Scholia in Euripidis Hecubam (scholia vetera et scholia recentiora Thomae Magistri, Triclinii, Moschopuli et anonyma)

Scholia in Euripidem

Scholia in Euripidem. Scholia Graeca in Euripidis tragoedias, Volume 1. Dindorf, Wilhelm, editor. Oxford: Oxford University Press, 1863.

227. ἀλκήν: γίνωσκε τὴν ἐμὴν ἰσχὺν, σαυτῆς δὲ ἀσθένειαν. M. τὴν σὴν δύναμιν δηλονότι. Fl. 21. γίνωσκε τὴν ἐμὴν δύναμιν. Fl. 33. Gr. ἀρχήν. Fl. 10. παρουσίαν κακῶν: διὰ τὴν ἐμὴν ἀρχήν. M. καὶ τὰ παρόντα κακά. Fl. 21. ἐπιδημίαν. Gr. ἐπέλευσιν. Gu.

228. σοφόν: φρόνιμον. Fl. 17. γνῶσις Gr. φρόνιμον ὑπάρχει, συνετόν. Gu. κἀν κακοῖς: ἐν δυστυχήμασιν (συμφοραῖς Gu.). ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον δυστυχοῦντες ἄνθρωποι ἐξίστανται τοῦ καλῶς φρονεῖν. Gr. ἃ δεῖ φρονεῖν: ἐπίθετον τοῦτό ἐστι τὸ ἐν τοῖς κακοῖς μὴ ἐπαίρεσθαι καὶ παροξύνεσθαι. M. Gu. μὴ παροξύνεσθαι. Fl. 10. τὸ δεῖ σημαίνει τὸ ἐλλείπει καὶ τὸ δεσμεῖ καὶ τὸ πρέπει καὶ τὸ χρεία ἐστί. καὶ τὸ μὲν δεῖ ἀντὶ τοῦ πρέπει μετὰ ἀπαρεμφάτου, τὸ δὲ δεῖ ἀντὶ τοῦ λείπεται μετὰ γενικῆς, οἷον πολλοῦ γε καὶ δεῖ. ὁμοίως καὶ τὸ δεῖ ἀντὶ τοῦ χρεία ἐστὶ μετὰ γενικῆς, οἷον “δεῖ δὴ χρημάτων.” B. rec.

229.—233. αἶ αἶ παρέστηχ᾿: φεῦ, φεῦ ἐνέστηκε καὶ ἐπῆλθεν, ὡς φαίνεται, ἀγωνία μεγάλη, ἔμπλεως θρήνων καὶ οὐκ ἀμέτοχος, [*](4. ποιήσειν Matth. pro ποιήσει. ribus ἐπίθετον—κακοῖς. 17. τὴν ἐμὴν ἰσχύν est in Fl. 17. 29. δεῖ δὴ χρημάτων] Verba Demosthenis et καὶ σαυτῆς ἀσθένειαν in Fl. 10. p. 15, 2. 23. μὴ] τὸ μὴ Gu., omissis prio-)

275
ἀλλὰ πεπληρωμένη, δακρύων. καὶ γὰρ ἐγὼ οὐκ ἔθανον, ὅπου χρεία ἦν ἀποθανεῖν, ἤγουν εἰς τὴν εὐδαιμονίαν, ἣν εἶχον πρώην, οὐδ᾿ ἔφθειρέ με ἡ μοῖρα, ἀλλὰ σώζει με, ὅπως βλέπω ἕτερα κακὰ μείζονα τῶν κακῶν ὧν εἶδον. I.

παρέστηχ᾿: φαίνεται. Fl. 17. οὐαὶ οὐαὶ, ἐπέστη μοι μεγάλη ἀγωνία. Fl. 33. ἦλθε, ἐνέστηκεν. Gu. ἀγὼν μέγας: κίνδυνος. Gr. ἀγωνία μεγάλη. Gu.

