Historia ecclesiastica (fragmenta ap. Photium)
Philostorgius
Philostorgius. Kirchengeschichte. Bidez, Josef, editor. Leipzig: Hinrich, 1913.
4. Ὅτι Ἀέτιος μὲν πρὸς τὴν Λυδίαν ἀφίκετο τὸν Κάνδιδον καὶ Ἀρριανὸν ταῖς ἐκκλησίαις ἐνιδρῦσαι· ὁ δὲ προειρημένος Θεοδόσιος, ἀνδρῶν ἐκείνων τὸν βίον ἔλεγχον τοῦ οἰκείου ὑπειδόμενος, δἰ ἔχθρας καθίσταται τῷ Ἀετίῳ, καίτοι γε μὴ ἀνασχόμενος πρὶν εἰς τὸν κατ’ κατ᾿ αὐτοῦ τόμον χειρογραφῆσαι. ἀλλὰ τῷ γε Φόβῳ δὲ καὶ οὑτος ἠν τῶν οὐχ ἑλομένων καταψηφίσασθαι Ἀετίου, φίλον δ᾿ αὐτὸν παλαιά τε συνήθεια ἐποίει καὶ τῆς ἐκθέσμου πολιτείας ἀπαράλλακτον), οὑτοι δὴ καὶ Αὐξιδιανὸν ἑταιρισάμενοι ἐπίσκοπος δ’ ἦν καὶ οὗτος ὥσπερ κἀκεῖνοι), κατὰ δὴ τοῦ Ἀετίου καὶ τῶν περὶ Κάνδιδον συσκευάζονται. καὶ δὴ καὶ ἑτέρους ἓξ τῶν ἐπισκόπων συναγειράμενοι καὶ συνέδριον καθίσαντες, κοινῇ ψήφῳ γράμμα τοῖς περὶ Εὐδόξιον καὶ Μάριν διαπέμπονται.
Τὸ δὲ γράμμα τήν τε χειροτονίαν Ἀετίῳ ἐπεκάλει ὡς παρὰ θεσμὸν γεγενημένην μάλιστά γε καὶ ὅτι μετὰ τὴν καθαίρεσιν τῆς διακονίας, τῶν καθελόντων αὐτὸν οὐ λυσαμένων τὴν ψῆφον, ὁ δὲ καθελκόμενος ἐκεῖθεν ὅμως καὶ πρὸς βαθμὸν ἀνεπήδησε μείζονα· καὶ μὴν καὶ τὰς περὶ Κάνδιδον χειροτονίας ἀπεδοκίμαζεν ὡς παρὰ τὴν κοινὴν νεωτερισθείσας γνώμην, ἀλλὰ γὰρ καὶ τὰς ἄλλας ὃς οἱ περὶ Ἀέτιον ἐτελέσαντο.
Δεξάμενος δὲ τὴν ἐπιστολὴν ἄσμενος ὁ Εὐδόξιος, τῶν μὲν οὓς Εὐνομίῳ ὀμώμοστο καὶ τῶν πρὸς Εὐζώïon γραμμάτων καὶ τῶν πολλῶν αὐτοῦ καὶ ποικίλων ὑποσχέσεων, τούτων οὐδὲν ἐπὶ ἐλάμβανεν· ἀντιγράφει δὲ πρὸς τοὺς περὶ Θεοδόσιον, αὐτοὺς εἰς τὴν πρᾶξιν, μᾶλλον δ’ ὑποτιθέμενος χωρεῖν κατὰ τῶν παρασχόντων ἢ τῶν δεξαμένων τὰς χειροτονίας.
5. Ὅτι ὁ βασιλεὺς Ἰωβιανὸς εἰς τὸν ἀρχαῖον κόσμον ἀποκαθίστησι
[*](15 ff s. ob. S. 84, 6 ff — 19 ff s. ob. S. 105 — 28–S. 107, 3 vgl. Theophan. 53, 33. Malalas 337, 3. Sozomen. VI 3, 4 ff. Theodoret H. E. IV 4. Rufin H. E. XI 1. Histor. acephala 12. Job. von Nikiou 81)[*](3 ὁ Ἀέτιος ed. | 7 τῷ Val. τό B | φόβω B Φοίβῳ Gotbofred., vgl. Epipban. Haer. 73, 26 PG 42, 453 B 5: Φοῖβος ἐπίσκοπος Πολυχαλάνδου τῆς Λυδίας, u. Socrat. II 40, 45: Φοῖβον | 14 μάρριν, zvreites ρ gestricben, B | 15 ὡς παρὰ Gotbofred. ὥσπερ B | 16 nach μάλιστά γε interpungiert B | 17 αὐτὸν > ed. | ὁ δὲ B in ὁ δεὸν (sic) falscb von Cod. Bern, interpretiert, wober ὅ θέον ob ὁ δὴ, oder ὅδε? s. Register ὁ δὲ | 19 »Κάνδιδον <καὶ Ἀρριανὸν> vgl. S. 107, 5 u. den Plural χειροτονίας. Loofs | παρὰ Bocbart περὶ B | 28 εἰς > ed.)τὰς ἐκκλησίας, πάσης αὐτὰς ἀπαλλάξας ἐπηρείας ὅσην αὐταῖς ὁ [*](Phot.) ἀποστάτης ἐπήνεγκεν. ἀνακαλεῖται δὲ καὶ οὕς ἐκεῖνος τῆς οὐ μεθιεμένους ἐφυγάδευσεν· τούτων καὶ Οὐαλεντινιανὸς ἠν, ἀπὸ Θηβῶν τῶν Αἰγυπτίων ἀνακομισόμενος.
6. Ὅτι, φησίν, οἱ περὶ Κάνδιδον καὶ Ἀρριανόν, προσγενεῖς ὄντες τῷ βασιλεῖ, πρὸς αὐτὸν ἐν Ἐδέσῃ παραγίνονται καὶ τῷ Ἀθανασίῳ ἐξοικειώσασθαι τὸν βασιλέα σπουδάζοντι ἐμποδὼν ἵστανται· πλὴν ὅ γε βασιλεύς, εἰς δίαιταν κοινὴν τὰ παρ’ ἑκατέρου μέρους λεγόμενα ἀναθέμενος, ῥοπὴν οὐδετέροις τέως παρέσχεν ἐπίδηλον.
