Historia ecclesiastica (fragmenta ap. Photium)

1. . . . ἄρκτων καὶ λεόντων χρήσασθαι, αὐτοῦ τε τοῦ ζῆν καὶ τῆς ἀρχῆς καὶ τῶν ἐπὶ τοῖς θηρίοις ἄθλων, ε εἰκοστὸν ἀπὸ γενέσεως διανύων ἀπεφθάφη. ἡν δὲ καὶ τὸν θυμὸν ἀκράτωρ, ὅ καὶ μάλιστα τοῦ ζῆν αὐτὸν ἐξεδίσκευσεν. διαλεγόμενος γάρ ποτε κατὰ τὸ παλάτιον τῷ Ἀρβαγάστῃ, ἐπείπερ αὐτὸν οἱ λόγοι πρὸς ὀργὴν ἀνέσειον, ξίφος ὤρμησε κατὰ τοῦ στρατηγοῦ σπάσασθαι· κωλυθεὶς δέ (ὁ ε γὰρ δορυφόρος ἐπέσχεν, τὸ ξίφος ἕπεβάλλετο), ε ἐπεβάλλετο), κατὰ τὸ παρὸν λόγοις μὲν ἐπειρᾶτο ὑπονοίας τὸν Ἀρβαγάστην ἀπάγειν. ὁ δὲ διὰ τῶν λόγων τὴν ὑπόνοιαν αὐτοῦ μᾶλλον εὑρεν εἰς ἀκρίβειαν μεθισταμένην γνώσεως. καὶ γὰρ ἐπερωτήσαντι τῆς τοσαύτης ὁρμῆς τὴν αἰτίαν ἑαυτὸν διαχρήσασθαι Οὐαλεντινιανὸς ὐπεκρίνατο, ὑπεκρίνατο, δίότι βασιλεύων οὐδὲν ὦν ἂν βούλοιτο πράττει. ὁ δὲ ε Ἀρβαγάστης, οὐδὲν πλέον τότε ὕστερον ἐν Βιέννῃ τῆς Γαλλίας ἠριστηκότα τὸν βασιλέα καὶ μεσούσης ἡμέρας κατὰ τὰ ἔρημα τῶν βασιλείων † ἐπὶ τὸν ποταμὸν τὸ χεῖλος [*](2 f vgl. Ambros. De obitu Valentiniani 15 — 3 f u. 12—S. e 133, 8 vgl. Histor. VII 85, 10. Job. Antioch. Fragm. 187. Zosim. IV 53 f. Rutin H. E. XI 31. Sozomen. VII 22, 1 f. Socrat. V 25, 5. Epipban. De mensuris et poiider. 20 Ende. Hieronym. Epist. 60, 15. Gregor. Tur. Hist. Franc. II 9 S. 74, 17) [*](* — S. 133, 8 Nicepb. H. E. XII 38 PG 146, 877 C u. 880 A 12) [*](1 <Ἐκ ε τῆς ἐνδεκάτης ἱστορίας> ε Val. | 2 ἀρκτῶν (sic) beginnt f. der Lücke e B, ἄρκτων Migne | 4 ἀπεφθάρη äml. ὁ Οὐαλεντινιανός, s. unt. Ζ. I 5 έηεδλθσξετεν ed. | 6 τοῦ > s ed. | 9 ὑπονοίασ aus ἐπινοίασ corr. B 12 ἀπεκρίνατο Nie. u. Val., nicht ötig | βασιλεύων usw. vgl. Sozomen. VII 22, 2 | 15 ἐπὶ τὸν ποταμὸν τὸ χεῖλοσ, vor ἐπὶ interpungiert, B περὶ τὸ τοῦ ποταμοῦ χεῖλος Nic., vielmehr ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τὸ χεῖλος st. ἐπὶ τὸ τοῦ ποταμοῦ χεῖλος. Den Text sucht Val. zu retten: »labra in fluvium mergentem, sc. ad bullas in aqua excitandas . . . una cum iis (= <σὺν> ε οἶς) quibuscum modi ludicris vacare consueverat«; e aber <σὺν> ε οἶς unrichtig, vgl. unt. S. 133, 3 f; οἱς ist Neuti-um, u. vgl. χείλους ob. S. 38, 16)

Ταῦτα λέγων ὁ δυσσεβὴς περὶ τοῦ εὐσεβεστάτου Θεοδοσίου, οὐκ αἰσχύνεται κωμῳδεῖν αὐτὸν ἐπ’ ἀκρασίᾳ βίου καὶ τρυφῆς ἀμετρίᾳ, δι’ ἣν αὐτὸν ἁλῶναι γράφει καὶ τῷ τοῦ ὑδέρου νοσήματι.