ἔοικ᾿: τὸ ἔοικε λαμβάνεται ποτὲ μὲν ἀντὶ τοῦ φαίνεται, ποτὲ δὲ ἀντὶ τοῦ ὅμοιός ἐστι. καὶ ὅτε μὲν ἀντὶ τοῦ φαίνεται, συντάσσεται ἀπαρεμφάτῳ, ὡς τὸ “ἔοικεν εἰληφέναι δῶρα παρὰ Φιλίππο.” ὅτε δὲ ἀντὶ τοῦ ὅμοιός ἐστι, συντάσσεται δοτικῇ, ὡς τὸ “βασιλῆϊ γὰρ ἀνδρὶ ἔοικας.” ἔστι καὶ ἔοικεν ἀντὶ τοῦ πρέπει ποιητικῶς ἀναπόλυτον, ὡς παῤ Ὁμήρῳ “ἐπεὶ οὐδὲ ἔοικεν.” B.

230. πλήρης: πεπληρωμένος. Fl. 17. 21. γεγεμισμένος. Gr. πλήρης στεναγμῶν: θέσις. (κατὰ θέσιν). Gu. οὐδὲ δακρύων: ἄρσις. (κατὰ ἄρσιν). Gu. κενὸς, ἐστερημένος. Fl. 17. καὶ στεναγμάτων γέμουσα καὶ οὐκ ἄμοιρος δακρύων. Fl. 33. διὰ τοῦ στεναγμοῦ καὶ τῶν δακρύων τὸν θρῆνον δηλοῖ. Gu.

231. ἐχρῆν: ἔπρεπεν. Fl. 17. 21. διὰ τί οὐ κἀγὼ ἔθνησκον, ὅτε με ἔπρεπε ἀποθανεῖν, ἤγουν ὅτε ἐπολιορκήθη ἡ Τροία. Fl. 33. ὅπου με ἔδει τεθνάναι οὐκ ἀπέθανον, ὅ ἐστιν ἐν Τροίᾳ. M. θανεῖν: ἐν τῇ Τροίῳ. Fl. 10. Gr. ὅπου. λέγω δὴ εἰς τὴν πρώτην εὐδαιμονίαν. Gu.

232. οὐδ᾿ ὤλεσε: εἰς τὸ τέλος τῆς ζωῆς ἔφερέ με. Gu. Ζεύς: ἡ μοῖρα. Gu. τρέφει: αὔξει. M. φυλάσσει. Gr. σώζει. Gu. τρέφει ἀντὶ τοῦ ἀνατρέφει καὶ παιδαγωγεῖ καὶ ἀντὶ τοῦ τροφὴν παρέχει καὶ ἀντὶ τοῦ φυλάσσειν, ὡς ἐνταῦθα. Gr. τρέφει εἶπεν ἀντὶ τοῦ διατηρεῖ με. Fl. 33. ὅπως: ἵνα. Fl. 6. 9. 17. 21. 56. 59. 76. ἀλλὰ τρέφει με ὁ Ζεὺς, ἤγουν ἡ εἱμαρμένη, ὅπως βλέπω. Fl. 33.

233. κακῶν: τῶν προτέρων. Fl. 17. Gu. τάλαιν᾿ : ἡ ἀθλία. Fl. 17. καὶ ἄλλα κακὰ μείζονα τῶν προτέρων κακῶν ἡ ταλαίπωρος ἐγώ. Fl. 33.

234 —237. εἰ δ᾿ ἔστι: εἰ δ᾿ ἔξεστι τοῖς δούλοις τοὺς ἐλευθέρους ἐρωτᾶν, μὴ λυπῇ μηδὲ δάκνῃ καρδίαν τῶν ἀκουόντων. M. εἰ δ᾿ ἔξεστι τοῖς δεδουλωμένοις ἐρωτῆσαι τοὺς ἐλευθέρους, ἤγουν τοὺς δεσπότας, μὴ λυπηρὰ καὶ τὴν καρδίαν δάκνοντα, σοὶ μὲν, ἤτοι πρὸς

276
σὲ, χρεὼν καὶ πρέπον ἐστὶν εἰρῆσθαι ὑπ᾿ ἐμοῦ δηλονότι, ἡμᾶς δὲ τοὺς ἐρωτῶντας ἀκοῦσαι ταῦτα. ἢ οὕτως· σοὶ μὲν κείνοις ἀποκρίνασθαι πρέπον ἐστὶν, ἡμᾶς δὲ ἀκροᾶσθαι τοὺς ἐρωτῶντας ταῦτα. I.

