F. or///b- R. orab- D2Eaz. more illius d. M. Orellius v) paucissimarum horarum consulatum petiit[*](petit Fa) , item C. Volcatius Gurges[*](Gurges v. -gus (cur- a) ll) senator[*](senator om.F1a), omnes adeo sani atque tempestivi, ut de progrediendo cogitarent, Q. Aemilius Lepidus iam egrediens incusso pollice limini cubiculi[*](cubiculo F1a.-bili o) , C. Aufustius egressus, cum[*](cum egressus ova.G)[*](cum om.a) in senatum iret, offenso pede in comitio.[*]((18. 19) Val. M. IX 12, 3.) legatus quoque, qui Rhodiorum causam in senatu magna cum admiratione oraverat[*](orauerat F2R (?)v. ////uerat F1. conaue- D. continaue-E1. contionaue-E2aoz) , in limine curiae protinus expiravit progredi volens, Cn. Baebius[*](bebius Radva.D)Tamphilus[*](Tamphilus H. pam- (-pilus R.-phius E1)ll.v) , praetura et ipse functus, cum a puero quaesisset horas, Aulus Pompeius in Capitolio, cum deos salutasset, M'. uventius Thalna[*](Talua C) consul, cum[*](dum S) sacrificaret[*](sacrificaret v(J). -cat ll.S) , C. Servilius Pansa, cum staret in foro ad tabernam hora diei[*](diei v. diei ad ll.z) secunda[*](secunda Dv. -dam rz) in P.[*](P. Pansam va.S p.64, 1 bebius Rva.D. baeuius F. beui- a) fratrem
innixus, Baebius iudex, dum[*](dum ll.v(S). cum L) vadimonium[*](uadimonium F2R(?)v. b////i///onium F1. babiloniū a.-lonium uadimonium z) differri[*](deferri a. defferre F2) iubet, M. Terentius Corax, dum tabellas scribit in foro. nec non et proximo anno, dum consular viro in aurem dicit, eques Romanus ante Apollinem eboreum qui est in foro Augusti, super omnes C. lulius medicus, dum inunguit, specillum per oculum trahens, A.[*](A. v(D). Aulus zH. am E. iam D2Fa. iū R.om.D1. iam L G) Manlius Torquatus consularis, cum[*](dum a) in cena[*](caenā F) placentam adpeteret, L. Tuccius[*](Tuccius H. tune cius DEa.-ntius F. -nctius z. t. tutius R. Dutius v. Durius C) medicus[*](medicus Valla ll.v (S). med- Sullae D. Valla med- G) Valla, dum mulsi potionem haurit, Appius Saufeius[*](saupeius F1a. sacip- R), e[*](eom.F1. a va.S) balineo[*](ualineo/// F1.-neos ad) reversus cum mulsum bibisset ovumque sorberet, P. Quintius Scapula, cum apud Aquilium Gallum cenaret, Decimus Saufeius scriba, cum domi suae pranderet.[*]((11. 12) Val. M. IX 12,8.) Cornelius Gallus praetorius et T[*](T. C(S)e Val.V. (quinque a. u F2oz)ll. Q. v(H)). Hetereius[*](Hetereius Halm ad Val. Eter- D. hectierius R. heterius dT. etherius Da. aethe- F1C.) eques Romanus in venere obiere[*](obire F1a) et, quos nostra adnotavit aetas[*](aete- F2. ethrius Eoz. Haterius H), duo equestris ordinis in eodem pantomimo [*](panto- Mimū F1.-imu R1.-im ō R2) Mystico[*](mistico a. yst- F. hist- R2. -stao R1. mythico va.S) , tum forma praecellente. operosissima[*](opperissima F1. ope- a. (an optatissi- ma?)) tamen securitas mortis in M. Ofilio Hilaro ab antiquis traditur. comoediarum histrio[*](histrio is H (et dist.) -ione. Is G. -ione v.-ius z. istrio is F2.-riis F1R.-rius a) is, cum populo admodum placuisset natali die suo conviviumque haberet, edita[*](enita DF1E1a1) cena calidam potionem in pultario[*](pul- tuario R) poposcit simulque personam eius diei acceptam intuens coronam e[*](e om.F1Ra)capite suo in[*](in ea F.om.a) eam transtulit, tali[*](in eo (pro tali) a) habitu rigens[*](gens R) nullo sentiente, done adcubantium[*](adaccubantium a. accu- va.Brot.) proximus tepescere[*](te po- scere (-stere R1) R. //epo- F1. to po- a) potionem admoneret.