3. Ὅτι Ἀρκαδίῳ μὲν ἐπ’ Ἀνατολῆς Ῥουφῖνος παρεδυνάστευεν, κατὰ δὲ τὴν Δύσιν τῷ Ὀνωρίῳ τὴν αὐτὴν ὁ Στελίχων τάξιν διέσωξεν. ἐκάτερος γὰρ αὐτῶν ἐκατέρῳ τῶν Θεοδοσίου παίδων τὸ τῆς βασιλείας σχῆμα καὶ τὸ νέμειν νέμειν οὐ παραιτούμενος, τὸ κράτος τῆς ἀρχῆς διὰ χειρὸς καὶ γλώσσης εἰχεν, έν ὑπάρχου προσηγορίᾳ βασιλεύων τοῦ βασιλεύοντος. οὐδέτερος δ’ αὐτῶν οἶς ὑπῆρχεν τῶν βασιλέων ἔστεργεν· ὁ μὲν γὰρ Ῥουφῖνος καὶ τὸ τῆς βασιλείας ἄνομα εἰς ἐαυτὸν μεθέλκειν ἐτέχναζεν, ὁ Στελίχων δὲ τῷ ἑαυτοῦ παιδὶ Εὐχερίῳ περιάπτειν περιάπτειν ἠγωνίζετο. ἀλλὰ τὸν μὲν Ῥουφῖνον ὁ ἀπὸ Ῥώμης ἀνακομισθεὶς στρατός, οἵ τῷ Θεοδοσίῳ κατὰ τοῦ τυράννου συνεστρατεύσαντο, ἐν τῷ λεγομένῳ τριβουναλίῳ πρὸς αὐτοῖς τοῖς τοῦ βασιλέως ποσὶ ταῖς μαχαίραις κατεκόψατο τοῦτο τοῦτο μὲν ἔχοντες ἐντολὰς παρὰ Στελίχωνος ἐξεργάσασθαι, τοῦτο δὲ καὶ διότι μυκτηρίζων αὐτοὺς ἐπεφώρατο. καὶ κατ’ ἐκείνην ἀπερράγη τὴν ἡμέραν τῆς ζωῆς καθ’ ἣν οἱ στρατολόγοι μονονουχὶ τὴν ἀλουργίδα αὐτῷ περιεβάλοντο.

Εὐμήκης δέ, φησίν, ὁ Ῥουφῖνος ἦν καὶ ἀνδρώδης· καὶ τὴν σύνεσιν αἵ τε τῶν ὀφθαλμῶν κινήσεις ἐδήλουν καὶ τῶν λόγων ἡ ἑτοιμότης. ὁ δὲ Ἀρκάδιος βραχὺς τῷ μεγέθει καὶ λεπτὸς τὴν ἔξιν καὶ ἀδρανὴς [*](7 vgl. Zosim. IV 27 f 33 u. 50. Eunap. Fragm. 48 f — 9—17 ρ vgl. Zosim. Y Eunap. Fragm. 62 f. Joh. Antioch. Fragm. 188. Oros. Histor. VII 37, 1 u. 38, 1 — 16 f s. unt. S. 141, 8 — 17— e 21 vgl. Zosim. V 4 u. 7. Joh. Antioch. Fragm. Socrat. VI 1, 4 ff. Sozomen. VIII 1, 2 f. Claudian. In Rufin. II 293 ff — 18 f vgl. Chronic. Paschal. a. 395 — 24 vgl. Eunap. Fragm. 63 Anfang — 26f vgl. Cetlren. I 574, 7) [*](9— e S. 135, 21 Niceph. H. E. XIIl 1 PG 146, 921 C 4) [*](2 βασιλέοιν Nie. Ι 4 κλίνησ, ι übergeschrieben u. ν durch Corr., B κλίνης Nie. | 6 περὶ Val. π(αρὰ) B | 7 vgl. Zosim. IV 33, 1: τὴν τῆς τρυφῆς ἀμετρίαν | 9 Ῥουφῖνος Νic. ῥουφίνω B | 11 ἐκάτερος . . . αὐτῶν vgl. Joh. Αntioch. tioch. | 12 τὸ ὄνομα vgl. Eunap. Fr. 62 u. Zosim. V 1, 1 Ι 14 ob <παρὰ> ε βασιλέων? vgl. unt. 8. 135, 17 f, Ι 22 στρατολόγοι B Nie. ἀστρολόγοι Val.; nichts zu ändern; vgl. Claudian. 1. 1. 311 ff | 23 π(αρα)εβάλοντο B, corr. Μ)

Τὴν μέντοι κεφαλὴν Ῥουφίνου τεμόντες τῷ στόματι λίθον ἐνέθεσαν, ἐπὶ καμάκου δ’ ἀναρτήσαντες πανταχοῦ περιέθεον. καὶ τὴν δεξιὰν ὡσαύτως τεμόντες ἐν τοῖς ἐργαστηρίοις τῆς πόλεως περιῆγον »δότε τῶ ἀπλήστῳ« λέγοντες. καὶ πολὺ χρυσίον ἡ αἴτησις ἠρανίσατο· οἶα γὰρ ἐπὶ λαταθυμίῳ θεάματι προθύμως τὸ χρυσίον οἱ ὁρῶντες ἀντεδίοσαν.

Ἀλλ’ ὁ μὲν Ῥουφίνου τῆς βασιλείας ἔρως εἰς τοῦτο περιέκοψεν. καὶ τὸν Στελίχωνα δέ, ὡς οὑτος λέγει, ἐπιβουλὴν κατὰ τοῦ Ὀνωρίου συστησάμενον αὐτόν τε καὶ τοὺς συστασιώτας ὁ τὸ σύνθημα παρὰ τοῦ βασιλέως δεξάμενος στερατὸς ἀποσφάττουσιν.