ἔστι: ὑπάρχει. Fl. 17. ἀντὶ τοῦ ἔξεστιν, ἐκδεδομένον ἐστίν. Fl. 3. 21. 56. 59. 76. Gr. ἐλευθέρους: ἀντίκειται τῷ δούλῳ ὁ ἐλεύθερος. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gu. εἰ δ᾿ ἔξεστι τοῖς δούλοις λέγειν τοὺς ἐλευθέρους. Fl. 33. τοῖς δούλοισι (ἡμῖν) τοὺς ἐλευθέρους τοὺς δεσπότας (ὑμᾶς). Gr. προδιόρθωσις καὶ προπαρασκευή. Gu.

235. δηκτήρια: ἀπὸ τοῦ δάκνω. Fl. 21. ὅσα μὴ λυπεῖ τὴν καρδίαν, καὶ μὴ τιτρώσκει καὶ δάκνει. Fl. 33. δακνηρὰ (λυπηρά). Gr.

236. ἐξιστορῆσαι: ἀντὶ τοῦ ἐρωτῆσαι, ἀκοῦσαι. σοὶ μὲν πρέπει ἀπολογεῖσθαι πρὸς τὰ ἐρωτώμενα. M. ἱστορῶ τὸ πολὺν τόπον διέρχομαι. καὶ ἱστορῶ τὸ τὰ παλαιὰ πράγματα ἀφηγοῦμαι, καὶ τὸ ἐρωτῶ ποιητικῶς. B. ἱστορῶ τὸ ἐρωτῶ, τὸ μανθάνω, τὸ διηγοῦμαι, τὸ βλέπω, καὶ τὸ ζωγραφῶ. Cant. ἱστορῆσαι. Fl. 6. 9. 17. 21. 56. 59. 76. ἱστορῶ κατὰ τοὺς τραγικοὺς τὸ ἁπλῶς ἐρωτῶ, ὡς ἐνταῦθα· κατὰ δὲ τοὺς κοινοὺς τὸ παρελθοῦσαν ὑπόθεσιν γράφω, ὅθεν καὶ ἱστορικός· καὶ ἱστορῶ τὸ εἰκόνας γράφω, ὅθεν καὶ ἱστορογράφος. Gr. σοὶ μέν: πρὸς σέ. Gu. εἰρῆσθαι: ἀποκρίνεσθαι. Gr. λεχθῆναι, ἀπολογεῖσθαι πρὸς τὰ ἐρωτώμενα ὑπ᾿ ἐμοῦ. Gu. σοὶ μὲν πρέπει πρὸς τὸ ἐρώτημα ἀπολογήσασθαι. Fl. 21. σοὶ μὲν λέγειν ἁρμόζει τὰ ἐρωτώμενα, ἐμοὶ δὲ ἐρωτᾶν καὶ ἀκούειν παρὰ σοῦ. M. σοὶ μὲν λέγειν ἁρμόζει, ἡμᾶς δὲ ἀκούειν τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα. Fl. 33. ἁρμόζει, ἤγουν ἀπολογεῖσθαι πρὸς τῶν ἐρωτωμένων. Fl. 10.