[*]((2) Sen. de benef. III 24. Suet. Nero 2.—)Haec felicia exempla, at contra miseriarum[*](miserorum D.an miserarum (sc. mortium)?) innumera: L. Domitius clarissimae gentis apud Massiliam victus, Corfinii [*](finii F2v. cor/////F1. cornifi DR1.-fici R2Ea) captus ab eodem Caesare, veneno poto propter taedium vitae, postquam biberat[*](uiderat F1a), omni opere[*](opere F1Eazv(H). ope F2RG(S)) ut viveret adnisus est. invenitur in actis, Felice russei[*](russei Rav(S).-ssaei F2.-saei F1.-ssati B. -ssato G) auriga elato, in rogum eius[*](acus a. ac///s F1) unum e faventibus iecisse se[*](sese R(?) va.D) , frivolum dictu, ne hoc gloriae [*](aurigis (pro artificis) D. sed cfr. VIII 160) artificis daretur, adversis studiis copia[*](copi ac Dorū F1.-ia horū a) odorum corruptum criminantibus. cum ante non multo M. Lepidus[*](Lepidus (F3) v. om.ll) nobilissimae stirpis, quem diverti[*](diuerti ll.zD. diuortii G2cum P (H). euenti v(L)) anxietate diximus mortuum, flam-[*](122) mae vi e[*](uiae F1. uiac a roge (-gi a) iectus recordi F1a) rogo eiectus recondi propter ardorem non potuisset[*](potuisset d2v. -sse ll) , iuxta sarmentis aliis nudus crematus est.

[*](Cic. de leg. II 56.—) Ipsum cremare[*](Cre- mari corpora o) apud Romanos non fuit veteris instituti: terra condebantur. at postquam[*](postquam ov. post ll) longinquis bellis obrutos erui cognovere, tune institutum, et tamen multae[*](multe friae F1.-tifarie adva.G) familiae priscos servavere ritus, sicut in Cornelia nemo ante Sullam dictatorem traditur crematus[*](et crematur a. //// cremat' F. esse (ee) cre- va.G), idque voluisse veritum talionem eruto[*](eruto R(?)v. obr- r. ab eruto coni.H) C. Mari cadavere. [sepultus vero[*](uero om.va.H. autem o) intellegatur[*](intellegitur F2E2ova.S(D))[*](uncos posui cum P.cfr.luc.p.52)quoquo modo conditus, humatus vero humo contectus].

[*]((19–21) Sen. ep. 54, 4.) Post sepulturam vanae[*](uanae D. uariae RdTH. ariae DF1E1a. aliae F2E2o. aliae atque aliae v) manium ambages. omnibus a supremo[*](supremo ego luc. p. 57. -ma ll.ovaD) die eadem quae ante primum, nec magis a[*](a om.o) morte sensus ullus aut corpori aut animae quam ante natalem

. eadem enim vanitas[*](unitas o) in futurum etiam se propagat et in mortis quoque tempora[*](tempore oz) ipsa[*](ipsa E2ov(D). om.rzS) sibi vitam[*](uitam R(?)C(J).-ta rozv(S)) mentitur, alias inmortalitatem animae, alias transfigurationem, alias sensum inferis[*](interis F1.-rris a) dando et manes colendo deumque faciendo qui iam etiam homo esse desierit, ceu vero ullo modo spirandi ratio[*](ratio homini a ceteris va.S) ceteris animalibus distet aut non diuturniora in vita multa[*](multa in uita o) reperiantur, quibus nemo similem divinat inmortalitatem. quod autem corpus animae per se? quae materia? ubi cogitatio illi? quo modo visus, auditus aut qui tangit[*](quid agit F2G)? quis usus[*](qui usus va.S) exiis[*](ex iis (sc. tribus sensibus) ego. eius ll.v. de dict. cfr. XXIX 58) aut quod sine iis[*](sine his (in eis F2) ll.v) bonum? quae deinde sedes quantave[*](an uel?) multitude tot saeculis animarum velut umbrarum? puerilium ista[*](ista F2R(?)v. sta DF1. stat Ead) delenimentorum[*](elenimentorum Ea. elem- dT. delinim- (P)H. deliram- R2v(SD).at cfr. §190 ista dulcedo. (aliter II 17)) avidaeque[*](auidięque F2) numquam desinere mortalitatis commenta sunt. similis et de adservandis corporibus hominum ac revivescendi[*](reuiuescendi RBrot. reuiuis- rv(S). cfr.IX 132) promisso[*](promissa oG.-ssa a v(J)) Democriti[*](Democriti ego luc. p. 68. -to ll.ova.D) vanitas, qui non revixit ipse[*](ipse om.o). quae, malum[*](quod malum R2), ista[*](sta F1. stat d. ipsa va.B) dementia est iterari vitam morte[*](mortem Rda.-tem- que zva.B)? quaeve genitis[*](quaeue (quae v)genitis F2(v)G. quaeue gentis E2. -nti RdEa. quae ueginti DF1) quies umquam, si in sublimi[*](sublimi v.-me ll.z) sensus animae manet, inter inferos umbrae? perdit profecto ista dulcedo credulitasque praecipuum naturae bonum, mortem, ac duplicat obituri[*](obituri G2cum P(S). -tus si E2v(L). -tu si roz) dolorem[*](dolere va.G(L)) etiam post futuri aestimatione[*](aestimationē Roa.-ne euenit E2va.G(L). -nem inuenit o). etenim si dulce vivere est[*](est om.dova.H), cui potest[*](ac F2) esse vixisse? at quanto facilius certiusque[*](tertiusque F1Ra) sibi quemque credere, specimen[*](specimen ll.oS. ac spec- v(J). cfr. Müller stil.p.44) securitatis antegenitali sumere experimento !