7. Ὅτι Εὐδόξιος κατὰ Κανδίδου καὶ Ἀρριανοῦ πρὸς Εὐζώïον γράφει. ὁ δὲ ἠχθέσθη μέν, συμπαραλαβὼν δὲ καὶ Ἐλπίδιον ἀντιγράφει, μεμφόμενός τε τὴν συμβουλήν, ἀποσχέσθαι δὲ κἀκεῖνον μᾶλλον ἀντιπαραινῶν τῆς τοιαύτης γνώμης· ἐν ταὐτῷ δ᾿ ἠρέμα πως ἐπῃτιᾶτο τὴν μακρὰν ἀναβολὴν τῶν διομολογηθέντων ὑπὲρ Ἀετίου Εὐνομίῳ.
8. Ὅτι Ἰωβιανὸς ὁ βασιλεὺς πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἀπαίρων καὶ γεγονὼς ἐν Ἀγκύρᾳ θάτερον τῶν ἑαυτοῦ παίδων Οὐαρονιανόν, κομιδῇ νέον ὄντα, ἐπιφανέστατον ὃ παρὰ τὸν νωβελλίσιμον δύναται) ἀναγορεύει. ἐκεῖθεν δὲ σφοδροτάτου χειμῶνος ἐπικειμένου οὺν τῷ στρατῷ χωρεῖ ἐπὶ τὰ πρόσω. καὶ πολλοὶ
[*](3 f vgl. Sozomen. VI 6, 7 — 5 ff vgl. Socrat. III 25, 4 — 16–S. 108 Theophan. 54, 15. Malalas 337, 8. Sozomen. VI 6, 1. Socrat. III 26. Theodoret H. E. lY 5. Hieronym. Chronic, a. Abr. 2380. Ammian. Marcellin. XXV 10. Zosim. III 35)[*](* 16–S. 16—S. 108 7 Niceph. H. E. X 43 PG 146, 584)[*](1 ταῖς ἐκκλησίαις ed.; vgl. Artemii Passio § 66 [untnittelbar nach κομισάμενος ob. S. 103, 28]: καὶ βασιλεύσει ἕτερος äml. ὁ Ἰοβιανὸς) ἀντ’ αὐτοῦ, καὶ θεοφιλέστατος, καταθραύων καὶ κατασπῶν πάντα τὰ τῶν εἰδώλων σεβάσματα· ὁ δὲ λαὸς τοῦ θεοῦ εὐφρανθήσεται, καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι ἐλευθερωθήσονται τῆς εἰδωλομανίας, καὶ βαθεῖα εἰρήνη τὴν οἰκουμένην ἅπασαν καταλήψεσαι usw. | 19 νωβελίσιμον ed.)6a. Artemii Passio 70 [unmittelbar nach διεφθείρετο ob. S. Ἐλθόντι δὲ αὐτῷ (näml. τῷ Ἰοβιανῷ) ἐπὶ τῆς τῶν Ῥωμαίων τῶν Ἀνομοιητῶν αἱρέσει προσετέθη ἤγουν Εὐνομιανῶν.
8 a. [ebd. Folge] Φθάσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν Γαλατικὴν ἐπαρχίαν,
6a u. 8a fehlen in T Symeon | 32 ἐλθόντι δὲ αὐτῶ HSS, syntaktisch nicht zu redressieren; hier scheint der Bericht besonders ässig u. zu sein | 34 vgl. Malal.: κατέφθασε usw. | γαλακτικὴν P
[zu Ζ. 16—S. 108, 8] Vgl. Zonar. XlII 14, 10—12 γεγονὼς (näml. ὁ Ἰοβιανὸς) κἀκεῖθεν ἀπάρας καὶ σταθμὸν προελθὼν εἰς
μὲν κατὰ τὴν όδὸν διαφθείρονται, αὐτὸς δὲ μετὰ τοὺς ὑπολειφθέντας καταλαμβάνει τὰ Δαδάστανα. ἔν τινι δὲ καταλύσας σταθμῷ καὶ τροφῆς μετασχών, ἐν οἰκήματί τινι ἄρτι κεκονιαμένῳ κατακλίνεται πρὸς ὕπνον. πυρὸς δ’ ἀναφθέντος ὥστε ἀλέαν ἐγγενέσθαι τῷ οἰκήματι, νοτὶς μὲν τῶν νεοχρίστων τοίχων ἀνεδίδοτο· ἠρέμα δὲ διὰ τῶν ῥινῶν παραδυομένη καὶ τοὺς αναπνευστικους πορους επιφραττουσα καὶ ἀποπωιγουσα διαφθείρει τὸν βασιλέα, διανύσαντα ἐν τῇ βασιλείᾳ μῆνας ἐγγὺς δέκα.
Ἀλλ’ ὁ μὲν τούτου νεκρὸς εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἄγεται· ὁ δὲ στρατὸς κατὰ Νίκαιαν γεγονώς, ἡμερῶν διαγενομένων δώδεκα,
[*](9—S. S. 109, 7 vgl. Chronic. Paschal. a. 364. Malalas 337, 12. Theophan. 54, 21. Cedren. I 540, 23. Socrat. IV 1. Sozomen. VI 6, 2 u. 7. Zonar. XIII 14, ff. Synops. 57, 30. Ammian. Marcellin. XXVI 1 f . Zosim. HI 36)[*](1 μετὰ τῶν ὑπολειφθέντων Val., wohl richtig | 4,5 ἀλέαν usw.: vgl. ahn liehe Ausdrücke bei Sozomen. 1. 1. | 5 τῶ νεοχρίστω τοίχων (sie) B, corr. Gothofred.; ἐκ τῶν νεοχρίστων τοίχων Nie.)[*](Art.P.)αὐτόθι ἐν Δαδαστάνοις, ἔν τινι χωρίῳ οὕτω καλουμένῳ, ἄφνω κατα- στρέφει τὸν βίον.