238. ἔξεστ᾿: ἐκδεδομένον ἐστὶν, ἐρώτα· τῆς βραδυτῆτος γὰρ ἕνεκα οὐ φθονῶ σοι. Gu. I. ἔξεστ᾿: ἄδεια ὑπάρχει. Fl. 17. φθονῶ: τῆς ὑπερθέσεως γάρ σου ἕνεκεν οὐ φθονῶ. M. φθονῶ, τὸ μέμφομαι, καὶ τὸ βασκαίνω. Fl. 6. εἰ ἔξεστί σοι λέγειν· διὰ τὸν καιρὸν γὰρ οὐ μέμφομαί σοι. Fl. 33. αἰνίττεται ὅτι χρόνον μόνον μέλλει ἡ Ἑκάβη καθικετεύουσα ἀναλῶσαι. Gr. φθονῶ, μέμφομαί σοι. φθονῶ τὸ μέμφομαι—ἐξ οὗ καὶ ὁ ἄφθονος πλοῦτος, ὁ ἄμεμπτος, — καὶ τὸ βασκαίνω. Gu.

[*](19. ἱστορογράφος] Sic codex pro ἱστοριογράφος.)
277

239—241. οἶσθ᾿ ἡνίκα: γινώσκεις ὁπότε ἦλθες τῆς Τροίας κατάσκοπος, δυσειμονίᾳ καὶ περιβολῇ εὐτελεστάτων ἐνδυμάτων, κακὴν ὄψιν ἔχων ἀπὸ τῶν ἱματίων, καὶ οἱ σταλαγμοὶ τοῦ φόνου κατέβρεχον τὴν σὴν γένυν, ἤτοι τὸν σὸν πώγωνα. I.

239. κατάσκοπος: ὁ κοινῶς καταπατητής. Fl. 6. 9. 17. 21. 56. 59. 76. Gu. γινώσκεις, ἐπίστασαι, ὁπόταν ἦλθες κατάσκοπος ἐν Τροίᾳ, ἤγουν συμβιβαστής. Fl. 33.

240. δυσχλαινίᾳ: καχειμονίᾳ, κακομορφίᾳ. ἦλθε γὰρ Ὀδυσσεὺς εἰς τὴν Τροίαν εἰς ἐπαίτην μετασχηματίσας ἑαυτόν. M. ἐν δυσειμονίᾳ, περιβολῇ φαύλων ἐνδυμάτων. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. Gu. κακοφορεσίᾳ. Gr. εὐτελεστάτῃ στολῇ καὶ ἐνδύσει, ἵνα μὴ λαμπρὰ φορῶν νοηθείης. Gu. ἄμορφος: ἀντὶ τοῦ ἄγνωστος. M. ἀκαλλώπιστος, (δύσμορφος). Gu. ὀμμάτων τ᾿ ἄπο: ὁ Ὀδυσσεὺς, ἵνα κατασκοπήσῃ ἀπὸ τῶν ἐντὸς τὴν Τροίαν καὶ προσέξει πόθεν ἐστὶ τὸ δυσαλωτότερον μέρος, ἔβαλεν ἱμάτια πενιχρὰ καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὴν Τροίαν ὡς πτωχός. ἰδοῦσα γοῦν τοῦτον ἡ Ἑλένη ἐγνώρισεν αὐτὸν καὶ εἶπεν ἵνα φονεύσωσιν αὐτόν. ὁ γοῦν Ὀδυσσεὺς φοβηθεὶς μὴ φονευθῇ παρεκάλεσε τὴν Ἑκάβην καὶ ἀφῆκεν αὐτόν. Fl. 59.