4. Ὅτι Εὐτρόπιος, φησί, μετὰ Ῥουφῖνον ἐκ δούλων εὐνοῦχος εἰς τὰ βασίλεια παραδὼς καὶ τὴν τοῦ πραιποσίτου τιμὴν ἀναβάς, τοῖς παροῦσιν οὐκ ἠγάπησεν. ἀλλ’ ἐπειδήπερ αὐτὸν ἡ ἐκτομὴ τῆς ἀλουργίδος ἀπεστέρει, πείθει βασιλέα πατρίκιόν τε αὐτὸν καὶ ὥπατον ἀναγράφειν. καὶ ἦν λοιπὸν πατὴρ ὁ εὐνοῦχος βασιλέως, ὁ μηδὲ τὸν τυχόντα παῖδα φῦναι δυνάμενος.

5. Ὅτι, φησίν, Εὐτρόπιος προστάττει Καισαρίῳ τὴν Ῥουφίνου διαδεξαμένῳ ἀρχὴν Εὐνόμιον ἐκ τῶν Δακοροηνῶν ἐπὶ Τύανα μεταστῆσαι, ὑπὸ τῶν ἐκεῖ μοναστῶν τηρησόμενον. βασκαίνων γὰρ αὐτῷ τοῦ κλέους, οὐδὲ τὸν νεκρὸν αὐτοῦ ταφῆς τυχεῖν τῆς μετὰ τοῦ διδασκάλου συνεχώρει, καίτοι πολλὰ πολλῶν δεηθέντων· ἀλλὰ καὶ τὰς βίβλους αὐτοῦ δημοσίοις γράμμασιν ἀφανίζεσθαι διεετάξατο.

6. Ὅτι, φησίν, Ἀρκάδιος ὁ βασιλεὺς μετὰ θάνατον τοῦ πατρὸς θυγατέρα αύδδωνος ἄγεται γυναῖκα· ὁ δὲ βάρβαρος μὲν ἦν τὸ γένος, στρατηγίᾳ δὲ κατὰ τὴν Ἑσπερίαν διαπρέψας τὸ δὲ γύναιον οὐ κατὰ τὴν τοῦ ἀνδρὸς διέκειτο νωθείαν, ἀλλ’ ἐνῆν αὐτῇ τοῦ βαρβαπικοῦ θράσους οὐκ ὀλίγον. αὔτη δὲ θυγατέρας ἤδη τῷ Ἀρκαδίῳ δύο Πουλχερίαν καὶ Ἀρκαδιαν ἐγείνατο, ὕστερον δὲ καὶ Μαρῖναν καὶ υἱὸν ἐπέτεκε Θεοδόσιον. τότε δ’ οὖν τῶν δύο παίδων μήτηρ οὖσα, παρὰ Εὐτροπίου περιυβρισθεῖσα ὡς καὶ ἀπειλὴν αὐτῇ ἐπενεγκεῖν τῶν Βασιλείων θᾶττον ἀποπέμψασθαι, ὡς εἶχεν ἀγκαλισαμένη τὰ παιδία διὰ χειρὸς ἐκατέρας προσέρχεται τῷ ἀνδρί· καὶ κωκύουσά τε ἅμα καὶ τὰ βρέφη προτεινομένη, δακρύων ἠφίει λιβάδας. καὶ τἆλλα ἐποίει ἐποίει γυνὴ φλεγμαίνουσα γυναικείᾳ τέχνῃ πρὸς τὸ παθητικώτερον ἐφελ- κύσαιτο τὸν ἄνδρα.

Τῷ δὲ Ἀρκαδίῳ οἶκτός τε τῶν παίδων εἰσῂει, ἐκ τῆς πρὸς τὴν μητέρα συμπαθείας βραυκανομένων, καὶ ὀργὴ ἀνήφθη. καὶ δὴ τότε τοῖς τε θμεοῖς καὶ τῇ δι’ αὐτῶν ἐμβριθείᾳ τῶν λόγων ὁ Ἀρκάδιος βασιλεὺς ἡν. ὄθεν αὐτίκα τὸν Εὐτρόπιον τιμῆς τε ἀπάσης περιδύει καὶ τὸν πλοῦτον ἀφαιρεῖται καὶ εἰς Κύπρον τὴν νῆσον φυγαδεύει.

Μετ΄ οὐ πολὺ δέ τινων ἀπενεγκάντων κατ’ αὐτοῦ γραφήν, ὡς ὁπόταν ὕπατος ἐγεγόνει κοσμήμασιν ἀπεχρήσατο, οἶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ἐξῆν μὴ ὅτι γε βασιλεῖ, βασιλεῖ, μετάπεμπτος ἀπὸ Κύπρου γίνεται. καὶ συνεδρίου κατὰ τὸ καλούμενον Παντιχῖον καθεσθέντος (Αὐριλιανος δ’ ὁ ὕπαρχος καὶ ἕτεροι τῶν ἐν ταῖς ἀρχαῖς ἐπιφανῶν ἀρχόντων διεσκόπουν τὰ κατηγορούμενα), αἰτίαις ὁ Εὐτρόπιος ἁλοὺς ἁλοὺς τὴν κεφαλὴν ἀφαιρεῖται.

Ἀλλ’ ὁ μὲν φιλοστόργιος ταῦτα περὶ Εὐτροπίου λέγει· λέγει· ἔτεροι [*](Phot.) δὲ ἄλλας αἰτίας καὶ τοῦ παραλυθῆναι τῆς ἀρχῆς καὶ τῆς ὑπερορίας καὶ δὴ καὶ τοῦ θανάτου ἀνιστορῦσιν.

