Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Ἔστι γοῦν καὶ ἑτέρα τι; Περατική. ὧν πολλοῖς ἔτεσιν ἔλαθεν ἡ κατὰ Χριστοῦ δυσφημία· ὡν νῦν εἰς φανερὸν ἄγειν ἔδοξε τὰ ἀπόρρητα μυστήρια. οὗτοι φάσκουσι τὸν κόσμον εἶναι ἴνα, τριχῇ διῃρημένον.

ἔστι δὲ τῆς τριχῇ διαιρέσεως παρ’ αὐτοῖς τὸ μὲν ἓν μέρος οἷον μία τις ἀρχή. καθάπερ πηγὴ μεγάλη εἰς ἀπείρους τῷ λόγῳ τμηθῆναι τομὰς δυναμένη· ἡ δὲ πρώτη τομὴ καὶ προσεχεστέρα κατ αὐτούς ἐστι τριάς καὶ καλεῖται ἀγαθὸν τέλειον, μέγεθος πατρικόν. τὸ Τε δεύτερον τῆς τριάδος αὐτῶν μέρος οἱονεὶ δυνάμεων ἄπειρόν τι πλῆθος ἐξ αὐτῶν γεγενημένων· τὸ τρίτον ἰδικόν.

καὶ ἔστι τὸ μὲν πρῶτον ἀγέννητον, ὅπερ ἐστὶν ἀγαθόν· τὸ Τε δεύτερον ἀγαθὸν αὐτογενές· τὸ τρίτον γεννητόν· ὅθεν διαρρήδην λέγουσι τρεῖς θεούς, τρεῖς λόγους, τρεῖς νοῦς, τρεῖς ἀνθρώπους. ἑκάστῳ γὰρ μέρει τοῦ κόσμου, τῆς διαιρέσεως διακεκριμένης, διδόασι καὶ θεοὺς καὶ λόγους καὶ νοῖ·ς καὶ ἀνθρώπους καὶ τὰ λοιπά.

ἄνωθεν δὲ ἀπὸ τῆς ἀγεννηὕδρα] [*](6 derselbe Vergleich Iren. I 30 15 S. 241 H. — 13- S. 105, 23 vgl. X 10 — 26ff vgl. S. 78, 15ff) [*](1 δὲ] τε Harvey ilrenaeue I p. LXI); Lipsius, Gnosticismus in Ersch und Grubers R.E. LXXI 244 2 > Lipsius τὰ κρυπτά τε Miller 5f πολυσχεδὴς 6 ἀληθῶς ὡς <ἡ> ἱστορουμένη Cruice <τὰς> κεφαλὰς Miller 9 ἐν Ρ 10 τοῦ ὄφεως > Cruice Cruice 13 Titel περάται rot ὦν <ἐν> Περατική ücke Miller (vgl. X 10, + ἧς ἀρχηγοὶ γεγόνασιν Ἀδέμης κτλ. aus Η Bemaye 16 τῆς τριχῆς Ρ τὸ μὲν ἓν μέρος stand in der Vorlage vor Z. 18 καλεῖται, so ö., doch s. H, Theodoret, Haer. fab. I 17 und öller, Gesch. der Kosmologie S. 222 μέρος > in der Vorlage Bernays 18 προεχεστέρα doch s. H 19 ἐστὶν ἡ τριὰς Η ö. 21 ἐξ — γεγ. > Η αὐτῶν Ρ, verb. Bernays fvgL Ζ. 23) εἰδικόν Cruice 25 διακκεκριμένης Η ö.: διακεκρυμμένης Ρ (von blasser Tinte in διακε etwas Unlesbares hineingeschrieben), διακεκριμένους oder διακεκριμένως Miller 26f ἀγενησίας Ρ)

καὶ τοῦτο εἶναί φησι τὸ λεγόμενον· πᾶν τὸ πλήρωμα εὐδόκησε κατοικῆσαι ἐν αὐτῷ σωματικῶς, καὶ πᾶσά ἐστιν ἐν αὐτῷ ἡ θεότης‘ τῆς οὕτω διῃρημένης τριάδος. κατενηνέχθαι γάρ φησιν ἀπὸ τῶν ὑπερκειμένων κόσμων δύο, τοῦ τε ἀγεννήτου καὶ τοῦ αὐτογενοῦς, εἰς τοῦτον τὸν κόσμον, ἐν ᾦ ἐσμεν ἡμεῖς. παντοίων δυνάμεων σπέρματα.

τίς δέ ἐστιν ὁ τρόπος τῆς καταβάσεως αὐτῶν, ὕστερον ἐροῦμεν. κατεληλυθέναι οὖν φησι τὸν Χριστὸν ἄνωθεν ἀπὸ τῆς ἀγεννησίας, ἵνα διὰ τῆς καταβάσεως αὐτοῦ πάντα σωθῇ τὰ τριχῇ διῃρημένα. τὰ μὲν γάρ, φησίν, ἄνωθεν κατενηνεγμένα κάτω ἀνελεύσεται δι᾿ αὐτοῦ· τὰ δὲ ἐπιβουλεύσαντα τοῖς κατενηνεγμένοις ἄνωθεν ἀφίεται καὶ κολάσθέντα ἀπολέγεται. τοῦτό ἐστι. φησί, τὸ εἰρημένον· »οὐ γὰρ ἠλθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπους εἰς τὸν κόσμον, ἀπολέσαι τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι᾿ αὐτοῦ‘. κόσμον, φησί, καλεῖ τὰς δύο μοίρας τὰς ὑπερκειμένας, τήν τε ἀγέννητον καὶ τὴν αὐτογέννητον. ὅταν δὲ λέγῃ, φησίν, »ἵνα μὴ σὺν τῷ κόσμῳ κατακριθῶμεν‘ ἡ γραφή, τὴν τρίτην μοῖραν λέγει τοῦ κόσμου τοῦ ἰδικοῦ. τὴν μὲν γὰρ τρίτην δεῖ φθαρῆναι, ἣν καλεῖ κόσμον, τὰς δὲ δύο τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγῆναι τὰς ὑπερκειμένας.