Panarion (Adversus Haereses)

3. Ἀποδιδόασι δὲ καὶ οὑτοι οἱ Ὀφῖται καλούμενοι τούτῳ τῷ ὄφει τὴν πᾶσαν γνῶσιν, λέγοντες ὅτι | οὑτος ἀρχὴ γνώσεως γέγονεν D264 τοῖς ἀνθρώποις, μυθωδῶς παρεισφέροντες τὰ παρ᾿ αὐτοῖς νομιζόμενα μυστήρια, μιμολογήματα δὲ ὄντα καὶ χλεύης ἔμπλεα καὶ ματαιοφροσύνης.

μῦθοι γὰρ ὡς ἀληθῶς οὗτοι· φάσκουσι γὰρ ἀπὸ τοῦ ἄνω [*](7 vgl. Gen. 3, 15 — 13ff vgl. Irenaeus adv. haer. I 30, 5; 1 241 Harvey (= Theodoret haer. fab. 114; Migne 83, 368 A) τινὲς δὲ αὐτὸν τὸν ὄφιν τῇ Σοφίᾳ συνεῖναί φασι καὶ ὡς ἐναντίῳ θεῷ τῷ ποιητῇ πολεμοῦντα τὸν Ἀδὰμ ἐξαπατῆσαι καὶ δεδωκέναι τὴν γνῶσιν καὶ τούτου χάριν εἰρῆσθαι φρονιμώτατον εἶναι πάντων τὸν ὄφιν Ps. Tertullian adv. omn. haer. 2 serpentem magnificant in tantuhi, ut illum etiam ipsi Christo praeferant. ipse enim, inquiunt, scienfiae nobis boni et mali originem dedit Hippolyt refut. V, 16, 8; S. 112, ISf Wendland ὁ καθολικὸς ὄφις, φησίν, οὑτός ἐστιν ὁ σοφὸς τῆς Εὔας λόγος u. 12; S. 113, 10f οὗτός ἐστιν ἡ μεγάλη ἀρχή, περὶ ἡς γέγραπται Filastrius haer. 1; S. 2, 9f Marx isti serpentem id est colubrem venerantur, dicentes quod hie prior initium nobis scientiae boni et mali adtulerit — 17—S. 54, 13 vgl. Ps. Tertullian adv. omn. haer. 2 dicunt enim de illo summo primario Aeone compliires alios Aeones extitisse inferiores, omnibiis tauten istis Aeonem antestare cuius sit nomen Jaldabaoth, hune autem conceptum esse ex altero Aeone Aeonibus inferioribus permixto seque postea cum in superiora voluisset eniti, gravitate materiae permixta sibi non potuisse ad superna pervenire, m medietate relictum extendisse se totum et fecisse sie caelum Irenaeus adv. haer. I 30, 3; I 228f Harvey virtutem autem quae superebulliit ex foemina (= dem spiritus sanctus) . . . decidisse deorsum docent . . . , quam et Sinistram et Prunicon et Sophiam et masculofoeminam vocant. et desccndenicm simplicitcr in aqiias, cum esscnt immobiles et movissc qiioqiie eas . . . et assumpsisse ex eis corpus . . . deligatam, igitur hanc a corpore quod erat a iriatcria et valde gravatani resipuisse aliquaudo et conatam esse fugere aquas et ascendere ad matrem, non potuisse autem proptcr gravedinem circiimpositi corporis . . . et cum virtutem accepisset ah humectatione eius quod erat sccundum eam lumen resiliit et in sublimitatem elata est et facta in alto dilatarit et cooperuit et fecit coelum hoc qtiod apparet a corpore eius. et remanist sub coelo quod fecit adhuc hahens aquatilis corporis typum) [*](V M 11 ἀποδιδράσκουσι M 12 θεάσασθαι, θεάσ auf Rasur V corr 14 ὄφει Corn.] ἔθει V M | γέγονεν γνώσεως Μ)

