Scholia in Euripidis Hippolytum

606. μὴ προσοίσῃ χεῖρα: ὡς μυσαττόμενος καὶ τὴν δεξιὰν αὐτῆς τοῦτό φησιν, ἢ μᾶλλον φοβούμενος ἁλῶναι ταῖς ἱκεσίαις.

608. τί δ᾿ , εἴπερ, ὡς φῆς: τί δὲ ἐκ τῆς διανοίας σιωπῆσαί με θέλεις, εἵπερ οὐδὲν εἴρηκας κακόν; Ἄλλως. ὁρᾅς, φησὶν, ὅτι σκέπεις τῶν εἰρημένων τὴν κακίαν τῇ σιωπῇ, ἐπεὶ εἰ καλά ἐστι, τί με [*](1. μόνον om. I. ib. ᾧ A B. ὃ I. ib. οὐκ οἶδα—τάχους om. A. ib. ὁ add. A. 4. τὸν ἥλιον καὶ τὴν γῆν] τὴν γῆν 13. χρυσέαν A.B. χρυσέην I. καὶ τὸν ἥλιον A. ib. αὐτὸν—αἱ] αὐτὴν—ὦ A. 7. ἐπεξέρχεται] ὑπεξέρχεται I. 14. ἀναπτύσσουσι] ἀναπτύουσι ὡς ib. πρότερον] πότερον A. ib. ἀπὸ] ὑπὸ I. ib. τὰ πάντα δ. A. δ. τὰ πάντα B.I. 8. ἱππολύτου] τοῦ ἱππολύτου I. 19. ἐνομίζετο—γονάτων om. A. ib. τὴν] τὴν δ᾿  A. 9. δὲ om. A. 21."προσοίσῃ] προσοισ A. 24."Ἄλλες A.B. Εως (sic) I. 11."ἐπεὶ (ἐπὶ A.)—ἐπακούει] Ex 25. ἐπεὶ εἰ A. ἐπεὶ δὲ B.I. Hom. Od. 11, 109. 12, 323. ib. καλά] καλόν A. 12. ἔφησε A. ἔφη B.I. ib. ἐστι] εἰσι B.)

609. ὁ μῦθος, ὦ παῖ: παραλογίζεται τὸν νεανίσκον τῇ μεταθέσει τῶν ὀνομάτων, κλέπτουσα τὴν ἀκρόασιν. δέον γὰρ εἰπεῖν οὐ κακός, φησὶν οὐ κοινός, οὐ πᾶσιν ὀφείλων ἀνακοινωθῆναι. εἶναι γάρ φησι μέχρι τινὸς καὶ καλὰ σιωπώμενα. Ἄλλως. ὁ περὶ γάμων μῦθος οὐκ ὀφείλει λεχθῆναι πᾶσι.

610. τά τοι κάλ᾿ : δεινότερον αὐτῆς ἀνεῖλε τὴν ἐκ τῶν ὀνομάτων ἀπάτην. εἰ γὰρ οὐ κοινὰ, δῆλον ὡς οὐδὲ καλά. τῷ γὰρ δημοτελεῖ τῆς ἐπιδείξεως πλέον δοξάζεται τὸ χρηστόν.

612. ἡ γλῶσσ᾿  ὀμώμοχ᾿ : οἷον οὐκ εἰδὼς ὤμοσα. οὐ γὰρ γνοὺς περὶ τίνος ὀμνύω ὤμοσα. τὰ δὲ κατὰ ἄγνοιαν τῶν ὅρκων γινόμενα συγγνώμης τυγχάνει παρὰ θεοῦ. οὐ καθολικῶς δὲ τὸ τοιοῦτον, ἀλλὰ νῦν, ἐπείπερ ἡ γραῦς, πρὶν εἰπεῖν τὸ πάθος αὐτῷ καὶ πρὶν εἰς ἔννοιαν ἐλθεῖν αὐτὸν τοῦ ῥηθησομένου, ὅρκον ᾔτησε τῆς σιωπῆς καὶ τῆς διανοίας. ὁ δὲ μὴ προειδὼς ἐφ᾿  ᾧ ὤμοσεν ὤμοσε, φησὶν, ἡ γλῶσσα προπετέστερον καὶ παρὰ γνώμην τῆς φρενὸς ὀμώμοκεν. Ἀριστοφάνης καθολικώτερον νοήσας φησὶ τὸν Εὐριπίδην ὑβρίζειν τῆς γλώσσης τὴν διάνοιαν, ὡς ἂν μὴ τὰ δόξαντα τῇ διανοίᾳ φθεγγομένης καὶ μὴ κρίσει τῆς διανοίας. ἄλλως τε φαίνεται διὰ τῶν ἑξῆς τὸ εὐσεβὲς αὐτῶν φυλάττων· φησὶ γὰρ “εἰ μὴ λόγοις θεῶν ἄφρακτος ηὑρέθην,” ὤστε μηδὲ δόκησιν αὐτῷ ἐπιορκίας πλάττειν.

