Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

29. Τί οὖν ὁ διάβολος, λέφετε. πνεῦμα περὶ τὴν ὔλην ἔχον καφάπερ ἐλέχθη καὶ ’Αθηνγόρᾳ, γεόμενον ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ὥσπερ δὴ καὶ οἱ λοιποὶ γεγόνασιν ὑπ’ αὐτοῦ ἄγγελοι, καὶ τὴν ἐπὶ τῇ ὕλῆ καὶ τοῖς τῆς ὕλης εἴδεσι πεπιστευμένον διοίκησιν.

τοῦτο γὰρ ἦν ἡ τῶν ἀγγέλων σύστασις, τῷ θεῷ ἐπὶ προνίᾳ γεγονέναι τοῖς ὑπ’ αὐτοῦ διακεκοσμημένοις, ἵνα τὴν μέν παν τελικὴν καὶ γενικὴν ὁ θεὸς ἔχων τῶι ὄλων πρόνοιαν ᾖ, τὸ κῦρος καὶ τὸ κράτος [*](7 Jes. 44, 6 — 9 Job. 5, 19 — 11 vgl. Athenagoras suppl. 24; S. 31, 24ff Schwartz — 16 Athenagoras suppl. 24; S. 32, 4ff Schwartz) [*](M U S) [*](1 τὸ ἀγένητον] schuf ihn das Ursächliche S Ι ἀλλὰ γενητὸς < S δὲ — πᾶν < S 3 καὶ ἕστιν — δημιουργός < S Ι ἔστιν ἄρα — δημιουργὸς] 4 ἀγένητος] ungeboren oder ungeschaffen S Ι ἓν < U 5 νοεῖσθαι χρὴ] wird kannt S 5f τὸ σύνολον — παράπαν < S 6 vor τὸ παράπαν + εἰς U Ι ναται < U Ι γάρ < MU Ι φησίν < U 7 ἐγὼ < S | 8 μετασκευάζεσθαι . . ἢ < S Ι μετασκευάζεσθαι + δεῖ U 9 καὶ γὰρ + <καὶ> ? Ι δύνασθαι ποιεῖν ὁμολογεῖ] tut S Ι ποιεῖν + ohne den Willen des Vaters S Ι ὁμολοήδει Μ Ι τι < U 11 ὁμοίως < 11 — 14 οὐδὲ μὴν — δυνατόν < πολέμιον U Ι ἀντιδοξοῦν U Athen. 13 λυθήσεις 14 μόνον M 15 λέξεται ται U < S Ι πνεῦμα] damit S 16 ὥσπερ] καθὸ Athen. Ι δὴ] δὲ 17 αὐτοῦ γεγόνασιν Athen. < S | ὑπ’] ἀπ’ M 17f τὴν . . . διοίκησιν < 18 πεπιστευμένοι U Ι ἦν < Athen. 19 γέγονε Athen. Ι τοῖς ὑπ’ αὐτοῦ seinen öpfen S 20 καὶ γενικὴν < S Ι γενικὴν ἀγενητικὴν M γενετικὴν U Ι ἔχων < Athen. Ι τῶν ὅλων] der Geschaffenen ᾖ] ἢ M U)

447
ἁπάντων αὐτὸς ἀνηρτημένος, καὶ ὥσπερ σκάφος τῷ τῆς σοφίας οἴακι διευθύνων ἀκλινῶς τὸ πᾶν, τὴν δὲ διὰ μέρους οἱ ἐΠὶ τούτῳ ταχθέντες ἄγγελοι.

ἀλλ’ οἱ μὲν λοιποὶ ἐφ’ οἶς αὐτοὺς ἐποίησε καὶ διέταξεν ὁ θεὸς ἔμειναν, ὁ δὲ ἐνύβρισε καὶ πονηρὸς περὶ τὴν τῶν πεπιστευμένων ἐγένετο διοίκησιν, φθόνου ἐγκισσήσας καθ’ ἡμῶν, ὤσπερ καὶ οἱ μετὰ ταῦτα σαρ- κῶν ἐρασθέντες καὶ τῶν τῶι ἀνθρώπων εἰς φιληδονίαν ἐνομιλήσαντες θυγατράσιν.