[*]((4) Sol. 52, 5.— (5) Verg. G I 147.—) Consentaneum videtur, priusquam digrediamur a natura hominum, indicare quae cuiusque inventa[*](inuenta ll.Bas. scientia inuenta ozv) sint. emere[*](aut (pro ac) R) ac vendere Mercurius[*](Mercurius emere J), vindemiare[*](Mercurius, uindemiare ego. om. ll.ov. cfr. Osann philol. VII p. 394. U 166) instituit Liber pater[*](pater uindemiare J)[*](illud o) ; idem diadema, regium insigne, et triumphum invenit; Ceres frumenta, cum antea glande vescerentur, eadem molere et conficere in Attica, ut alii[*](ut alii & ego. ut ali (Bernays)D. aut alia R1. uia- lia DF1E1a. et alia R2E2oH. italia F2v), et in[*](in ll.oH. et v) Sicilia, ob id dea iudicata . eadem prima leges dedit, ut alii[*](ui alii F1. uia in a) putavere, Rhadamanthus [*](rhadāmathis F1. rhadmantis a).

[*](Gell. fr. 2 Pet. Hygin. fab. 277. (Cassiod. Var. VIII 12, 5). Clem. Al. strom. I 16 p. 306. Herod. V 58. Tac. A XI 14. Isid. I 3, 6. (15) Ar. fr. 501 Rose.)Litteras semper arbitror Assyrias[*](assyrias F2dE2ov(J).-ras D2F1.-nas D1.-riis RS(D). arsypas E1.-sipas a) fuisse, sed alii apud Aegyptios[*](aegyptos F1) a Mercurio, ut[*](emercari ut F1a. ut mercurius et o) Gellius, alii apud Syros repertas volunt, utrique[*](utrique dT. uirique (uiri F1)DFR1E1a. utique E2ov. easque R2) in Graeciam attulisse[*](attulisse ll.ozv(H). int- G(SJ)) e Phoenice Cadmum sedecim numero, quibus Troiano bello Palameden adiecisse quattuor hac figura ζυφχ[*](ζυφχego.νυφχll.θξφχv.ηψφχJ.ζψφχD), totidem post eum Simoniden melicum[*](melicum R2B. medi- rozv)ψξωθ[*](ψξωθego.ψξοθR.σξσθD.υξθεFE.υζθεo.συ:ζ:θεa.υζκοv.ζηψωB.υζοθJ.υξωθD), quarum omnium vis in nostris recognoscitur . Aristoteles decem et[*](et om.F1a) octo priscas fuisse[*](post fuisse add.α—φ (om.ηθξ) va.D) et duas ab Epicharmo[*](aepitharmo F1. depipha- a) additas χζ[*](χζF2. om. r.θχv.ψζD) quam a Palamede[*](palamade F. pilamede a) mavult[*](mauolt F2S.-olit F1R1a. maluit d).[*]((1. 3) Beros. fr. 22 Mü. Cic. div. I 36. II 97. (5) Sol. 2, 7.—) Anticlides in Aegypto invenisse quendam nomine Menen[*](Menen (U 167)J. menon (min- F1) ll.Brot.(D). -ona v) tradit, XV annorum[*](annis va.S) ante Phoronea[*](phoronia F1a.-neum va.S.(cfr.p.68,12)), antiquissimum Graeciae regem,

idque monumentis adprobare conatur. e diverso Epigenes apud Babylonios D???CCXX annorum observationes siderum coctilibus[*](coctis a) laterculis inscriptas docet, gravis auctor in primis ; qui minimum, Berosus[*](Berosus v. Ver- ll) et Critodemus, CCCCXC[*](CCCCLXXX va.H) . ex quo apparet[*](apparet R2v. -reret r) aeternus[*](aeternū///.. usū/// F2H Brot.) litterarum usus. in Latium eas[*](eas attulerunt F2R2ov. erat tul- r) attulerunt Pelasgi.