615. σύγγνωθ᾿ · ἁμαρτεῖν: σύγγνωθι, φησὶν, ἐπὶ τῇ ἀνομίᾳ τοῦ [*](1. βοᾶν A. βοῶντα. B.I. ib. ὤμοσε, φησὶν, ἡ] ὤμοσεν ἡ A. ib. εἰ δὲ] δὲ om. A. 17. ὀμώμοκεν A. 2. οὐδέν] οὐδὲ A. 18. γλώσσης A. γλώττης B. ib. σὲ A. σοι B.I. 19. τῇ διανοίᾳ A. τῇ κρίσει τῆς ib. κἂν] ἂν A. διανοίας B I. 3. νεανίσκον 1. νέον A.B. 20. καὶ—διανοίας add. A. 5. ἀνακοινσθῆναι] ἀνακοινοῦσθαι A. ib. τε om. A. 6. φησι add. A. ib. φαίνεται A.B. φαίνει I. 7. λεχθῆναι] λέγεσθαι A. 21. αὐτῶν] αὐτῶ A. 9. καλά A. τὰ καλά B.I. ib. γὰρ om. I. 12. ὀμνύω om. A. ib. εἰ μὴ] εἰ μὴ γὰρ A. 13. θεοῦ] τῷ θεῷ A. 22. ηὑρέθην A. εὑρέθην B.I. 14. αὐτῷ] αὐτ  A. ib. μήτε (correxi μηδὲ) δόκησιν 15. αὐτὸν om. A. αὐτῷ om. A. in lacuna. 16. ὁ δὲ om. A. ib. πλάττειν] πράττειν A. ib. ᾧ A. ἃ B.I. 23. ἀνομίᾳ] ἁμαρτίᾳ I.)

616. ὦ Ζεῦ, τί δή: λοιπὸν καταστατικώτερον τὴν γυναικείαν διαβάλλει φύσιν, ἀναφέρων τὸ προοίμιον ἐπὶ τὴν τοῦ κρείσσονος νόσον. φιλοσοφώτερον δὲ τὴν ἀντίθεσιν λύει, τὴν ἀρχὴν ἀξιῶν μὴ ὑπὸ ἀφροδισιασμῶν παῖδας γίνεσθαι. ὁ δὲ νοῦς, διὰ τί, φησὶν, εἰς τὸ φῶς τοῦ ἡλίου τὰς γυναῖκας ἀδόκιμον κακὸν τοῖς ἀνθρώποις κατῴκισας. κίβδηλον δὲ τὸ μηδὲ δοκιμασίας δεόμενον, ἀλλὰ προφανὲς δεινόν.

617. οἰκειότατα τῷ προσώπῳ ἡ γυμνασία. πῶς γὰρ ἂν ἀφροδισιασμῶν χωρὶς ἡ φύσις συνίσταιτο; A. B.

618. εἰ γὰρ βρότειον: εἰ γὰρ ἤθελες εἶναι γένος τὸ ἀνθρώπων, ὤφειλες ποιῆσαι μὴ ἀπὸ γυναικῶν αὐτὸ εἶναι, ἀλλ᾿  ἕκαστον διδόναι ἢ χρυσὸν, ἢ χαλκὸν ἐν τοῖς ναοῖς, καὶ οὕτως ἀγοράζειν. τὸ δὲ ἀντιθέντας ἤτοι ἀνατιθέντας, ἢ ἀντὶ τῶν παίδων τιθέντας, εἰς σημεῖον τοῦ γενέσθαι τὴν αἴτησιν. ἀτόπως δὲ ταῦτα· οἱ γὰρ πένητες οὐκ ἂν ἐκτήσαντο παῖδας.

