Scholia in Euripidis Hecubam (scholia vetera et scholia recentiora Thomae Magistri, Triclinii, Moschopuli et anonyma)

Scholia in Euripidem

Scholia in Euripidem. Scholia Graeca in Euripidis tragoedias, Volume 1. Dindorf, Wilhelm, editor. Oxford: Oxford University Press, 1863.

356. πλὴν τὸ κατθανεῖν: τὸ ἀποθανεῖν. M. μὴ λάβῃς κατά ἔξωθεν εἰς τὸ πλὴν τὸ κατθανεῖν, ἀλλ᾿ ὥσπερ φαμὲν, ἴσος ἔστιν οὗτος ἐκείνῳ τὴν σύνεσιν, καὶ οὐ λαμβάνομεν ἔξωθεν τὸ κατά, καὶ πάλιν ἐρῶ σου ἔρωτα, οὕτω κἀνταῦθα, εἰ καὶ τὸ πλήν ἀντὶ τοῦ χωρίς ποιεῖ τὴν ἀσάφειαν, ἴση ταῖς θεαῖς, πλὴν τὸ κατθανεῖν μόνον, ἀντὶ τοῦ χωρὶς τοῦ κατθανεῖν ὑπάρχω ἐκείναις ἴση. ἄλλοι δὲ μὴ λαμβάνοντες κατά γράφουσι τοῦ πρὸς τὸ πλὴν, ἀγνοοῦντες καὶ οὗτοι τὴν σύνταξιν. καὶ μὴν ἑτέρους ψυχρολόγους ἔστιν ἰδεῖν τὸ πλήν ἀντὶ τοῦ εἰ μή λέγοντας, ἴση ταῖς θεαῖς, εἰ μὴ τὸ κατθανεῖν μόνον ὑπῆρχεν αὐτῇ. Gu. I. πλήν: χωρίς. Fl. 59. Gu. κατθανεῖν: τοῦ θανάτου δηλονότι. Fl. 17. ἐγὼ γὰρ ἦν θνητὴ, οἱ δὲ θεοὶ οὔ. Fl. 21. οὐκ ἰσόθεος ἦν. οὐκ ἀποδίδοται δὲ τοῦτο πρὸς τὸ πλήν, ἀλλὰ πρὸς τὸ ἴσος. Gu. καὶ Σοφοκλῆς ἐν Φιλοκτήτου δράματι “οἰκουμένη γὰρ στέγη πυρὸς μέτα πάντ᾿ ἐκπορίζει πλὴν τὸ μὴ νοσεῖν ἐμέ.” Gu. τὸ πλήν μετὰ πασῶν τῶν πτώσεων συντάσσεται πλὴν τῆς κλητικῆς. Gu.

357. νῦν δ᾿ εἰμὶ δούλη: νῦν δὲ ὑπάρχω δούλη. I. πρῶτα μέν: ἀντὶ τοῦ πρῶτον, ὡς τὸ πότερα ἀντὶ τοῦ πότερον. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr. πρῶτα: κατὰ πρῶτα. Fl. 17. κατ᾿ ἀρχάς. Gu. τοὔνομα: ἤτοι τὸ καλεῖσθαι δούλην, οὐκ εἰωθὸς καὶ οὐ σύνηθες ὂν, ποιεῖ ἐμὲ ἐπιθυμεῖν θανεῖν. I. τὸ ὀνομάζεσθαι. Fl. 17. τὸ ὄνομα τῆς δουλείας. Fl. 6. 9. 10. 21. 56. 59. 76. Gr. τοῦτο τὸ δούλη. Gu.

