Scholia in Euripidis Hecubam (scholia vetera et scholia recentiora Thomae Magistri, Triclinii, Moschopuli et anonyma)

376. φέρει; τῷ τῶν κακῶν ζυγῷ τὸν αὐχένα ἐντιθεὶς ἀλγεῖ. M. ὑπομένει. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr. ταῦτα. Gu. τὸ αὐχέν᾿ ἐντιθεὶς ζυγῷ σύναπτε πρὸς τὸ φέρει μὲν, οὐ πρὸς τὸ ἀλγεῖ δέ. Bar. 74. Gu. ἀλγεῖ: ἄχθεται. Gr. διὰ τὸ ἀσύνηθες. Gu. ἐντιθείς: ὑποβαλών. Fl. 56. Gu. ζυγῷ: ἤγουν ἀνάγκῃ. Gu. πρωθύστερον. Gu.

377. θανών: ἤγουν ἀποθανών. Fl. 17. μᾶλλον: ἐκ παραλλήλου. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr. περισσοτέρως. Gu. κρεῖττον ἂν εἴη θανεῖν ἐν εὐτυχίᾳ ἢ ζῶν ἐν ἀτυχίᾳ ὑπάρχειν. Fl. 33.

378. μὴ καλῶς: ἀλλὰ δυστυχῶς. Fl. 17. τὸ γὰρ μὴ ζῆν καλῶς μέγας πόνος ἐστί. Fl. 33.

379. δεινὸς χαρακτήρ: δυσχερές ἐστι, φησὶ, τὸ ἐξ ἀγαθῶν ἀγαθὸν γενόμενον τὸν χαρακτῆρα καὶ τὸ φρόνημα τῆς εὐγενείας ἀπορρῖψαι καὶ ἀφανίσαι. Ἄλλως. ἱκανός ἐστι χαρακτὴρ καὶ φανερὸς ἐπ᾿ ἀνθρώποις τὸ ἀγαθὸν γενέσθαι. ἱκανὴ, φησὶ, καὶ ἔνδοξος φρόνησις ἐν τοῖς ἀνθρώποις τὸ ἐξ ἀγαθῶν ἀγαθὸν προελθεῖν, καὶ ἐπὶ πολὺ θαυμαζόμενοι καὶ δοξαζόμενοι γίνονται οἱ παρασκευάζοντες ἑαυτοὺς ἀξίους εἶναι τῆς εὐγενείας. οἷον, τοῖς ἄξια τῆς εὐγενείας διαπραττομένοις ἐπεκτείνεται τὸ ὄνομα τῆς εὐγενείας ἐπὶ πλέον καὶ ἐνδοξότερον γίνεται. A.M. Ἄλλως εἰς τὸ αὐτό. σαφὴς, φανερὸς καὶ πρόδηλος χαρακτὴρ τὸ ἀπὸ ἀγαθῶν γενέσθαι, οἷον ἀπὸ εὐγενοῦς προελθὼν πᾶσιν εὐδιάγνωστός ἐστι καὶ ἐπὶ πολὺ θαυμάζονται καὶ δοξάζονται οἱ αὑτοὺς ἀξίους τῆς εὐγενείας παρασκευάζοντες, ἤγουν ἄξια τῆς εὐγενείας διαπραττομένοις ἐπεκτείνεται τὸ ὄνομα τῆς εὐγενείας ἐπὶ πλέον καὶ ἐνδοξότεροι γίνονται, ὥσπερ καὶ ἡ Πολυξένη ἄξια [*](3. οὐκ ἠθὰς] οὐκήθησε Fl. Sensus πολὺ—ἐνδοξότεροι γίνονται adscripta postulat οὐκ ἠθάς vel οὐκ ἐγεύσατο. sunt v. 381. 18. ἱκανός ἐστι—γενέσθαι om. A. 22. εἶναι om. A. 19. φησὶ om. A. ib. οἷον—ἐνδοξότερον γίνεται] Haec 20. προελθεῖν] καὶ γενέσθαι addit A. pars acholii in M. non hoc loco legitur, ib. θαυμαζόμενοι καὶ δοξαζόμενοι] δοξαζόμενοι sed ad v. 381. ubi ἐνδοξότεροι καὶ θαυμαζόμενοι A. Illud γίνονται, quod est etiam in Fl. 10. est in Fl. 10. in quo verba καὶ ἐπὶ 27. αὑτοὺς] αὐτοὺς A.)

