Scholia in Iliadem

368. οὔτι λίην] πεφεισμένως· ἄμεινον γὰρ τοῦ οὐδʼ ὅλως.

εἴ κεν οἱ ἄλλοι] ἐὰν ἀλλήλους παροξύνωμεν βοηθεῖν ἀλλήλοις. διδάσκει δὲ ὅτι δυνατὸν αὐτοὺς περιγίνεσθαι καὶ χωρὶς Ἀχιλλέως.

371. *ἄρισται] ἰσχυραί.

372. παναίθῃσιν] ὁλολάμποις. §. ἔστι δὲ παρὰ τὸ παναίθη, ὡς “περιξεστῇ” (Od. 12. 79), ἢ παναίθης καὶ ἔκτασις. §. βαρυντέον [*](A+B=) δὲ τὸ παναίθη. τὰ γὰρ εἰς λήγοντα θηλυκὰ δισύλλαβα ὀξυνόμενα, ἐν τῇ συνθέσει μὴ γινόμενα κύρια, τότε μὲν φυλάσσει τὸν τόνον, ὅταν μετὰ προθέσεως συντεθῇ, 〈ὡς τὸ〉 ἀνατολή, εἰ δὲ μετὰ ἄλλου τινός, ἀναβιβάζει τὸν τόνον, ἱστοδόκη καπνοδόκη. ὥστε καὶ τὸ ὑδρορ〈ρ〉όη παρὰ τοῖς ἀρχαιοτέροις Ἀττικοῖς ἀναλόγως βαρυντέον, τὸ δὲ ἀναρ- 〈ρ〉όη βαρυνόμενον παρʼ αὐτοῖς σημειωτέον.

376, 7. ὃς δέ κ’ ἀνὴρ μενέχαρμος, 〈ἔχῃ δʼ ὀλίγον σάκος ὤμῳ〉] ἀθετοῦνται· οὐκ ἂν γὰρ ἀνίσους ἐφόρησαν ἀσπίδας. τινὲς δὲ 〈τὸ〉 “ὀλίγον” ἀνάξιον πρὸς τὴν κατασκευήν, μεῖζον (377) δὲ ὃ ἄριστον ἂν εἶπεν· ἄλλως τε ἄτοπον, μὴ τὰς κρείσσους καὶ ἁρμοδίας ἀλλὰ τὰς με- γάλας ἀναλαβεῖν. τό τε “μενέχαρμος, φασίν, οὐκ οἶδεν ὁ ποιητής. τί οὖν ἐστι τὸ “〈τὸν〉 δʼ Ἀντίλοχος μενεχάρμης” (Il. 13. 390);

*τοὺς δύο (376, 7) Ζηνόδοτος μὲν οὐδὲ γράφει, Ἀριστοφάνης δὲ ἀθετεῖ.

377. * ἐν ἀσπίδι μείζονι δύτω] ὁπλιξέσθω.

379. οὐτάμενοί περ] συλληπτικῶς τὸ “οὐτάμενοι.” Διομήδης [*](A=B-) γὰρ βέβληται. §. καλῶς δὲ οἱ τραυματίαι κοσμοῦσι, 〈διεγείροντες〉 πρὸς προτροπὴν γενναίων ἔργων, ὅτι καίπερ τετρωμένοις αὐτοῖς μέλει τῆς μάχης.

382. ἐσθλὰ μὲν ἐσθλὸς ἔδυνε] τοῦτο ποιοῦσιν, ὅπως τὰ ἀσφαλέσ- [*](B-) τερα ἔχοντες οἱ ἄριστοι κινδυνεύωσι προθύμως. καὶ πῶς μετενδι- δύσκονται; ἐπισφαλὲς γὰρ εἶναι δοκεῖ τὸ ἐναλλάσσειν τὰς πανοπλίας ἐν πολέμῳ, ὁπότε καὶ τοὺς ὡπλισμένους ἐφύλαττον, “ᾗ ῥʼ ἴδε γυμνωθέντα βραχίονα” (Il. 12. 389) καὶ “πλευρά, τά οἱ κύψαντι” (Il. 4. 468). ἔχουσιν οὖν σκέπην τὰς ναῦς ἀσπίδας ἀμείβουσιν (381)· ἀλλʼ οὐκ ἂν ὡμολόγησέ τις χείρων εἶναι, ὅπως μὴ ἀτιμασθείη. ἀλλʼ ἑωρῶντο, “οἱ 〈τὸ πάρος περ θυμῷ ἦρα φέροντες ἀφεστᾶσι” (131), εἰκός τε ἦν αὐτοὺς πεισθήσεσθαι διὰ τὸ μέγεθος τοῦ ἐπὶ ναυσὶ κινδύνου, ἐπεὶ καὶ οἱ πλέοντες ἐν κινδύνῳ αὐτόχειρες γίνονται τῶν σκευῶν, τοὺς ναύτας παρωσάμενοι, εἰ ἄτεχνοί εἰσιν. πῶς τε οὐκ ἔμελλον ἀπὸ τοῦ νῦν γενναίως πολεμεῖν ἕκαστος, εἰδὼς ὡς ζῶν ὑπὸ πολίτου σκυλευθήσεται μὴ πολεμῶν;