358. θανεῖν ἐρᾶν: ἀποθανεῖν. Fl. 17. τὸ τῆς δουλείας ὄνομα τοῦ θανεῖν με ἐρᾶν ποιεῖ. M. κακοσύνθετον δὲ τὸν λόγον πεποιήκασι τὰ δύο ἀπαρέμφατα. Fl. 10. ἐρᾶν: ἀγαπᾶν. Fl. 56. φιλεῖν. Fl. 21. ἐπιθυμεῖν. Gu. τίθησιν: ποιεῖ. Gr. παραπείθει. Gu. εἰωθός: ἔθω, τὸ ἐξ ἔθους τι διαπράττω· ὁ μέλλων ἔσω, ὁ παρακείμενος [*](4. λάβῃς] λάβε I. Prior pars 9. χωρὶς τοῦ κατθανεῖν ὑπάρχω] χωρὶς scholii est in B. sic scripta, μὴ κατθανεῖν οὐχ ὑπάρχει Gu. λάβῃς — ἴσος οὗτος— ἀσάφειαν, οὕτως 10. τοῦ] τοῦτο I. ἴση—μόνον, ἤτοι χωρὶς τὸ κατθανεῖν οὐχ 11. ψυχρολόγους om. Gu. ὑπάρχω ἐκείνοις ἴση:— 16. Φιλοκτήτου] φιλοκτήτους Gu. 8. ἴση] οὕτω ἴση I. Est v. 299.)

309
ἦκα, ὁ μέσος ἦθα καὶ Ἀττικῶς εἴωθα, ἡ μετοχὴ εἰωθὼς, τοῦ εἰωθότος, τὸ οὐδέτερον τὸ εἰωθός. I. οὐκ εἰωθὸς ὄν: οὐ σύνηθες ὂν τοῦτο τὸ ὄνομα τῆς δουλείας ἐν ἐμοί· καὶ γὰρ οὐκ ἦν ποτε δούλη. Fl. 21. πρόθυμός εἰμι εἰς τὸ θανεῖν· οὐκ εἴωθα τῆς δουλοσύνης τὰ ἔργα. Fl. 33.

359.—368. ἔπειτ᾿ ἴσως ἄν: ἔπειτα ἴσως ἂν τύχοιμι δεσποτῶν τινῶν καὶ ἀπηνῶν κατὰ τὰς φρένας, ὅστις, ἐκείνων λέγω, ἀγοράσει δι᾿ ἀργυρίου ἐμὲ, τὴν ἀδελφὴν τοῦ Ἕκτορος καὶ ἑτέρων πολλῶν, προσθεὶς δὲ ἐν τοῖς δόμοις ἀνάγκην σιτοποιὸν, ἤτοι ἀρτοποιητικὴν, ἀναγκάσει ἐμὲ, ἄγουσαν ἡμέραν λυπηρὰν, καὶ σαροῦν τὸ δῶμα, καὶ ἐφεστάναι ταῖς κερκίσιν, ἀντὶ τοῦ ὑφάσμασιν (ἀπὸ μέρους τὸ πᾶν). τὰ ἐμὰ δὲ λέχη καὶ τὴν ἐμὴν κοίτην μιανεῖ δοῦλος ὠνητὸς ποθὲν, τυράννων καὶ βασιλέων πρόσθεν ἄξια ὄντα. οὐ δῆτα, ἤτοι οὐκ ἀνέξομαι ζῆν ἐν τούτοις, οὐ προτιμήσω ταῦτα τοῦ θανάτου· ἀφίημι τόδε τὸ φέγγος τῶν ὀμμάτων ἐλεύθερον, προστιθεῖσα τῷ θανάτῳ τὸ ἐμὸν σῶμα. I. ἴσως ἄν: οἱ Ἀττικοὶ πῆ μὲν ἐκλείπουσι τὸ ἂν, πῆ δὲ πλεονάζουσιν, ὡς ἐνταῦθα, ἴσως ἂν τύχοιμ᾿ ἄν. Gu.

δεσποτῶν: τὸ ἑξῆς, δεσποτῶν ὅστις ὠμῶν κατὰ τὰς φρένας. M. αὐθεντῶν. Fl. 17. ὠμῶν: σκληρικῶν (σκληρῶν. Gu.) κατὰ ψυχήν. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. ὠμῶν φρενῶν. Fl. 33.

360. τύχοιμ᾿ ἄν: λέγω ἐκεῖνον. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr. ὅστις: δεσπότης. Fl. 21. ὃς ὥς τινα ἀργυρώνητον δοῦλον. Fl. 33. δι᾿ ἀργύρου. Gr.