δεινὸς χαρακτήρ: ἐκπλαγεὶς ὁ χορὸς πρὸς τοὺς τῆς Πολυξένης λόγους, ὡς μετὰ φρονήματος εἰρημένους μάλα γενναίου, φησὶ, μεγάλως χαρακτηρίζει καὶ δηλοποιεῖ τὸν εὐγενῆ ἡ εὐγένεια· πρὸς γὰρ τὴν εὐγενῆ αὐτοῦ φύσιν καὶ τοὺς λόγους ποιεῖται· καὶ δῆλος τοῖς οὐκ εἰδόσιν αὐτὸν γίνεται. Ἄλλως. ὅστις ἐστὶν εὐγενὴς καὶ γένους λαμπροῦ χαρακτηρίζει ἑαυτὸν καλοῖς λόγοις καὶ ἤθεσι, καὶ δῆλος τοῖς οὐκ εἰδόσι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐντεῦθεν καθίσταται. καὶ τὸ τῆς εὐγενείας ὄνομα μέγιστον τότε γίνεται ὅταν οἱ διαδεξάμενοι τοῦτο ἄξια τούτου δρῶσιν, ὁποῖόν τι καὶ νῦν γέγονεν. B. Gu. I. Ἄλλως. ἐπιτήδειος χαρακτὴρ, ἤτοι σφραγὶς καὶ σημεῖον, καὶ ἐπίσημος, ἤγουν διάδηλος, ἐν βροτοῖς, τὸ γενέσθαι τινὰ δηλονότι ἀπὸ ἐσθλῶν καὶ εὐγενῶν. καὶ ἐπὶ μεῖζον ἔρχεται, ἤτοι αὐξάνει καὶ πλέον γίνεται, τὸ ὄνομα τῆς εὐγενείας τοῖς ἀξίοις, ἢ ὑπὸ τῶν πραττόντων ἀνάξια τῆς εὐγενείας. I. τὸ ἐξ ἀγαθῶν καὶ εὐγενῶν τινὰ γενέσθαι ἱκανόν ἐστιν εἰς γνωριμότητα καὶ χαρακτηρισμὸν ἐν τοῖς ἀνθρώποις· εἰ γάρ τοι καὶ ὁ γεννηθεὶς ἐξ εὐγενῶν μὴ ἔχῃ τινὰ ἀγαθὴν καὶ καλὴν πρᾶξιν, ὅμως ἐκ τῆς τῶν γονέων περιφανείας ἄριστος καὶ αὐτὸς εἶναι ὑπολαμβάνεται· εἰ δὲ καὶ τῆς εὐγενείας ἄξια πράττοι τι, ἐπὶ πλέον τῆς εὐγενείας αὐτῶν αὔξεται καὶ ἐνδοξότερος γίνεται. Fl. 17.

379. δεινός: μέγας. Fl. 17. ἐπιτήδειος. Gr. δεξιὸς, μέγας. [*](1. εἴλετο γὰρ] Fort. προείλετο, aut 10. καὶ δῆλος—γίνεται. Ἄλλως om. μᾶλλον addendum post θανεῖν. B. 7. ὁ χορὸς om. I. 12. καλοῖς] καλοῖς αὐτοῦ Gu. 8. μάλα om. I. 13. τὴν ψυχὴν] τὴν τύχην Gu. ib. In Gu. verba μεγάλως—ποιεῖται ib. τὸ om. B. I. aliud scholion per se constituunt; 14. τότε] τοῦτο B. I. quae autem sequuntur καὶ ib. γίνεται] γίγνεται Gu. δῆλος —ἄλλως, in eodem desunt. 21. γνωριμότητα, de quo v. dixi MATTH. in Thesauro vol. 2. p. 688., restitui 9. εὐγενῆ ἡ εὐγένεια] εὐγένεια τὸν pro γνωριμώτατον. εὐγενῆ B.)

380. ἐσθλῶν: τὸ ἐξ ἀγαθῶν προγόνων. M. εὐγενῶν. Gr. γονέων. Gu.

γενέσθαι: προαχθῆναι, γεννηθῆναι. Fl. 17. Gu. κἀπὶ μεῖζον ἔρχεται: αὐξάνει. Gr. αὔξεται. Gu.

