Panarion (Adversus Haereses)

12. Πῶς τοίνυν, ὦ Φρύγες ἡμὶν πάλιν ἐπαναστάντες πολέμιοι καί μεμορφωμένοι εἰς Χριστιανικὴν ἐπίκλησιν, βαρβάρων δὲ ἐπανῃρημένοι μάχην καὶ τῶν Τρῴων καὶ Φρυγῶν μιμούμενοι τὸ πολέμιον, πῶς πεισθῶμεν ὑμῖν λέγουσι διὰ χαρίσματα ἀφεστάναι τῆς ἐκκλησίας;

οὐκέτι γὰρ χαρίσματα εἴη τὰ ἀλλότρια χαρισμάτων ὄντα καὶ παρὰ τὸν χαραδτῆρα τὸν ὑπὸ κυρίου ὑπισχνούμενον, ὡς οἱ καθ᾿ ὑμᾶς προφῆται λέγουσιν.

εἰσάγετε δὲ ἡμῖν πάλιν καὶ Μαξίμιλλαν· καὶ γὰρ καὶ τὰ ὀνόματα ὑμῶν διηλλαγμένακαὶ φοβερώτατα καὶ οὔτε προσηνές τι καὶ γλυκύτατον ἔχοντα, ἀλλὰ ἄγιόν τι καὶ βαρβαρικόν.

εὐθὺς γὰρ αὕτη ἡ Μαξίμιλλα ἡ παρὰ τοῖς τοιούτοις κατὰ Φρύγας οὕτω καλουμένοις — ἀκούσατε, ὦ παῖδες Χριστοῦ, τί λέγει· »ἐμοῦ μὴ ἀκούσητε, ἀλλὰ Χριστοῦ ἀκούσατε«.

καὶ ἐν οἷς ἔδοξε Χριστὸν δοξάζειν πεπλάνηται. εἰ γὰρ ἦνν τοῦ Χριστοῦ, ἔλεγεν ἂν κατὰ τοὺς ἁγίους ἀποστόλους ὡς ἕκαςστος <αὐτῶν> λέγει, Πέτρος μὲν πρῶτος λέγων ὅτι «ἡμεῖς παρ᾿ αὐτοῦ ἡκούσαμεν« καὶ αὐτοῦ τοῦ κυρίου λέγοντος »ὁ ὑμῶν ἀκούων ἐμοῦ ἀκούει« καὶ τοῦ Παύλου λέγοντος »μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ«.

αὕτη δὲ ἀληθεὺει φευδομένη, καὶ μὴ βουλομένη. καλῶς γὰρ λέγει φάσκουσα μὴ αὐτῆς ἀκούειν, ἀλλὰ Χριστοῦ. πολλάκις γὰρ τὰ ἀκάθαρτα πνεύματα πνεύματα ἀναγκάζεται [*](1 vgl. Jes. 63,9; Tertullian adv. marc. IV 22 beziegt die Stelle auf Christus — 6 Col. 2,19 — 13 vgl. Tertullian adv. Prax. 1 et nos quidem postea agnitio paracleti atque defensio disiunxit a psychicis — 20 vgl. Luk. 10,16 — 24 vgl. Act. 4,20 II Petr. 1,18 — 25 Luk. 10,16 — I Kor. 11.1) [*](M U ) [*](2 ἀλλὰ U 3 δὲ < M 5 ἐκκλησία M | κεφαλῆ M 8 υἱὸν < U 9 αὐτὸν M 15 ὑπισχνούμενον *] ὑπισχνούμενα MU; vielleicht noch besser ὑπισχνού<μενον γεγενη>μένα * 16 δὲ < U < Μ δὲ U | μὴ αὐτῆς ἀκούειν < U)

ὡς ἡ παιδίσκη ἡ ἔχουσα πωεῦμα Πύθωνος ἔλεγεν »οὗτοι οἱ ἄνθρωποι τοῦ θεοῦ δοῦλοι τοῦ ὑψίστου εἰσί«, καὶ τό »τί ἦλθες πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς΄οἴδαμέν σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ«, οὕτως καὶ αὕτη ἀναγκαζομένη ἔλεγεν αὐτῆς μὴ ἀκούειν ἀλλὰ Χριστοῦ.

πῶς οὖν τοῦτο οἱ παρ᾿ αὐτῆς ἀκηκοότες και αὐτῇ πεπιστευκότες βούλονται αὐτῆς ἀκούειν, παρ᾿ αὐτῆς μαθόντες μή αὐτῆς ἀκούεινν ἀλλὰ κυρίου; καὶ γὰρ ἀληθῶς ἐπίγεια φθεγγομένης αὐτῆς, εἰ παρῆν αὐτοῖς σύνεσις, οὐκ ἔδει αὐτὴν ἀκούεσθαι. καὶ μὴ λέγε ὅτι παρηκολούθει.