Καὶ μένει ὁ λαὸς ἀβασίλευτος ἡμέρας τεσσαράκοντα, ἄχρις οὖ
19 τεσσαράκοντα HSS, δώδεκα Photius; vgl. Ammian. Marcell. XXVI 1,5: diebtis decem nuUus imperii tenuit gubemacula; viell. ist der ganze Passus ungefähr so her- zustellen: καὶ μένει ὁ λαὸς ἀβασίλευτος <ἡμέρας δώδεκα st. δέκα?> ἄχρις οὗ ἐλθόντες ἐν Νικαία Οὐαλεντινιανὸν ἀνηγόρευσαν τῇ πρὸ πέντε καλανδῶν μαρτίων. ὁ δὲ Οὐαλεντινιανὸς τὸν ἴδιον ἀδελφὸν ἀναγορεύει βασιλέα μετὰ τριάκοντα καὶ δύο ἡμέρας τῆς αὐτοῦ βασιλείας καὶ τεσσαράκοντα <καὶ . . ?> τῆς Ἰοβιανοῦ τελευτῆς; vgl. Chron. Pasch. S. 555, 18: καὶ ἐπήρθη Οὐαλεντινιανὸς Αὔγουστος ἐν Νικαίᾳ Βιθυνίας μηνὶ περιτίῳ πρὸ έ καλανδῶν μαρτίων. τούτῳ τῷ ἔτει ἐπήρθη Οὐάλης Αὔγουστος ὁ ἀδελφὸς Οὐαλεντινιανοῦ εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐν τῷ Ἑβδόμῳ ὑπὸ Οὐαλεντινιανοῦ Αὐγούστου μηνὶ δούστρῳ πρὸ δ' καλανδῶν ἀπριλίων [s. Chron. mm. I 240 ed. Mommsen]; vgl. auch Ammian. Marcell. XXVI 4, 3 u. Socrat. III 26 f
[*](Zouar.)Δαδάστανά τε καταλύσας αἰφνίδιον τετελεύτηκεν ὡς μὲν ἔνιοι συνεγράψαντο, ἀρτιφυεῖς μύκητας δηλητηρίους φαγών, ἦν γὰρ λιτὸς περὶ δίαιταν]· ὡς δ’ ἕτεροι, χειμῶνος ὄντος ἐν οἰκήματι κατέδραθε νέον ἐμπεπλασμένῳ κομίᾳ, καὶ διὰ τὸ του ψύχους πολὺ ἀνθάκων ἀναφθέντων ἐντὸς ἀτμὶς ἐκ τῆς κονίας πυρουμένης ἀνεδόθη πολλή, καὶ δι’ αὐτῆς ἀπεπνίγη κοιμώμενος.
Cedren. I 540, 17: φθάσας δὲ (näml. ὁ Ἰοβιανὸς) ἐν προαστείῳ Δαδαστανᾶ ἐκοιμήθη ἐν οἰκίσκῳ νεωστὶ κενονιαμένῳ· τῆς δὲ ἀσβέστου βαρὺν ἀτμὸν ἀναδιδούσης, aiqpvibiov ἐτελεύτησεν, dTToirviYei? ἀπὸ τῆς καύσεως.
τὸν Οὐαλεντινιανὸν ἀναγορεύει βασιλέα, Δαμιανοῦ μὲν τοῦ πατρικίου [*](Phot.) ἐκ Γαλατίας τὴν βουλὴν γράμμασιν εἰσηγησαμένου (ἐν αὐτῇ γὰρ διά τε γῆρας καὶ τὸ τοῦ χειμῶνος ὑπελέλειπτο μέγεθος), συνεφαψαμένου δὲ τῇ πράξει Σεκούνδου τε τοῦ ἐπάρχου καὶ Ἀρινθαίου τοῦ στρατηγοῦ καὶ Γλαΐφου τῶν δομεστίκων οὑτος ἡγεῖτο).
Τοῦ δὲ στρατοῦ κατ’ αὐτὴν τὴν ἀναγόρευσιν ἐπὶ τῆς ἀσπίδος ἐποχούμενον τὸν βασιλέα προσλαβεῖν κοινωνὸν εἰς τὴν βασιλείαν ἀξιοῦντος, τῇ χειρὶ μὲν σιγᾶν αὐτοὺς ἐπιτρέπει, ἀτρέμα δὲ καὶ βασιλικῷ τῷ φρονήματι ἔφη· »βασιλέα μὲν ἐμὲ ποιεῖν ἐξ ἰδιώτου ἡ ὑμετέρα ψῆφος τὸ κῦρος ἐπεῖχεν· ἐκεῖθεν δὲ τὸ πρακτέον σκοπεῖν καὶ διευθετεῖν οὐχὶ τῶν βασιλευομένων, τοῦ δὲ βασιλεύοντος ἡ κρίσις ὑπάρχει.«
Ἐπιβὰς δὲ τῇ Κωνσταντινουπόλει, κοινωνὸν μὲν τῆς βασιλείας τὸν ἀδελφὸν Οὐάλεντα ποιεῖται· συμπαραλαβὼν δ’ αὐτὸν μέχρι Σερμίου, ἐπὶ τὴν Ἑσπέραν ἀπαίρει. ἐν δὲ τῷ Σερμίῳ τὰ τῆς βασιλείας πρὸς αὐτὸν διανειμάμενος ὁπόσα εἰς κόσμον καὶ τὴν ἄλλην ἐτέλει θεραπείαν, τὸν μὲν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἀποπέμπει, τῆς Ἑῴας
[*](7—S. 110, 2 vgl. Sozomen. YI 6, 8 f. Theodoret H. E. IV 6, 2 f. cellin. XXVI 2 u. 4 f. Zonar. XIU 15, 3 u. 7. Theodos. Meliten. 69, 4. Cedren. I 541, 11. Leo Grammatic 96, 19 — 13—S 110, 2 vgl. Synops. 58, 16. Paschal. a. 364. Socrat. IV 1, 4. Zosim. lY 1, 2 u. IV 3)[*](* 1–11 Niceph. H. E. XI 1 PG 146, 588 B13)[*](4 ob τῆς πράξεως? | 5 γλαίφου B Δαγαλαΐφου verlangt Gothofred., s. Register | 6 αὐτὴν aus αὐτοῦ corr. B | 7 f s. ähnliche ücke bei Theod. | 10 vgl. Sozomen.: τὰ πρακτέα σκοπεῖν | 13/14 vgl. Theodoret: τὸν ἀδελφὸν . . . κοινωνὸν ποιεῖται τῆς βασιλείας | 17 ob τὴν ἑῴαν? vgl. unt. S. 110, 1 f; Zonar.: τὴν ἑῴαν μοῖραν αὐτῷ πιστεύσας υ. Synops.: πάντα τὰ τῆς Ἑῴας; s. auch Zosim. IV 3, 1 u. ob. S. 29 f)ἐλθόντες ἐν Νικαίᾳ Οὐαλεντινιανὸν ἀνηγόρευσαν. ὁ δὲ Οὐαλεντινιανὸς [*](Art. P.) τὸν ἴδιον ἀδελφὸν ἀναγορεύει βασιλέα τῇ πρὸ πέντε καλανδῶν μαρτίων, μετὰ τριάκοντα καὶ δύο ἡμέρας τῆς αὐτοῦ βασιλείας.