381. τοῖσιν ἀξίοις: τῆς εὐγενείας. οἷον, τοῖς ἄξια τῆς εὐγενείας διαπραττομένοις ἐπεκτείνεται τὸ ὄνομα τῆς εὐγενείας ἐπὶ πλέον καὶ ἐνδοξότεροι γίνονται. M. ἀπὸ τῶν ἀξίων τῆς εὐγενείας. Fl. 17. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr.

τοῖσιν ἀξίοις: ταύτης. Gu. τοῖς ἠξιωμένοις ἐκείνου. Gu. ἐπὶ πλέον τὸ ὄνομα τῆς εὐγενείας αὐτῷ αὔξεται, καὶ ἀξιεπαινετώτερος καὶ ἐνδοξότερος γίνεται, εἰ καὶ τὰ τῆς εὐγενείας ἄξια διαπράττοιτο· πολλοὶ γὰρ εὐγενεῖς, ἀλλ᾿ οὐκ ἐπὶ πλέον ἔρχεται τὸ ὄνομα τῶν μὴ τὰ τῆς εὐγενείας πραττόντων ἄξια. Gu.

382.—388. καλῶς μέν: ὦ θύγατερ, καλῶς μὲν εἶπας, ἀλλὰ τῷ καλῷ ἔνεστι καὶ λύπη. εἰ δὲ πρέπει γενέσθαι τιμὴν τῷ Ἀχιλλεῖ καὶ φυγεῖν ὑμᾶς, ὦ Ὀδυσσεῦ, μέμψιν, τὴν Πολυξένην μὴ κτείνετε, ἐμὲ δὲ ἄγοντες πρὸς τὸν τάφον τοῦ Ἀχιλλέως κεντεῖτε καὶ σφάζετε, μὴ φείδεσθε, ἐμοῦ δηλονότι· ἐγῶ γὰρ ἔτεκον τὸν Πάριν, ὃς ὤλεσε τὸν Ἀχιλλέα τρώσας διὰ τόξου. I.

382. καλῶς μὲν εἶπας: διὰ τὸ εἰπεῖν “τὸ γὰρ ζῆν μὴ καλῶς.” Gu. καλῶς μὲν εἶπας: τὸ καλῶς λέγειν ἐνίοτε μὲν τὸ κεκαλλιεπημένα [*](3. καὶ παράσημον] καὶ om. I. ὑπὸ, quod est in Gr. 4. ἁπλῶς] τὸ ἁπλῶς Gr. 30. κεκαλλιεπημένα King. καλλιεπημένα 7. μέρος] μέλος Bar. Gr. I. Ex Fl. 17. ad καλῶς 11. προαχθῆναι om. Fl. 17. Ad adscriptum affertur ἐνδεῶς γενέσθαι in Gu. adscriptum τινά. σωφότερον (sic). 16. ἀπὸ] Libri partim sic partim)

ἀλλὰ τῷ καλῷ λύπη πρόσεστιν: ἔνεστιν. Gr. ἀλλὰ τῷ τοιούτῳ, ἤγουν τῷ νομιζομένῳ σοι καλῷ, τουτέστι τῷ θανάτῳ, λύπη. Gu.

384. χάριν: τιμήν. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr. Mosq. ἐὰν δὲ δεῖ καὶ πρέπει τῷ τοῦ Πηλέως υἱῷ Ἀχιλλεῖ γενηθῆναι χάριν, καὶ ἀποφυγεῖν τὸ ὄνειδος τοῦ στρατοῦ, τήνδε μὴ φονεύσητε. Fl. 33.

385. ὑμᾶς: ἐπέστρεψε τὸν λόγον πρὸς τὸν Ὀδυσσέα. M. τοὺς Ἕλληνας. ἐπιστρέφει πρὸς τὸν Ὀδυσσέα. Fl. 21. μὴ κτείνετε: ἤγουν μὴ φονεύσετε. Fl. 17.