241. φόνου σταλαγμοί: ὑπὲρ τοῦ ἐπικειμένου φόνου ἀγωνιῶν ἐδάκρυσε. ἀντὶ δὲ τοῦ εἰπεῖν δάκρυα φόνου ἦν σημαντικὰ ἀπὸ δὲ τῶν ὀμμάτων, φησὶ, σταγόνες φόνου. M. μὴ λάβῃς εἰς τὸ φόνου ἔξωθεν τὸ ἕνεκα, ἀλλ᾿ ἔστιν ἡ γενικὴ πρὸς τὸ σταλαγμοί. καὶ γὰρ τὰ δάκρυα, ἃ τότε ὁ Ὀδυσσεὺς ἐδάκρυε φωραθεὶς, φόνου δάκρυα ἦσαν· ἔκλαιε γὰρ, ἐπειδὴ τὸν περὶ ψυχῆς ἔθεεν. ὅθεν καὶ ἐν τῇ συνηθείᾳ αἱμάτινα δάκρυα φαμὲν, ἤγουν φονικά. ἀπίθανον δὲ τὸ πλάσμα καὶ οὐχ ἁρμόδιον· οὐ γὰρ ἂν ἐσίγησεν Ἑκάβη, πολέμιον θεασαμένη κατοπτεύοντα τὰ κατὰ τοὺς Τρῶας πράγματα. ἡ δὲ [*](9. ἐπαίτην] ἑπέτην M. posuisse videtur. 22. καὶ γὰρ τὰ] τὰ γὰρ Gu. 1. 27. Verba ἀπίθανον—πράγματα Gr. Mutavi ex B. qui primam scholii habet ad v. 243. sic scripta ἀπίθανον partem habet usque ad περὶ ψυχῆς τὸ πρᾶγμα· οὐ γὰρ—πολέμιον ἰδοῦσα καὶ ἔτρεχεν. τοιοῦτον, ἡ ἑλένη δὲ μᾶλλον εἰκότως:— 24. ἦσαν] ἦν I. Plura habet M. σταγόνες φόβου (sic) ib. ἔθεεν] ἔτρεχεν B. I. δὲ εἰπεῖν (fort. δὲ εἶπεν ἀντὶ τοῦ) δακρύων, 26. ἁρμόδιον] Hoc scholiasta recentior οἷον τὰ δάκρυα ἦν σημαντικὰ pro ὅμηρος vel ὁμηρικὸν, de (adde φόνου), ὅθεν καὶ ἐν τῇ συνηθείᾳ quo vide annotationem proximam, αἱμάτινα δάκρυα φαμέν:— ἀπείθανον)

278
Ἑλένη εἰκότως· ἄτην γὰρ μετέστενεν Ἀφροδίτης. Gu. I. ῥανίδες, δάκρυα, ὧν ἦν αἴτιος ὁ τοῦ θανάτου φόβος. Bar. 74. ἔτρεχεν δάκρυα σημειωτικὰ φόνου, ἢ ἀντὶ τοῦ ἐπικειμένου σοι φόνου δακρύων σταλαγμοὶ κατέβρεχον τὴν σὴν γενειάδα. Fl. 33. ἀναιρέσεως δάκρυα. Gr. ὑπὲρ τοῦ μὴ φονευθῆναι ἀγωνιῶν ἐδάκρυες. Gu. κατέσταζον: ἔβρεχον. Gr. κατέρρεον. Gu.

242. αἱ ἀποκρίσεις οὐ πρὸς τὸν νοῦν ἀπαντῶσι τῆς Ἑκάβης, ἀλλὰ κατὰ τὸ ἀστεῖον προφέρονται κεκρυμμένως μετὰ ὀνείδους. Gr.

οἶδα: γινώσκω· οὐ γὰρ ἐξ ἐπιπολῆς ἥψατο τῆς καρδίας μου τὸ πρᾶγμα. I. οἶδ᾿: ὅπερ λέγεις, οὐκ ἂν εἰς ἄκρον ἥψατό μου ὁ φόβος. Fl. 33. οὐ γὰρ ἄκρας: ἀλλ᾿ ἔνδον. Fl. 10. οὐ γὰρ τοῦ ἄκρου τῆς καρδίας μου ἥψατο τὸ πρᾶγμα. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. ἔψαυσέ μου: ἀντὶ τοῦ ἐλυπήθην. M. ἤγουν προσέψαυσεν. Fl. 17. ἥψατο. Gr. τὸ πρᾶγμα· ἵνα καὶ εἰς λήθην τούτου ἀφίξομαι. Gu.

