Physiognomonica
Adamantius Judaeus
Adamantius, Scriptores physiognomonici Graeci et Latini, Volume 1, Foerster, Teubner, 1893
Πνεῦμα τὸ λίαν ἀτρεμοῦν, ὡς ἀπνόῳ ἐοικέναι, φροντιστοῦ ἀνδρός· ὁποία δὲ ἡ φροντίς, παρὰ τῶν ὀφθαλμῶν μάνθανε. εἰ δὲ ἀτρεμὲς ἂν ἐπὶ πολὺ ἀθρόως ἐπίοι ὤσπερ ἐκ παλιρροίας καὶ πλημμυρίδος, λύπῃ τινὶ [*](Adam. 4. ante Πνεῦμα titulus περὶ πνεύματος in γ 6. ὂν Ba ἂν y 7. ἐπίοι] ἐμπνέοι? )
Φθέγγεσθαι βαρὺ πάνυ καὶ σαθρὸν ἀνοήτῳ καὶ ὑβριστῇ καὶ γαστριμάργῳ πρέπει· ἠχὴ δὲ κακοηχε- στέρα βληχωδεστέρα ἀναισθήτου. ὅσοι δὲ ἀπὸ βαρέος ἀρξάμενοι φθόγγου εἰς ὀξὺν τελευτῶσιν, ὀδύρται, δύσ. θυμοί· ὁξὺ δὲ καὶ αὐχμηρὸν φθέγγεσθαι ποικίλου [*](Adam. 1. βαρὺ πάνυ καὶ σαθρὸν] βαρὺ καὶ πάνυ σαθρὸν S 2. κακοηχεστέρα Ba et Sylb. κακοηθεστέρα y 4. ὀξὺν scripsi ὀξὺ γ ὀδύρται scripsi ex Pseudarist. phys. § 71 p. 84, 14 ὀργηταὶ γ cf. Michael. Scot. phison. part. III c. 71 cuius vox incipit a gravi et finit in altum, significat hominem iracundum impetuosum audacem et tutum )
Ὅρους δὲ εἰδῶν ἀνθρώπων ὑποδεῖξαι ἀναγ- καῖον οὐ πάντας, ἀλλʼ ὅσοι ἀξιόλογοι αὐτῶν· ἀπὸ γὰρ τούτων οὐ χαλεπὸν καὶ τὰ λοιπὰ γινώσκειν.
Εἶδος οὖν ἀνδρείου ὄρθιον τὸ πᾶν σχῆμα, πλευραὶ καὶ ἄρθρα πάντα καὶ τὰ ἄκρα τοῦ σώματος [*](Adam. 4. ante Ὅρους titulus περὶ εἰδῶν ἀνθρωπείων in y 7. ante Εἶδος titulus εἶδος ἀνδρείου in y ἀνδρείου Ro ἀνδρεῖον y 8. πάντα καὶ τὰ] καὶ τὰ πάντα Pa )
δὲ δειλὸς τοιοῦτος· τρίχες μαλακαί, τὸ πᾶν σχῆμα ἀνειμένον, τράχηλος μακρός, τὸ χρῶμα μελί- χλωρον, τὸ ὄμμα ταραχῶδες, βλέφαρα ταχυκίνητα, ἆσθμα θορυβῶδες, σκέλη λεπτά, ὀσφὺς μακρά, στέρνα ἀσθενῆ, μακρόχειρ, φωνὴ λιγυρὰ μαλακή.
[*](Adam. 3. ante Ὁ titulus εἶδος δειλοῦ in y 4. ἀνειμένον] ἀνειμένος M μελίχλωρον scripsi μελανόχρουν y μέλαν ἢ ὠχρὸν Schneider μελάνωχρον Rose Anecd. I, 157, 15 5. ταρα- χῶδες] ταραχώδης M 6. μακρά pro μικρὰ Polemo apud Pseuda- rist. phys. p. 28, 6 lepgisse videtur μικρὰ Schneider et Henrycb. )Τὸν δὲ εὐφυῆ τοιοῦτον εἶναι χρή· μεγέθους εὖ ἥκοντα, λευκὸν ὑπέρυθρον ξανθόν, οὐ πάνυ οὖλον οὐδὲ εὐθύτριχα, τὸ πᾶν σῶμα ὄρθιον ὄντα, μέλη με- γάλα, τὰ ἄρθρα ἀπολελυμένα ἀλλήλων, σὰρξ μετρία ἁπαλή, σκέλη καὶ μηροὶ εὐτραφεῖς, σφυρὰ καρτερά, ποδῶν καὶ χειρῶν ἄρθρα γενναῖα, δάκτυλοι ἀπαλοὶ εὐμήκεις διεστῶτες ἀλλήλων, πρόσωπα οὐ πάνυ σαρ- [*](Adam. 1. ante Τὸν titulus εἶδος εὐφυοῦς in y τοιοῦτον scripsi e S τοιόνδε M 2. ἥκοντα] ἔχοντα u 4. μετρία scripsi μετρίως y 6. καὶ om. Pa )
Τὸν δὲ ἀναίσθητον τοιοῦτον εἶναι πρέπει· λευκὸν πάνυ〉ἢ μέλανα πάνυ〉, σαρκώδη, προγάστορα, παχυσκελῆ, τὰ δὲ ἄρθρα μικρὰ συνδεδεμένα, κλεῖδας συμπεφυκυίας, τράχηλον κολοβὸν παχύν, ἄκρα ἀτελῆ, παρειὰς σαρκώδεις, μέτωπον στρογγύλον, βλέμμα κωφὸν ἀχανές.