7. »Ὅτι, φησίν, κατὰ τοὺς ἐπ’ ἐμὲ γεγενημένους χρόνους τοσαύτη φθορὰ γέγονεν ἀνθρώπων, ὅσην οὐδεὶς χρόνος ἐξ αἰῶνος ἔγνω,« καὶ ταύτην ἄρα καὶ τὸν ξιφίαν σημαίνειν ἀστέρα. οὐ γὰρ μόνον τὸ μάχιμον ὥσπερ πάλαι κατὰ τοὺς ἔμπροσθεν πολέμους ἀπανηλώθη, οὐδ ἐν μέρει γῆς τὰ πάθη δυνέστη· ἀλλὰ πάντα μὲν διεφθείρετο γένη πᾶσα δ’ ἀπόλωλεν ἡ Εὐρώπη, καὶ τῆς Ἀσίας οὐκ ὁλίγη μοῖρα συνδιεφθάρη, φθάρη, ἀλλὰ καὶ τῆς Λιβύης ἡ πολλὴ καὶ μάλιστά γε Ῥωμαίοις ὑποτελεῖ. βαρβαρικὴ μὲν γὰρ τὸ τῆς φθορᾶ( πλῆθος εἰργάζετο μάχαιρα. λιμοὶ δὲ καὶ λοιμοὶ καὶ θηρίων ἀγρίων ἀγέλαι συνεπετίθεντο, σεισμοί τε ἐξαίσιοι πόλεις καὶ ἀνασπῶντες ἀνασπῶντες ἐκ βάθρων εἰς τὸ ἀφυκτό- τατον τὸν ὄλεθρον ἐναφίσαν. καὶ χάσματα δὲ γῆς ἐνιαχόθι τοῖς οἰκήτορσιν ὑπορρηγνμέης τάφος ἠν αὐτοσχέδιος, ἐΠικλυσμοί τε τῶν ἐξ ἀέρος ὑδάτων καὶ κατ’ ἀλλους αὐχμοὶ φλογώδεις, πρηστῆρές τε ἔστιν οἶς ἐμβαλλόμενοι ποικίλον τε τὸ δεινὸν ἐποίουν καὶ ἀφόρητον. ναὶ δὴ καὶ χάλαξα μείφων ἢ κατὰ χερμάδα πολλαχοῦ γῆς κατεφέρετο· ἄχρι γὰρ καὶ ὀκτὼ τῶν λεγομένων λιτρῶν ἕλκουσα βάρος ὤφθη κατασκήψασα. χιόνος δὲ πλῆθος καὶ κρυμῶν ὑπερβολαί, ὑπερβολαί, ἄλλη πληγὴ οὐ προανήρπασεν, τούτους καταλαμβάνουσαι τοῦ βίου ἐξήλαυνον, καὶ σαφῶς τὴν θείαν ἀνεκήρυττον ἀγανάκτησιν. οὑ καθ’ ἕκαστον ἐπεξελθεῖν ὑπὲρ πᾶσαν ἀνθρωπίνην ἂν εἴη δύναμιν.

8. Ὅτι τῶν Οὔννων, φησίν, οἱ μὲν τῆς ἐντὸς Ἴστρου ·Σκυθίας

τὴν πολλὴν χειρωσάμενοι καὶ διαφθείραντες πρότερον, ἔπειτα παγέντα τὸν ποταμὸν διαβάντες, ἀθρόως εἰς τὴν Ῥώμην εἰσήλασαν, καὶ κατὰ πᾶσαν ἀναχθέντες τὴν Θρᾴκην, ε ὅλην τὴν Εὐρώπην ἐληΐσαντο· οἱ πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα τὸν Τάναϊν ποταμὸν διαβάντες καὶ τῇ Ἑῲᾳ ἐπεισρυέντες δι’ Ἀρμενίας τῆς μεγάλης εἰς τὴν καλουμένην Μελιτινὴν κατερράγησαν. ἐκ ταύτης δὲ Εὐφρατησίαν τε ἐπέθεσαν καὶ μέχρι τῆς κοίλης Συρίας ἤλασαν καὶ τὴν Κιλικίαν καταδραμόντες φόνον ἀνθρώπων εἰργασαντο ἀνιστόρητον.

Οὐ μόνον δὲ ἀλλὰ καὶ Μάζικες ε καὶ Αὐξωριανοὶ (μεταξὺ ε καὶ Ἄφρων οὗτοι ε νέμονται) κατὰ μὲν τὸ ἑωθινὸν αὐτῶν κλίμα Λιβύην ἐξηρήμωσαν. καὶ τῆς Αἰγύπτου μοῖραν οὐκ ἐλαχίστην συνδιώλεσαν, Ἀφροις τε ἐμβαλόντες κατὰ δυόμενον ἥλιον τὰ παραπλήσια ἔδρασαν.

