Panarion (Adversus Haereses)

3. Ἴνα δὲ μὴ παραλείψωμέν τι τῶν παρά τισιν γινομένων τε καὶ λεγομένων, κἄν τε ἐν ἑκάστῃ· πολλοὶ εἶεν οἱ ἔξαρχοι καὶ αὐ- χοῦντες ἔτερα ἀνθ᾿ ἑτέρων ὑπὲρ τοὺς αὐτῶν διδασκάλους μυθοποιεῖσθαι, ἔτι ἐπιμενῶ ὑφηγούμενος τοὺς έν αὐτῇ τῇ αἱρέσει ὄντας, ἔτερα δὲ παρὰ τούτους λέγοντας,

φημὶ δὲ περὶ Ἐπιφάνους τοῦ Ἰσι- δώρου, ἐκ προφάσεως παραινετικῶν ῥημάτων ἑαυτὸν ἔτι εἰς περισσότερον βυθὸν ταλαιπωρίας καταγαγόντος, τἀληθῆ μὲν εἰπεῖν ἀπὸ Καρποκράτους τοῦ ἰδίου πατρὸς κατὰ σάρκα εἰληφότος τὰς προφάσεις, [*](19 ff zu Epiphanes vgl. Clemens AI. strom. III 5, 1ff; II 197, 16ff ählin. — Die üpfung des Epiphanes an Sekundus ist wohl ßt durch den hinter Sekundus genannten ἐπιφανὴς διδάσκαλος der Valentinianer bei Irenaeus 1 11, 3 1 102f Harvey = Hippolyt refut. VI 38, 2; S. 168, 11 Wendland, vgl. Tertullian adv. Valent. 37; die Zusammenstellung des Epiphanes mit Isidor bedeutet keine Verwechslung, sondern ist ßfolgerung des Epiph. auf Grund der Ahnlichkeit ihrer Anschauungen V Μ) [*](2 ἢ < Μ | lies wohl τῆς ἀποστάσης δυνάμεως * 3 * etwa > | γεννητὴν, ν oben über Vcorr 4 οὐκ oben über Vcorr | οὐ κεκτισμένα Μ 5 γεννητὰ, ν oben über V corr 6 * etwa <ὑπολαμβάνεται> * 7 αὐτοῦ 8 ἀποστᾶσα M | γεγέννηται M 9 ἄνω aus ἀνθρωπίνων Vcorr 10 ἠ < Μ | καὶ τὸ — ὑστέρᾳ < M 10f προσενεχθήσεται V 12 τὰ < Μ Pet.] ἐπιμένων VM 19 τούτους Dind.] τούτων YM 19 f τοῦ Ἰσιδώρου] καὶ Ἰσιδώρου Dind. Öh., falsch; Ἐπιφάνης ὁ Ἰσιδώρου soll im Mund des Epiph. ähnliches bedeuten, wie etwa Εὐσέβιος ὀ Παμφίλου 21 εἰπεῖν *] οὖν VM)

πολλὴ γὰρ ἑκάστου τῶν πεπλανη- μένων πρὸς τὸν ἔτερον διαφορὰ καὶ συρφετώδης ὡς εἰπεῖν πολυμιξία κενοφωνίας.

οὑτος γὰρ ὁ Ἐπιφάνης, ὡς ἔφην, υἱὸς ὤν Καρ- ποκράτους, μητρὸς δὲ Ἀλξανθρείας οὕτω καλουμένης, τούτοις ὡς προεῖπον συνάπτεται· ἀπὸ Κεφαλληνίας μὲν τὸ πρὸς πατρὸς γένος ὤν, ἑπτακαιδεκαετῆ <δὲ> βιώσας χρόνον θᾶττον τὸν κατέστρεψεν, τοῦ κυρίου ὥσπερ ἀκάνθας τοὺς φαύλους ἀπαλλάσσοντος, κρεῖττόν τι περὶ τῆς οἰκουμένης προνοοῦντος.