[*]((7. 8) cfr. Pans. I 28, 3.— (9) Gellius fr. 4 Pet.— (10. 11) Strabo IX 397. cfr. Isid. XV 1, 44.)Laterarias ac[*](ac om.ozva.G) domus[*](domus ego. -mos F2v(D). -mum (ortum ex -muuf) rozS) constituerunt primi[*](primum Eurialdus o) Euryalus et Hyperbius fratres Athenis; antea specus erant pro domibus. Gellio Toxius[*](Taxius o. Doxius va.S) Caeli filius lutei .aedificii inventor placet, exemplo sumpto ab hirundinum nidis[*](nido ao. uidit:F1) . oppidum[*](an oppidum primum?) Cecrops a se appellavit Cecropiam, quae nunc est[*](est arx (art E2)F2E2v(D). eitthara a. eythar DF1. euthar E1. est//// R. est ozS) arx Athenis[*](athene oz) . aliqui Argos a Phoroneo rege ante conditum[*](con-itā F2) volunt, quidam et Sicyonem, Aegyptii vero multo ante apud ipsos Diospolin[*](diospolim aSJ. diopolin F1) . [*]((17) Clem. Al. strom. I 16 p. 307.— (19) Ar. fr. 479 Rose. Strabo VIII 372 ext.(1) Firm. Mat. prof. rel. err. 16, 1 Halm.— Hyg. fab. 274. (2) cfr. Ov. M VI 6 sq.— (3) Hom. H 20. Ov. fast. III 824.— (5) cfr. Pl XXX 5. Aeschyl. Pers. 316.— (6) Hyg. fab. 138. 274. cfr. Pl. XXV 32. XXX 7.)tegulas invenit Cinyra[*](cinira Fo. cynera a) , Agriopae[*](Agriopae v. -ryope F2. agricole (-ryc- DF1)roz) filius, et metalla aeris, utrumque in insula Cypro, item forcipem, martulum[*](marculum va.H) , vectem, incudem; puteos Danaus ex Aegypto advectus in Graeciam qua[*](qua B. quae ll.v(C)) vocabatur Argos[*](argus F1Ra. -gi va.B. agus F2) Dipsion; lapicidinas[*](lapicidinas dTv(L). lapidicinas ll.oC) Cadmus Thebis aut[*](aut -Phoenice om.o), ut Theophrastus[*](aut tutthaeophrastus F1. atheophra- sius a. archeo- zva.B), in Phoenice; Thrason[*](trason Rova.C) muros; turres[*](turrae F1. -rrē a), ut[*](ut- Theophrastus om.o) Aristoteles, Cyclopes[*](cyclopis a. cicl- F1) , Tirynthii[*](Tirynthii G.typinthii DF.-phintii a.-thii E. tipintii Rd. Phoenices v) , ut Theophrastus