243. ἔγνω: ἡ Ἑλένη δέ σε μόνη ἐγνώρισε καὶ ἀνήγγειλέ μοι. I. μόνη: ἐκείνη. Fl. 21. κατεῖπε: ἀντὶ τοῦ εἶπε. Fl. 6. 9. 17. 21. 56. 59. 76. Gr. ἐγίνωσκέ σε ἡ Ἑλένη καὶ εἶπέ μοι, ὅπως σε ἀνέλωσιν. Fl. 33.

244. μεμνήμεθ᾿ : ἐνθυμούμεθα τὰ μέγιστα κινδυνεύσαντες. I. μεμνήμεθ᾿: ἐνθυμοῦμαι ὅτι εἰς κίνδυνον ἤλθομεν μέγαν. Fl. 33. κίνδυνον: κίνδυνος ἐπὶ δύο σημαινομένων εἴρηται. κίνδυνος γὰρ αὐτὸ τὸ δεινὸν καὶ κίνδυνος πείσεσθαί τινα τόδε, ὅπερ οὐκ αὐτὸ δηλοῖ τὸ δεινὸν, ἀλλὰ τὴν ἐπὶ τὸ δεινὸν συνελαύνουσαν ἀνάγκην. B.

245. ἥψω: ἔψαυσας δὲ τῶν ἐμῶν γονάτων ἐλεεινὸς ὤν. I. ἐκράτησας ἱκετεύων με μὴ παραδοῦναί σε θανάτῳ. Fl. 17. Gu. τότε γὰρ τεταπεινωμένος ὑπῆρχες, καὶ ἥψω τῶν ἐμῶν γονάτων, ἤγουν ἐπροσκύνεις. Fl. 33. γονάτων: οἱ δεόμενοι ἥπτοντο τῶν γονάτων, ἢ τῆς χειρὸς, ἢ τῶν παρειῶν. Gu. I. ταπεινὸς ὤν: ἐλεεινὸς ὤν. M.

246. ὥστ᾿ ἐνθανεῖν: ναὶ, ἡψάμην οὕτως ὥστε δόξαι νεκρωθῆναι ἐν τοῖς σοῖς ἐνδύμασι τὴν ἐμὴν χεῖρα ὑπὸ τοῦ δέους. I. ὥστ᾿ ἐνθανεῖν: [*]((sic hic et alibi interdum) δὲ τὸ gust. b. c. ap. Herm. Praef. p. IX. πλάσμα καὶ οὐχ ὅμρ (i. e. ὅμηρος: unde Simile est in Fl. 6. 9. 17. 21. 56. Ὁμηρικὸν Cobetus) οὐ γὰρ—πράγματα. 59. 76. et Gu. qui pro ῥανίδες, δάκρυα Tum sequuntur verba ἡ δὲ ἑλένη— habent σταλαγμοὶ δακρύων, et ἀφροδίτης, quae om. Gu. I. αἴτιος φόνου φόβος. MATTH. 1. ῥανίδες—φόβος] Sic etiam Au-)

279
νεκρωθῆναι ὑπὸ τοῦ δέους τὴν χεῖρά μου. M. ναὶ, λέγω, ἡψάμην, ὥστε καὶ ἐβουλήθην θανεῖν τὴν ἐμὴν χεῖρα ὑπὸ τοῦ δέους ἐν τοῖς σοῖς ἱματίοις, ἢ μᾶλλον ἐβουλήθην τὴν ἐμὴν χεῖρα θανεῖν ἢ ἀποσπασθῆναι ἀπὸ τῶν σῶν ἱματίων. Fl. 21. νεκρωθῆναι. Gr. μικροῦ καὶ ναρκῆσαι. Gu. χεῖῤ ἐμήν: καὶ γὰρ διὰ τῆς χειρὸς τῶν ἐκείνης γονάτων ἥψατο παρακαλῶν ἐκείνην. Fl. 59. μήποτε θανατωθῶ ἐν τοῖς σοῖς οἴκοις. Fl. 33. πέπλοισι: εὐστόλοις ἐνδύμασιν. Gr. καὶ παῤ ἡμῖν πέπλα λέγονται τὰ τίμια ὑφάσματα. Gr.