Ἀλλ’ ἐΠὶ τούτοις πᾶσι καὶ Τριγίβιλδος, ἀνὴρ Σκύθης μὲν γένος τῶν νῦν ἐπικαλουμένων Γότθων (πλεῖστα ε γὰρ καὶ διάφορα ἐστὶν τῶν Σκυθῶν γένη), οὑτος δὴ δύναμιν βαρβαρικὴν ἔχων καὶ τῆς Φρυγίας έν τῇ Νακωλείᾳ καθεζόμενος καὶ κόμητος ἔχων τιμήν, ἐκ φιλίας εἰς ἔχθραν Ῥωμαίων ἀπορραγείς, ἀπ’ αὐτῆς Νακωλείας ἀρξάμενος, ε πλείστας τε πόλεις τῆς Φρυγίας εἶλεν καὶ πολὺν ἀνθρώπων εἰργάσατο. ε ἐφ᾿ ὃν Γαϊνᾶς ὁ στρατηγὸς ἐκπεμφθεὶς δ’ ἠν καὶ αὐτὸς) προὔδωκε τὴν νίκην, τὰ ἴσα καὶ αὐτὸς Ῥωμαίοις δρᾶσαι διανοούμενος. ἐκεῖθεν ὁ Τριγίβιλδος, ὡς δῆθεν τὸν Γαϊνᾶν διαφυγών, τήν τε Πισιδίαν καὶ τὴν Παμφυλίαν ἐπιὼν κατελυμήνατο· λυμήνατο· εἶτα πολλαῖς καἰ αὐτὸς πρότερον δυσχωρίαις τε καὶ Ἰσαυρικαῖς μάχαις περιθραυσθεὶς τὴν ἰσχὺν ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον διασώζεται· καὶ περαιωθεὶς ἐπὶ τὴν Θρᾴκην ε οὐ μετὰ πολὺ Γαϊνᾶς δὲ μετὰ τὴν προδοσίαν έν τῷ τοῦ στρατηγοῦ σχήματι [*](1 — 8 vgl. Hieronym. Epist. 60, 16 f u. 77, 8 — 1 ff vgl. Claudian. In Rufin. II 26 — 2 f vgl. Sozomen. VlII 25, 1 — 5—8 δ vgl. Claudian. In Rufin. II 28 u. Socrat. VI 1, 7. Sozomen. VIII 1, 2. Corpus Script, ehr. Orient, ed. Chabot, Scriptores Syri. Versio, series III, t. IV S. 106, 20 — 9 ff vgl. Synes. Epist. oft [s. Seeck, ’s REH Hol, 43 ff] — – S. 139,20 vgl. Zosim. V 13—22. ε Sozomen. VIII Socrat. VI 6 —14 ε —24 vgl. Claudian. In Eutrop. ΙΙ 153—473 — 20 f vgl. Fragm. 75 = excerpta de sententiis ed. Boissevain S. 94 ff) [*](* 1—3 ε u. 17—20 ε Niceph. H. E. XIII 5 PG 140, 944 BC — 21—27 φ PG 146, 952 C) [*](2 ῥώμην B, οb Ῥωμαίων wie Gothofred.? s. Register | 3 ob ἀναχυθέντες (P. Thomas)? oder ἐνεχθέντες? | 5 τῆς > ε ed. | 6 ἐπέθεσαν] ob 14 u, 22 Τριγιβίλδος ed. | 16 τῶν > δ ed. | 21 ἦν] οὐν ed.)

Διαγνωσθείσης δὲ τῷ βασιλεῖ τῆς αὐτοῦ διανοίας, πέμπεται στρατηγὸς κατ’ αὐτοῦ Φραυΐτας, Γότθος μὲν τὸ γένος, Ἔλλην δὲ τὴν δόξαν, πιστὸς δ’ οὖν Ῥωμαίοις καὶ τὰ πολέμια κράτιστος. οὑτος, ἐν ᾦ Γαϊανᾶς προέπεμπεν τὸν ὑπ’ αὐτῷ στρατὸν ταῖς σχεδίαις διαπεραιοῦσθαι, νηίτῃ στόλῳ συμπλέκεται ταύταις, καὶ ἐκ τοῦ ῥᾴστου πάντας τοὺς συμπλέοντας ταῖς σχεδίαις διαφθείρει. ἐξ οὑ Γαϊνᾶς τὰ καθ’ ἐαυτὸν ἀπογνοὺς ε εἰς τὰ τῆς Θρᾴκης ἀνωτέρω φεύγει. τινες τῶν Οὔννων οὐ πολλοῦ διαρρυέντος χρόνου ἐπελθόντες αὐτὸν ἀνιροῦσι, καὶ ἡ κεφαλὴ ταριχευθεῖσα εἰς Καωσταντινούπολιν ἐκομίσθη.

Χωρὶς δὲ τῶν εἰρημένων κακῶν καὶ τὸ Ἰσαύρων γένος παυτοδαποὺς ἐπήνεγκεν ὀλέθρους. πρὸς πρὸς μὲν γὰρ ἥλιον ἀνίσχοντα τήν τε καλικίαν κατέδεραμον καὶ τὴν ὅμορον Συρίαν, οὐ τὴν κοίλην μόνον, ἀλλὰ καὶ τὴν ἄλλην, μέχρι Περσῶν αὐτῶν ἀφικόμενοι. κατὰ δὲ ἰάπυγα ἄνεμον καὶ θρασκίαν Παμφυλίαν τε ἐπῆλθον καὶ Λυκίους διέφθειρον. Κύπρον τε τὴν νῆσον καταστρεψάμενοι, Λυκάονάς τε καὶ Πισίδας ᾐχμαλώτισαν. καὶ Καππαδοκίας τὸ πλεῖστον ἀναστήσαντες, ἄχρι ε καὶ ἐπὶ τὸν Πόντον διεκινδύνευσαν‘ καὶ τῶν ἄλλων τὰ χείριστα τοὺς ἁλισκομένους οὑτοι διέθεντο.