; Aegyptii textilia[*](textilia ov. qui ext- ll) , inficere[*](inficere B. infec. ll.ozv) lanas Sardibus Lydi, fusos in lanificio Closter, filius Arachnae[*](aracnę a.-chne R.-chnes C. -gne o), linum[*](linum - 3 arachneom.a) et retia Arachne, fulloniam artem Nicias Megarensis, sutrinam[*](sutrinam Tychius H ex Hom.et O v. -inan (-inā F2) tibus ll. -inam v. sutoriam o) Tychius Boeotius[*](beotius a. boet- ova.H) . medicinal Aegyptii apud ipsos volunt repertam, alii per Arabum, Babylonis[*](babilonis aoVen. (corrupt. put. S)) et Apollinis filium, herbariam et medicamentariam a Chirone[*](chirono F1. chyroneo a) , Saturni et Philyrae[*](phylire F.-llirae va.H. Philone o) filio. [*](Ar. fr. 602 Rose. (Clem. Al. l. l) - (9) Cassiod. Var. VII 5, 2.— Hesiod. fr. 14 Gōttl. cfr. Sopbocl. ap. Strab. X 473. Diod. V 64, 5. Clem. Al. 1. 1. (11) Hyg. fab. 274.— (12) Clem. Al. 1.1.— (13) Hyg. ib. (Cassiod. Var. IV 34, 3.) - (14) Gellius fr. 5 Pet.— (15) Hyg. ib. (Cassiod. Var. III 31, 4.))aes conflare et temperate Aristoteles Lydum[*](lidum ao. indum Hyg. Lyncum Knaack Herm. XVI p.587) Scythen[*](scythin a. scithin F1.-then F2.-tham o) monstrasse, Theophrastus[*](Thet partus a.//////f/////tus F1) Delam[*](delum a) Phrygem putant[*](putat va.S(J)), aerariam fabricam alii Chalybas, alii Cyclopas[*](altthalybas a. a//////haly- F1) , ferrum Hesiodus in Creta eos[*](creteos F1R. -theus a) qui vocati sunt Dactyli Idaei. argentum invenit Erichthonius[*](aericthonius F2. aeriftho-F1. ericto- ao) Atheniensis, ut alii, Aeacus[*](eacus a. Ceacus ova.G) ; auri metalla et flaturam[*](conflaturam va.S) Cadmus Phoenix[*](phoenis F1R. fenix o) ad Pangaeum montem, ut alii, Thoas[*](thos a2. Thaso Wilamowitz Herm. XVIp. 589)[*](et va.S) aut Aeacus[*](Aeacus (U ann. phil. LXXVVII p.489) D. aeaclis DF. eac- rv) in Panchaia[*](pancha iacuit F1a) aut Sol Oceani filius, cui Gellius medicinae quoque inventionem ex metallis[*](ex metallis D. et metellus R2. ex (et G) mellis ll.G. ex melle ozv(H)) assignat[*](assignat ozv. sig- ll.) . plumbum ex Cassitetride insula primus adportavit Midacritus[*](Mi-das Phryx Knaack l.l.) .
fabricam[*](ferrariam G2. ferream ll.v(H). cfr. VIII 222. XIII 128, de mendo ind. XXXIV (39)) ferrariam invenerunt[*](inuenerunt ll.Brot.(D).-re v(S)) Cyclopes,[*](1) Cassiod. Var. VII 5, 2. cfr. Critias ap. Athen. I 28c. Pl. XXXV 155.— (2) Ephorus ap. Strab. VII 303. Posidon. ap. Sen. ep. 90, 31.— Theophr. ap. schol. Pind. 01. 13, 27.— (4) cfr. Diod. IV 75, 6. Ov. M VIII 246. Hyg. fab. 274.— (6) cfr. Vitruv. IX 2 (1, 6).— Herod. VI 127. Strabo VIII 358. Gellius fr. 6 Pet.) figlinas Coroebus[*](corebus Fa. Ceramus Wilamowitz ind. lect. aest. Gotting. 1884) Atheniensis, in iis orbem Anarcharsis Scythes, ut alii, Hyperbius Corinthius. fabricam materiariam[*](materariam (mace- F2)Fa) Daedalus et in ea[*](eam o) serram, asciam[*](asciam ov. aftiam F2. arciam ad. artiam F1R1), perpendiculum, terebram, glutinum, ich- thyocollam[*](ichthyocollam (Ber.) Verc. lythoc- DF1E1.-coliam E2.-caliam F2. lithocollam (lito- a) adzv.-coliam o. (deRnon constat)); normam[*](norbam F1a) autem et libellam et tornum et clavem Theodorus Samius, mensuras et pondera Phidon[*](Phi- don—aut om.o) Argivus[*](argius RTS. afg- F1a) aut Palamedes[*](palamides F1a. palim- o), ut[*](aut F1a) maluit Gellius; ignem e silice Pyrodes[*](pirodes o. pro- a) Cilicis filius, eundem[*](et eundem o) adservare[*](ser-uare a) ferula[*](ferulam o. in ferula va.S) Prometheus;[*]((9) Dionys. perieg. 908.— (10. 11) Hyg. fab. 274 init.— (11) Diod. IV 81, 2. Cic. ND III 45. cfr. Pl. XIV 53.— (12) Serv. Geo. I 19. Hyg. fab. 277. Hesych. s. v.βουζύγης. (Auson. epist. 22, 2, 6).— § 200: (16) Ael. VH III 38.) vehiculum cum quattuor rotis Phryges[*](p///riges F1. pyri- a. phreges o), mercaturas Poeni, culturas[*](culturas ov. -ram ll.S) vitium et arborum Eumolpus Atheniensis, vinum aquae[*](aque F1o. aqua F2ava.S) misceri [*](an miscere?) Staphylus[*](staphilus Fava.Bas. -inus o) Sileni[*](si//eni F1. siteni Rd.-theni aova.G) filius, oleum et trapetas Aristaeus Atheniensis, idem mella; bovem et aratrum Buzyges[*](Buzyges G. biziges T. buxi- F2. biti- Ra. byti- E. byty- F1. bity- D. Briges v) Atheniensis , ut alii, Triptolemus;[*]((1) Hyg. fab. 274. cfr. Varro ap. Non. 163,20 M. Diod. V 8, 4 — (2) Apollod. bibl. II 2, 1, 2.—) regiam civitatem Aegyptii, popularem Attici post Theseum. tyrannus primus fuit Phalaris Agraganti[*](agarganti a. agrigenti F2va.S. -tinus o). servitium invenere[*](inherere F1Ra) Lacedaemonii. iudicium capitis in Areopago primum actum est.

