Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

4. Ἰσίδωρον δὲ φάσκουσιν ἐν παραινέσεσι τῆς αὐτοῦ μοχθηρίας αἴτιον γεγενῆσθαι. εἰ δὲ καὶ αὐτὸς τὰ ἴσα φρονῶν καὶ ἐξ αὐτῶν ὁρμώμενος ἐτύγχανεν ἢ ἐκ φιλοσόφων μαθὼν παραινετικός τις καὶ αὐτὸς ὑπῆρχεν, οὐ πάνυ σαφῶς περὶ τοῦ Ἰσιδώ- ρου γνῶναι ἠδυνήθημεν. πλὴν οὑτοι πάντες καττύουσι τὴν ἴσην πραγματείαν.

Πρῶτον μὲν οὖν ἐνομοθέτει αὐτὸς ὀ Ἐπιφάνης σὺν τῷ αὐτοῦ πατρί τε καὶ προστάτῃ τῆς αἱρέσεως Καρποκράτει καὶ τοῖς άμφαύτὸν κοινὰς εἰναι τὰς τῶν άνθρώπων γυναῖκας, ἔκ τε τῶν Πλά- τωνος Πολιτειῶν τὴν πρόφασιν λαβὼν καὶ τὴν ἰδίαν ἐπιθυμίαν ἐκτελῶν.

ἐντεῦθεν δὲ τὴν ἀρχὴν ποιεῖται λέγων, ὡς έν τῷ εὐαγγελίῳ ἐξφέρεται τοῦ σωτῆρος φάσκοντος τρεῖς μὲν εὐνούχους εἶναι τόν τε ἐξ άνθρώπων εύνουχιζόμενον καὶ τὸν ἐκ γεννητῆς καὶ τὸν διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἑαυτὸν ἑκουσίως εὐνουχίσαντα, καί φησιν·

»οἱ τοίνυν κατὰ ἀνάγκη, οὐ κατὰ λόγον εὐνοῦχοι γίνονται. οἶ δὲ ἕνεκα τῆς βασιλέας τῶν οὐρανῶν ἑαυτοὺς εὐνουχίσαντες, διὰ τὰ ἐκ κοῦ γάμου συμβαίνοντα, φασί, τὸν ἐπιλογισμὸν τοῦτον λαμβάνουσιν, τὴν περὶ τὸν πορτ- > τῶν ἐπιτηδείων ἀσχολίαν δεδιότες.

καὶ <καὶ τῷ> »βέλτιον γαμῆσαι ἢ πυροῦσθαι, μὴ εἰς πῦρ ἐμβάλῃς τὴν ψυχήν σου«, φησὶ λέγειν τὸν ἀπό- στολον· ἡμέρας καὶ νυκτὸς ἀντέχων καὶ φοβούμενος, μὴ τῆς ἐγκρατείας ἀποπέσῃς. πρὸς γὰρ τὸ ἀντέχειν γινομένη ψυχὴ μερίζεται τῆς ἐλπίδος«.

»ἀντέχου τοίνυν« ὡς ἤδη προεῖπον, τῆς παραινέσεως εἰς [*](1 über Isidor vgl. Clemens AI. strom. II 113, 3ff; II 174, 21 ff ählin III 1, Iff; II 195, 3ff VI 53, 2ff II 458, 19ff — 7 —11 vgl. Clemens AI. strom. III 8, If; II 199, 4ff ählin u. Theophilus ad Autol. III 6; S. 200 Otto —11—14 vgl. Clemens AI. Strom. IUI, If; II 195, 4ff ählin — Matth. 19, 12 — —S. 454, 5 ÖRTLICH aus Clemens AI. strom. III 1, 4ff; II 195, 14ff ählin — 18 vgl. I Kor. 7, 9 V M 15—S. 445, 5 Clemens) [*](4 καὶ αὐτὸς angeflickt Vcorr 7 οὐν *] ὅτι VM 8 τε καὶ πρωτοστάτη, τε καὶ πρω auf Rasur Vcorr 9 τῶν Dind.] τοῦ VM 13 εὐνουχιζομενον V | γενετῆς aus γεννητῆς Vcorr γεννητῆς M 15 f τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν τῆς αἰωνίου βασιλείας Clemens AI. 16 εὐνουχίσαντες ἑαυτοὺς Clemens AI. 16 f συμβαίνοντα, νοντα auf Rasur Vcorr 17 φασί hinter γάμου (Z. 16) Clemens AI. 17f τοῦτον — <τοῦτον—πορισμὸν> Clemeus AI. 18 < <καὶ τῷ> *] καὶ τὸ Clemens AI. βέλτιον] ἄμεινον Clemens AI. 19 φησὶ < Clemens AI. 20 νυκτὸς καὶ Clemens AI. 21 τὸ] viell. vorclementinischer Fehler ür τῷ * | γενομένη Clemens AI. 22 ἀντέχου Clemens AI.] ἀνέχου VM 22 f ὡς ἤδη — τὸν λόγον < Clemens AI.)

444
μέσον φέρων τὸν λόγον φησὶ κατὰ λέξιν ὁ Ἰσίδωρος ἐν τοῖς Ἠθικοῖς ἀποσπερματίσας εὐσυνειδήτως προσεύχου. ὅταν δέ, φησίν, ἠ εὐχαριστία ΣΟΥ εῖς αἴτησιν ὑποπέσῃ καὶ στῇς <εὶς> τὸ λοιπόν, οὐ κατορθώσας, [μὴ] αφαλῆναι, γάμησον«.

εἶτα πάλιν φησίν «ἀλλὰ νέος τις ἤ πένης ἐστὶν ἤ κατωφερὴς (τουτέστιν ἀσθενὴς) καὶ οὐ θέλει γῆμαι κατὰ τὸν λόγον, οὖτος τοῦ ἀδελφοῦ μὴ χωριζέσθω«.

αἰσχρὰς δέ τινας ὑπονοίας ἑαυτῷ προσποριζόμενος δραματουργεῖ ὁ τάλας »λεγέτω« <γάρ> φησιν »ὅτι εἰσε- γήλυθα ὲγὼ εῖς τὰ ἄγια, οὐδὲν δύναμαι παθεῖν«. ἀὰν δὲ ὑπόνοταν ἔχῃ, εῖπάτω· ἀδελφέ, ἐπίθες μοι χεῖρα, ἴνα μὴ ἀμαρτήσω, καὶ λήψεται βοήθειαν καὶ νοητὴν καὶ αἰσθητήν. θελησάτω μόνον ἀπαρτίσαι τὸ καλὸν καὶ ἐπιτεύξεται«.

εἶτα πάλιν φησίν »ἐνίοτε τῷ μὲν στόματι λέγομεν· οὐ δέλομεν ἁμαρτῆσαι, ἡ δὲ διάνοια ἔγκειται εὶς τὸ ἁμαρτάνειν. ὁ τοιοῦτος διὰ φόβον οὐ ποιεὶ ὅ δέλει, ἴνα μὴ ἡ κόλασις αὐτῷ ἐλλογισθῇ. ἡ δὲ ἀν- θρωπότης ἔχει ἀναγκαῖά τινα καὶ φυσικά, <τινὰ δὲ φυσικὰ> μόνα· ἔχει τὸ περιβάλλεσθαι [τὸ] ἀναγκαίον καὶ φυσικόν, φυσικὸν Τε καὶ τὸ τῶν ἠφροδισίων, <οὐκ> ἀναγκαῖον δέ«·