386. ἡμᾶς δ᾿: ἡμᾶς δὲ ἄγητε εἰς τὴν θυσίαν τοῦ Ἀχιλλέως. Fl. 33. ἄγοντες: ἄγω ποτὲ μὲν σημαίνει τὸ ἐνάγω καὶ ἕλκω, οἷον ἄγω σε εἰς δουλείαν, ποτὲ δὲ τὸ διάγω καὶ διατρίβω, ὡς τὸ “ποίας ἡμέρας δοκεῖς μ᾿ ἄγειν” παρὰ Σοφοκλεῖ, ποτὲ δὲ τὸ ἔχω, ὡς τὸ “ἄγει ἡ θάλασσα γαλήνην,” ποτὲ δὲ τὸ τελῶ, ὡς τὸ “ἑορτὴν ἄγει τὸ ἔθνος,” ποτὲ δὲ τὸ ἡγοῦμαι, ὡς τὸ “τοὺς νόμους μεγάλους ἄγω.” B. πρὸς πυράν: πυρὰ τὸ πῦρ τὸ ἐπὶ νεκρῷ ἁπτόμενον, καὶ ὁ τόπος ἐν ᾦ τὸ πῦρ ἅπτεται. I.

387. κεντεῖτε: κτείνετε. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr. σφάζετε. Gu. μὴ φείδεσθ᾿: ἤγουν μὴ ἀκριβολογεῖσθε. Fl. 17. ἐλεήσατε. Fl. 21. 56. ἔλεον λαμβάνετε. Gu. τέκον: ἔτεκον. Gr. ἐγέννησα. Fl. 17. Πάριν: ἤγουν τὸν Ἀλέξανδρον. Fl. 17. ἐμὲ κτείνατε, μὴ ἐλεήσητε. ἐγὼ ἔτεκον τὸν Πάριν, ἤτοι τὸν Ἀλέξανδρον. Fl. 33.

388. ὤλεσεν: ἔφθειρε. Fl. 17. ἐφόνευσεν. Fl. 2. 6. 9. 56. 59. 76. Gr. τόξοις βαλών: λέγεται γὰρ κληθῆναι αὐτὸν πρὸς τοῦ Πριάμου ὡς φίλον, καὶ φονευθῆναι πρὸς Ἀλεξάνδρου διὰ βέλους. Bar. 74. βαλών: τὸν παῖδα, τὸν Ἀχιλλέα. Fl. 17. τιτρώσας. Fl. 21. ὅστις ἐποίησε ταῦτα τὰ κακὰ, ὅστις καὶ διὰ τοξεύματος ἀνεῖλε τὸν παῖδα τῆς Θέτιδος, ἤγουν τὸν Ἀχιλλέα. Fl. 33. σημείωσαι ὅτι εἰς Τροίαν ἐφονεύθη ὁ Ἀχιλλεὺς ὑπὸ τοῦ Ἀλεξάνδρου νυμφοστολικῶς πορευόμενος· περιπλεξάμενος γὰρ αὐτὸν ὁ Ἀλέξανδρος χάριν ἀσπασμοῦ διεχειρίσατο αὐτὸν μαχαίρᾳ. ἄλλοι δέ φασιν ὡς ἀντικρὺς αὐτοῦ στὰς ἔτρωσεν αὐτὸν μετὰ βέλους. Gu.

389. οὐ σ᾿ ὦ γεραιά: οὐ σὲ ἀποθανεῖν, γεραιὰ, ᾐτήσατο τοὺς Ἀχαιοὺς τὸ φάντασμα τοῦ Ἀχιλλέως, ἀλλὰ ταύτην ᾐτήσατο. Gr. I. φησὶν ὁ Ὀδυσσεὺς, οὐδαμῶς σὲ, ὦ γεραιὰ, ᾐτήσατο τὸ τοῦ Ἀχιλλέως φάντασμα, ἀλλὰ ταύτην, ἤτοι τὴν Πολυξένην. ἡ δὲ Ἑκάβη φησὶν, εἰ τὸ φάντασμα ἐκείνην ᾐτήσατο, ἀλλ᾿ ὑμεῖς με συμφονεύσατε τῇ θυγατρί. A. οὐχὶ σὲ τὸ τοῦ Ἀχιλλέως ὅραμα ᾐτήσατο τοὺς Ἕλληνας, ἀλλὰ ταύτην. Fl. 33.

390. ᾐτήσατο: ἐξῄτησεν. Fl. 17.

