Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

14. Βούλομαι δὲ σοι καὶ ὡς αὐτὴν τὴν κτίσιν κατ’ εἰκόνα τῶν ἀοράτων ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ, ὡς ἀγνοοῦντος αὐτοῦ, κατεσκευάσθαι διὰ τῆς Μητρὸς λέγουσιν διηγήσασθαι.

πρῶτον μὲν τὰ τέσσαρα στοιχεῖά φασιν, πῦρ ὕδωρ γῆν ἀέρα, εἰκόνα προβεβλῆσθαι τῆς ἄνω πρότης τετράδος, τάς τε ἐνεργείας αὐτῶν συναριθμουμένας, οἷον θερμόν τε καὶ ψυχρόν, ξηρόν τε καὶ ὑγρόν, ἀκριβῶς ἐξεικονίζειν τὴν ογδοάδα.

ἑξῆς * δέκα δυνάεις οὕτως καταριθμοῦσιν· ἑπτὰ μὲν † σωματικὰ κυκλοειδῆ, ἃ καὶ οὐρα- νοὺς καλοῦσιν· ἔπειτα τὸν περιεκτικὸν αὐτῶν κύκον, ὃν καὶ ὄγδοον οὐρανὸν ὀνομάζουσι· πρὸς δὲ τούτοις ἥλιόν τε καὶ σελήνην. ταῦτα δέκα ὄντα τὸν ἀριθμὸν εἰκόνας λέγουσιν εἶναι τῆς ἀοράτου δεκάδος, τῆς ἀπὸ Λόγου καὶ Ζωῆς, προελθούσης,

τὴν Τε δωδεκάδα μηνύεσθαι διὰ τοῦ ζῳδιακοῦ καλουμένου κύκλου. τὰ γὰρ δώδεκα ζῴδια φανερώτατα τὴν τοῦ Ἀνθρώπου καὶ τῆς Ἐκκλησίας θυγατέρα δωδεκάδα σκιαγραφεῖν λέγουσιν.

καὶ [*](5 vgl. Matth. 12, 43 ff) [*](V M lat. Hipp, (von Ζ. 11 an)) [*](1 † ἢ] aut lat.; alter Fehler, lies ᾗ (Ausgg.) 2 ὑπὲρ τὸ ὑγιαίνειν] quasi plus quam sani sunt lat. 3 ἢ M 3f καὶ ἐκνευρίζουσι] enervantes lat. 5 ἀνοίας] ignorantiae lat. | αὐτοὺς aus ἑαυτοὺς Vcorr 8 ἐννοεῖν] adinvenire lat. | κατασκευάσαν] compositam lat. 9 ἀνοίας] ignorantiae lat. 10 καὶ ὡς] quemadmodum et lat. 11 τοῦ nachgetragen Vcorr | mit <>σκευάσθαι Hipp. 12 διηγήσασθαι < Hipp. | στοιχεῖα + ἃ Hipp. | φησιν Hipp. 13 < lat. Hipp. 14 τάς τε — συναριθμουμένας] τοῖς δὲ ἐνεργείοις αὐτῶ ριθμοῦντες Hipp. 14f τε καὶ beide Male < Hipp. 15 ὑγρὸν + λέγουσιν ἑξῆς] ex Quu lat. ἐξ ἧς Hipp. | * <δὲ> Hipp. Ausgg. 16 μὲν < σωματικὰ] corporea lat.; alter Fehler ür σώματα (Hipp.) | κυκλοειδῆ] circumlata lat. 18 vor ταῦτα + καὶ Hipp. | δέκα] #x772; Hipp. 20 προελθούσης < Hipp. | δὲ < | μηνύεσθαι < Hipp. 21 κύκλου καλουμένου Hipp. | τὰ] ταῦτα 22 σκιαγραφεῖν] quasi per quandam umbram pinxisse lat. ἐπισκιάζειν Hipp.)

ἐπεὶ ἀντεπεζεύχθη, φασί, τῇ τῶν ὅλων φορᾷ ὠκυτάτῃ ὑπαρχούσῃ ὁ ϋπερθεν οὐρανὸς ὁ πρὸς αὐτῷ τῷ κύτει βαρύνων καὶ ἀντιταλαντεύων τὴν ἐκείνων ὠκύτητα τῇ ἑαυτοῦ βραδυτῆτι, ὥστε αὐτὸν ἐν τριάκοντα ἔτεσι τὴν περιοδον ἀπὸ σημείου ἐπὶ σημεῖον ποιεῖσθαι, εἰκόνα λέγουσιν αὐτὸν τοῦ Ὅρου τοῦ τὴν τριακοντώνυμον Μητέρα αὐτῶν περιέχοντος.

τὴν σελήνην τε πάλιν τὸν ἑαυτῆς οὐρανὸν ἐμπεριερχομένην τριάκοντα ἡμέραις διὰ τῶν ἡμερῶν τὸν ἀριθμὸν τῶν τριάκοντα Αἰώνων ἐκτυποῦν.

καὶ τὸν ἥλιον δὲ ἐν δεκαδύο μησὶν περιερχόμενον καὶ τερματίζοντα τὴν κυκλικὴν αὐτοῦ ἀποκατάστασιν, διὰ τῶν δώδεκα μηνῶν τὴν δωδεκάδα φανερὰν ποιεῖν, καὶ αὐτὰς δὲ τὰς ἡμέρας, δεκαδύο ὡρῶν τὸ μέτρον ἐχούσας, τύπον τῆς > φαειῆς δωδεκάδος εἶναι.