Proelium Afri contra Aegyptios primi fecere fustibus, quos vocant phalangas. clupeos[*](clupaeos F. clyppeos a. clype- Rv. clipe- S) invenerunt Proetus et Acrisius[*](Acrisius Bas. acritus (atri- R1. caritus F2) ll.ov.cfr. Apollod.)[*](an aut (pro siue)?) inter se[*](inter re ad.-rrę F1) bellantes sive Chalcus[*](calchus FR.-cus a. Chalchus va.G.om.o) Athamantis filius,loricam Midias Messenius[*](messeniū F1.-niū ē a), galeam, gladium, hastam Lacedaemonii, ocreas et cristas Cares.[*]((11) cfr.Strabo III 167 ext.— Hyg. fab. 274. Diod. V 40, 1. Athen. IV 184.—) arcum et sagittam Scythen[*](scythem Fava.L(D). scithe o) Iovis filium, alii sagittas Persen Persei filium invenisse dicunt, lanceas Aetolos[*](Aetolos v. aetholios FRa), iaculum cum ammento[*](amento ova.S) Aetolum[*](etholum o) Martis filium, hastas velitares[*](uelitare F1) Tyrrenum[*](yrrenum F1R. yre- a.om.o), eundem[*](eundem ego. et J.om.ll.v) pilum[*](pylum F. pilumque va.H (et dist. seqq.)), Penthesileam [*](pentesileam ao.-tasyleā F2.-liā F1) Amazonem securim, Pisaeum[*](piseum Faova.H) venabula et in tormentis scorpionem, Cretas[*](cretes ao) catapultam, Syrophoenicas[*](Syros, Phoenicas va.Brot.) ballistam[*](bellorophontem Faova.C(D)) et fundam, aeneam[*](aeniā//// F) tubam Pisaeum Tyrreni[*](tireni R2.-rine , R1. Tyrrenum va.D), testudines Artemonem Clazomenium,[*]((12) Hom. θ 493. Verg. A II 264.— (13) Apol- lod. bibl. II 3, 2, 1.— (14) Verg. G III 115. Ov. M XII 452. Hyg. fab. 274.— (15) Palaephat. 1 (p. 270, 2 Westerm.) — (17) Verg. G III 113. Ael. VH III 38.— (18) Paus. II 20, 3.) equum (qui nunc aries appellatur) in muralibus machinis Epium ad Troiam, equo vehi Bellerophontem , frenos et strata[*](stratae F1.-te a) equorum Pelethronium[*](peletronium ll.ova.Bas.), pugnare ex equo Thessalos[*](thessalios o), qui Centauri appellati sunt, habitantes secundum Pelium monte. bigas prima[*](primtim ova.H) iunxit Phrygum[*](phrigum a. fri- o) natio, quadrigas Erichthonius[*](Erichthonius R (?)v. erictho- Fo.-tonius a.cfr. § 197) . ordinem exercitus, signi dationem, tesseras[*](thesseras a.om.o), vigilias Palamedes invenit Troiano bello,

specularum significationem eodem Sinon[*](fodem sinon (sion a) F1a) , inducias Lycaon[*](lychaon a. lich- FRo. Lycanor G), foedera Theseus.

[*]((5) cfr. Cic. div. I 88; ND II 7.— (6. 7) Tzetz. in Lycophr. v. 483.— (8) cfr. Pl. II 31.— Hyg. fab. 125 (p. 107, 5 Schm.).—) Auguria ex avibus Car, a[*](cara a F2. cara ex o. caras a va.B) quo Caria appellata; adiecit ex ceteris animalibus Orpheus, aruspicia[*](aruspicia D. -cam RdBrot. -cum ao.-cium v. aryspicā DF.-cum E) Delphus, ignispicia Amphiaraus[*](amphiaraus (amfi- F2) F2E2ov.-rus R2. om.r), extispicia[*](extispicia F2R2S, om.ro. auspicia v) avium[*](aut (pro auium) coni.P) Tiresias Thebanus, interpretationem ostentorum et somniorum Amphictyon. astrologiam Atlans Libyae filius, ut alii, Aegyptii, ut alii, Assyrii, sphaeram[*](sphaeram in ea v. speram in ea (e//// F1) F.-ame (-ammi R2) neā R. spira-mina z. seperamina a aom.o) in ea Milesius Anaximander, ventorum rationem Aeolus Hellenis filius.[*](Plut. mus. 3,1131.— Hyg. fab. 271. (10) Plut.mus. 5, 1132f. Athen. IV 184.— (12) Soph. ap. Pint. adv. Epic. 1093d. Clem. Al. strom. I 16 p. 307.— (13) Diod. III 59, 6. Apollod. bibl. II 4, 9, 1.— (14) Plut. mus. 30, 1141ac.— (17) ib. 18, 1137b. Clem. Al. l. l. p. 308.—(17. 18) Plut. mus. 5, 1133a)[*]((1) Nicol. Dam. fr. 115 Mü. cfr. Sol. 11,5.) musicam Amphiors, fistulam[*](fistulam Pan et (om.v) monaulum Mercurius ozva.G) et monaulum Pan Mercuri, obliquam tibiam Midas in Phrygia, geminas tibias Marsyas in eadem gente, Lydios modulos Amphion, Dorios Thamyras[*](Thamyris SJ coll.v.16) Thrax[*](trax Fa), Phrygios Marsyas Phryx, citharam Amphion, ut alii, Orpheus, ut alii, Linus. septem chordis[*](cordis Fa) primum[*](primum (an primus?)-primas F2S. om. rv) cecinit III ad IIII primas additis Terpander[*](terpandea F2a. tefp- F1), octavam Simonides addidit[*](addit R), nonam Timotheus. cithara[*](citharāF1Tas) sine voce cecinit Thamyris[*](thamiris Fa.-miaris T.-myras va. S. cfr. v. 12) primus, cum cantu Amphion, ut alii, Linus. citharoedica[*](cytharaedica F2.-ro aedica (edita a) F1a. cithara edita va.G) carmina conposuit Terpander. cum tibiis canere voce Troezenius Ardalus[*](Ardalus He Plut. dardanus ll.ov) instituit. saltationem armatam