Οὐαλεντινιανῷ τοίνυν ἐντυχόντες οἱ ἐπίσκοποι τῆς καθαρᾶς καὶ ὀρθῆς πίστεως ᾐτήσαντο γενέσθαι σύνοδον. καὶ ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὅτι ἐμοὶ μὲν ἔδωκεν ὁ θεὸς ἄρχειν τῶν τοῦ κόσμου πραγμάτων, ὑμῖν δὲ τῶν ἐκκλησιῶν. ἐγὼ τοίνυν εἰς τοῦτο τὸ πρᾶγμα οὐδὲν ἔχω· ὅπου
[*](32–S. 110, 4 vgl. Sozomen. VI 7, 1 f [u. 21, 7]. Ambros. Epist. 21, 2 u.)[*](31 μαρτίω P | 32 nach τοίνυν + τῶ βασιλεῖ S | οἱ > S | 33 ὀρθῆς] ὀρθοδόξου S | σύνοδον ἁγίων πατέρων· ὁ δὲ ἀπεκρίθη αὐτοῖς λέγων ἅτι S 34 ὁ θεὸς ἔδωκεν ∾ RS | 35 ἐκκλησιῶν] ἁγίων ἐκκλησιῶν τοῦ θεοῦ S)μοῖραν ἐγχειρίσας ὅσης ὁ Κωνστάντιος ἐπῆρχεν· αὐτὸς δὲ τὰς λοιπὰς δύο τὰς κατὰ Δύσιν ἀποκληρωσάμενος τῆς Ἑσπέρας ἐβασίλευε πάσης.
[*](1 μοῖραν in μοίρασ corr. B)[*](Art.P.)οὐν δοκεῖ ὑμῖν συνελθόντες, τὴν σύνοδον ποιήσατε«. ταῦτα οὐν εἴρηκεν ἔτι ὀρθὸν ἔχων τὸ φρόνημα καὶ μήπω διαφθαρέν. συναχθέντες δὲ οἱ ἐπίσκοποι ἐν Λαμψάκῳ (πόλις δέ ἐστι τοῦ Ἑλλησπόντου) ἀνακεφαλαιοῦνται τὰ τῆς πίστεως ὀρθὰ δόγματα· καὶ παραθέντες τὴν πίοτιν Λουκιανοῦ τοῦ μάρτυρος, ἀνεθεμάτισαν τὸ ἀνόμοιον· καὶ ὑπογράψαντες τῇ πίστει τῇ προεκτεθείσῃ ὑπὸ τῶν ἁγίων πατέρων τῶν έν Νικαίᾳ, εἰς πάσας τὰς ἐκκλησίας διεπέμψαντο. οὐ μετ οὐ πολὺ δὲ ὑπαχθέντος τοῦ βασιλέως Οὐάλεντος τῇ αἱρέσει τοῦ ἀνομοίου, ἤρξαντο πάλιν οἱ ἐπίσκοποι ἐλαύνεσθαι καὶ ἐξορίζεσθαι, Εὐδοξίου σὺν Ἀετίῳ καὶ Εὐνομίῳ καὶ τῶν λοιπῶν αἱρετικῶν, τῶν τὸ ἀνόμοιον πρεσβευόντων, στρατηγούντων.
[*](5—14 vgl. Sozomen. VI 7, 3–7 [u. daraus Exe. Tripart. 55, 9. Polydeukes 388, 6. Libell. Synod. Mansi III 449 D]. Socrat. IV 4)[*](4 ff dieser entstellte Bericht bietet echt Philostorgianische, anderswo nicht zu findende Angaben; z. B. Ζ. 7 παραθέντες — 8 τοῦ μάρτυρος vgl. Sozom. VI 7, 5 τὴν ἐν Σελευκείᾳ — τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ ἐκκλησίας] mit dems. Sozom. VI 12, 4 u. 5, 9 combiniert; s. auch De Trinit. dial. III PG 28, 1204; Z. 9 ὑπογράφοντες — 10 ἐν Νικαίᾳ vgl. Socrat IV 12, 11 [= Sozom. VI 11, 2], 24 f u. 41 [u. dazu Loofs Eustatbius v. Seb. 59], vgl. auch ob. III 16 u. IV 9 | 5 εἴρηκεν > RSMV nach διαφθαρὲν + ἔφη R | 6 δὲ1] οὖν RS, beachtenswert; viell. Ζ. 4 ταῦτα (ohne οὖν εἴρηκεν) — 5 διαφθαρέν ünglich Randbemerkung, s. unt. Anm. Ζ. 11 | οἱ] οἱ ὀρθόδοξοι S | ἐλισπόντου PRS | 8 λουκιανῶ τῶ P | ἀναθεμάτισαν PRM | τὸ] μὲν τὸ RMV μὲν τὸν S | καὶ > RSMV | 9 τῇ πίστει > P | παρεκτεθείση P, ob eine Lücke: παρατεθείσῃ <. . . . .> προεκτεθείσῃ? der Hagiograph meinte jedenfalls eine Zustimmung zum Nikaenum zu berichten, s. ob. S. 109, 32 f | nach τῶν + τριακοσίων δέκα καὶ ὀκτὼ S | 10 nach Νικαία + συνελθόντων S | εἰς] καὶ εἰσ RSMV | nach τὰς + ἁγίασ τοῦ θεοῦ S | διεπέμψατο Μ | οὐ μετ’ — 14 στρατηγούντων > R | μετ’ — 11 ὑπαχθέντος] ὑπαχθέντοσ δὲ μετὰ ταῦτα S ὑπαχθέντοσ δὲ MV Οὐάλεντος > Ρ u. so viell. der Urtext, woher eine Verwechselung mit Valentinian, die eine ümliche Randbemerkung ob. Z. 4 f ührt hat? | — 14 στρατηγούντων fehlt in S | 13 f anders Philostorgius unt. IX 34 | 14 στρατηγούντων MV > P | nach στρατηγούντων + ταῦτα μὲν τοῦ τὰ πρὸσ τὸ θεῖον ληρήματα· καὶ τοιαῦτα αὐτοῦ, τὰ θεόλεστα (so MV, st. θεόλετα?) πτώματα. οὕτω δὲ καὶ οἱ τῆσ εὐσεβείασ ὑπέρμαχοι· παρὰ τῶν τότε ταῖσ ἐξορίαισ καθυπεβάλλοντο· οὓσ διορθώσοιτο κύριοσ ὁ ἀεὶ usw. MV)μετ’ οὐ πολὺ δὲ παῖδα Γρανιανὸν ἔτι μειράκιον ἐπιβιβάσας τῇ βασιλείᾳ Phot. εἰς τὸν ἑαυτοῦ συνήσκει τρόπον.