1. Ὅτι φιλσοτόργιος, καὶ ἐν ἄλλοις πολλοῖς Στελίχωνος κατατρέχων, καὶ τυραννίδος ἔνοχον γράφει· καὶ ὡς Ὀλύμπιός τις τῶν μαγίστρων, φερόμενον κατὰ τοῦ βασιλέως ἐν τῷ παλατίῳ τὸ ξίφος ἀντιλαβὼν τῇ χειρί, ἐαυτὸν μὲν ἐλυμήνατο, τὸν βασιλέα δὲ διέσωσεν, καὶ συνεργὸς αὐτῷ κατέστη πρὸς τὴν ἀναίρεσιν Στελίχωνος κατὰ τὴν Ῥάβενναν διατρίβοντος.

Ἀλλοι δὲ οὐκ Ὁλύμπιον, ἀλλ’ Ὀλυμπιόδωρόν φασιν· οὐδ’ ἐπαμῦναι τῷ βασιλεῖ, ἀλλ’ ἐπιβουλεῦσαι τῷ εὐεργέτῃ Στελίχωνι καὶ εἰς τυραννίδα συκοφαντῆσαι αὐτόν. καὶ οὐδὲ μάγιστρον τηνικαῦτα εἶναι ἀλλ’ ὕστερον, μετὰ τὸν ἄδικον τοῦ Στελίχωνος φόνον, ἔπαθλον τὴν ἀξίαν λαβεῖν. ἀλλ’ οὐκ μακρὰν μακρὰν καὶ αὐτὸν ῥοπάλοις ἀναιρεθένῖα τῆς μιαιφονίας τὴν δίκην ἀποτῖσαι τῷ Στελίχωνι.

2. Ὅτι κατὰ τοὺς προειρημένους χρόνους Ἀλλάριχος ε Γότθος γένος, περὶ τὰ τῆς Θρᾴκης ε ἄνω μέρη δύναμιν ἀθροίσας, ἐπῆλθεν [*](6f u. ob. S. 135, 13 ’ vgl. Zosim. V34f. Sozomen. IX 4, 7 f. Oros. Histor. VII 38, 5. Chronic, min. ed. Mommsen I 300 a. 408. Cedren. I 587, 19 ff. Theophan. 80, 6 — –13 vgl. Olympiodor. 2 u. 8. Zosim. V –35 u. 44 ff — –s S. 141, 3 vgl. Zosim. V b, 5 ff. 26 u. 29. Eunap. Fragm. 65. Sozomen. VIII 25 u. IX 4. Hieronym. Epist. 60 16. Claudian. In Rufin. II 187 ff u. oft) [*](1 Titel rot geschrieben B | 4 ob die Stelle lückenhaft? | 8 »contexuit . . . Caput illud Photius summa cum neglegentia. quippe cum dicendum fuerit Olym- piodorum plane dissentire a Philostorgio de Stilichone atque Olympio, egregius patriarcha dixit ab aliis non Olympii sed Olympiodori nomen Stilichonis eversori dari, quasi uUa de hominis notissimi (cf. Gothofredus ad cod. Theodos. XVI 5, 42) nomine flubitatio umquam cuiquam fuerit, nedum Olympiodoro.« e Mendelssohn der Zosimus Ausgabe S. XLVIII Anm.; war wirklich der Bericht des Photius schon in Unordnung? ist nicht vielmehr später e der Name des Olympiodor ß einer ümlichen Anderung geworden? hat Philostorgius selbst (nicht erst Photius wie Mendelssohn ebd. gesagt hat) die Version des Olympiodor ähht? s. Prolegomena | 9 ἐπιβουλεῦσαι u. 12/13 ῥοπάλοις ἀναιρεθέντα . . . δίκην vgl. Οlympiod. 8 | 13 μιαιφονίας vgl. ebd. 2 | 14 Ἀλάριχος ed., u. so immer | 15 περὶ oder παρὰ? undeutlich B περὶ Μ)

3. Ὅτι, Στελίχωνος ἀνῃρημένου, οἱ συνόντες βάρβαροι τὸν ἐκείνου παῖδα λαβόντες τὴν ταχίστην ᾤχοντο. καὶ τῇ Ῥώμῃ πλησιάσαντες, τὸν μὲν ἐφεῖσαν εἴς τι τῶν ἀσύλων ἱερὸν καταφυγεῖν, οἱ δὲ τὰ τῆς πόλεως πέριξ ἐπόρθουν, τὸ μὲν τῷ Στελίχωνι τιμωροῦντες, τὸ δὲ λιμῷ πιεζόμενοι. ἐπεὶ δὲ παρὰ ὀνωρίου γράμμα κρεῖττον τῆς ἀσυλίας γενόμενον ἀναιρεῖ τὸν Εὐχέριον, διὰ ταῦτα συμμίξαντες οἱ βάρβαροι Ἀλλαρίχῳ εἰς τὸν πρὸς Ῥωμαίους αὐτὸν ἐξορμῶσι πόλεμον.