Curetes docuere, pyrrichen[*](pyrrhicen Fva.H. -rricen a) Pyrrus, utramque in Creta. versum heroum[*](eroū R2. oreū R1. hor- Reū F1. heroicum ova.S) Pythio[*](pytio Fa. phitio o) oraculo debemus[*](habemus oz).[*]((4) Apul. flor. 15 p. 19 Kr. (cfr. Pl. V 112. Strabo 1 18).— (6) Hyg. fab. 14 (p. 48, 1 Schmidt).— (7) Diod. III 74, 4. V 64, 6.— (9) Ar. fr. 382 Rose.) de poematum origine magna quaestio[*](quaestio ll.ozD. -io est R(?)v); ante Troianum bellum probantur fuisse. prosam orationem condere Pherecydes[*](pherecides Faova C) Syrius instituit Cyri[*](tempore Cyri regis ozva.G) regis aetate, historiam Cadmus Milesius; ludos gymnicos[*](cymnicos Fa) in Arcadia Lycaon, funebres Acastus in Iolco,post eum Theseus in[*](in v.om.ll.H) Isthmo[*](Iolco v. Iolę R.-leo r) , Hercules Olympiae; athleticam Pittheus[*](Pittheus M Hertz. pitus (picus F2) ll.Pythus v)[*](dist. U ann. phil. LXXVIIp. 489) , pilam lusoriam Gyges[*]( cyges F1a. piges o) Lydus[*]( ludus F1RaBrot. lidius R2. ligius o. Lydius va.H); picturam Aegyptii[*]( aegyptiae F1Ra. in Aegypto (om. et) va.S) et in Graecia[*]( graetia F. grecie ad. Graecia uero va.S) Euchir[*](Euchir G. euchirrae (////hi- F1) F. uehirre Rda. Pyrrhus v) , Daedali cognatus, ut[*]( ut om.F1Ra) Aristoteli[*]( aristotelis F1a) placet, ut Theophrasto, Polygnotus Atheniensis.

[*]((11) Apollod. bibl. II 1, 4, 5. — (12) Strabo XVI 779. — (16) cfr. Pl. XIII 72.)Nave[*]( nauem ozva.G) primus in Graeciam ex Aegypto Danaus advenit[*]( adinuenit oz. aduexit va.G); antea ratibus navigabatur[*]( nauigatur F1a) inventis in[*]( in omF1Ra) mari Rubro inter insulas a rege Erythra. reperiuntur qui Mysos[*]( Mysos v. myssos F. missos Ra) et Troianos priores excogitasse in Hellesponto putent, cum transirent adversus Thracas. etiam nunc in Britannico oceano vitiles[*]( uitiles v. utiles F2RE2.-lis r) corio circumsutae fiunt, in Nilo ex papyro ac[*](& (pro ac) R(?)va.D) scirpo et harundine .[*]( Philosteph. fr. 29 Mü.— Heges. fr. 6 Mü. Phylarch. (fr. 39) ap. Harpocr. s. v.πάραλος.)[*]((1) Archem. fr. 5 Mü.— Damast. fr. 9 Mü. — (2) Thuc. I 13, 3.— (3) Ar. fr. 600 Rose. cfr. Clem. Al. strom. I 16 p. 307.) longa nave lasonem primum navigasse Philostephanus auctor est, Hegesias[*]( egesias Fva.H. -syas a) Parhalum[*]( paralum R(?)G) , Ctesias[*]( cetesias ad. caet- F)