*χέρεια] ὡς τὸ πλέα συγκέκοπται.

δόσκεν] οὕτως Ἀρίσταρχος· ἔν τισι δὲ “δῶκεν.”

383. νώροπα] ἢ τὸν εὐόρατον παρὰ τὸ νοῆσαι, οἷον νοηρός νωρός, ὡς [*](B-) παρὰ τὴν βοὴν καὶ “βώσαντι γεγωνεῖν” (Il. 12. 337). ὡς δὲ τῷ οἶνος ἀντιπαράκειται οἶνοψ〈καὶ τῷ σκόλος〉 σκόλοψ,οὕτω〈τῷ〉νῶρος νῶροψ.

*χαλκόν] τὴν ἐκ χαλκοῦ ὕλην.

385. δεινὸν ἄορ] τινὲς τὴν τρίαιναν, ἐπεὶ καὶ Ἀρκάδες καὶ Αἰτωλοὶ πᾶν ὅπλον “ἄορ” καλοῦσιν· ὅθεν καὶ “χρυσαόρου Ἀπόλλωνος” (Il. 5. 509) καὶ “Ἀθηναίης δολιχαόρου ἱερὸν ἄστυ” (Philetas cf. infra schol. 21. 179). ὁ δὲ ποιητὴς μόνον τὸ ξίφος, παρὰ τὸ αἰωρεῖσθαι.

387. δαΐ] δαίω δαίσω δαίς δαΐ, ὅθεν τὸ δήιος δηιόων, καὶ ὡς τὸ [*](A+) “λελασμένος ἱπποσυνάων” (Il. 16. 776) συνεστάλη Ἰωνικῶς· εἰ δὲ καὶ ἀπὸ τῆς δαίς εὐθείας ἐστίν, ὀξύνεται τὸ “δαΐ,” εἴτε ἀποκέ- κοπται εἴτε συγκέκοπται.

388. *ἑτέρωθεν] ἐκ τῆς ἑτέρας στάσεως.

392. ἐκλύσθη δὲ θάλασσα] ἐκλυδωνίσθη συναγανακτοῦσα Ποσει- δῶνι—ὡς “ἔκλαγξαν δʼ ἄρʼ ὀιστοί” (Il. 1. 46) —καὶ αὔξουσα τὴν βοὴν τῶν Ἀχαιῶν. παρατηρητέον δὲ 〈ὅτι〉, πρὶν εἰπεῖν τι τῶν κατὰ τὴν μάχην, θορυβεῖ τὸν ἀκροατήν.

393. *ξύνισαν] τὰ δύο στρατεύματα.

