Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Οὕτως ἡγητέον Σίμωνα τὸν μάγον ἀπεικάζοντας τῷ Δίβυϊ † τείχιον, ἀνθρώπῳ γενομένῳ οὕτως θεῷ. εἰ δὲ ἔχει τὰ τῆς λευκόιον ἀκριβῶς καὶ καὶ ὁ μάγος πάθος τι παραπλήσιον Ἀφέθω, ἐπιχειρήσωμεν μεταδιδάσκειν τοῦ Σίμωνος τοὺς ψιττακούς, ὅτι Χριστὸς οὐκ ἠν Σίμων ὁ ἑστώς, στάς, στησόμενος,

ἀλλ’ ἄνθρωπος ἢν ἐν σπέρματος. γέννημα γυναικός, ἐξ αἱμάτων καὶ ἐπιθυμίας σαρκικῆς καθάπερ καὶ οἱ λοιποὶ γεγεννημένος· καὶ ὅτι ταῦθ’ οὕτως ἔχει, προἰόντος τοῦ λόγου ῥᾳδίως ἐπιόρκησεν.

λέγει δὲ ὁ Σίμων μεταφράξων τὸν νόμον Μωϋσέως ἀνοήτως τε καὶ κακοτέχνως. Μωσέως γὰρ λέγοντός, »ὅτι ὁ θεὸς πῦρ φλέγον ἐστὶ καὶ καταναλίακον«, δεξάμενος τὸ λεχθὲν ὑπὸ Μωσέως οὐκ ὀρθῶς, πῦρ εἶναι τῶν ὄλων λέγει τὴν ἀρχήν, οὐ νοήσας τὸ εἰρημένον, ὅτι ὅτι οὐ πῦρ, ἀλλὰ πῦρ φλέγον καὶ καταναλίσκον, οὐκ αὐτὸν διασπῶν μόνον τὸν νόμον Μωσέως, ἀλλὰ καὶ τὸν σκοτεινὸν Ἡράκλειτον συλαγωγῶν.

ἀπέραντον δὲ εἶναι δύναμιν ὸ Σίμων προσαγορεύει τῶν ὅλων τὴν ἀρχήν, λέγων οὔτως· »τοῦτο τὸ γράμμα ἀποφάσεως φωνῆς καὶ ὀνόματος ἐξ ἐπινοίας τῆς μεγάλης δυνάμεως τῆς ἀπεράντου. διὸ ἔσται ἐσφραγισμένον κεκρυμμένον, κεκαλυμμένον, κείμενον ἐν τῷ οἰκητηρίῳ, οὗ ἡ ῥίζα τῶν ὅλων τεθεμελίωται«.

οἰκητήριον δὲ λέγει εἶναι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον τὸν ἐξ αἰμαγτων γεγεννημένον, καὶ κατοικεῖν ἐν αὐτῷ τὴν ἀπέραντον δύναμιν, ἤν ῥίζαν εἶναι τῶν ὅλων φησίν. ἔστι δὲ ἡ ἀπέραντος δύναμις. τὸ πῦρ, κατὰ τὸν Σίμωνα οὐδὲν ἁπλοῦν, καθάπερ οἱ πολλοὶ ὰπλᾶ λἐγοντες εἶναι τὰ τέσσαρα τέσσαρα στοιχεῖα καὶ τὸ πῦρ ἀπλοῦν εἶναι νενομίκασιν, ἀλλὰ γὰρ εἶναι [τὴν] τοῦ πυρὸς διπλῆν τινα τὴν φύσιν καὶ τῆς διπλῆς ταύτης καλεῖ τὸ μέν τι κρυπτόν, τὸ δὲ τι φανερόν·