9. Ὅτι οὖτος Ὑπατίαν τὴν Θέωνος θυγατέρα παρὰ μὲν πατρὸς ἐξασκῆσαι λέγει τὰ μαθήματα· πολλῷ δὲ κρείττω γενέσθαι τοῦ διδασκάλου, καὶ μάλιστά γε περὶ τὴν ἀστροθεάμονα τέχνην, καὶ καθηγήσασθαι δὲ πολλῶν ἐν τοῖς μαθήμασιν. λέγει δ᾿ ὁ Θεοδοσίου τοῦ νέου βασιλεύοντος διασπασθῆναι τὸ γύναιον ὑπὸ τὸ ὁμοούσιον πρεσβευόντων.
10. Ὅτι κατὰ Οὐάλεντα καὶ Οὐαλεντινιανὸν ἱστορεῖ τὸν Φιλοστόργιον γενέσθαι, ὃς ἄριστος ἰατρῶν ὑπῆρχεν, καὶ παῖδας φῦσαι Φιλάγριόν τε καὶ Ποσειδώνιον. Μάσασθαι δὲ τὸν Ποσειδώνιον ἰατρικῇ διαπρέποντα. λέγειν δ᾿ αὐτὸν ὅμως οὐκ ὀρθῶς οὐχὶ ἐπιθέσει τοὺς ἀνθρώπους ἐκβακχεύεσθαι, ὑγρῶν δέ τινων κακοχυμίαν τὸ πάθος ἐργάζεσθαι. μηδὲ γὰρ εἶναι τὸ παράπαν ἰσχὺν ἀνθρώπων φύσιν ἐπηρεάζουσαν. εὐδοκιμεῖν δὲ καὶ Μάγνον έν Ἀλεξανδρείᾳ τὴν αὐτὴν τέχνην μεταχειριζόμενον.
11. Ὅτι καὶ ἄκων ὁ δυσσεβὴς Βασίλειόν τε τὸν μέγαν καὶ
[*](1 f vgl. Zonar. XIII 15, 8. Synops. 58, 18. Theophan. 55, 1. Chronic. Paschal. a. 367. Socrat. IV 11, 3. Sozomen. VI 10, 1 — 3–8 vgl. Hesychius bei Suidas s. v. Ὑπατία. Socrat. VII 15. Theophan. 82, 16. Anthol. Palat. IX 400. Malalas 359, 12 — 12 f vgl. Posidonius bei Aet. Amid. VI 12 — 15 f vgl. Eunap. Vit. Sophist. S. 497 f — 17 ff s Asmus, Byz. Zeitschr. IV 40 f — 17 ff vgl. Zonar. XIII 12, 22. Sozomen. V 18. Socrat. IV 26)[*](* 1 f Niceph. H. E. XI 1 PG 146, 588 D 5 — 3 f ebd. XIV 16)[*](3/4 ob παρὰ μὲν τῷ πατρὶ? (oder ἐξησκῆσθαι??) vgl. Suidas 1313,14: τὴν δὲ φύσιν γενναιοτέρα τοῦ πατρὸς οὖσα, οὐκ ἠρκέσθη τοῖς διὰ τῶν μαθημάτων παιδεύμασιν ὑπὸ τῷ πατρί, ἀλλὰ καὶ φιλοσοφίας ἥψατο τῆς ἄλλης usw.)? 9a. Suidas s. v. Ὑπατία 1313, 4: Αὕτη διεσπάσθη παρὰ τῶν Ἀλεξανδρέων καὶ τὸ σῶμα αὐτῆς ἐνυβρισθὲν καθ’ ὅλην τὴν πόλιν διεσπάρη. τοῦτο δὲ πέπονθε διὰ φθόνον καὶ τὴν ὑπερβάλλουσαν σοφίαν καὶ μάλιστα εἰς τὰ περὶ ἀστρονομίαν, ὡς μέν τινες, ὑπὸ Κυρίλλου.
