De Resurrectione

Ἃ μὲν οὖν Ὠριγένης εἰς τὴν περὶ τῆς ἀναστάσεως ἐγχειρῶν πραγματείαν ἐσπούδασε, ποικιλωτάτην ἐπιδεικνύ;μενος εἰς αὐτὴν θεωρίαν, τοσαῦτα ὡς ἐν ἐπιτομῇ· ἐνθυμοῦ δὲ καὶ τὰ τούτοις ἀναθεωρῶν ἐφεξῆς. λείπεται γὰρ τὰς ἀπὸ τῶν γραφῶν ἔτι πρὸς τοῖς εἰρημένοις μαρτθρίας παραλαβεῖν, ἵν᾿ ὥσπερ ἀνδριὰς πάντα τὰ μέρη συμμέτρως ὁ λόγος ἑαυτοῦ λαβὼν ὅλος ἐκ πλήρους ᾖ κατεσκευασμένος, ἀλλὰ μηδὲν ἔχων ἐνδεὲς τῶν εἰς σχῆμα καὶ κάλλος συναγομένων.

τί οὖν αἱ γραφαὶ συνᾴδουσι τούτοις, ἐπικρατύνουσαι πρὸς συμπλή- [*](11 De res. I, 5. Symp. S. 12, 13f. 42, 3f. Plato Symp. 196 D — 12 Plato Pol. II, 361 D. De res. I, 58, 1; vgl. auch Method. bei Anton. Mel. PGr 136, 805 C) [*](12 Greg. Naz. Or. 27, 7 S. 492 B) [*](1 αὐτῆς <S 2 καὶ περιδραξάμενος S | αὐτοῦ] ὅλου? Holl 3 ἀέρει w. e. sch. V | καὶ U 4 ἐστιν αὐτὸς]e sݲ sam: esm S 7 πρόκλου τοῦ αὐτοῦ V U, »Die Worte des Proklus« S 8 εἰς τὴν—ἐσπούδασε Ζ. 9] »an Reden über die Auferstehung sehr brauchte« S | τῆς < U 9 πραγμ. U 116v | εἰς αὐτὴν <US 9f ποικιλωτάτας .. θεωρίας las schwerl. S (»reiche Verständnisse« übers. S) 10 εἰσὶ τοσαῦτα U: »seiende« ὄντα od. τὰ ὄντα S | ἐπιτ.] εἰπεῖν oder λέγειν + S 10f ἀναθεωρῶν] »Folgende (ἀκόλουθα?) wieder« S 11 γὰρ αὐτῷ S 11f πρὸς τοῖς εἰρημένοις < S 12 ἵνα V | ἀνδριάς τις S 12f πάντα τὰ μέρη .. ἑαυτοῦ λαβὼν: »von allen Seiten .. seiend« S; ἔχουσα + Holl 13 οὕτως ὁ λόγος οὗτος mit S Holl, u. vor λαβὼν + συμμετρίαν ὅλος ἐκ πλήρους] »ganz« S | ὅλως U 14 ἀλλὰ < Holl | εἰς σχῆμα] »zur Güte und zur Gestalt« S | τῶν .. συναγομένων] »bei nichts von dem, was .. ist« S, schwerl. aber las S ὄντων od. ὑπαρχόντων statt συναγομένων 15f συμπλ. διαγ. κρείττ.] διαγωγὴν κρείττονα S)

οὕτω γὰρ ἐκεῖνος ἔσεσθαι τίθεται τὴν ἀνάστασιν. ῥευστοῦ γὰρ ὄντος τοῦ σώματος τοῦ ὑλικοῦ καὶ μηδέποτε μένοντος ἐφ᾿ ἑαυτῷ κἂν τὸ βραχύ, ἀλλὰ προσγινομένου καὶ ἀπογινομένου περὶ τὸ εἶδος τὸ χαρακτηρίζον τὸν ἄνθρωπον, ὑφ᾿ οὗ καὶ συγκρατεῖται τὸ σχῆμα, ἀνάγκη, φησί, τὴν ἀνάστασιν ἐπὶ μόνου τοῦ εἴδους σῴζεσθαι δεῖν προσδοκᾶν.