361. κάσιν: τὴν κάσιν. Ἀνακρέων “οὔτε μὴν ἁπαλὴν κάσιν.” σεσημείωται δὲ ὅτι τὴν θήλειαν κάσιν ἐποίησεν, εἰ μὴ ἀποκοπή ἐστι τοῦ κασιγνήτην. A.M. τὴν Ἕκτορος καὶ ἑτέρων πολλῶν ἀδελφήν. Fl. 33. κατ᾿ ἐξοχήν. κατ᾿ ἐξαίρετον τῶν ἄλλων διὰ τὸ ἀνδρεῖον. Gu.

362. προσθεὶς δ᾿ ἀνάγκην σιτοποιόν: τὴν μυλικὴν εἶπε. προσθεὶς τὴν σιτοποιὸν ἀνάγκην ἐν δόμοις τοῖς αὐτοῦ, ὅστις με ὠνήσεται, καὶ προσθεὶς τὸ σαίρειν τὸ δῶμα καὶ ἐφεστάναι ταῖς κερκίσιν ἀναγκάσει με ἄγειν φέρειν --- ἡμέραν λυπηράν. A.

προσθείς: ἐπιθείς. Fl. 6. 9. 56. 59. 76. Mosq. Gr. ἐπιθεὶς δὲ ἐκεῖνος ὁ δεσπότης. Fl. 21. ἀνάγκην: δουλείαν. Fl. 59. [*](6. τινῶν] ὠμῶν τινῶν Matth. 24. ἐποίησεν—κασιγνήτην] εἶπεν εἰ 23. Ἀνακρέων] ὡς ἀνακρέων λέγει A. μὴ ἀποκοπὴ ἐγένετο τοῦ κασιγνήτην A. ib. οὔτε μὴν Cobetus. οὔτε μὲν M. In Fl. 10. σημείωσαι ὅτι τὴν θήλειαν τότε μ᾿ A. κάσιν εἶπεν, εἰ μὴ ἀποκοπὴ κασιγνήτης.)

310
σιτοποιόν: ἀντὶ τοῦ μυλωθρικήν. M. τὰ πρὸς ζωάρκειαν ποιοῦσαν. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gu. ἀνάγκην σιτοποιόν: μαγειρικήν· σῖτα γὰρ καὶ σιτία τὰ βρώματα· ἢ ἀρτοποιητικήν. Gr. ἤγουν ἀναγκάσας ἀλήθειν. Gu.

363. σαίρειν: φιλοκαλεῖν. M. Fl. 10. 17. 21. Gu. σαροῦν. Gr. ἀναγκάσει με καὶ σαίρειν τὸ δῶμα καὶ ἐφεστάναι ταῖς κερκίσιν ἀντὶ τοῦ ταῖς ἱστουργίαις. ἀπὸ μέρους· κερκίδες γὰρ αἷς συντιθέασι τὴν κρόκην τῷ στήμονι. Bar. 74. Gr.

κερκίσιν: ὑφάσμασιν. ἀπὸ μέρους τὸ πᾶν· κερκίδες γὰρ κυρίως ὄργανά τινα δι᾿ ὧν συνέχονται τὰ ὑφαινόμενα, ἃ αἱ γυναῖκες ἰδιωτικῶς σαγίτας καλοῦσι. Gu. καὶ ἐφιστάναι κερκίσι καὶ ἐπιστασίαν ἔχειν καὶ ἵστασθαι, τουτέστιν ὑφαίνειν ἐπὶ τοῖς ἱσταρίοις. Gu.

ἐφεστάναι: ἀντὶ τοῦ παρεστάναι ἐπὶ κερκίσι μετ᾿ ἀνάγκης. ἀπὸ κοινοῦ δὲ τὸ προσθείς. M. ἐπιστατεῖν. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Mosq. ἐπιστάτην εἶναι. Fl. 17. καὶ σαίρειν, ἤγουν φιλοκαλεῖν τὰ οἰκήματα, καὶ παρειστήκειν καὶ κιρνᾶν, ἢ ἐν ὑβρίσμασιν παρειστήκειν. Fl. 33.

364. λυπρὰν ἡμέραν: ἤγουν λυπηρὰν καὶ ἀλγεινὴν διάγουσαν ζωήν. Gr. Bar. 74. λυπητικὴν ἐπιφέρειν ἡμέραν. Fl. 33. οἰκτρὸν καὶ ἄθλιον βίον. Gu. ἀναγκάσει: ὁ ἐμὸς δεσπότης. Fl. 21.

365. λέχη: ἤγουν τὴν ἐμὴν παρθενίαν. Fl. 21. ὠνητός: ἀγοραστός Fl. 17. 56. Gu. ποθέν: ἀπό τινος τόπου. Fl. 56. Gu. καὶ τὴν ἐμὴν κοίτην καὶ συνουσίαν ἤγουν μίξιν γαμικὴν δοῦλος ἀγοραστός. Fl. 33.

366. χρανεῖ: μολυνεῖ, κακῶς ποιήσει. M. φθείρει, μολύνει. Fl. 17. μιανεῖ. Gr. μολυνεῖ. Gu. τυράννων πρόσθεν ἠξιωμένα: βασιλέων πρότερον ἄξια κεκριμένα. Fl. 6. 9. 21. 55. 59. 76. Gr. χρανεῖ καὶ μολυνεῖ, ἔμπροσθεν τῶν τυράννων ἀξιωμένη. Fl. 35.

367. οὐ δῆτ᾿ ἀφίημι: τὸ οὐ δῆτα ἀντὶ τοῦ οὐ θέλω ζῆν καὶ πάσχειν τοιαῦτα. ἐλεύθερον δὲ ἀφίημι τὸ φῶς τοῦτο τῶν ἐμῶν [*](1. ποιοῦσαν est ab al. m. in Gu. 10. συνέχονται] συνέχοντο Bar. ποιοῦντα Mosq. ib. ὑφαινόμενα] ὑφάσματα Bar. 7. ἱστουργίαις] ἱστουργείαις Gr. ib. ἃ αἱ—καλοῦσι om. Gu. ἰδιωτικῶς Correxi ex Bar. 74. in quo eadem κῶς scripsi pro ἰδιωτικάς. De voc. fere quae in Gr. et Gu. leguntur. σαγίτα v. Ducang. Gloss. ib. τὴν κρόκην] τὴν κρόκον Mosq. 18. διάγουσαν] διάγουσα Bar. D.)

311
ὀμμάτων. οὐ γὰρ ἔστιν ὑπηρετήσει καὶ δουλεύσει τοῖς ἐμοῖς ὀφθαλμοῖς ἐπὶ τὸ ὁρᾶν καταφωτίζον αὐτοὺς. ἐπεὶ προστίθημι τῷ Ἅιδῃ τὸ ἐμὸν δέμας. A.

οὐ δῆτ᾿: οὐ ταῦτα ὑποστήσομαι θελήσασα ζωήν. M. οὐδαμῶς ἀφίημι ἐλεύθερον φῶς ἐκ τῶν ὀμμάτων. Fl. 33. οὐκ ἀνοίγω τοὺς ὀφθαλμούς μου ἐλευθέρως. Fl. 17. ταῦτα ὑποστήσομαι. Fl. 10. οὐκ ἀφίημι, διότι καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν ἀκτῖνας ἐκπέμπουσιν, αἳ προσομιλοῦσι ταῖς ἡλιακαῖς ἀκτῖσιν· οὐκ ἄλλως γὰρ ὁρῶμεν ἀλλ᾿ ἢ ἐκ τῆς πρὸς ἄλληλα σχέσεως· θατέρου γὰρ ἐπιλάμψαντος, κἂν τὸ ἓν ἐπικρατεῖ, σκότος ἡμῖν τὰ πάντα λελόγισται. Fl. 17. οὐκ ἀνέξομαι ζῆν ἐν τούτοις, οὐ προτιμήσω ταῦτα τοῦ θανάτου. Gr. ἔσται τοῦτο. Gu. ἀφίημι: καταλιμπάνω. Gu. ἐλεύθερον: ἤτοι ἐλεύθερον δουλείας. τουτέστιν ἐλευθέρα θέλω ἀποθανεῖν. Gu. ἀφίημι τόδε τὸ φέγγος τῶν ὀμμάτων ἐλεύθερον, προστιθεῖσα τὸ ἐμὸν δέμας τῷ Ἅιδῃ, ἀντὶ τοῦ τῷ θανάτῳ. Gr.