391—393. ὑμεῖς δέ: ἀλληλογραφία καὶ ἀμοιβαῖα. Gu. ἀλλὰ κἂν ὑμεῖς σὺν τῇ θυγατρί με ἀποκτείνατε, καὶ διπλῆ πόσις αἵματος τῇ τε γῇ γενήσεται καὶ τῷ αἰτοῦντι Ἀχιλλεῖ. I.

ὑμεῖς δέ μ᾿ ἀλλά: ὑπέρθεσις ἀλλ᾿ ὑμεῖς. M. οὐκ ἔστι τὸ ἀλλά ἀντὶ τοῦ κἄν, ὡς οἴονταί τινες, ἀλλ᾿ οὕτως ἔχει· εἰποῦσα γὰρ ἡ Ἑκάβη πρὸς Ὀδυσσέα τὸ “ἡμᾶς δ᾿ ἄγοντες πρὸς πυρὰν Ἀχιλλέως κεντεῖτε,” ἐπεὶ παῤ αὐτοῦ ἤκουσεν ὡς οὐκ αὐτὴν, ἀλλὰ τὴν θυγατέρα Ἀχιλλεὺς ᾐτήσατο, φησὶν, ὑμεῖς δὲ, ἐπεὶ οὐ βούλεσθε ἐμὲ μόνην ἀποκτιννύναι, ἀλλὰ σὺν τῇ θυγατρὶ φονεύσατε. Gu. I. ὑμεῖς δέ: εἰ καὶ τὸ φάντασμα ἐκείνην ᾔτησεν, ἀλλ᾿ ὑμεῖς με σὺν τῇ θυγατρὶ φονεύσατε. M.

392. καὶ δὶς τόσον: διπλοῦν γενήσεται τὸ πόμα τοῦ αἵματος τῇ γῇ καὶ τῷ νεκρῷ, ἐὰν κἀμὲ συσφάξητε τῇ παιδί μου. A.

τόσον: ὁπόσον. Fl. 17. καὶ διπλὸν γενήσεται τὸ τῆς σφαγῆς αἷμα, ἢ διπλὸν πόμα τὸ αἷμα γενήσεται τῷ ζητουμένῳ νεκρῷ. Fl. 33. κατ᾿ εἰρωνείαν. Gu.

394. ἅλις κόρης σῆς: ἀντὶ τοῦ αὐτὴ μόνη ἀρκεῖ. οὐ γὰρ ἄλλος θάνατος πρὸς ἄλλῳ· οὐ θέλομεν γὰρ ὀφείλειν καὶ τὸν σὸν θάνατον. A. ἱκανῶς ἔχει ὁ θάνατος τῆς σῆς θυγατρός· οὐκ ἄξιον προσενεχθῆναι καὶ ἕτερον σφαγιάσαι· εἴθε μηδὲ τόνδε ὠφείλομεν ποιεῖσθαι. I.

ἅλις: ἀρκούντως. Fl. 6. 9. 17. 21. 56. 59. 76. Gr. οὐ οὐ προσενεκτέος. M. Fl. 17. οὐκ ἄξιος προσφέρεσθαι. Fl. 6. 9. [*](1. οὐ σὲ—Ἀχιλλέως] Haec partim 16. ἀποκτιννύναι] ἀποκτεῖναι I. in M. σὲ ὦ γεραιὰ, φησὶ, κατθανεῖν 17. εἰ καὶ—ᾔτησεν] Haec etiam νεῖν ᾐτήσατο τὸ φάντασμα ἀχιλλέως. Fl. 10. ib. τοὺς Ἀχαιοὺς om. I. 23. διπλοῦν et πόσις gl. sunt in Gu. 13. ἡ Ἑκάβη] ἡ om. I. 29. ποιεῖσθαι] ποιῆσθαι I.)

395. πρὸς ἄλλῳ: ἐπ᾿ ἄλλῳ θανάτῳ. Fl. 6. 9. 21. 56. 76. Gr. τόνδʼ ὠφείλομεν: τὸν τῆς θυγατρός σου θάνατον ἐχρεωστοῦμεν. Fl. 6. 9. 21. 56. 76. μηδὲ τόνδʼ ὠφείλομεν: ἀντὶ τοῦ οὐ γὰρ ἀναγκάσεις με συναποκτεῖναί σε τῇ θυγατρί σου. A. εἴθε μηδὲ τοῦτον ἐχρεωστοῦμεν. Gr.