Panarion (Adversus Haereses)

Τούτων καθεξῆς <Σευῆρος> ἕπεται, ἤτοι. σύγχρονος ἤτοι περὶ τὸν χρόνον *· οὐκ ἔχω γὰρ περὶ τοῦ χρόνου αὐτοῦ ἀσφαλῶς λέγειν, πλὴν σύνεγγυς ἀλλήλων ἦσαν. ὅμως δὲ τὰ εἰς ἡμᾶς ἐλθόντα διηγήσομαι.

Σευῆρός τις ἀνέστη, ἐξ οὗπερ οἱ Σευηριανοὶ καλούμενοι, καθεξῆς συνεπόμενος τῷ προειρημένῳ Ἀπελλῇ. τὰ δὲ παρ’ αὐτῷ μυθολογήματα ταῦτά ἐστιν ἅτινα μέλλω λέγειν.

βούλεται δὲ καὶ αὐτὸς ἀρχαῖς τε καὶ ἐξουσίαις προσάπτειν τὴν καθ’ Ἡμᾶς κτίσιν, εἶναί τε ἐν ἀκατονομάστῳ τιυὶ ἀνωτάτῳ τε οὐρανῷ καὶ αἰῶνι ἀγαθόν τινα θεόν.

τὸν δὲ διάβολον υἱὸν εἶναι φάσκει τοῦ μεγάλου ἄρχοντος τῆς τῶν ἐξουσιῶν τάξεως, ᾧ ὄνομα τίθεται πῆ μὲν Ἰαλδαβαώθ, πῆ δὲ Σαβαώθ· τοῦτον δὲ γεννηθέντα ἐξ αὐτοῦ εἶναι ὄφιν.

ἀπὸ δὲ τῆς [*](9 ff Serus und die Severianer sonst nur noch bei Eusebius h. e. IV 29, 4ff; S. 390, 21ff Schwartz (und nach ihm bei Theodoret haer. fab. I 21 und Hieronymus de vir. ill. 29) erwähnt; bei Eusebius fehlt jedoch der gnostische Hintergrund völlig — 18ff der schlangenförmige διάβολος als Sohn des Jaldabaoth bei den Ophiten Panarion haer. 37, 4, 4; II 56, 5ff, als Sohn des Sabaoth bei den Archontikern haer. 40, 5, 1ff; II 85, 14ff; vgl. auch Hippolyt bei den Peraten refut. V 17, 2; S. 114, 17ff Wendland καθέζεται οὖν μέσος τῆς ὕλης καὶ τοῦ Πατρὸς ὁ υἱός, ὁ λόγος, ὁ ὄφις — 19 zum Schwanken über Jaldabaoth und Sabaoth vgl. auch Panarion haer. 25, 2, 2; I 269, 4f und haer. 26, 10, 3; I 287, 7f — 20ff vgl. bei den Ophiten Panarion haer. 37, 5, 4; II 57, 7ff) [*](V (bis Z. 4 ἔχουσα, dann Blattausfall; daher ersatzweise bis S. 201, 2 δηλητήρια U)M) [*](1 ἀλίγην aus ἀλίγον Vcorr 3 σφηκιώδης + <αἵρεσις> ?* 7 Unterschrift κατὰ Ἀπελληιανῶν Μ 8 Überschrift κατὰ Σευηριανῶν εἰκοστὴ πέμπτη, ἡ καὶ με Μ U 9 τούτων *] τοῦτον V M | <Σευῆρος> Dind. | σύγχρονοι Μ | περὶ *] παρὰ ΜU 10 * <αὐτῶν γενόμενος> * 11 ὅμως *] ὡς ΜU 14 Ἀπελλῇ Corn.] Ἀπελληιανῶ ΜU 15 δὲ Öh.] τε ΜU 19f πῆ δὲ Σαβαώθ < Μ 20 vor γεννηθέντα + <τὸν>?*)

διὸ δὴ μυθολογῶν εἰς παράστασιν τὴς αὐτῶν ληρῳδίας τὸ ὀφιείκελον τῆς ἀμπέλου περιφερὲς <βούλεται> ἐκτυποῦν, λέγων διὰ τὸ σκαληνὸν τοῦ φυτοῦ εἶναι αὐτὸ ὄφεως δίκην· καὶ τὴν μὲν λευκὴν εἶναι ὡς ὄφιν, τὴν δὲ μέλαιναν ὡς δράκοντα.

εἶναι δὲ καὶ τοὺς ῥᾶγας τῆς ἀμπέλου ὥσπερ ἰοῦ ῥαθάμιγγας εἴτουν σταγόνας, δαὶ τὸ κυκλοειδὲς ἤ τὸ μείουρον καὶ διαμφὲς ἑκάστον ῥωγὸς στρογγυλώσεως.

τὸν δὲ οἶνον ἐκ τῆς ὑποθέσεως ταύτης ὄντα τὸν νοῦν θολοῦν τῆς ἀνθρωπότητος καὶ πῆ μὲν εἰς θέλξιν ἀφροδισίων ἄγειν, πῆ δὲ εἰς οἶστρον ἐγείρειν, ἠδ’ αὖ πάλιν ὀργὴν ἐμποιεῖν διὰ τὸ κεπφοῦσθαι τὸ σῶμα ἐκ τῆς ἀπὸ τοῦ οἴνου δυνάμεως καὶ τοῦ ἰοῦ τοῦ προειρημένου δράκοντος. ὅθεν ἀπέχονται οἴνου παντελῶς οἱ τοιοῦτοι.