11a. Suidas s. v. Ἀπολινάριος Λαοδικεύς 615, 13 [=Suid.; ähr Notiz wiederholt Suidas s. v. Βασίλειος 958,8 = Suidb., u. s. v. Γρηγόριος 1143, 11 = Suidg.; dasselbe wie Suidg. im Cod. Mosqu. 65 (s. Prolegomena) = Mosqu.]:
Τοῦ δέ γε Ἀπολιναρίου καὶ Φιλοστόργιος μνήμην τῇ κατ’ αὐτὸν ἱστορίᾳ καί φησιν·
Ἀπολινάριος γὰρ ἤκμαζε κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἐν τῇ
[*](35 Τοῦ — S. 112, 8 Καππαδοκίας so Suid.] Τοῦ δέ γε Βασιλείου καὶ Φιλοστόργιος μνήμην πεποίηται ἐν τῇ κατ’ αὐτὸν ἱστορίᾳ γράφων οὕτω· Βασίλειος γὰρ)τὸν θεολόγον Γρηγόριον ἐπὶ σοφίᾳ θαυμάζει. Ναδιανδὸν δὲ τὴν Ναζιανζὸν ἐξονομάζει. τὸν μέντοι γε Λαοδικείας Ἀπολινάριον, ὅσα γε τὰ εἰς τὴν ἱερὰν μάθησιν ἑκατέρου προτάττει. φησὶ δὲ ὡς
[*](1 τὴν] καὶ ed. | 2 Ἀπολλινάριον ed., u. so immer | 3 τὰ > ed. | προτάττει 5 corr. Bc aus πράττει B)[*](Suid.)Λαοδαμείᾳ τῆς Συρίας, καὶ Βασίλειος ἐν Καισαρείᾳ τῆς Καππαδοκίας, καὶ Γρηγόριος έν τῇ Ναδιανδῷ· σταθμὸς δὲ οὑτος ὁ τόπος ἐστὶ τῆς αὐτῆς Καππαδοκίας. τρεῖς δὴ οὑτοι ἄνδρες τότε τοῦ ὁμοουσίου προὐμάχουν κατὰ τοῦ ἑτεροουσίου, μακρῷ πάντας παρενεγκόντες τοὺς Πρότερον καὶ ὕστερον ἄχρις ἐμοῦ τῆς αὐτῆς αἱρέσεως προστάντας, ὡς παῖδα παρ’ αὐτοὺς κριθῆναι τὸν Ἀθανάσιον. τῆς τε γὰρ ἔξωθεν καλουμένης παιδεύσεως ἐπὶ πλεῖστον οὑτοι προεληλύθεισαν καὶ τῶν 1 ἰερῶν γραφῶν, ὁπόσα εἰς ἀνάγνωσιν καὶ τὴν πρόχειρον μνήμην ἐτέλει, πολλὴν εἶχον τὴν ἐμπειρίαν, καὶ μάλιστά γε αὐτῶν ὁ Ἀπολινάριος· οὖτος γὰρ δὴ καὶ τῆς Ἑβραΐδος διαλέκτου ἐπαΐειν οἶός τε ἠν. καὶ
[*](ἤκμαζε κατ' ἐκείνους τοὺς χρόνους ἐν Καισαρείᾳ τῆς Καππαδοκίας καὶ Γρηγόριος ἐν τῇ Ναδιανδῷ (so vor Corr. A ναζιανζῶ [ναζιανζῶν Β] die übr. HSS u. nach Corr. Α)· σταθμὸς δὲ οὗτος ὁ τόπος Καππαδοκίας· καὶ Ἀπολινάριος ἐν τῇ Λαοδικείᾳ τῆς Συρίας Suidb. Τοῦ δὲ Γρηγορίου τούτου καὶ φιλοστόργοις ὁ Ἀρειανὸς ἐν τῇ κατ’ αὐτὸν ἱστορίᾳ μνήμην πεποίηται (μν. πεπ.] μέμνηται Mosqn.) καί φησι· Γρηγόριος γὰρ (γὰρ > Mosqu.) ἤκμαζε κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἐν τῇ Ναδιανδῷ (so Mosqu. Ναζιανζῷ Suidg.)· σταθμὸς δὲ οὖτος ὁ τόπος Καππαδοκίας (σταθμὸς — Καππαδοκίας> Mosqu. u. Suidg. Cod. V)· καὶ Βασίλειος ἐν Καισαρείᾳ τῆς Καπ- παδοκίας καὶ Ἀπολινάριος ἐν τῇ Λαοδαμείᾳ τῆς Συρίας Suidg. u. Mosqu. | 7 Ναδιανδῷ schreibe ich wie Mosqu. u. Suidb. Cod. A vor Corr. (s. ob. Ζ. 17 u. 21 f) ναζιανζῶ Said. HSS | σταθμὸς—8 Καππαδοκίας > Tu (aber TU haben diese Wörter hei Suidb.) | τότε > Mosqu. | 11 αὐτοὺσ Mosqu. αὐτοῖς Suid. u. Suidbg. | 12 προεληλύθεσαν Suidb. | 14 Ἀπολινάριος — 15 οἶός τε ἦν] Βασίλειος Suidb. Γρηγόριος Suidg. u. Mosqu.; vgl. ob. Ζ. 2 f)11 b. Nicetas Thesaur. V 38 P G 139, 1395 D [griechisch Mai, Spicileg. Rom. IV 424]: Ἀλλὰ καὶ ὁ δυσσεβὴς φιλοστόργοις ἐν τῷ όγδόῳ τῆς ἱστορίας λόγῳ τὸν δυσσεβέστατον τοῦτον Εὐνόμιον ἐπαινῶν φησιν
[*](31 f vgl. Photii Bibliotheca Cod. 137 S. 97b 2f)[*](31 καὶ > L)Βασίλειος μὲν Ἀπολιναρίου λαμπρότερος ἦν. τῷ δὲ Γρηγορίῳ καὶ [*](Phot.) παρ᾿ ἀμφοτέροις ἐξεταζομένῳ μείζω βάσιν εἰς συγγραφὰς ὁ λόγος· καὶ ἦν εἰπεῖν Ἀπολιναρίου μὲν ἁδρότερος, βασιλείου δὲ σταθερώτερος.
[*](1 u. unt. S. 114, 33 vgl. Photii Bibliotheca Cod. 137 S. 97 b 5 f)[*](2 ἀμφοτέροις B, aber s. unt. Ζ. 10 u. 31 | μείζων B, corr. Bochart)μὴν καὶ συγγράφειν ἕκαστος αὐτῶν ἐς τὸν ἑαυτοῦ τρόπον ἠν ἱκανώτατος. Suid. τῷ μέν γε Ἀπολιναρίῳ τὸ ὑπομνηματικὸν εἶδος ἄριστα εἶχε, Βασίλειος δὲ πανηγυρίσαι λαμπρότατος ἦν. τῷ δέ γε Γρηγορίῳ καὶ παρ’ ἀμφοτέρους ἐξεταζομένῳ μείζω βάσιν εἰς εἶχεν ὁ λόγος· καὶ ἦν εἰπεῖν Ἀπολιναρίου μὲν Βασιλείου δὲ σταθερώτερος. τοσαύτης δὲ αὐτοῖς ἐν τῷ λέγειν γράφειν δυνάμεως οὔσης, καὶ τὸ ἠθος οὐδὲν ἡττον οἱ ἄνδρες παρείχοντο πρὸς τὴν τῶν πολλῶν θέαν ἐπαγωγότατον· ὥστε καὶ οἶς ὡρῶντο καὶ οἶς ἔλεγον καὶ ὁπόσα γράφοντες διεδίδοσαν, διὰ πάντων ᾕρουν εἰς τὴν ἑαυτῶν κοινωνίαν τοὺς καθ᾿ ὁτιοῦν αὐτῶν ἁλίσκεσθαι δυναμένους.