Samiramin[*]( samiramin F2J. semi- H. /////mi F1. apanus miramin{myrrā R) Rad. Samyram, Saphanus Semiramin v), Archemachus[*]( arche achus F.-acus a.-emacus RBrot. Archimachus va.H) Aegaeonem, biremem Damastes[*]( damasthes (-th//// F1) FR.-sthhes a.-sthenes (dem- C) va.G) Erythraeos fecisse, triremem Thucydides Aminoclen Corinthium ,[*](Xenag. fr. 7 Mü.— Philostr. fr. 29 Mü.— (11) Steph. Byz. s. v. κέρκουρον.) quadriremem Aristoteles Carthaginienses, quinqueremem Mnesigiton[*](Mnesigiton H(et dist. seqq.). nesicthon FR.-ton ad. instituit Nesich- thon v) Salaminios[*](salaminius F1Rava.H), sex ordinum Xenagoras [*](zenagoras F2Dal. -aco- ras R.-azoras F1ava.G) Syracusios[*](syracusius Rava.H. -cosius F1), ab ea ad decemremem Mnesigiton[*](Mnesigiton H. -geton G. nesigiton ll.v. -geton C) Alexandrum Magnum, ad[*](ad ll.S. ferunt instituisse ad v) duodecim ordines Philostephanus Ptolemaeum Soterem, ad quindecim Demetrium Antigoni, ad XXX Ptolemaeum Philadelphum, ad XL Ptolemaeum Philopatorem, qui Tryphon cognominatus est. onerariam Hippus[*](hyppus (-ppos F2) F) Tyrius invenit, lembum Cyrenenses, cumbam[*](cymbam ova.D) Phoenices [*](phenices instituerunt o) , celetem[*](celocem va.H) Rhodii[*](Rho//// F1. roedi a) , cercyrum[*](cefcyrū R1. cercuron B. -ciram v) Cyprii.[*](Strabo XVI 757.— (12. 13) ib. IX 406.— (13) Paus. IX 11, 4.— (17) Strabo VII 303.)[*]((1) Apollod. bibl. I 9, 16, 7.— (1. 2) Thuc. I 4. Diod. V 78, 3.) siderum observationem in navigando Phoenices, remum Copae, latitudinem eius Plataeae[*](Plataeae R(?)B.-te Fav.-to o) , vela[*](ela a) Icarus, malum et antennam Daedalus[*](d&alus F1. dedalū F2a), hippegum[*](hyppegū F2.-eigū F1. hippagum TsG.om.o. hypagum B) Samii[*](///ami F1. dami Rda.om.o. Salaminii va.G) aut Pericles Atheniensis, tectas longas Thasii; antea ex prora tantum et puppi pugnabatur. rostra addidit[*](dist.P) Pisaeus[*](piseus F2va.H. pisceus F1ao) Tyrreni[*](Tyrreni v(D). tirr- o. thyr- a.-rraeni F. tyrrhe- nus (R?) G2cum P(H)), ancoram[*](anchoram aova.Bas.) Eupalamus[*](euphalamus Fa) , eandem[*](eadem F1a) bidentem Anacharsis, harpagones[*](harpagones F1a) et manus Pericles Atheniensis,
adminicula gubernandi Tiphys[*](Tiphys H. typhis F2v. tiphis o. typi F1a. tipl//// R) . classe[*](trasse R) princeps depugnavit Minos.— Animal occidit primus Hyperbius Martis filius, Prometheus bovem.—

[*]((5) cfr. supra § 192. Tac. A XI 14.— § 211: Varro II 11, 10.— (15) cfr. Gell. III 4.— Suet. Aug. 79 init.) Gentium consensus tacitus primus omnium 210 conspiravit, ut Ionum[*](ionem F1Ra.om.o) litteris uteretur[*](uterentur va.D).

veteres Graecas fuisse easdem paene quae nunc sint[*](sint ll.S. sunt G.om.v) Latinae, indicio erit Delphica[*](Delphica tabula va.S) antiqui aeris, quae est hodie in Palatio dono principum [*](uncos ego posui) , Minetrvae dicata [in bibliotheca] cum inscriptione tali: ναυσικρατης[*](ναυσικρατηςv.αδυσικρατνς (-αινςa) F2REa. dυσι- D. /////σι- F1)ανεθετο[*](ανεθετοll.(Turn.)Brot.J.τισαμενουv)ται διος[*](ταιδιοςego.τνδιοςR.ινδ- r.τηδιος (Turn.) Brot.J.αθηναιοςv)κοραι[*](κοραιG.κορνR.κορr.κορη(Turn.) Brot.J)ταν[*](τανWelcker. TUN DFR.τυνE.τινa.τηνBrot.καιG.om.v(H)J)δεκαταν[*](δεκαταν (AERA- R) ll.(Welcker)J.την(Turn.) Brot.ανεθηκενv(H),praem.αθηναιG)[*](deinde praeben ll: αδεξιοδa.νααεξιοδR.ηδδεξιοδDFE)[*](διονο οναεDFEa.ατονον οναεR.διὰ δέξιον αἰῶναBrot.αλεξιοδυνον ωναςJ.ἥδε δέξατο ἥδιον τήνδεTurn.ἁ δὲ δέξατ᾽ ἁδέϊ νόωWelcker mus. Rhen. 1826 p. 422.ἡ δ᾽ ʼεργάνη δέξαιτο διδόμενον τόδεBücheler ib. 1882 p. 337. <ταύταν>· ἁ δ᾽ ἄξιον ὦνον ὄνασεO Rossbach ib. 1902 p. 474) ..........

Sequens[*](secundus o) gentium consensus in tonsoribus fuit, sed Romanis tardior. in Italiam ex Sicilia venere post Romam conditam anno CCCCLIIII adducente P. Titinio[*](Titinio (H)S. Tici-v. tinnio a. thi- r.om.o) Mena[*](mena F2R(?)v. mae D. ///// F1. nec a. ne E), ut[*](ut om.F1a) auctor est Varro; antea[*](ante antonsi F1a. ante int- va.H) intonsi fuere. primus[*](primū F.-mi a) omnium radi cotidie instituit Africanus sequens; Divus Augustus cultris semper usus est.