Ὁ δὲ θᾶττον καταλαμβάνει ε τὸν Πόρτον. μέγιστον δὴ νεώριον Ῥώμης, λιμέσι τρισὶ περιγραφόμενον καὶ εἰς πόλεως μικρᾶς παρατεινόμενον μέγεθος· ἐν τούτῳ δὲ καὶ ὁ δημόσιος ἅπας σῖτος κατὰ παλαιὸν ἔθος ἐταμιεύετο. ἑλὼν ε δὲ ῥᾷον τὸν Πόρτον, καὶ σιτοδείᾳ ἢ ταῖς ἄλλαις μηχαναῖς πολιορκήσας τὴν Ῥώμην κατὰ κράτος αἱρεῖ· καὶ ψηφισαμένων τῶν Ῥωμαίων τοῦτο γὰρ αὐτοῖς [*](3 ff vgl. Oros. Histor. VII 38, 2 ff. e Sozomen. IX 4, 7 — 6 f vgl. Zosim. V Olympiodor. 2 — 8 u. ob. S. 134, 16 f vgl. Oros. Histor. Vil 38, 1. Sozomen. IX 4, 1. Zosim. Y 32, 1 — —18 vgl. Zosim. V 34, 5. 3.5, 3 f u. 37, 4. 6. Olympiodor. 6. Sozomen. IX 4, 8. Oros. Histor. VII 38, 6 — 18 f vgl. Zosim. V 35, 6 — —S. S. 142, 3 vgl. Zosim. VI 6 f. Olympiodor. 3. Sozomen. IX 8, 1. Socrat. VH 10, 4f) [*](* 18—22 e Niceph. H. E, XHI 35 PG 140, 1041 B 7 u. C) [*](5 τὸν > e ed. | 7 ἀγωνίας ed. | 10/11 προνεγκεῖν B, coit. 15 τι Bidez τινα B, vgl. Zosim. V 35, 4: ἔν τινι τῶν . . . ἐκκλησιῶν | ob ἱερῶν? 16/17 τὸ μὲν — τὸ δὲ Val. τ(ῶν) μὲν — τῶν δὲ B | 17 π(αρὰ) B | 19 ἐξορ- μῶσι] ἐξαρτῶσι, aber ορμῶσι am Rand, B ἐξορμῶσι Μ, s. Register | 20 καταλαμβάνει vgl. Zosim. VI (J, 2 S. 287, 12 | δὴ] δὲ Gothofred. | 21 περιγραφόμενοσ B, corr. Nie. | 22 παρατεινόμενος Val. | καὶ > δ ed. | 23 ἑλῶν u. 25 ψηφισαμένων vgl. Sozomen. | 24 ἢ] καὶ Bochart | πολυορκήσασ B, corr. Μ | 25 αἱρεῖ ε Gothofred. αἴρει B, vgl. Zosim. VI 6, 1 S. 287,9)

Οὑτος δὲ λοιπὸν μετὰ τὴν ἀναγόρευσιν τὸ λείψανον τῶν Ῥβμαίων, ὅπερ ὁ λιμὸς αὐτὸς καὶ ἡ ἀλληλοφαγία ὑπελείπετο, τροφὴν αὐτοῖς κομίζειν ἀπὸ τοῦ Πόρτου ε ἐφίησιν. εἶτα τὸν Ἄτταλον λαβὼν στρατηγοῦ σχῆμα πληρῶν αὐτῷ, ἐπὶ τὴν Ῥάβενναν κατὰ Ὀνωρίου στρατεύει. καὶ κελεύει Ἄτταλος τὸν Ὀνώριον τὸν ἰδιώτην ε βίον, καὶ τῶν τοῦ σώματος ἀκρωτηριῶν τῇ περιτομῇ τὴν τοῦ ὅλου σωτηρίαν ὠνήσασθαι.

Σάρος δέ, ὃς ε μετὰ Στελίχωνα τὴν στρατηγικὴν ἀρχὴν δεδωκότος εἶχεν, συμβαλὼν Ἀλλαρίκῳ, κρατεῖ τῇ μάχῃ καὶ τῆς Ῥαβέννης ἀποδιώκει. ὁ δὲ τὸν Πόρτον καταλαβών, ἀποδύει μὲν τῆς βασιλείας τὸν Ἄτταλον, οἱ μέν φασιν μὴ εὔνουν εἶναι διαβληθέντα, οἱ δὲ διότι σπονδὰς διενοεῖτο πρὸς Ὀνώριον θέσθαι, καὶ τὸ δοκοῦν ἐμποδὼν ἑστάναι δέον ἡγεῖτο προαποσκευάσασθαι. μετὰ τοῦτο πρὸς ‘Ράβενναν ὁ Ἀλλάρικος ἐπανελθὼν καὶ σπονδὰς προτείνων, ὑπὸ τοῦ προειρημένου διεκρούσθη Σάρου, φαμένου τὸν δίκας ὀφείλοντα τῶν τολμηθέντων μὴ ἂν ἄξιον εἶναι φίλοις συντάττεσθαι.

Ἐκεῖθεν Ἀλλάριχος ὀργισθεὶς μετὰ ἐνιαυτὸν τῆς προτέρας ἐπὶ τὸν Πόρτον ἐφόδου ὡς πολέμιος ἐπελαύνει τῇ Ῥώμῃ. καὶ τὸ ἐντεῦθεν τῆς τοσαύτης δόξης τὸ μέγεθος καὶ τὸ τῆς δυνάμεως περιώνυμον ἀλλόφυλον πῦρ καὶ ξίφος ε πολέμιον καὶ αἰχμαλωσία βάρβαρος. ἐν ἐρειπίοις δὲ τῆς πόλεως κειμένης, Ἀλλάρικος τὰ κατὰ Καμπανίαν ἐληΐζετο, κἀκεῖ νόσῳ φθείρεται.