ἀλλὰ μὴν καὶ τὴν ὥραν φασί, τὸ δωδέκατον τῆς ἡμέρας, ἐκ τριάκοντα μοιρῶν κεκοσμῆσθαι διὰ τὴν εἰκόνα τῆς τριακοντάδος.

καὶ αὐτοῦ δὲ τοῦ ζῳδιακοῦ κύκλου τὴν περίμετρον εἶναι μοιρῶν τριακοσίων ἑξήκοντα· ἕκαστον γὰρ ζῴδιον μοίρας ἔχειν τριάκοντα. οὕτως δὴ καὶ διὰ τοῦ κύκλου τὴν εἰκόνα τῆς συναφείας τῶν δώδεκα πρὸς τὰ τριάκοντα τετηρῆσθαι λέγουσιν.

ἔτι μὴν καὶ τὴν γῆν εἰς δώδεκα κλίματα δι{μρῆσθαι φάσκοντες καὶ καθ᾿ ἕκαστον κλίμα ἀνὰ > δύναμιν ἐκ τῶν οὐρανῶν κατὰ κάθετον ὑποδεχομένην καὶ ἐοικότα τίκτουσαν τέκνα τῇ καταπεμπούσῌ τὴν ἀπόρροιαν δυνάμει τύπον εἲναι τῆς δωδεκάδος καὶ τῶν τέκνων αὐτῆς σαφέστατον διαβεβαιοῦνται.

[*](V M lat. Hipp.)[*](1 ἀντεζεύχθη Hipp. | φησιν M Hipp. | τῇ . . . φορᾷ ὠκυτάτῃ ὑπαρχούσῃ Ausgg.] τὴν . . . φορὰν ὠκυτάτην ὑπάρχουσαν V M oncrl cum sit velocissimiwf lat. τῇ . . ἀναφορᾷ ὠκυτάτῃ ὑπαρχούσῌ Hipp. 1f ὁ ὕπερθεν οὐρανὸς Hipp.] οὑπερ ὁ χρόνος V M qiiod sitperposihim est cachim lat. 2 ἀντιταλαντίων V 3 ἐκείνου Hipp, | ὥστε αὐτὸν] ὠς Hipp. 6 ἑαυτῆς < Hipp. | Ausgg.] ἐμπεριεχομένην V M circumeuntem lat. ἐνπεριεχόμενον Hipp. | vor τριάκοντα + ἐν Hipp., vgl. Ζ. 8 7 τριάκοντα vor ἡμερῶν getilgt Vcorr | τριάκοντα < Hipp. | ἐκτυποῦσαν Hipp. 8 περιεχόμενον V M ἐμπεριεχόμενον 9 διὰ τῶν δώδεκα μηνῶν < Hipp. | δωδεκάδα Hipp.] δωδεκάτην V M lat. | φανερὰν ποιεῖν] φανεροῦν Hipp. 9f καὶ αὐτὰς δὲ τὰς Hipp.] τὰς δὲ V M et ipsos autem lat. 11 <οὐ> φαεινῆς vor δωδεκάδος *, nach lat. Hipp,] ἡμέρας Ζ. 10) V M | <οὐ> φαεινῆς Ausgg.] non appurentis lat. κενῆς —12f ἀλλὰ μὴν — τῆς τριακοντάδος < Hipp. 11 μὴν < lat. < Hipp. | ἔχειν Hipp.] ἔχει V M habere lat. 15 δὴ Hipp.] δὲ V M < τῶν] τῆς Hipp. | τὰ < Hipp. 16 τετηρῆσθαι] μετρῆσθαι Hipp. | γῆν] Hipp. 17 καθ᾿ ἓν ἕκαστον Hipp. | ἀνὰ <ἀνὰ μίαν> Hipp.] unamquamque lat. 18 κατὰ κάΜον] Μ’ ἕκαστον Hipp. | ἐοικότα] ὁμοίωμα Hipp. 19 vor τὴν ἀπόρροιαν + κατὰ Hipp. | δυνάμει Ausgg.] δύναμιν V M Hipp, virtuti lat. | εὶναι < Hipp. | vor δωδεκάδος + ἄνω Hipp. 19f καὶ — διαβεβαιοῦνται < Hipp.)

Πρὸς δὲ τούτοις θελήσαντά φασι τὸν Δημιουρηὸν τῆς ἄνω Ὀγδοάδος δυνηθέντα τὸ μόνιμον αὐτῆς καὶ ἀίδιον ἐκτυπῶσαι, διὰ τὸ καρπὸν <αὐτὸν> εἲαι Ὑστερήματος, εἰς χρόνους καὶ καιρούς, ἀριθμούς τε πολυετεῖς τὸ αἰώνιον αὐτῆς κατατεθεῖσθαι, οἰόμενον ἐν τῷ πλήθει τῶν χρόνων μιμήσασθαι αὐτῆς τὸ ἀπέραντον.

ἐνταῦθά τε λέγουσιν, ἐκφυγούσης αὐτὸν τῆς Ἀληθείας, ἐπηκολουθηκέναι τὸ ψεῦδος, καὶ διὰ τοῦτο κατάλυσιν πληρωθέντων τῶν χρόνων λαβεῖν αὐτοῦ τὸ ἔργον.