καὶἵνα μὴ εἴπῃς ὅτι Οὐ μανθάνω (σκοτεινῶς ἐκεῖνος γὰρ τοῦτο διέλαβεν), ἐγὼ δή σοι σαφέστερον ὧδε τὸν νοῦν τούτων ἐξηγήσομαι. ἤδη γὰρ πάντως ἑώρακας δέρμα ζῴου ἢ ἄλλο τι τοιοῦτο γεμισθὲν ὕδατος, ὅπως, ἐὰν πρὸς ὀλίγον κενούμενον πρὸς ὀλίγον πληροῖτο, ἀεὶ τὸ εἶδος τὸ αὐτὸ δείκνυσιν. οἷον γὰρ ἂν ᾖ τὸ περιέχον, ἀνάγκη πρὸς αὐτὸ καὶ τὸ ἐντὸς σχηματίζεσθαι. φέρε γάρ, ὑπεκρέοντος τοῦ ὕδατος εἴ τις [*](8 De res. III. 3,5 — 12 Plato Phaed. 93 A. 100 A — 14 vgl. De res. III, 3. 6. De res. I, 16. 1 S. 239, 6f 1 φραστέον] πλαστέον] V | ταύτας U 2 τ. δέοντος] »das Verständnis« S | ἀκριβῶς viell. < S 4 ἅτε U S: ἀπ᾿ V 5 ὁ vor αὐτὸς < U καὶ νῦν las wohl auch S (i nyne): iziti A B | ἐν τούτῳ S 66v 6 ἕκαστος] ἔκδετος V 7 ὠριγένη V | ἐκεῖνος onŭ: »jenes« ono S 8 τὴν ἀναστ. V 349 ῥευστοῦ — σῴζεσθαι Ζ. 12 vgl. III, 3,5 aus Ph | ὄντος] ὑπάρχοντος ΙΙΙ, 3, 5 | τοῦ ὑλικοῦ τούτου τοῦ σώματος S; τοῦ ὑλικοῦ σώματος ΙΙΙ, 3, 5 9 κἂν τὸ βραχύ < ΙΙΙ<; 3,5 | τὸ] τῷ V 9f ἀπογινομένου κ. ἐπιγινομένου ΙΙΙ, 3,5 10 χαρακτηριάζον U | τ. ἄνθρ.] τὴν μορφὴν ΙΙΙ, 3,5 11 nach ἀνάγκη eine Umstellung in U 133 ed. Petav. 540 B—560 D ἀνοικείως ἐκτιθεμένῳ; verbessert aus V (Bl. 349 2, Z. 8 ἀνάγκην φησὶ) u. S | φησί U 133: δὴ ΙΙΙ, 3, 5 12 τοῦ < ΙΙΙ, 3, 5 | σῴζεσθαι < S; ἔσεσθαι ΙΙΙ, 3, 5 u. endet | δεῖν < S, wie c. 49, 1 V: δεῖ U (in Correctur) 12f Οὐ μανθ. Bo Holl vgl. S. 260, 23: οὐ καταμανθάνω Jh; Pl 93 A οὐ μανθάνω ἔφη u. 100 A βούλομαι δέ σοι σαφέστερον εἰπεῖν ἃ λέγω· οἶμαι γάρ σε νῦν οὐ μανθάνειν: καὶ λανθάνεις V, οὐκ ἀεὶ μανθάνει U: < S: καὶ λανθάνει Oehler Dd 13 σκοτεινῶς] σκοπεῖν ὡς V; tjmně: tomně S | γὰρ < S | διέλαβεν] δὲ ἔλαθεν V | δή Kl: δὲ VU; < S 14 ὧδε < S | τοῦτον U | ἤδη] ἰδὲ S, vgl. III, 3, 6 |παντὸς S | 15 ἄλλο ino: nina S | τι < V | τοιοῦτον U: < S | ὅπως ἐὰν < S)

καὶ δὴ καὶ τὸ σῶμα τούτοις ὁ ἐθέλων ἀπει- κάζειν οὐκ αἰδεσθήσεται. ὡσαύτως τγὰρ καὶ τὰ ἀπὸ τῆς τροφῆς ἀντεισαγόμενα ἀντὶ τῶν ὑπεξωσθεισῶν σαρκῶν εἰς τὸ σχῆμα τοῦ περιέχοντος εἴδους μεταβαλοῦνται· καὶ ὁπόσον μὲν ἂν κατὰ τοὺς ὀφθαλμοὺς διαχυθῇ, τοῖς ὀφθαλμοῖς ἔοικεν, ὁπόσον δὲ κατὰ τὸ πρόσωπον, τῷ προσώπῳ, ὁπόσον δὲ κατὰ τὰ ἕτερα, τούτοις. ὥστε τὸν αὐτὸν ἕκαστον φαίνεσθαι, οὐκ οὐσῶν τῶν σαρκῶν ἐν ταὐτῷ τῶν πρώτων ὑποκειμένων, ἀλλὰ τοῦ εἴδους, καθ᾿ ὃ εἰδοποιοῦνται τὰ προσγιγνόμενα.

