Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

καἰ öσα μὲν τοῖς ἐντὸς τοῦ Πληρώματος ἐφαρμόξουσιν, εἰρήκαμεν. ὅσα δὲ καὶ τοῖς ἐκτὸς τοῦ Πληρώματος αὐτῶν προσοικειοῦν πειρῶνται ἐκ [*](Ρ 194) τῶν γραφῶν, ἔστιν τοιαῦτα.

τὸν κύριον ἐν τοῖς ἐσχάτοις τοῦ κόσμου [*](V M lat. 1 —23 bei Ephrem Syrus περὶ τῆς ἀρετῆς c. 8; I 224f Assemani 1 δὲ] igitur lat. 2 lies > ? * 2f περισσοτέρως *] περὶ τῶν ὅλων VM abundantius lat. 3 πλείων Μ 4 σχοινίον Ephr. | ἀξιοπίστως] M fide digna lat. ἀξιόπιστα Ephr. 8 ὅσον] οἷον M 9f τῶν — λογίων] ex iis quae aptant ex donnmcis eloquiis lat. 10 κακοσυνθέτων M | φαντασία getilgt, ür am Rand gesetzt Vcorr 11 εἰκόνα . . . κατεσκευασμένην Ephr. 12 εἰδέαν Ephr. 13 μεθαρμόσοι καὶ] reformans lat. | καὶ ποιήσοι] πιιήσας Ephr. ποιήσοι + ex iis Jat. 14 ταίτης . . κατεσκευασμένης Ephr. 15 τοῦ x003C; M | εἰκόνα ἐκείνην Εphr. 16 καλὰς Ephr. 17 συντελεσθείας Ephr. 18 δευτέρου Ephr. 19 μορφῆς βασιλικῆς Ephr. 20 αὕτη] αὐτῆ M | εἰδέα Ephr. | ἐκείνη Ephr. 22 συγκαττύσαντες] assu[m]entes lat. συγχαττύουσι Ephr. | — παραβολὰς] διά τε ῥημάτων καὶ λέξεων καὶ παραβολῶν βολῶν Ephr. 23 μεθαρμόζειν Ephr..| ἑαυτῶν Ephr. 24 τοῖς <Μ Μ | τοῖς ἐντὸς] ἐν τοῖς V 25 προσοικειοῦν] ad (?) insinuare lat. 26 κύριον] χριστὸν M)

423
τὸν ἔσχατον τῶν Αἰώνων γεγονὸς πάθος καὶ διὰ τούτου τοῦ τέλους ἐμφήνῃ τὸ τέλος τῆς περὶ τοὺς Αἰῶνας πραγματείας.

τὴν δὲ δωδεκαετῆ παρθένον ἐκείνην, τὴν τοῦ ἀρχισυναγώγου θυγατέρα, ἣν ἐπῑστὰς ὁ κύριος ἐκ νερῶν ἤγειρεν, τύπον εἶναι διηγοῦνται τῆς Ἀχαμώθ, ἣν ἐπεκταθεὶς ὁ Χριστὸς αὐτῶν ἐμόρφωσεν καὶ εἰς αἴσθησιν ἤγαγε τοῦ καταλιπόντος αὐτὴν φωτός.

ὅτι δὲ αὐτῇ ἐπέφανεν > ὁ σωτήρ, ἐκτὸς ἐκτὸς οὔσῃ τοῦ Πληρώματος ἐν ἐκτρώματος μοίρᾳ, τὸν Παῦλον λέγουσιν εἰρηκέναι ἐν τῇ πρώτῃ πρὸς Κορινθίους »ἔσχατον δὲ πάντων ὡσπερεὶ τῷ ἐκτρώματι ὤφθη κἀμοί«.

τήν τε μετὰ τῶν ἡλικιωτῶν τοῦ Σωτῆρος παρουσίαν πρὸς τὴν Ἀχαμὼθ ὁμοίως πεφανερωκέναι αὐτὸν ἐν τῇ αὐτῇ ἐπιστολῇ εἰπόντα »δεῖ τὴν γυναῖκα κάλυμμα ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς διὰ τοὺς ἀγγέλους«. καὶ ὅτι ἥκοντος τοῦ Σωτῆρος πρὸς αὐτὴν δἰ αἰδῶ κάλυμμα ἐπέθετο ἡ Ἀχαμώθ <ἐπὶ τὸ πρόσωπον > Μωσέα πεποιηκέναι φανερόν, κάλυμμα θέμενον ἐπὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ.