623. τῆς ἀξίας ἕκαστον: ἄμεινον τὴν ἀξίαν ἐπὶ τῆς φύσεως ἀκούειν, ὅπως χρηστός τις ὢν χρηστοῦ τύχῃ καὶ πάλιν τοὐναντίον, ἵνα τὸ μὲν ἀνάθημα τῆς αἰτήσεως ἕνεκα διδῷτο, τὸ δὲ βρέφος πρὸς τὴν φύσιν τοῦ αἰτοῦντος. τινὲς δὲ ἐπὶ τῆς ἀξίας τοῦ ἀναθήματος καὶ τιμήματος. βέλτιον δὲ τὸ πρῶτον, οἷον ἐάν τις ᾖ ἀγαθὸς τοῖς τρόποις καὶ τοῖς ἐπιτηδεύμασιν, ἵνα καὶ τοῦ υἱοῦ ἀξίου τὸ ἔργον καὶ ὁμοίως μεταλάβοι, καὶ πάλιν τοὐναντίον, ἐὰν ὑπάρχῃ χείρων, ἀξίου καὶ τοῦ παιδὸς τύχῃ.

624. ναίειν ἐλευθέροισι: χαριέστατον εὐτυχοῦντα τῆς ἀπουσιας τῶν γυναικῶν οἶκον ἐλεύθερον ἔχειν. A.B.

625. νῦν δ᾿  ἐς δόμους: ἕδνα παρέχοντες δαπάνην ἀγοράζομεν. ἕδνα ὑπὲρ τῆς μνηστείας καὶ πρὸ τῆς πείρας τοῦ κακοῦ κατατιθέμεθα, ὥσπερ αὐθαίρετον τὸ κακὸν ἐπισπώμενοι. δύναται δὲ τὸ πρῶτον καὶ ὡς ἐν τάξει διηγήσεως λαμβάνεσθαι, πρῶτον μὲν τὴν οὐσίαν ὑπὲρ κακοῦ δίδομεν, καὶ τὰ ἑξῆς. προκατασκευάσας οὖν λογισμὸν οἰκειότατον τῷ προσώπῳ λοιπὸν κατατρέχει καὶ ἐπὶ τὴν διαβολὴν τῆς γυναικείας φύσεως. ἔδει γὰρ πρῶτον λογισμῷ τινι ἀναιρῆσαι τὸ εἶναι αὐτὰς, εἶθ᾿  οὕτως ἄρξασθαι τῶν διαβολῶν. τὸ δὲ ἑξῆς ἄριστα ὡς ἐκ συγκρίσεως ἐπιφέρεται. A.B.I. ἄξεσθαι: ἀγαγεῖν. A.

626. ἐκτείνομεν: ἀποδίδομεν, παρέχομεν. M. ἐκτίνομεν: παρέχομεν. Fl. 2.

628. προσθεὶς γάρ: ὁ δὲ τεκὼν αὐτὴν καὶ ἀναθρέψας προσδίδωσι πρᾶγμα, ὥστε ἀπαλλαγῆναι αὐτὸν τοῦ κακοῦ, καὶ οὕτως τὴν φύσιν τῆς παιδοποιίας εἰς αὐτὴν σώζει ὁ πατὴρ τὴν ἀπαλλαγὴν, ἀντὶ τοῦ τῆς φιλοστοργίας τῆς παιδὸς ἀντικαταλλασσόμενος. ἄγαλμα δὲ πᾶν ἐφ᾿  τις ἀγάλλεται. ἀγάλλεται δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ ἐπὶ τῷ γάμῳ, ὡς ἀνδριάντι ἀναισθήτῳ τιμὰς περιάπτων. λείπει δὲ τὸ ὡς, ὡς ἀγάλματι.

630. ἀτηρόν: ἐπιζήμιον, ἐπιβλαβές. ἄτης ἢ βλάβης παρεκτικόν. B. λαβεῖν εἰς δόμους ἀτηρὸν φυτόν: γρ. ἀτηρὸν ἐν δόμοις κακόν. M.

632. καλὸν κακίστῳ: τουτέστι τὸν χρυσὸν τῷ κακίστῳ γυναικείῳ φυτῷ προστιθεὶς, ὡς ἀγάλματι, χαίρει.

ἐκπονεῖ: καινοτομεῖται, κοπιᾷ. M. ἐξασκεῖ. Fl. 2.

633. ὄλβον δωμάτων ὑπεξελών: καινοτομῶν τὸν οἶκον αὐτοῦ. M.