ταύτην γάρ φασι τὴν Προύνικον κατεληλυθέναι εἰς τὰ ὕδατα καὶ μιχθῆναι αὐτοῖς καὶ μὴ δεδυνῆσθαι εἰς τὰ ἄνω χωρεῖν διὰ τὸ μεμῖχθαι τῷ βάρει τῆς ὕλης· ἐπιμεμῖχθαι γὰρ αὐτὴν τοῖς ὕδασι καὶ τῇ ὕλῃ καὶ μηκέτι δυνηθῆναι ἀναχωρεῖν.

ἐπῇρεν δὲ ἑαυτὴν κατὰ βίαν εἰς τὰ ἀνώτερα καὶ ἐξέτεινεν ἑαυτὴν καὶ οὕτως γέγονεν <ὁ> ἀνώτερος οὐρανός. καὶ παγεῖσα ηὕρηται, μηκέτι δυναμένη μήτε ἄνω ἀναβῆναι μήτε κάτω κατελθεῖν, ἀλλὰ εἰς τὸ μεσαίτατον παγεῖσά τε καὶ ἐκτεταμένη ἔμεινε.

κάτω μὲν γὰρ κατενεχθῆναι οὐκ ἠδύνατο, ὅτι οὐκ ἦν συγγενής· ἄνω δὲ οὐκ ἠδύνατο χωρεῖν, διὰ τὸ βαρεῖσθαι ἐκ τῆς ὕλης ἡς προσέλαβεν.

κατὰ δὲ τὴν αὐτῆς ἄγνοιαν προβληθεὶς ὁ Ἰαλδαβαὼθ ἠλθεν εἰς τὰ κατώτατα καὶ ἐποίησεν ἑαυτῷ ἑπτὰ υἱούς, οἵτινες ἑαυ- [*]( zu Προύνικος vgl. Panarion haer. 21, 2, 4f; I 240, 5ff u. haer. 25, 3, 2; I 269, 24ff — 13 — S. 55, 4 Tgl. Ps. Tertullian adv. omn. haer. 2 Jaldabaoth tarnen inferius desceiuiisse et fecisse sibi filios Septem: quem occlusisse superiora dilatatione, tif, quia artgeli quae superiora essent scire non possent, ipsum sotum deum putarent Irenaeus adv. haer. 130,4; I 229 f Harvey et filium eius (sc. der Sophia) dicuiit habuisse et ipsum aspirationem quandam in se incorruptelae . . . et potens factus emisit et ipse ut dicunt ab aquis filium sine matre: neque enim cognovisse matrem eum volunt. et filium eius sccundum patris imitationem alterum emisisse filium. hie quoque tertius quartum generavit et quartus et ipse generavit filium. de qiiinto sextum filium generatum dicunt et sextus septimum generavit. sie quoque hebdomas perfecta est apud eos, octavum matre habente locum) [*](V M 1 γεγενῆσθαι, γεγενησ auf Rasur V corr | τὸν Pet.] ὁ VM 3 Προυνείκου, ει aus ι V corr 4 Προύνεικον, ει aus ι V corr 6 γὰρ *] δὲ VM 8 <ὁ> 10 μεσαίτατον, za hineingeflickt V corr 11 κάτω] καὶ τῶ M 12 f προσέλαβεν, σ oben hinein V corr 14f ἑαυτοῖς *] ἑαυτοὺς VM)

ἀλλ᾿ οὐκ ἔστιν οὕτως, μὴ γένοιτο, ἀλλὰ μέλλει κρίνειν αὐτοὺς ὁ θεὸς ὁ παντοκράτωρ, θεὸς ὢν καὶ Ἰουδαίων καὶ Χριστιανῶν καὶ πάντων, καὶ οὐ Ἰαλδαβαώθ τις ὢν κατὰ τὴν αὐτῶν ληρώδη μυθολογίαν.