Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

Παρελθόντες δὲ τὴν τοῦ Οὐαλεντίνου αἵρεσιν καὶ πολλὰ μοχ- θήσαντες ἐν τῇ ἀκανθώδει αὐτοῦ σπορᾷ, διὰ πολλοῦ ὡς εἰπεῖν * καμάτου καὶ γεωργικῆς κακοπαθείας, ἐπὶ τὰ λείψανα τῆς ἀκανθώδους αὐτοῦ σπορᾶς καὶ ἑρπετώδους αὐτοῦ θηριομορφίας ἐλευσόμεθα,

τὸ [*](V M 3 τὰς] τὰ M 6 τε < V 7 καινοφωνιῶν aus κενοφωνιῶν Vcorr | δεσμῶν] δογμάτων V, aber vgl. Ζ. 9ff 9 εἰς zu ὡς verändert Vcorr 13 λύμην, υ auf Rasur Vcorr 15 ὑπειληφότες V | ἕκαστος] ἔτερος V 17 ἐχομένης, ς statt ν Vcorr | κατὰ + τὴν V 20 τοῦ angeflickt Vcorr 21 παρίσθωσαν Y παοείτωσαν M 22 Unterschrift κατὰ Οὐαλεντίνων VM 25 | Überschrift κατὰ Σεκουνδιανῶν . . . . . ιβ ἡ καὶ λβ VM 26 ἀκανθώθει aus ἀκανθώδη Vcorr ἀκανθώδη Μ | vor διὰ + καὶ M | * etwa <διαβεβηκότες> * 28 παρελευσόμεθα)

439
ἅγιον πνεῦμα αἰτησάμενοι παρὰ κυρίου εἰς τὸ δι᾿ αὐτοῦ σκεπάσαι τὰς ψυχὰς τῇ ἐν θεῷ διδασκαλίᾳ καὶ σεμνῶ λόγῳ καὶ τοὺς ἰοὺς άνασπάσαι δυνθῆναι ἀπὸ τῶν οὕτως προειλημμένων.

ἄρξομαι δὲ περὶ τούτων λέγειν κατὰ διαδοχήν τίς τίνος διάδοχος γεγένηται τῶν ἐξ αὐτοῦ ὁρμωμένων καὶ ἑτέραν παρὰ τὴν ἐκείνου σπορὰν διδασκοντων.

Σεκοῦνδος τοίνυν, τὶς ἐξ αὐτῶν ὤν καὶ περισσότερόν τι βουλό- μενος φρονῆσαι, τὰ μὲν πάντα κατὰ τὸν Οὐαλεντῖνον ἐξηγεῖται, περισσότερον δὲ ἦχον εἰς ἀκοὰς τῶν ἐμβεβροντῃμένων ἐξήχησεν.

οὐτος γὰρ κατὰ Οὐαλεντῖνον ὤν ὡς προεῖπον, ὑπὲρ δὲ Οὐαλεντῖνον φρονῶν, λέγει εἶναι τὴν πρώτην Ὀγδοάδα τετράδα δεξιὰν καὶ τετράδα ἀριστερόν, οὕτως παραδιδοὺς καλεῖσθαι τὴν μὲν μίαν φῶς, τὴν δὲ ἄλλην σκότος·

τὴν δὲ ἀποστᾶσάν τε καὶ ὑστερήσασαν δύναμιν μὴ εἶναι ἀπὸ τῶν τριάκοντα αἰώνων, ἀλλὰ μετὰ τοὺς τριάκοντα αἰῶνας, ὡς εἶναι ἀπὸ τῶν > μετὰ τὴν Ὀδοάδα τὴν ἄλλην κατωτέρω γενόμένων.

τὰ δὲ πάντα περὶ Χριστοῦ καὶ τῶν ἄλλων δογμάτων ὡσαύτως τῷ ἰδίῳ χορηγῷ τοῦ ἰοῦ καὶ δοτῆρι τοῦ δηλητηρίου Οὐαλεντίνῳ δογματίζει.