634. ἔχει δ᾿  ἀνάγκην: ταῦτα διεξέρχεται, πάνιη τὸ πρὸς τὴν γυναῖκα μοχθηρὸν ἀποδεικνὺς, ὡς μὴ μόνον τὸ πρὸς ταύτην σκοπεῖν, ἀλλὰ καὶ τοὺς γάμους εἰ καλῶς σχοίη. διπλῆ δέ ἐστι πρὸς τὴν [*](2. ἐλεύθερον ἔχειν B. χαριέστατον ζει αὐτὴν ὁ πατὴρ τὴν ἀ. εἰπεῖν A. ib. τοῦ add. A. 6. οὐσίαν Heathius pro θυσίκν. | 17. τῆς π.] τοῦ π. Fl. 6. 15. 7. καὶ τὰ ἑξῆς om. A. ib. ἄγαλμα δὲ] ἀγάλματι (lemma) ib. προκατασκευάσας οὖν λογισμὸν] A. προκατασκευὰς δὲ λογισμῶν A. ib. πᾶν om. I. δὲ om. A. 8. οἰκειότατον] οἰκειότατα I. 18. ἀνὴρ A. πατὴρ B. I. 14. προσδίδωσι] προδίδωσι A. ib. δὲ om. A. Alterum ὡς om. I. 15. οὕτως A. οὔτε B.I. 28. γάμους] γαμβροὺς A. 16. εἰς αὐτὴν post παιδοποιίας A., ib. καλῶς σχοίη] ταὐτὸ χρΐη (sic) post πατὴρ B.I. In Fl. 15. est σώ- A.)

638. ῥᾷστον δ᾿  ὅτῳ: βέλτιον δὲ μήτε πενθερὸν χρηστὸν μήτε γυναῖκα χρηστὴν ἔχειν. Ἄλλως. ὠφελιμώτερόν ἐστιν ᾧτινι, φησὶ, τὸ μηδὲν οὖσα πρὸς σύνεσιν γυνὴ, ἀλλ᾿  ἀνωφελὴς τῇ εὐηθείᾳ ἵδρυται. ὡς ἐπὶ ἀνδριάντος δὲ τὸ ἵδρυται, οὐκ ἔργοις, ἀλλὰ θέᾳ τέρποντος τὸν κεκτημένον.

642. τὸ γὰρ κακοῦργον: τὸ γὰρ κακοῦργον καὶ φιλάργυρον πρὸς πορνείαν ἐν ταῖς σοφαῖς γυναιξὶ πλέον ἡ Κύπρις ἐμφύει. αἱ γὰρ μεγαλόφρονες πολύτολμοι γενόμεναι εὐέμπτωτοι διὰ τὸ βραχὺ τῆς γνώμης καὶ ἄδολόν εἰσιν εἰς τὸ ἁμαρτάνειν, ἡ δὲ ἀποροῦσα καὶ ἀνόητος τὴν πορνείαν ἀφῄρηται, τουτέστιν οὐχ ἁμαρτάνει.

644. μωρίαν ἀφῃρέθη: τουτέστι τῆς ἁμαρτίας ἀπεστερήθη, ἤτοι [*](1. κακὸν A. καλὸν B.I. 12. φησὶ ante ᾧτινι A. 2. ἀναγκάζεται στέργειν εἰ] ἀναγκὰζει 14. ὡς ἐπὶ—ἵδρυται om. A. ἄγειν αὐτοῦ ἐκεῖνα A. ib. τέρποντος] τέρπουσα A. ib. στέργειν, εἰ τὰ Heathius pro 16. κακοῦργον bis A. Fl. 6. πανοῦργον B.I. In B. supra versum στέγειν τά. 3. ἐκείνων B. Fl. 6. κείνων I., (ad κακοῦργον) γρ. καὶ πανοῦργον. Prima om. A. scholii verba τὸ πανοῦργον—ἐμφύει ib. θέλοι] θέλω B. Fl.6. θέλ) A. habet M. 4. ὁ γ. ἐλεύθερος A.B. ἐλεύθερος ὁ 17. πλέον] πλεῖον A. B. Fl. 6. πλειον M. In B. gl. πλέον ἐμβάλλει. 7. γαμβρῶν A. γάμων B.I. 18. εὐέμπτωτοι] εὐέπτωτοι A. 8. τὸ om. A. ib. διὰ τὸ—ἄδολον post ἀνόητος 9. γαμβροῖς δὲ A. καὶ γαμβροῖς transponit Matthiae. 20. ἀφῄρηται] τὴν ἁμαρτίαν ἀφῃρέθη 10. μέντοι] μὲν A. add. A. ib. κέχρηται] κεχρῆσθαι A. 21. τουτέστι om. A. 11. δὲ] ἐστι Fl. 6. 15. ib. ἁμαρτίας] μωρίας A. ib. χρηστὸν om. I., sed habet lin. ib. ἤτοι τῆς om. A. 12. pro χρηστήν.)