4, Ὁ δὲ τῆς αὐτοῦ γυναικὸς ἀδελφὸς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Phot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . βαρβαρικοῦ γὰρ γένους τοῦ Σαυρομάτων χρηματίξειν αὐτούς, καὶ συναφθῆναι τότε τῷ ὀστρακίνῳ γένει τὸν ἐκ σιδήρου τὴν γένεσιν ἕλκοντα. οὐ τοῦτο δὲ μόνον , ἀλλὰ καὶ ἡνίκα πάλιν Ἀδδαοῦλφος γαμικαῖς ὁμιλίαις τῇ Πλακιδικίᾳ συνήπτετο· τὴν γὰρ ὁστρακινην φύσιν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ἐλπίδας τρέφων, ὡς αὐτὸς καταπολεμήσας

Ἀδαοῦλφον τὴν Πλακιδίαν νυμφεύσαιτο. οὐ πολὺ δὲ τὸ μέσον καὶ πολλὰ δραματουργήσας, ἐξ ὀργῆς Ἀδαοῦλφος ὑπό τινος τῶν οὐκείων ἀποσφάττεται. ἐκ τούτου τὸ βάρβαρον πρὸς Ὀνώριον σπένδεται· καὶ τὴν οἰκείαν ἀδελφὴν καὶ τὸν Ἄτταλον τῷ βασιλεῖ παρατίθενται αὐτοί, σιτήσεσί τε δεξιωθέντες καὶ μοῖράν τινα τῆς τῶν Γαλατῶν χώρας εἰς γεωργίαν ἀποκληρωσάμενοι.

5. Μετὰ ταῦτα σὲ καὶ ἡ Ῥώμη τῶν πολλῶν κακῶν ἀνασχοῦσα συνοικίζεται· καὶ ὁ βασιλεὺς αὐτῇ παραγεγονώς, χειρὶ καὶ γκλωττῃ τὸν συνοικισμὸν ἐπεκρότει. ὑπὲρ δὲ βήματος ἀναβάς, ὅ τὴν πρώτην αὐτῷ βαθμίδα τὸν Ἄτταλον διαβαίνειν ἐπετίθει . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . δεξιᾶς χειρὸς ἀπέτεμεν τοὺς β΄ δακτύλους, ὦν ὁ μὲν . . . . . . . . . . . . ὁ δὲ λιχανὸς ἔχει τὴν κλῆσιν· καὶ εἰς Λίπαρα τὴν νῆσον τούτους φυγαδεύει, μηδενὸς ἄλλου κακοῦ πρὸς πεῖραν καταστήσας, ἀλλὰ καὶ τὰς εἰς τὸν βίον χρείας παρασχόμενος . . . . . . . . . . . . . .

6. Κατὰ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους Ἰωβιανός τε ἐπανέστη . . . . . . . . . . . . . . εἰς φθορὰν ἀπέσβη, καὶ Σεβαστιανὸς ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ [*](2f vgl. Olympiodor. 26. Oros. Histor. VII 43, 8. Jordan. Gefc. 1(53. Chronic, min ed. MomtDsen II 19 u. 275. Chronic. Paschal. a. 415 — 3 — 6 vgl. Oros. Histor. Vif 43, 10 ff. Olympiodor. 31. Prosper Chronic, a. 416 u. 419. Hydafc. Chronic, a. 418. Isidor. Goth. 22 — 7 f vgl. Olympiodor. 25 — –15 vgl. Prosper Chronic, a. 417. Olympiodor. 13. Oros. Histor. VII 42, 9 — 16— v S. 145, 1 vgl. Jordan. Get. Oros. Histor. VII 42, 6. Olympiodor. 19. Marcellin. Com. Chronic, a. 412. Hydat. u. Prosper Chronic, a. 413. Malalas 350, 9. Theophan. 81, 25.) [*](* 2 f u. 9—14 v Niceph. H. E. XHI 35 PG 146, 1044 D — 7—9 w ebd. 1045 Β3) [*](1 Ἀδαοῦλφον Gothofred. δαοῦλφον B Ι 2 u. 5 so interpungiert B 2 τῶν οἰκείων wie Olympiod. | 9 nach δὲ + τοῦ ed. Ι ὃ Bj εἰς Val.; Ἄτταλος δὲ ὑπὸ πόδας βήματος προτεθέντος γεγονὼς Ὁνωρίου, τοὺς δύο τῶν δακτύλων μόνους ἀφαιπεῖται Nie, freie Umarbeitung des lückenhaften e Textes von B; vgl. Prosper: Bomam cum. triumpho ingreditur praeeunte currum eins Attalo, quem Liparae vivere exulem iussit | 10 αὐτοῦ Val. | ὑπετίθει Holstein u. Val. nach ἐπετίθει eine Zeile [= ca. 75 Buchstaben] leergelassen B | 12 s. ähnliche Αusdrücke bei Olympiod. | β'] δύο ed. | 12/13 nach ὁ μὲν ein Komma u. ein Raum von ca. 12 Buchstaben leergelassen B, ὁ μὲν <ἀντίχειρ> ε Holstein | 14 ον aus ων corr., B | τούτουσ B τοῦτον Holstein, wohl richtig | 15 nach παρασχόμενος ein Raum von ca. 14 Buchstaben leergelassen B | 16 nach ἐπανέστη ein Punct u. ein Raum von ca. 13 Buchstaben leergelassen B, ἐπανέστη <τῷ ε καὶ ταχὺ> ε εἰς φθορὰν ἀπέσβη Bochart Ι 17 ὁ >ed.)