Ab urbe condita

Titus Livius (Livy)

Titi Livi ab urbe condita libri editionem priman, Pars I-IV, Libri I-XL. Editio Stereotypica. Weissenborn, Wilhelm; Mueller, Moritz, editors. Leipzig: Teubner, 1884-1911.

corpus iam curabat consul, cum, venisse caduceatorem et quid venisset, nuntiatum est.

responso tantum dato mane postero die fore copiam conveniendi, id quod quaesitum erat, nox dieique insequentis pars ad praecipiendum iter Philippo data est.

montes, quam viam non ingressurum gravi agmine Romanum sciebat, petit. consul prima luce

38
caduceatore datis indutiis dimisso ita multo post abisse hostem cum sensisset, ignarus, qua sequeretur, iisdem stativis frumentando dies aliquot consumpsit.

Stuberram deinde petit atque ex Pelagonia frumentum, quod in agris erat, convexit. inde ad Pluinnam est progressus nondum conperto, quam hostes petissent.

Philippus cum primo ad Bruanium stativa habuisset, profectus inde transversis limitibus praebuit subitum hosti. movere itaque ex Romani et ad Osphagum flumen posuerunt castra.

rex haud procul inde et ipse vallo super ripam amnis ducto — Erigonum incolae vocant — consedit.

inde satis comperto Eordaeam petituros Romanos, ad occupandas angustias, ne superare hostes artis faucibus inclusum aditum possent, praecessit.

ibi alia vallo, alia fossa, alia lapidum congerie, ut pro muro essent, alia arboribus obiectis, ut aut locus postulabat aut materia suppeditabat,

propere permuniit atque, ut ipse rebatur, viam suapte natura difficilem obiectis per omnes transitus operibus inexpugnabilem fecit.

erant pleraque silvestria circa, incommoda phalangi maxime Macedonum, quae nisi ubi praelongis hastis velut vallum ante clipeos obiecit, quod ut fiat libero campo opus est, nullius admodum usus est.

Thracas quoque rumpiae, ingentis et ipsae longitudinis, inter obiectos undique ramos impediebant.

Cretensium una cohors non inutilis erat; sed ea quoque ipsa, ut, si quis impetum faceret, in patentem vulneri ecum equitemque sagittas conicere poterat, ita adversus scuta Romana nec ad traiciendum satis magnam vim habebat, nec aperti quicquam erat, quod peterent.

itaque id ut vanum teli genus senserunt esse, saxis passim tota valle iacentibus incessebant hostem. ea maiore cum sonitu quam vulnere ullo pulsatio scutorum parumper succedentis Romanos tenuit.

deinde, iis quoque spretis, partim testudine facta per adversos vadunt hostis,

partim brevi circuitu cum in iugum collis evasissent,

39
trepidos ex praesidiis stationibusque Macedonas et, ut in locis impeditis difficili fuga, plerosque etiam obtruncant.