οὐ γὰρ παρακολουθοῦντός ἐστιν τὸ διδάσκειν καὶ ἑαυτὸν ἀνατρέπειν. εἰ γὰρ ὅλως λέγει »μὴ ἀκούετέ μου«, ποῖον ἦν τὸ πνεῦμα τὸ λαλοῦν ἐν αὐτῆ: εἰ γὰρ αὐτὴ ἔλεγεν ἧ ἄνθρωπος.

ἄρα οὐκ ἦν ἐν πνεύματι ἀγίῳ. ἡ γὰρ λέγουσα »μὴ ἀκούετέ μου «δῆλον ὅτι τὸ ἀνθρώπινον ἔλεγε καὶ οὐκ ἦν ἐν πνεύματι ἁγίῳ. εἰ δὲ μὴ οὖσα ἐν πνεύματι ἁγίῶ ἄνωθεν, οὖσα δὲ τοῦ ἀνθρωπίνου φρονήματος, ἀλλὰ ἀνθρωπίνῳ φρονήματι ἐλάλει καὶ ἐφθέγγετο.

εἰ δὲ πνεύματι ἁγίῳ ἐλάλει καὶ ἐπροφήτευε, ποῖον ἦν ἄρα τὸ πνεὺμα τὸ ἅγιιον τὸ λέγον »ἐμοῦ μὴ ἀκούετε;« καὶ πολλή ἐστι τῆς ἀπάτης ἡ τύφλωσις καὶ μέγας ἐστὶν ὁ τοῦ θεοῦ λόγος, ὁ κατὰ πάντα τρόπον ἡμὰς συνετίζων εἰς τὸ εἰδέναι ἡμᾶς ποῖς τὰ ἐκκ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου λελαλημένα, πῆ μὲν ἐκ προσώπου πατρός, πῆ δὲ ἐκ προσώπου τοῦ υἱοῦ, πῆ δὲ ἐκ προσώπου τοῦ ἁγίου πωεύματος.

καὶ εἰ τὸ ἐν μαξιμίλλῃ πνεῦμα <πνεῦμα> ἅγιον ἦν, οὐκ ἀπηγόρευε τὰ ἴδια ῥήματα· »ἓν γὰρ ἐστι τὸ ἅγιον πνεῦμα, τὸ διαιροῦν ἑκάστῳ ὡς βούλεται«.

εἰ δὲ ἔχει ἐξουσίαν διαιρεῖν ὡς βούλεται, λέγεται δὲ πνεῦμα γνώσεως καὶ πνεῦμα εὐσεβνείας καὶ λέγεται πνεῦμα Χριστοῦ [εἶναι] καὶ πνεῦμα πατρός, τὸ ἐκ [*](2 vgl. S. 237,12 — 3 Act. 16, 16f — 4 Matth. 8,29 — 25 I Kor. 12,11 — 27 Jes. 11,2 — 28 Röm. 8,9 — Joh. 15,26) [*](M U ) [*](1 <ὡς> 4 δοῦλοι < Μ 5 οὕτως *] ὡς ΜΘ 7 αὐτῆς2 + οὐκ M 8 παρ᾿ αὐτῆς μαθόντες—ἀκούειν2<M 9 ἐπίγεια < M | αὐτοῖς]αὐτῆς M 13 γὰρ] < Μ |ᾗ Pet.] ἢ MU 14 ὅτι < M 15f εἰ δὲ—ἁγίῶ< M 15 εἰ *] ἡ U 16 φρονήματος + <ἐλάλει>?* 17 μὴ ἔχουσα< M 19 ἐπροεφήτευεν M | ποῖονν ἄρα ἦν U 20 πολλῆς M 21 ἡμᾶς < U 26f εἰ δὲ ἔχει—ὡς βούλεται Μ U 27 γνώσεως καὶ πωεῦμα < U 28 καὶ λέγεται] λέγεται δὲ M | εἶναι vor πνεῦμα Χριστοῦ U | [e=inai] * 28f πατρὸς τὸ ἐκ τοῦ πατρὸς] παρὰ πατρὸς U)

τὰ γὰρ Χριστοῦ τὸ πνεῦμα ἐλάλει καὶ ὁ Χριστὸς τὸ πνεῦμα ἀποστέλλει καὶ ε᾿ν πνεύματι ἁγίῳ ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια, καὶ ὁ υἱὸς τὰ τοῦ πατρὸς λέγει καὶὁ πατὴρ τὸν υἱὸν ἡγίασε καὶ ἀπέστειλεν εἰς τὸν κόσμον, ἵνα γινώσκωσιν αὐτὸν καὶ δοξάσωσι, καθὼς δοξάζοθσι τὸν πατέρα.

καὶ διέπεσε κατὰ πά΄ντα τρόπον ἡ τῶν ἀπαλλοτριούντων ἑαυτοὺς διάνοια ἀπὸ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀκολουθίας.