Ab urbe condita

Titus Livius (Livy)

Titi Livi ab urbe condita libri editionem priman, Pars I-IV, Libri I-XL. Editio Stereotypica. Weissenborn, Wilhelm; Mueller, Moritz, editors. Leipzig: Teubner, 1884-1911.

consules cum ambo Apuliam provinciam haberent, minusque iam terroris a Poenis et Hannibale esset, sortiri iussi Apuliam Macedoniamque provincias. Sulpicio Macedonia evenit, isque Laevino successit.

Fulvius Romam comitiorum causa cum comitia consulibus rogandis haberet, praerogativa iuniorum T. Manlium Torquatum et T. Otacilium absentem consoles dixit.

cum ad lManlium, qui praesens erat, gratulandi causa turba coiret, nec dubius esset consensus populi, magna circumfusus turba ad tribunal consulis venit petitque,

ut pauca sua verba audiret centuriamque, quae tulisset suffragium, revocari iuberet.

erectis omnibus expectatione, quidnam esset, oculorum valetudinem excusavit: impudentem et gubernatorem et imperatorem esse,

qui cum alienis oculis ei omnia agenda sint, postulet sibi aliorum capita ac fortunas committi.

proinde, si videretur ei, redire in suffragium iuniorum iuberet et meminisse in consulibus creandis belli, quod in Italia sit, temporumque rei publicae.

vixdum requiesse auris a strepitu et tumultu hostili, quo paucos ante menses invaserint prope moenia Romana. post haec cum centuria frequens succlamasset nihil se mutare

319
eosdemque consules dicturos esse,

tum “neque ego vestros” inquit “mores consul ferre potero, neque vos imperium meum. redite in et cogitate bellum Punicum in Italia et hostium Hannibalem esse.”

tum centuria et auctoritate mota viri et admirantium circa fremitu petiit a consule, ut seniorum citaret:

velle sese cum natu conloqui et ex auctoritate eorum dicere. citatis senioribus datum secreto in Ovili cum iis conloquendi tempus.

seniores de tribus consulendum dixerunt esse, duobus plenis iam honoran, Q. Fabio et M. Marcello, et, si utique novum aliquem adversus Poenos consulem creari vellent, M. Valerio Laevino: egregie adversus Philippum regem terra marique rem gessisse.

ita de tribus consultatione data senioribus dimissis iuniores suffragium ineunt. M. Marcellum Claudium fulgentem tum Sicilia domita et M. Valerium absentis consules dixerunt. auctoritatem praerogativae omnes centuriae secutae sunt.

eludant nunc antiqua mirantis: non equidem, si qua sit sapientium civitas, quam docti fingunt magis quam norunt, aut principes graviores temperantioresque a cupidine aut multitudinem melius moratam censeam fieri posse.

centuriam vero iuniorum seniores consulere voluisse, quibus imperium suffragio mandaret, vix ut veri simile sit, parentium quoque hoc saeculo vilis levisque apud liberos auctoritas fecit.