μὴ πολλῶν δὲ ὄντων τῶν ὑπὸ τούτου διαφόρως ξενολεκτουμένων ἐρκεσθῆναι μὲν ἡγησάμην δεῖν τοῖς προειρημένοις, ἔχουσι καὶ ἀφ᾿ ἑαυτῶν τὴν ἀνατροπήν· ὅμως δ᾿ οὖν καὶ περὶ αὐτοῦ ὀλίγα λέξω, ἴνα μὴ δι᾿ ἀπορίαν παρεληλυθέναι τὰ κατ᾿ αὐτὸν δόξω.

εἰ γὰρ τετράδες δεξιαὶ καὶ εὐώνυμοι παρ᾿ αὐτοῖς τάσσονται, εὑρε- θήσεταί τι ζητούμενον μέσον τοῦ τε δεξιοῦ καὶ τοῦ ἀριστεροῦ.

πᾶν γὰρ ὁτιοῦν δεξιὰς ἔχον καὶ εὐωνύμους τάξεις μέσον ἕστηκε τῶν εὐω- νύμων αὐτοῦ καὶ δεξιῶν καὶ οὐδαμοῦ δυνήσεται εἶναι δεξιὰ ἢ ἀρι- στερά, εἰ μή τι ἂν ἐκ μεσολαβοῦντος σώματος ἑκατέρου μέρους ἡ διάκρισις γένοιτο.

ἄρα οὖν, ὦ ἀνόητε Σεκοῦνδε καὶ οἱ ἀπὸ σοῦ ἠπατη- μένοι, τὸ μεσαίτατον ἀφ᾿ οὐπερ καὶ ἀριστερὰ καὶ δεξιὰ ὑποπίπτουσιν, ἔσται ἔν τι καὶ οὐ δυνήσεται ἀλλότριον εἶναι τοῦ ἑνός τινος [*](Ö 388) [*](V M 11 — 15 vgl. Irenaeus adv. haer. 1 11, 2; I lOlf Harvey (= lat.) Hippolyt refut. VI 38, 1; S. 168, 7ff Wendland Tert. adv. Valent. c. 38) [*](1 κυρίου] Χριστοῦ V 1 f σκεπάσαι τὰς ψυχὰς] ἐπᾶσαι ταῖς ψυχαῖς V 7 ὢν < M | περισσώτερον V 8 πάντα μὲν τὰ, μὲν τὰ hineingeflickt 10 οὖτος ο aus ω Vcorr | ὢν ὡς — Οὐαλεντῖνον < M 15 ἀπὸ τῶν τῶν αὐτῶν > *] a fructibus eorum lat. ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν Hipp, a fructibus de substantia venientibus Tert. 16 γενομένην VM 17 ἰδίου V | τῶ ἰοῦ V | δωτῆρι M 18 ὑπ’ αὐτοῦ M 24 ἔχων M 28 μεσαίτατον aus μεσότατον Vcorr μεσώτατον M, vgl, S. 440, 11 f)

440
τὸ ἐξ αἰτοῦ ὑποπῖπτον δεξιόν τε καὶ εὐώνυμον, καὶ ἐξ ἀνάγκης ἀναχθήσεται τὸ πᾶν εἰς τὸ ἕν ὄν, οὗ ἀνώτατον οὐδὲ ἴν ἐστιν οὔτε ὑποβεβηκὸς οὔτε κατώτατον, εἰ μὴ τὰ ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐκτισμένα.

καὶ ἔσται τοῦτο φανερὸν τοῖς τὴν ἀλήθειαν καταμανθάνουσιν, ὅτι εἶς θεός ἐστιν. καὶ καὶ υἱὸς καὶ ἅγιον πνεῦμα. εἰ δὲ εἶς θεός ἐστιν, ἐξ οὗ τὰ παντα, οὔτε τι ἀριστερόν ἐστιν ἐν αὐτῷ οὔτε ἐλάττωμα ἕτερον οὔτε τι ὑποβεβηκός, πλὴν τῶν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκτισμένων. τὰ δὲ μετὰ πατέρα καὶ υἱὸν καὶ ἄγιον πνεῦμα πάντα καλῶς ἐκτισμένα καὶ εἰς σύστασιν ὑπ᾿ αὐτοῦ ἀφθόνως εὖ] προεληγυθότα.