368. τόδ᾿ Ἅιδῃ: γρ. τόδ᾿ ἤδη. M. ἀντὶ τοῦ τὸ ἐμὸν δέμας προστίθημι τῷ Ἅιδῃ. M. προστιθεῖσ᾿: δοῦσα, προσβαλοῦσα. Fl. 59. προσθήκην ποιήσασα, παραδοῦσα τὸ ἐμὸν σῶμα εἰς θάνατον. Fl. 6. ἀλλὰ τῷ Ἅιδῃ προσεγγίζημι τὸ ἐμὸν σκῆνος. Fl. 33.

369.—371. ἄγ᾿ οὖν: ἄγε ἐμὲ λοιπὸν, Ὀδυσσεῦ· οὔτε γὰρ θάρρος ἐλπίδος ὁρῶ οὔτε δόξης καὶ ὑπολήψεώς τινος, ὅτι ἀπόκειται ποτὲ πρᾶξαι καλῶς καὶ εὐτυχῆσαι. I.

ἄγ᾿: ἄγαγε. Fl. 17. προηγοῦ μοι, ὦ Ὀδυσσεῦ, καὶ φέρε. Fl. 33. διέργασαι: ἀντὶ τοῦ διαχείρισαι, σφάξαι, φόνευσον, διάχρησαι. M. φόνευσον. Fl. 6. 9. 10. 56. 59. 76. Gr. σφάξαι. Fl. 17. θῦσον, σφάξον. Gu. διεργάζω διαχειρίζω διαχρῶ καὶ ἐκπράττω τὸ φονεύω σημαίνουσιν. Gu. ἄγων ἀγαγών. Fl. 17. διὰ χειρός. Fl. 59.

[*](17. προστιθεῖσ᾿] In A. scholion dixit modo distinxisse observarunt mancum, προστιθεῖσα . . . τὸ δὲ σῶμα grammatici praeeunte Aristarcho: . . . τὸ μὲν δέμας ἐπὶ τοῦ ἐμψύχου ἀπὸ vid. schol. Il. 1, 115. Apollon. Lex. τοῦ συνδεδέσθαι τὴν ψυχὴν, τὸ δὲ σῶμα Hom. p. 754. Etym. M. p. 255 ἐπὶ τοῦ ἀψύχου οἷον εἶ σωμάτιον οὔποτ᾿ 36. et Lehrs. de Aristarchi studiis ὁρῶντος. Postrema corrupta. Vocabulum Hom. p. 95. post τὸ δὲ σῶμα pene obliteratum 19. προσεγγίζημι] Ortum ex προσεγγίζω Ὅμηρος fuisse videtur, quem et προστίθημι. δέμας et σῶμα eo quem scholiasta)
312

370. τοῦ: τινὸς, θηλυκόν. Fl. 10. δόξης: ὑπονοίας. M. Fl. 17. 21. 59. βοηθείας. Fl. 6. τινὸς ὑπολήψεως. Gr. ἔδει εἰπεῖν τῆς πρὸς τὸ δόξης, νῦν δὲ ἀντὶ τοῦ τῆς τοῦ Ἀττικῶς λέγει· οὗτοι γὰρ τοῖς θηλυκοῖς ὀνόμασιν ἔσθ᾿ ὅτε ἄρθρα ἀρσενικὰ προσάπτουσιν, ὡς ἔχει τὸ τοῦ Σοφοκλέους “οὔτε του σάλπιγγος” καὶ τὼ χεῖρε παρὰ πᾶσι καὶ τοῖν πόλεοιν παῤ Ἰσοκράτει καὶ Θουκυδίδῃ. B. Gu. ἡ δόξα καὶ ἐγγὺς ἐλπίδος ἐστὶν, ἀλλ᾿ οὐκ ἔχει τὸ πλέον, καὶ ὥσπερ προηγούμενόν ἐστι τῆς ἐλπίδος· ἔστι γάρ τι, ἀφ᾿ οὗ τις δοξάζων περὶ αὐτοῦ τὰ βελτίω εἶτα ἐλπίζει. Gu.