κεκρύφθαι δὲ τὰ κρυπτὰ ἐν τοῖς φανεροῖς τοῦ πυρός, καὶ τὰ φανερὰ τοῦ πυρὸς ὑπὸ τῶν κρυπτῶν γεγονέναι. ἔστι δὲ τοῦτο ὅπερ Ἁριοστοτεής δυνάμει καὶ ἐνεργείᾳ καλεῖ ἢ Πλάτων νοητὸν καὶ [*](1 — S. 145, 5 zu diesem System des Simon vgl. Redlich, Archiv f. Gesch. der Philos. XXIII, 371. 537 — 6 vgl. Joh. 1, 13? — 9ff vgl. Clemens, Ecl. proph. 26, 1 S. 144, 10ff St. — 10 Deut. 4, 24 κύριος ó θεός σου πῦρ καταναλίσκον ἐστίν 9, 3 Exod. 24, 17 τὸ δὲ ἐῆος τῆς δόξης καρίου ὡσεὶ πῦρ φλέγον vgl. Orig, De principiis 1 1, 1. 2 S. 16, 19 ffk. — 11 f vgl. Heraklit bei Diele, Vorsokr. 3 172, 36 ff — 14f. 21 vgl. X 12, 1 — —19 vgl. V 9, 5) [*](1 ὕτως] τούτῳ? We. 2 τάχιον] μάταιον We., vgl. S. 135, 8 τάχιον Ε; ἀνθρώπῳ γενομένῳ ὄντως θεῷ (Christus) Miller 3f ἐπιχειρήσομεν Miller 8f μεταφράσσων Ρ, verb. ö. 9 μωυσέος Ρ (0 aus ω?) 10 zuerst φλέγων und καταναλίσχων Ρ 13 φλέγων (aber καταναλίσκων [so] Ρ) οὐδ’ αὐλὸν We. 14 συλλαγωγῶν Ρ 16 ἀπόφασις Miller 17 τῆς2 (nicht τοῦ) Ρ 24 τὴν > Μιller, vgl. H 25 Tl 2) > Η 27 ἀπὸ Hilg. S. 458 28 πλάττων P)

καὶ τὸ μὲν φανερὸν τοῦ πυρὸς πάντα ἔχει ἐν ὲαυτῷ οσα ἄν τις ἐπινοήσῃ ἢ καὶ λάθῃ παραλιπὼν τῶν όρατῶν· τὸ δὲ πρωτὸν πᾶν ὄ τι ἐννοήσει τις νοητὸν καὶ πεφευγὸς τὴν αἴσθησιν ἢ καὶ παραλείπει μὴ διανοηθές.

καθόλου δὲ ἔστιν ἕστιν πάντων τῶν ἄντων αἰσθητῶν τε καὶ νοητῶν, ὡν ἐκεῖνος κρυφίων καὶ φανερῶν προσαγορεύει, θησαυρὸς θησαυρὸς τὸ πῦρ τὸ ὑπερουράνιον, οἱονεὶ δένδρον μέγα ὡς <τὸ> δι' ὀνείρου βλεπόμενον τῷ Ναβουχοδονόσορ, ἐζ οὐ αὰρε τρέφεται.

καὶ τὸ μὲν φανερὸν εἶναι τοῦ πυρὸς νομίξει τὸ πρέμνον, τοὺς κλάλους, τὰ φύλλα, τὸν ἔξωθεν αὐτῷ περικείμενον φλοιόν· φηαί, φησί, ταῦτα τοῦ μεγάλου δένδρου ἀναφθέντα ὑπὸ τῆς παμφάγου τοῦ πυρὸς αφανίξεται φλογός.

ὁ δὲ καρπὸς τοῦ τοῦ δρου ἐὰν ἐξεικονισθῇ καὶ τὴν ὲαυτοῦ μορφὴν ἀπολάβῃ, εἰς άποθήκην τίθετεαι, οὐκ εἰς τὸ πῦρ. γἐγονε μὲν γἀρ, φησίν, ὀ καρπός, ἵνα εἰς τὴν ἀποθήκην τεθῇ, τὸ δὲ ἄχυρον, ἵάρ, παραδοθῇ τῷ πυρί. ὅπερ ἐστὶ πρέμνον, οὐκ αὐτοῦ χάριν ἀλλὰ τοῦ καρποῦ γεγενημένον.