Τοσαῦτα περὶ αὐτῶν ὡς ἐν παραδρομῇ Φιλοστόργιος ὁ Ἀρειανὸς εγραψεν.
[*](8 τοῦ — ἀπολιναρίου Mosqu. | Ἀπολιναρίῳ — 9 ἦν] Βασιλείῳ τὸ εἶδος τοῦ λόγου μακρῷ (+ τινι TU) ἄριστα εἶχεν· ἦν γὰρ πανηγυρίσαι λαμπρότατος· ὁ δέ γε Ἀπολινάριος ἐν τῷ ὐπομνηματικῷ εἴδει τῆς λέξεως καὶ αὐτὸς ἄριστα εἶχε Suidb. | 10 ἀμφοτέρουσ Mosqu. u. Suid. Cod. S ἀμφότερα Suidb. Codd. BE ἀμφοτέροισ die übr. HSS überall | 11 καὶ ἦν — 17 ἐνισταμένους > Suidb. | 12/13 καὶ γράφειν u. 13 οἱ ἄνδρες > Μοsqu. | 14 ἐπαγωγόν Mosqu. | 15 — 17 δυναμένους] πάντασ εἰσ τὴν αὑτῶν ᾕρουν κοινωνίαν Mosqu. | 16 αὐτῶν näml. «qualibet istarum «] ob αὐτοῖς? Loofs | 18 ὡς ἐν παραδρομῇ] ὁ Mosqu. | ὁ Ἀρειανὸς] καὶ ταῦτα Ἀρειανὸς ὢν Suidg. u. Mosqu. | 19 ἔγραψεν > Mosqu.)ὡς ὁ Ἀπολινάριος τὸ ὑπομνηματικὸν εἶδος τῆς λέξεως ἄριστα εἶχε, Nicet. Βασίλειος δὲ πανηγυρίσαι μόνον λαμπρότατος ἦν. τῷ δὲ Γρηγορίῳ ἑκάτερα παρ᾿ ἀμφοτέρους ἐξεταζομένῳ μείζω βάσι εἰς εἶχεν ὁ λόγος· καὶ ἦν εἰπεῖν Ἀπολιναρίου μὲν ἁδρότερος, δὲ σταθηρότερος.
11c. Psellus Λόγος πρὸς Πόθον 6 ed. A. Papadopoulos-Kerameus, Journal du Ministere Russe de l'Instr. Publ., Janvier 1910, Partie class. S. 8: Κἂν Φιλοστόργιος δέ τις ἐν τοῖς κρείττοσι τοῦτον (näml. Gregor v. Nazianz) ἠρίθμησε, μείζονα τῶν ἄλλων τὴν βάσι αὐτῷ τῶν λόγων φάμενος, οὐ πάνυ τῇ μαρτυρίᾳ γέγηθα.
12. Ὅτι οὐ μόνον τὸν μέγαν Βασίλειον, ἀλλὰ καὶ τὸν Ἀπολινάριον λέγει πρὸς τὴν ἀπολογίαν Εὐνομίου ἀντιγράψαι. εἶτα πάλιν Εὐνομίου ἐν πέντε λόγοις συμπλακέντος Βασιλείῳ, ἐντυχεῖν ἐκεῖνον τῷ πρώτω̣ καὶ βαρυθυμήσαντα λιπεῖν τὸν βίον· οὕτως αὐτῶ̣ τὸ ψεῦδος ἐπὶ πολλῷ τῆς ἀληθείας τετίμηται.
13. Ὅτι τῶν εἰρημένων ἁγίων ἀνδρῶν, Βασιλείου καὶ Γρηγορίου,
[*](1 f Basil. C. Eunom. PG 29, 497 ff. Hieronym. De viris illustr. 120 — 2 Eunom. Liber apologet. PG 30, —868. Vgl. Photii Bibliotheca Cod. 137. Gregor. Nyss. C. Eunom. 1 PG 45, 268 B 9 u. 269 B 7 — 2 ff vgl. (iregor. Nyss. Epist. ad Petr. Sebast. u. C. Eunom. I PG 45, 237, 249 u. 268 B. Photii Bibliotheca Cod. 138)[*](2/3 εὐνόμιον — συμπλακέντα B, corr. Val. | 3 ἐκεῖνοσ B, corr. Gothofred. 4 αὐτῷ äml. ασιλείῳ? s. Prolegomena u. Eunom. bei Greg. Nyss. C. Eun. I PG 45, 272 Dl. 280 A 4. 281 D 2 u. vgl. ob. S. 46, 18 f | 4/5 ob ἐπὶ πλεῖον? oder ἐπὶ πολὺ — x003E; vgl. unt. 8. 115, 7 u. ob. S. 6, 9)12a. Nicetas Thesaur. ebd., Folge des Citats aus Philostorgius [unmittelbar nach σταθηρότερος ob. S. 113, 33]: Ὁ μὲν οὖν Ἀπολινάριος καὶ ὁ Βασίλειος κατὰ τῆς ἀπολογίας ἡς Εὐνόμιος ἐξήνεγκεν ἐγραψάτην· τοῦ δὲ Γρηγορίου (καὶ τοῦτό τις εἰς συνέσεως ἀπόδειξιν οὐχ ἥκιστα λάβοι) διαγνόντος ὁπόσον αὐτῷ πρὸς ἐκεῖνον ἠν τὸ τῆς δυνάμεως μέσον καὶ τὴν ἡσυχίαν ἀσπασαμένου, μόνον δέ τινα τῶν Εὐνομίου κεφαλαίων ἐν τῷ Περὶ υἱοῦ λόγῳ ἀνατρέψαντος ὡς ἐν εἴδει τῆς πρὸς Ἀνομοίους ἀντιρρήσεως, ὁ δὲ Εὐνόμιος Ἀπολινάριον μὲν οὐδὲ ἀντιρρήσεως ἠξίωσε (καὶ γὰρ τῷ ὄντι πλαδαρὸς εἰς ταῦτα ἀπήντησε καὶ ἀουστρεφής), Βασιλείῳ δὲ ἀντεῖπεν ἐν πέντε λόγοις. ὦν τοὺς δύο τοὺς προεκδοθέντας δεξάμενος Βασίλειος ὑπὸ τῆς δυσθυμίας τὸν βίου ἀπέλιπε. κα περὶ μὲν Εὐνομίου τοσαῦτα.
