Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

4. ὁπότε διὰ τὸ δύνασθαι ἁμαρτεῖν καὶ μὴ ἁμαρτεῖν τὸν μὲν διὰ τὰ ἁμαρτήματα δίκην ἀπαιτεῖσθαι, τὸν δὲ ἔπαινον ἀπεκδέχεσθαι διὰ τὸ εὖ πεπραχέναι ὥρισται καθ᾿ ἑκατέρων τὸ διάφορον.

ὡς καὶ μιᾷ φωνῇ † δικαίᾳ λέγειν συντόμῳ ἀληθείᾳ [*](12 Hinweis auf eine verlorene Schrift des Epiph. — 13f vgl. haer. 5, 3, 1 ff; S. 184, 27 V Μ) [*](1 σαρατάμ V | θεβουλά Μ | > ßmann] μωμοζάνη V μωμαζανὴ Μ (Archetypus μωζάνη) | ἀκραὰβ Μ | καὶ σὲτ Μ | δαδλί V | διγγίμ M 4 τελαα V τέλλα M | σήρ Μ 5 σαράτιν Μ | ἀρί] ἄρτι V ἀρί V corr 6 ἀκρο V ἀκραάβ | κεσὲ Μ | αἰγουκὲρων Μ | ὑδριχόον M | δαλι V 7 διγγίμ M 8 εἰς] εἰ Μ 9f φρενοβλαβῆ////, ν wegradiert V 11 ἀσυστατοῦσα M 19 δύναται + <ἅμα> ? * 21 κατὰ < V 22 [ὅτι] * 25 ἔχων Μ καὶ ὡς M | μιᾷ φωνῇ, zum Sinn vgl. S. 213, 9 | † δικαίᾳ λέγειν] lies etwa ἀποδεικτέον *)

213
<τῇ> διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου ἐκ προσώπου κυρίου εἰρημένῃ »ἐὰν θέλητε καὶ εἰσακούσητέ μου, τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς φάφεσθε· ἐὰν δὲ μὴ θέλητε μηδὲ εἰσακούσητέ μου, μάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται.

τὸ γὰρ στόμα κυρίου ἐλάλησε ταῦτα«. ὥστε παντί τῳ δῆλόν ἐστι καὶ σαφὲς καὶ ἀναμφίβολον, ὡς τὸ αὐτεξούσιον παρέσχετο ὁ θεὸς <ὁ> δι᾿ αὑτοῦ τό »ἐὰν θέλητε καὶ ἐὰν μὴ θέλητε«, ὡς περὶ τὸν ἄνθρωπον εἶναι τὸ ἀγαθοεργεῖν ἢ τὸ φαύλων ἐφίεσθαι πραγμάτων.

ἄρα τοίνυν ἔσφαλται ἡ διάνοια τῶν γένεσιν εἶναι νομισάντων καὶ μάλιστα Φαρισαίων· οἷς ἐπιφωνητέον ἐστὶ πυκνότερον καὶ πολλαχῶς, οὐ διὰ μιᾶς φωνῆς ἀλλὰ πολλάκις τὰ παρὰ τοῦ σωτῆρος πρὸς αὐτοὺς εἰρημένα »οὐαὶ ὑμῖν, Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι καταλελοίπατε τὰ βαρέα τοῦ νόμου, τὴν κρίσιν καὶ τὸν ἔλεον, καὶ ἀποδεκατοῦτε τὸ ἄνηθον καὶ τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ πήγανον, καὶ καθαρίζετε τὸ ἐκτὸς τοῦ ποτηρίου καὶ τοῦ πίνακος, τὸ δὲ ἐντός ἐστι μεστὸν ἀκαθαρσίας καὶ ἀκρασίας.

καὶ δοκιμάζετε δίκαιον εἶναι ὀμνύναι ἐν τῷ ἐπάνω τοῦ θυσιαστηρίου, τὸ δὲ ἐν αὐτῷ τῷ θυσιαστηρίῳ παρ᾿ ὑμῖν τοῦ ὅρκου λέλυται, καὶ τὸ ἐν τῷ οὐρανῷ ὀμνύναι οὐδὲν εἶναί φατε, ἐὰν δέ τις ὀμόσῃ ὑπεράνω τοῦ οὐρανοῦ, τοῦτο δεδικαίωται. οὐχὶ τὸ θυσιαστήριον βαστάζει τὸ ἐπικείμενον καὶ ὁ οὐρανὸς θρόνος ἐστὶ τοῦ ἐπ᾿ αὐτῷ ἐπικαθεζομένου;

ἢ ὅτι λέγετε, ἐάν τις εἴπῃ πατρὶ καὶ μητρὶ κορβάν, ὅ ἐστι δῶρον ὃ ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθήσῃ, οὐκέτι μὴ τιμήσῃ τὸν πατέρα, καὶ ἠθετήσατε τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ διὰ τῆς τῶν πρεσβυτέρων ὑμῶν παραδόσεως.

καὶ κυκλεύετε θάλασσαν καὶ ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον, καὶ ὅταν γένηται, ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν«.

Τί τοίνυν περιττότερον τῶν ἁγίων ῥήσεων προβάλοιτό τις πρὸς ἀντίθεσιν τῶν προειρημένων; ἀλλὰ καὶ ἀρκεῖσθαι μᾶλλον ἡγοῦμαι [*](2 Jes. 1, 19 f — 11 Matth. 23, 15 — 11 f Matth. 23, 23 — 13 Matth, 23, 25 — 14 Matth. 23, 18 — 17 Matth. 23, 22 — 20 Mark. 7, 11 — 23 Matth. 23, 15 V (bis οὐρανῷ Z. 17; von da an G U) M) [*](1 <τῇ> * | ὅτι *] τὸ V M 5 ὁ < Μ | <ὁ> * 6 ἐὰν2] ἂν u. hinter 7f ἄρα τοίνυν — Φαρισαίων V corr] < V M vor οὐ + ὡς V 10 παρὰ] διὰ M 11 καταλελοίπατε aus καταλελύπαται Vcorr 12 τὸν] τὸ M 15 καὶ ἀκρασίας < M 16 τὸ δὲ] > δὲ M 16f τοῦ ὅρκου Pet.] τῶ ὅρκω VM 18 αὐτοῦ U ἐπάνω τοῦ οὐρανοῦ M 20 ἢ] καὶ GU 21 ὃ2 + ἂν U | ὠφεληθῆς U | vor οὐκέτι + καὶ U | τιμήσει U 25 διπλότερον hinter αὐτὸν (Z. 24) GU 26 προβάλοιτο *] ὑπερβάλοιτο GUM 27 μάλα GU)

214
ταῖς τοῦ σωτῆρος σοφαῖς καὶ ἀληθιναῖς λέξεσι, πρὸς ἃς οὐκ ἠδυνήθησαν ἀντωπῆσαι οὔτε πρὸς τὸ βραχύτατον.