αὐθαίρετον γὰρ καὶ αὐτοῖς ἔχειν πρὸς ἑκάτερα διετάξατο βούλησιν ὁ θεός, οἶα καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων, ἵν’ ἢ πειθόμενοι τῷ λόγῳ συγῶσιν αὐτῷ κα ἀπολαύωσι μακαριότητος ἢ μὴ πειθόμενοι κρίνωνται.

ἦι δὲ καὶ ὁ διάβολος ἀστὴρ ἑωσφόρος »πῶς ἐξέπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ὁ ἑωσφόρος, ὁ πρωὶ ἀνατέλλων«), ἦν μετὰ τῶν ἀγγέλων ἀνατέλλων τοῦ φωτός, ἦι ἄστρο πρωïνόν, ἀλλ’ ἐξέπεσε κα εἰς εἰς τὴν συνετρίβη, ἐπι τροπεύσας τῷ ἀνθρώπῳ τἀναντία. τὸ γὰρ θεῖον νεμεσᾷ τοῖς ὐπερηφάνοις καὶ τὰ αὐθάδη φρονήματα κολούει.

ἐπέρχεται δέ μοι καὶ ἐμμέτρως εἰπεῖν·

  • ὦ πάσιν ἀρχὴ καὶ πέφας κακῶν, ὄξις,
  • σὺ τ’ ὦ βαρὺν τίκτκουσα θησαυπὸν κακῶν
  • πλάνη τυφλοῦ ποδηγὲ ἀγνοίας βέου,
  • χαίρουσα θρήνοις καὶ στενάγμασι βροτῶν,
  • ὑμεῖς ὑμεῖς εἰς ὔβρεις ὁμοσπόφων
  • τὰς μισαδέλφους ὁπλίσαντες ἀλένας
  • Κάïν μολῆναι φοινίῳ πρῶτον λύθρῳ
  • [*](10 Jes. 14, 12) [*](M U S) [*](1 τῷ τ. σ. οἴακι] durch seine Weisheit S 2 ἀκλινῶς < S Ι ἐπὶ Athen. Ι ἐπὶ τούτων Μ ἐπ’ αὐτοῖς Athen. 3 οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι Athen. Ι διετάξατο U Ι ὁ θεὸς] der Herr S 4 τὴν über der Linie nachgetragen M #x003E; U Ι πεπιστευμένων + ihm S 5 — 7 ὤσπερ καὶ — θυγατράσιν < 6 φιλοκοιτίαν U Ι ὁμιλήσαντες U 7 ἔχειν < S 8 ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων] Menschen S Ι ἢ] οἱ M ἦ U 9 συνοῦσιν Μ Ι ἀπολαύσωσι M ἀπολάβωσι U Ι κρίνονται U 10 f πῶς — ἑωσφόρος < M 11 f ἦν μετὰ — τοῦ φωτὸς < 11 nach ἀνατέλλων 2 Punkt S; aber τοῦ φωτὸς ört zu τῶν ἀγγέλων 12 προïνὸν νὸν MU < S 13 τὰ ἐναντία U Ι νεμέσαν U νεμεσᾷ + ewig S 14 καὶ — λούει < S Ι κολούει Pet.] κωλύει MU Ι μοι < U ἐν μέτρως M XU erxeugen S 16 ὦ] ὡς U Ι ὄφις] zweimal geschrieben M ὁ ὄφις U sagte er S 17 σύ τ’ ὦ Mendelssohn] οὐ τῶ M οὕτω U du S 20 ὑμεῖς < S 21 #x003E; S 22 Κάïv] denn Kain S Ι μολῦναι] befleckte S Ι φοινίῳ . . λύθρῳ] mit Blut S)
    448
    ἐπείσατον γῆν καὶ τὸν ἐξ ἀκηράτων πεσεῖν αἰώνων πρωτόπλαστον εἰς χθόνα ὑμεῖς ἐτεκτήνασθε.