καὶ τὰ πάθη δὲ αὐτῆς ἅ ἔπαθεν * , ἐπισεσημειῶσθαι τὸν κύριον φάσκουσιν, καὶ ἐν μὲν τῷ εἰπεῖν ἐν τῷ σταυρῷ »ὁ θεός μου, εἰς τί ἐγκατέλιπές με« μεμηνυκέναι αὐτὸν ὅτι ἀπελείφθη ἀπὸ τοῦ φωτὸς ἡ Σοφία καὶ ἐκωλύθη ὑπὸ τοῦ Ὅρου τῆς εἰς τοὔμπροσθεν ὁρμῆς, τὴν δὲ λύπην αὐτῆς ἐν τῷ εἰπεῖν »περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου«, τὸν δὲ φόβον ἐν τῷ εἰπεῖν »πάτερ, εἰ δυνατόν, παρελθέτω ἀέ ἐμοῦ τὸ ποτήμιον« καὶ τὴν ἀπορίαν δὲ ὡσαύτως ἔ τῷ εἰρηκέναι »καὶ τί εἴπω οὐκ οἶδα«.

Τρία δὲ γένη ἀνθρώπων οὕτως δεδειχέναι διδασκουσιν αὐτόν. τὸ μὲν ὑλικὸν ἐν τῷ ἀποκριθῆναι τῷ λέγοντι. ἀκολουθήσω σοι »οὐκ ἔχι ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ«. τὸ Τε δὲ ψυχικὸν ἐν τῷ εἰρη- [*](9 I Kor. 15, 8 — 11 Ι Kor. 11, 10 — 14 vgl. II Kor. 8, 13 — 16 Matth. 27, 46 Mark. 15, 34 — 19 Matth. 26, 38 — 20 Matth. 26, 39 — 21 Joh. 12, 27 — 23 Matth. 8, 19 Luk. 9, 57 — Matth. 8, 20 Luk. 9, 58 V M lat.) [*](2 αἰώνων] ἀγώνων M | διὰ τούτου *] δι’ αὐτοῦ V M per hunc lat. 3 δὲ x003C; 5 ἤγειρεν] liberavit lat. | ἐπεκτανθεὶς M 6 αὐτῶν] αὐτὸν, am Rande V corr 7 > Dind.] semetipsum lat. 8 μύρα aus μοίρα Ycorr parke (parte?) lat. 9 ὡς περὶ M 12 f ἥκοντος] ἦκον τοὺς M 13 f < έπὶ τὸ πρόσωπον αὐ > *] in faciem suam lat. ; die Εrgänzung ist notwendig, um den folgenden Ausfall in lat. zu ären (Gleichendung) 14 f ωσέα — ἐπὶ τὸ πρόσωπον x003C;lat. 15 * 〈ἐν τῷ μὲν ἀπολειφθῆναι αὐτὴν ἀπὸ τοῦ > *] in hoc quideni quod derelieta est a lumine lat.; die Worte folgen in lat. erst hinter dieunt φάσκουσιν) Ζ. 16, ören jedoch an diese Stelle 16 καὶ ἐν μὲν τῷ εἰπεῖν . ἐν xm σταυρῷ *] ἐν τῷ σταυρῷ καὶ ἐν μὲν τῷ εἰπεῖν VM x003C; καὶ) in eo cum dieit in cruce lat. 16f ὁ θεός μου zweimal lat. 19 vor περίλυπος + quam 22 δὲ oben über Vcorr | οὕτως <lat)

424
κέναι τῷ εἰπόντι· ἀκολουθήσω σοι, ἐπίτρεψον δέ μοι τοῖς οἰκείοις »οὐδεὶς ἐπ᾿ ἄροτρον τὴν χεῖρα ἐπιβαλὼν καὶ εἰς τὰ βλέπων εὔθετός ἐστιν ἐν τῇ

βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν« τοῦτον γὰρ λέγουσι τῶν μέσων εἶναι· κἀκεῖνον δὲ ὡσαύτως τὸν τὰ πλεῖστα μέρη τῆς δικαιοσύνης ὁμολογήσαντα πεποιηκέναι, ἔπειτα μὴ θελήσαντα ἀκολουθῆσαι. ἀλλὰ υπὸ πλούτου ἠττηθέντα πρὸς τὸ μὴ τέλειον γενέσθαι, καὶ τοῦτον ψυχικοῦ γένους γεγονέναι θέλουσι)·

τὸ δὲ πνευματικὸν ἐν τῷ εἰπεῖν »ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς· σὺ δὲ πορευθεὶς βασιλείαν τοῦ θεοῦ«, καὶ ἐπὶ Ζακχαίου τοῦ τελώνου εἰπών »σπεύσας κατάβηθι, ὅτι σήμερον ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι«· τούτους γένους καταγγέλλουσι γεγονέναι.