καὶ τοίνυν εἰ μή ἐσμεν οἱ αὐτοὶ κἂν ἐπ᾿ ὀλίγας ἡμέρας τῷ σώματι, ἀλλὰ τῷ εἴδει τῷ ἐν τῷ σώματι (τοῦτο γὰρ μόνον ἕστηκεν ἀπὸ γενέσεως), πολλῷ μᾶλλον οὐδὲ τότε οἱ αὐτοὶ κατὰ τὴν αὐτὴν σάρκα ἐσόμεθα, ἀλλὰ κατὰ τὸ εἶδος τὸ καὶ νῦν ἀεὶ διασῳζόμενον ἐν ἡμῖν καὶ μένον, ὃ γὰρ ἐκεῖ τὸ δέρμα, τοῦτο τὸ εἶδος ἐνθάδε· ὅ δὲ ἐκεῖ τὸ ὕδωρ ἐπὶ τῆς εἰκόνος, τοῦτο ἐνταῦθα τὸ προσγιγνόμενον καὶ ἀπογιγνόμενον.

ὥσπερ οὖν νῦν τοῦ σώματος οὐκ ὄντος τοῦ αὐτοῦ, ὅμως ὁ χαρακτὴρ ὁ κατὰ τὴν αὐτὴν μορφὴν ὁ αὐτὸς σῴζεται, οὑτωσὶ καὶ τότε, οὐκ ὄντος τοῦ σώματος τοῦ αὐτοῦ, εἰς τὸ ἐνδοξότερον τὸ εἶδος αὐξηθὲν οὐκέτι ἐν φθαρτῷ, ἀλλ᾿ ἐν ἀπαθεῖ καὶ πνευματικῷ δειχθήσεται σώματι, ὥσπερ οἷον <τὸ> τοῦ Ἰησοῦ [*](4 vgl. De res. III, 3, 6 1f κενωθ. S 67 2 τῶν ὑδάτων las schwerl. S | εἰ μὴ ἀνάγκη ne nuždali: neimjždam S | τοιοῦτο ἀνάγκη V | αὐτὸ τὸ προστιθέμενον las schwerlich S 3 πρότερον Holl, πρῶτον S, πᾶν VU | τὸ εἶναι καὶ < S |τὸ αὐτό < S | περιθεὶς ῥεῖ U: εἰς ὁ εἰσρεῖ S 4 καὶ δὴ ΙΙΙ, 3, 6 |καὶ τὸ]τοῦτο τὸ übersetzt S 5 ἐδεσθήσεται V 6 ὑπεξωθεισῶν V: ὑπεξεωθεισῶν U 7 εἴδους: σώματος schwerl. eichtig S | μὲν οὖν ἂν V 9 κατὰ τὰ ἕτερα: »einem anderen Glied« S | τούτοις] τοσοῦτον S 10 τῶν σαρκῶν ἐν ταὐτῷ (ἐν αὐτῶ V): »dasselbe Fleish« S 10f τ. πρ. ὑποκ. < S 12 προσγινόμενα U | καὶ U 133v | εἰ μή ἐσμεν] »nicht« S | οἱ αὐτοὶ] ἐν αὐτοῖς V: τὸ αὐτὸ viell. S, doch ist wohl für. tože zu lesen tiže »dieselben« 13 τὸ εἶδος, τὸ las schwerl. S, obrazǔ wohl aus obrazom | τῷ2 < U 14 πολλῶ οὖν U | τότε < S 15 κατὰ < V | τὸ κ. V 349v | <καὶ> ἀεὶ Holl: ἀεὶ < S 16 καὶ μένον < S 17 ἐνθάδε] »schien« + S, ἐφάνη? | ἐκεῖ S 67v 17f προσγιν. κ. ἀπογιν. U 18 κ. ἀπογιγνόμενον < V | ὥσπερ οὖν] καὶ ὥσπερ S 19 ὁ1 < V 20 οὑτωσὶ Jh, so od. οὕτως S: οὕτως εἰ VU | τότε, οὐκ < U 21 ἀλλὰ U 22 ἀπαθεῖ] »unverweslichem« S | ὥσπερ οἷον: »wie« S | τὸ + Md | τοῦ: τῶ U)