μετὰ δὲ τὴν αὐτοῦ τελευτὴν οἱ πρὸς αὐτοῦ πεπλανημένοι τῆς ἀπ’ αὐτοῦ πληγῆς οὐκ ἀπέσχοντο.

ἐν Σάμῳ γὰρ ὡς θεὸς ἔτι καὶ εἰς δεῦρο τιμᾶται· τέμε- νος γὰρ αὐτῷ ἱδρύσαντες οἱ ἐπιχώριοι θυσίας καὶ τελετὰς ἐπιτελοῦσι κατὰ νεομηνίαν, βωμοὺς δὲ αὐτῷ ἔστησαν καὶ μουσεῖον εἰς ὅνομα αὐτοῦ περίπυστον ἀνεστήσαντο, τὸ δὴ Ἐπιφάνους μουσεῖον καλού- μενον.

θύουσι γὰρ αὐτῷ οἱ Κεφαλλῆνες εἰς τοσαύτην πλάνην ἐλη- λακότες καὶ σπένδουσι καὶ ἐν τῷ ἰδρυμένῳ αὐτοῦ τεμένει εὐωχοῦνται ὔμνους τε αὐτῷ ᾄδουσι.

δι᾿ ὑπερβολὴν δὲ τῆς ἐκείνου παιδείας, ἐγκυκλίου τε καὶ Πλατωνικῆς, ἡ πᾶσα τοῖς προειρημένοις κατά τε τὴν αἵρεσιν καὶ κατὰ τὴν ἑτέραν πλάνην, λέγω <δὲ> τὴν εἰς μανίαν τοὺς ἐπιχωρίους τρέψασαν, γέγονεν ἀπ΄ αὐτοῦ άπάτη.

συνήπ- τετο γοῦν οὖτος ὁ Ἐπιφάνης Σεκούνδῳ καὶ τοῖς ἀμφ’ αὐτόν. τὴν γὰρ αὐτοῦ ἰοβολίαν ἀπεμάξατο, λέγω > τὴν τῆς ἀδικούσης ἑρπετώδους [*](4 — 8 Clemens AI. strora. III 5, 2; II 197, 19 ählin ὐἱὸς ἦν Καρποκράτους καὶ μητρὸς Ἀλεξανθρείας τοὔνομα, τὰ μὲν πρὸς πατρὸς Ἀλεξανδρεύς, ἀπὸ δὲ μητρὸς Κεφλληνεύς, ἔζησε δὲ τὰ πάντα ἑπτακάίδεκα ἔτη — 11 — 17 Clem. AI. a. a. Ο. δεὸς ἐν Σἄμῃ τῆς Κεφαλληνίας τετίμηται, ἔνθα αὐτῷ ἰερὸν ῥυτῶν λίθων, βωμοὶ τεμένη μουσεῖον ᾡκοδόμηταί τε καὶ καθιέρωται, καὶ συνιόντες εἰς τὸ ἱερὸν οἱ Κεφαλλῆνες κατὰ νουμηνίαν γενέθλιον ἀποθέωσιν θύουσιν Ἐπιφάνει, σπένδουσί τε καὶ εὐωχοῦνται καὶ ὕμνοι ᾄδονται; dazu Hilgenfeld Ketzergeschichte S. 402 ff Usener Weihnachtsfest 2 S. 114 10 — 17f Clemens AI. a. a. O. ἐπαιδεύθη μὲν οὖν παρὰ τοῖ πατρὶ τήν τε ἐγκύκλιον παιδείαν καὶ τὰ Πλάτωνος] V M) [*](1 συνημμένου aus αυνημμένον Vcorr 3 συρφετώδη||| , ς wegradiert Vcorr 6 Κεφαλληνίας, λ oben über V corr 7 <δὲ> * H καὶ hineingeflickt 15 Κεφαλῆνες V 17 τε Dind.] δὲ YM 19 > * 20 συνείπετο aus αυνήπετο V corr συνείπετο M 22 <δὲ> * | ἀδικούσης durchgestrichen V corr < M ς über V corr)