[*](21 Gregor. Nazianz. Orat. XXIX f PG 36, 73 u. 104)[*](22 δὲ s. Register | 25 τῆσ V > LP)12 b Photii Bibliotheca Cod. 40, ob. S. 3, 5 ff: ὑτος δὲ ὁ φιλοστόργιος, καίτοι κατὰ τῶν ὀρθοδόξων λυσσῶν, Γρηγορίου μὲν τοῦ θεολόγου καθάψασθαι οὐκ ἐτόλμησεν, ἀλλὰ καὶ τὴν παιδείαν καὶ ἄκων συνομολογεῖ. Βασιλείου δὲ τοῦ μεγάλου ἐπεχείρησεν ὑφᾶναι μῶμον, δι’ οὖ λαμπρότερον ἔδειξεν. τὴν μὲν γὰρ ἰσχὺν καὶ τὸ κάλλος τῆς ἐν ταῖς πανηγύρεσιν ὁμιλίας ὑπ' αὐτῆς τῆς τῶν πραγμάτων ἐναργείας ἐβιάσθη συμφθέγξασθαι, θρασὺν δὲ αὐτὸν ὸ δείλαιος άποκαλεῖ καὶ ἀντιλογικῶν λόγων ἄπειρον, ὅτι, φησίν, άπετόλμησεν Εὐνομίου ταῖς συγγραφαῖς ἀντιτάξασθαι.
[*](31 f vgl. ob. S. 112, 11 ff f 33 ff vgl. ob. S. 113 | 35 θρασὺν wie Eunom. bei Gregor. Nyss. C. Eunom. 1 PG 45, 272 D 2; zu Ζ. 35 f vgl. auch ebd. 280 A)περιφανῶς καὶ ἀναίδην καταψεύδεται· μὴ γὰρ λέγειν αὐτοὺς ἄνθρωτον [*](Phot.) γεγενῆσθαι τὸν υἱόν, ἀλλ’ ἐνοικῆσαι ἀνθρώπῳ, καὶ ταύτῃ διαζυγῆναι τὸν Ἀπολινάριον τῆς μοίρας αὐτῶν. αἰτιᾶται δὲ κἀκεῖνον, οὐκ ἐφ’ οἶς τοῖς εὐοεβἐσι παρέσχεν αἰτίαν, ἀλλ’ εἰς ἑτέραν αὐτὸν κατασύρειν εἰσάγει σπουδήν. λέγει δὲ μετὰ τῶν ἄλλων ὅτι καὶ τὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν ἀπεκήρυξεν.
14. Ὅτι, φησίν, Ἀπολινάριος κατὰ Πορφυρίου γράψας ἐπὶ πολὺ κρατεῖ τῶν ἠγωνισμένων Εὐσεβίῳ κατ' αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῶν Μεθοδίου κατὰ τῆς αὐτῆς ὐποθέσεως σπουδασμάτων.
15. Λέγει δ' οὖν, οὐκ οἶδ' ὅθεν λαβών, τὸν Ἀπολινάριον ἐπίσκοπον εἶναι, καὶ τὸν Νουᾶτον ἐκ φυλῆς ὁρμᾶσθαι τῶν φρυγῶν.
16. Ὅτι Οὐαλεντινιανὸν καὶ Οὐάλεντα τὴν Κίβαλιν λαχεῖν ἀναγράφει πατρίδα.
17. Ὅτι τῶν τὸ ὁμοούσιον δοξαζόντων φεόδωρος μέν, φησίν, ἐκδηλότατος ἐγεγόνει, τῆς ἐν Θρᾴκῃ ἐφορεύων Ἡρακλείας, καὶ Γεώργιος δέ, Ἀλεξανδρεὺς μὲν τὸ γένος καὶ τῶν ἐκ φ·ιλοσοφίας ὁρμωμένων. τῆς δὲ κατὰ Συρίαν Λαοδικείας ἐπιστατῶν. δεύτεροι μετ αὐτοὺς τῷ χρόνω̣ Εὐστάθιος γηραιὸς ἀνὴρ καὶ τῷ πλήθει αἰδοῖός τε καὶ πιθανός, καὶ δὴ καὶ Βασίλειος, ἀλλὰ γὰρ καὶ Μακεδόνιος ὁ Κωνσταντινουπόλεως καὶ ὁ Κυζίκου ἐπίσκοπος Ἐλεύσιος· μεθ' ὡν Μαραθώνιος καὶ Μαξιμῖνος, τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐκκλησίας πρεσβύτεροι.
18. Ὅτι παραβάλλων τὸν Εὐνόμιον Ἀετίῳ, εἰς μὲν ἰσχὺν ἀποδείζεων καὶ ἑτοιμότητα τῶν πρὸς ἕκαστα ἀπαιτήσεων προτάττει Ἀέτιον, ἀτεχνῶς γάρ φησιν ἐπὶ τῆς γλώττης ἄκρας αὐτοῦ ἅπαντα δοκεῖν ἀθρόα κεῖσθαι· σαφηνείᾳ δὲ διδασκαλίας καὶ συμμετρίᾳ καὶ τῷ πρὸς τοὺς μαθησομένους μάλιστα ἁρμοδιωτάτῳ τὸν Εὐνόμιον.
[*](7–9 s. Lietzmann, Apollinaris v. Laod. I S. 265 ff — 10 f vgl. Hieronym. viris illustr. 104. Rufin H. E. XI 20. Athanas. Tom. ad Antioch. 9. Nemes. De nat. homin. 1. Byz. Zeitschr. IX 17, 27. Lietzmann, Apollinaris v. Laod. I S. 3 u. 277, 25 — 13 f vgl. Socrat. IV 1, 2. Zosim. III 36, 2. Ammian. Marcellin. XXX 7, 2. Liban. Orat. ΧΧ 25 — 19f vgl. Sozomen. III 14, 36 — 21 f vgl. Suidas s.v. Ἐλεύσιος — 23 ff vgl. ob. S. 68, 22 ff)[*](1 λέγειν Val. λέγει B | 5 μετὰ τῶν ἄλλων usw. s. Prolegomena | καὶ > ed. | 8 κρατεῖ Migne κρατεῖν B | 11 οὐᾶτον B, corr. Gothofred. | 24 προτάττει corr. Bc aus πράττει B)