καὶ τὴν τῆς ζύμης παραβολὴν, ἣν ἡ γυνὴ ἐγκεκρυφέναι λέγεται εἰς ἀλεύρου σάτα τρία, τὰ τρία γένη δηλοῦν λέγουσι. γεναῖκα μὲν γὰρ τὴν Σοφίαν λέγεσθαι διδάσκουσιν. ἀλεύρου δὲ σάτα τρία τὰ τρία γένη τῶν ἀνθρώπων, πνευματικὸν ψυχικὸν χοϊκόν. ζύμην Τε αὐτὸν τὸν σωτῆρα εἰρῆσθαι διδάσκουσι.

καὶ τὸν Παῦλον <δὲ> διαρρήδην εἰρηκέναι χοϊκοῦς ψυχικοὺς πνευματικούς. μέ »οἶος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι οἱ χοϊκοί«, ὅπου δέ »ψυχικὸς δὲ ἅνθρωπος ου δεχεται τὰ τοῦ πνεύματος«, ὅπου δέ »πνευματικὸς ἀνακρίνει τὰ πάντα«. τὸ δέ »ψυχικὸς δὲ οὑ δέχεται τὰ τοῦ πνεύματος« ἐπὶ τοῦ Δημιουργοῦ φασὶν εἰρῆσθαι, ὃν ψυχικὸν ὄντα μὴ ἐγνωκέναι μήτε τὴν Μητέρα πνευματικὴν οὖσαν μήτε τὸ σπέρμα αὐτῆς μήτε τοὺς ἐν τῷ Πληρώματι Αἰῶνας.

ὅτι δὲ ὧν ἤμελλε σῴζειν ὁ Σωτήρ, τούτων τὰς ἀπαρχὰς ἀνέλαβεν τὸν Παῦλον εἰρηκέναι »καὶ εἰ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραμα«, απαρχὴν μὲν τὸ πνευματικὸν εἰρῆσθαι διδάσκοντες, φήραμα δὲ ἡμᾶς τουτέστιν τὴν ψυχικὴν ἐκκλησίαν, ἧς τὸ φύραμα ἀνειληφέναι λέγουσιν αὐτὸν καὶ ἐν αὑτῷ συνανεστακέναι, ἐπειδὴ ἦν αὐτὸς ζύμη.

[*](1 Luk. 9, 61 — 2 Luk. 9, 62 — 4 vgl. Matth. 19, 16ff — 7 Matth. 8, 22 Luk. 9, 60 — 9 Luk. 19, 5 — 11 vgl. Matth. 13, 33 — 17 I Kor. 15, 48 — I Kor. 2, 14 — 18 I Kor. 2, 15 — 19 I Kor. 2, 14 — 23 Rom. 11, 16 V M lat.)[*](1 ἀποτάξασθαι] ire et renunciare lat. 3 ἐν < lat. Ι γὰρ] 4 τῶν μέσων Dind.] τὸν μέσον VM de mediis lat. 5 μὴ θελήσαντα] noluisse lat. 6f vor τοῦ ψυχικοῦ + de lat. 9 ἐπὶ Ζακχαίου τοῦ τελώνου] puhlicano lat. Ι σπεύσας < lat. 10 f τούτους — γεγονέναι < lat. σ angeflickt Vcorr τούτου M 12 ἡ < M 13 γὰρ < lat. 14 drüber Vcorr Ι τρία1 < V Ι τὰ τρία < M 16 <δὲ> < M 19 τὸ δὲ < lat. Ι δὲ2 < M 21 τῷ < Μ 22 eorum quos lat. 23 τὸν < M Ι εἰ] ἦν V 25 ἧς] εἰς M 26 ἐν senietipso lat. Ι συνανεσταλκέναι V erexisse lat.)
425