371. θάρσος: εἶναι προσδοκίαν. Fl. 59. παρηγόρημα. Gu. ἡμῖν: τοῖς Τρωσί. Fl. 21. ἐν ἐμοί. Gu. ποτ᾿ : εἰς τὸ μέλλον. Gu. εὖ πρᾶξαι: εὐτυχῆσαι. Gu. χρή: ἀπόκειται. Gr.

372. —378. μῆτερ: ὦ μῆτερ, σὺ δὲ μηδαμῶς γένῃ ἐμπόδιον ἐμοὶ, μηδὲ λέγουσα, μηδὲ δρῶσα, σὺν ἐμοὶ δὲ βούλου θανεῖν ἐμὲ πρὸ τοῦ τυχεῖν αἰσχρῶν παῤ ἀξίαν· ὅστις γὰρ οὐ συνήθειαν ἔχει πεῖραν λαμβάνειν τῶν δυστυχιῶν, φέρει μὲν τιθεὶς ἐν τῷ ζυγῷ τὸν αὐχένα, ἤγουν ἐν τῇ ἀνάγκῃ τῆς δυστυχίας, ἄχθεται δὲ, ὥσπερ δηλονότι βοῦς ἀγύμναστος ὑπὸ ζυγὸν τιθεμένη. θανὼν δὲ εἴη ἂν μᾶλλον εὐτυχέστερος ἢ ζῶν· τὸ γὰρ μὴ καλῶς ζῆν, μεγάλη ὀδύνη. Gr. I.

ἐμποδών: μηδὲν ἡμῖν ἐμποδὼν γένῃ, ὦ μῆτερ, μήτε λέγουσα μήτε πράττουσα. M. μήτε λέγουσα μήτε ἀνύουσα. A. εἰς ἐμπόδισμα, ἐπιρρηματικῶς. Fl. 21. σὺ δὲ, μῆτερ, μηδαμῶς ἔμπροσθεν ἡμῖν γενοῦ, ἢ ἐμπόδιος ἡμῖν. Fl. 33.

373. λέγουσα: μηδέ· ἀπὸ κοινοῦ τὸ μή. Fl. 6. 9. 10. 21. 56. 59. 76. Gr. μήτε. Fl. 17. φλυαροῦσα, μηδὲν ἀνύουσα, M. Fl. 10. δρῶσα: κωλύουσα. Fl. 59. πράττουσα. Fl. 10. συμβούλου; σύνθελέ μοι, σὺν ἐμοὶ βουλεύου ἀποθανεῖν. M. Fl. 10. σύνθελε. Fl. 17. Gu. σὺν ἐμοὶ βούλου. Gr. ἢ λέγουσα ἢ ποιοῦσα συμβούλευσόν μοι θανεῖν, πρὶν ἀνάξιόν τι πάθω. Fl. 33.

374. μὴ κατ᾿ ἀξίαν: ἀναξίως. Fl. 17. πρὸ τοῦ τυχεῖν αἰσχρῶν [*](1. δόξης] ἐλπίδος Gu. 16. τῶν om. Gr. hic et in gl. interlineari. 4. τοῖς θηλυκοῖς—προσάπτουσιν] τὰ θηλυκὰ ἄρθρα ἔσθ᾿ ὅτε ἀρσενικῶς 17. ὥσπερ δηλονότι Gr. (qui verba ἐκφέρουσιν Gu. ὅστις γὰρ—τιθεμένη habet). δηλονότι 5. Σοφοκλέους] Aj. 291. ὥσπερ I. ib. οὔτε] τὸ οὔτε Gu. 25. μηδὲν] μὴ M. 6. Ἰσοκράτει] P. 55 C.)

313
πραγμάτων, ἤγουν ἀσχήμων, οὐ κατ᾿ ἀξίαν, τουτέστι παρὰ τὴν ἀξίαν, παρὰ τὸ πρέπον. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gr.

375. ὅστις: ὅστις οὖν οὐκ ἠθὰς τῶν κακῶν, φέρει ἀκουσίως μέν· λυπεῖται γὰρ ὃ αὐχὴν ἐν τῷ καμάτῳ. Fl. 33. ἅπτεσθαι. Gu.