394–8. οὔτε θαλάσσης κῦμα —οὔτε πυρὸς—οὔτ’ ἄνεμος] περισπού- δαστόν τι δηλοῖ τὰς παραβολὰς πληθύνων. τρία δὲ ταῦτα ἴσμεν ἐν ἀνθρώποις ἰσχυρότατα, θαλάσσης κίνησιν, πυρὸς βρόμον, ἀνέμου ὁρμήν. τί οὖν παραλέλοιπεν εἰς αὔξησιν; τὸ κῦμα πελάγιον, περιρρησσό- μενον ἀποκρότῳτόπῳ κατὰ χαλεπὴν λύσσαν Βορέου. εἶτα τὸν βρόμον τοῦ πυρός, οὐ κατοικιδίου, ἀλλʼ “οὔρεος ἐν βήσ〈σ〉ῃς” (397), ὅ ἐστι κοιλώμασιν· ψιλαὶ γὰρ αἱ ἀκρώρειαι, ὥσ〈τε〉 εἶναι ὅλου ὅρους ἐμ- πρησμόν. εἶτα ὁ ἄνεμος οὐ διὰ μαλακοῦ ἀέρος ἀνεμποδίστως θέων, ἀντιτυπῶν δὲ δρυσὶν ὑψηλαῖς ἀντιτετειχισμέναις τῷ πνεύ- ματι. ἰδίως ὑπερθέσεσιν, οὐ παραβολαῖς χρῆται, ὡς οὐκ ἔχων εἰκάσαι τὴν φωνὴν διὰ τὸ μέγεθος· ἑκάστῃ δὲ τῶν εἰκόνων ἐν ἄλλοις κατʼ ἰδίαν χρησάμενος, νῦν πάσας ἅμα παραλαμβάνει. τῇ μὲν οὖν ἀπὸ τῆς θαλάσσης οὕτω κέχρηται, “ὡς δʼ ὅτʼ ἐπὶ προχοῇσι διιπε- τέος ποταμοῖο βέβρυχε μέγα κῦμα ποτὶ ῥόον—τόσ〈σ〉ῃ ἄρα Τρῶες ἰαχῇ ἴσαν” (Il. 17. 263, 6). τῇ δὲ ἀπὸ τοῦ πυρός, “ὡς δʼ μάει βάθέ’ ἄγκεα θεσπιδαὲς πῦρ οὔρεος ἀζαλέοιο, βαθεῖα 〈δὲ〉 καίεται ὕλη” (Il. 20. 490). τῇ δʼ ἀπὸ τῶν ἀνέμων, “ὡς δʼ εὖρός τε νότος τʼ ἐριδαίνετον ἀλλήλοισιν οὔρεος ἐν βήσ〈σ〉ῃς βαθέην πελεμιζέμεν ὕλην φηγόν τε—τανύφλοιόν τε κράνειαν, αἵ τε πρὸς ἀλλήλους ἔβαλον τανυήκεας ὄζους ἠχῇ θεσπεσίῃ, πάταγος δέ τε ἀγνυμενάων” (Il. 16. 765).

394. βοάᾳ] διὰ τοῦ “βοάᾳ” ἐδήλωσεν, ὡς οὐκ εἰς ὁμαλὴν ἠιόνα ἐκπίπτει, ἀλλʼ 〈εἰς〉 ἀντίτυπον χέρσον, καὶ “〈πνοιῇ〉 βορέω” ὃς εἴωθε κύματα μακρὰ κυλίνδειν (Od. 5. 296). §. καὶ διὰ τῆς ἐκτάσεως τοῦ στοιχείου μεμίμηται τὴν ἐπὶ πλείονα ἔκτασιν τοῦ ἤχου, ὡς ἐπὶ τοῦ “ἠιόνες βοόωσιν” (Il. 17. 205).

395. ἀλεγεινῇ] ἀλγεῖν παρεχούσῃ τοῖς ἐντυγχάνουσιν.

397. *ὤρετο] τινὲς “ὤρορε.”

398. τόσ〈σ〉ον γε] Ζηνόδοτος“τόσ〈σ〉ος γε.” §. ὁ δὲ ἄνεμος ἐκ [*](A~) παρατρίψεως κάει τὰ δένδρα· τῶν δὲ τριῶν παραβολῶν τινες τὴν πρώτην 〈τρίτην〉 τιθέασιν.

399. * χαλεπαίνων] χαλεπῶς ἐμπίπτων.

400. τόσση ἄρα Τρώων] ἐν πολλοῖς “ὅσση” δίχα τοῦ τ, ὡς τὸ [*](A+) “τόσ〈σ〉ον τίς τʼ ἐπιλεύσ⌈σ⌋ει, ὅσον τʼ ἐπὶ λᾶαν ἵησιν” (Il. 3. 12) καὶ “τόσ〈σ〉οι δʼ ὅσ〈σ〉οισιν” (94).

402. Αἴαντος δὲ πρῶτος 〈ἀκόντισε〉] ὡς ἐπὶ Αἴαντα, ὡς τὸ “ὡρ- [*](A-) μήθη Ἀκάμαντος” (488). §. ἄρχει δὲ τῆς 〈συμμ〉βολῆς ἐπαιρό- [*](B=) μένος, καὶ οὐ συστάδην ἀγωνίζεται πειραθεὶς τοῦ μονομαχίου.

πρῶτος ἀκόντισε] ἅμα μὲν ὡς προπετής, ἅμα δὲ καὶ τὸ ἀξιόπιστον [*](B=) τῷ λόγῳ πρόσκειται, ἵνα πιθανὸν γένηται τοῦτον ἀρξάμενον τῆς συμ- βολῆς κακόν τι καὶ παθεῖν.