[*](Adam. 3. ante Τὸν titulus εἶδος ἀναισθήτου in y 4. 〉ἢ μέλανα πάνυ〉 inserui 6. post παχὺν excidisse videtur ἔχοντα )Ἀναίσχυντον δὲ ἄνδρα οὕτω χρὴ πεφυκέναι· ὀφθαλμοὶ ἀνεπτυγμένοι λαμπροί, βλέφαρα ἀναπεπε- τασμένα παχέα, παχύπους, παχύρριν, ἀντίον ὁρῶν, ἄνω τείνων ἑαυτόν, πυρρὸς τὴν χροιάν, τὴν φωνὴν ὀξύς.
δὲ κόσμιος βαρὺ φθέγγεται, βραδὺ βαίνει, τὰ βλέφαρα κινεῖ μέσως, οὔτε συνεχῶς οὔτε διὰ χρόνου, [*](Adam. 1. ante Ἀναίσχυντον titulus εἶδος ἀναισχύντου in y 2. ἀνεπτυγμένοι Schneider ἀνιπτάμενοι y ἀνιστάμενοι Pa ἀναπεπταμένοι Sylb. 3. παχύπους Sylb., Schott, u ταχύ- πους y 4. πυρρὸς] πυρὸς M 6. ante titulus εἶδος κοσμίου βαρὺ scripsi βραχὺ y βραδὺ scripsi βραχὺ y )
Σημεῖα εὐθύμου· μέτωπον σαρκῶδες λεῖον χθαμαλὸν καὶ τὸ πᾶν πρόσωπον σαρκωδέστερον, τὸ εἶδος ὑπνηλόν, ὀφθαλμοὶ ὑγροὶ εὐλαμπεῖς, οὐ δεδορ- κότες, κίνησις σχολαία, φωνὴ ἠπία.
[*](Adam. 1. χαροπὸς scripsi χαροπὸν y cf. phys. lat. § 27 ὑγρὸν δὲ scripsi οὐδὲ ὑγρὸν y 3. ante Σημεῖα titulus Εἶδος εὐθύμου in y Σημεῖα] σημεῖον S 5. οὐ] ὡς Schnei- der peric. crit. p. 141 εὖ u )Πρόσωπον ἀνιαροῦ ἰσχνόν, μέτωπον ῥυσσόν, ὀφρύες ἀπεστραμμέναι, βλέφαρα ἐντεταμένα, κινεῖται δὲ ὥσπερ οἱ ὑπέρινοι.
Ὁ δὲ ἀνδρόγυνος ὑγρὸν βλέπει καὶ ἰταμόν, καὶ δονεῖται τὰ ὄμματα καὶ περιτρέχει, μέτωπον σπᾷ καὶ παρειάς, αἱ ὀφρύες〉οὐ〉 μένουσι κατὰ χώραν, τράχη- [*](Adam. 1. ante Πρόσωπον titulus εἶδος ἀνιαροῦ in y μέ- τωπον ῥυσσόν Pa μέτωπα ῥυσσά y 3. ὑπέρινοι Pa ὑπέρινοιο M ὑπέρρινοι S 4. ante Ὁ titulus εἶδος ἀνδρογύνου in y 6. 〉οὐ〉 inser. Schneider peric. crit. p. 136 μένουσι] οἰδαίνουσι u )
Πικρὸν δὲ ἄνδρα χρὴ σεσηρέναι, ὕπωχρον εἶναι, [*](Adam. 2. μέλη, καὶ scripsi μέλη καὶ y ἁλματίας] παλματίας? Schneider 3. φωνὴ λεπτὴ ἐπικλάζουσα] φωνεῖ λεπτόν, ἐκκράζει? Schneider 4. λιγυρὰ Ro λιγυρὴ y σχο- λαία] σκολιὰ Schneider peric. crit. p. 137 post πάνυ verba καὶ ἔντρομος πάνυ e Ma et Po inserere dubito 5. ante Πικρὸν titulus εἶδος πικροῦ in y )
Ὁ δὲ πρᾶος ὧδὲ πέφυκε· καρτερὸς τὸ πᾶν εἶδος, εὔσαρκος σαρκὶ ὑγρᾷ μαλθακῇ, τοῖς μέλεσι σύμμετρος, [*](Adam. 1.〉ἔχειν〉 inserui 2. φθέγγεσθαι σφοδρόν, ἀσθ- μαίνειν] σφοδρὸν φθέγγεσθαι, σφοδρὸν ἀσθμ.? 3. πολλάκις,] πολλάκις καὶ? ἐπιρρήσσειν Ba, Sylb., Vulcan. ἐπιρρύσσειν y ἐπιρράσσειν? Sylb. 4. ante Ὁ titulus εἶδος πράου (πρᾴου S) in y )
Ὁ δὲ εἴρων καὶ παλίμβουλος τὰ ἀμφὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς λαγαρὰ ἐχέτω, τὸ βλέμμα ὑπόκομψον, φω- νὴν ὑφειμένην, βαινέτω εὔστροφον καὶ κινείσθω πάντη εὐρύθμως.
[*](Adam. 1. βραδυκίνητος S et Schneider peric. crit p. 139 βραδυκίνητον M φωνὴ] φωνὴ βαρεῖα? 3. ante Ὁ titulus εἶδος εἴρωνος in y καὶ om. Pa παλίμβουλος Ro παλίμ- βολος y )Τὸν δὲ φιλάργυρον ἄνδρα τοιόνδε εἶναι λέγε· μικρομελῆ, μικρόμματον, μικροπρόσωπον, ταχυβάδιστον, ἐγκεκυφότα, ταχύφωνον, ὀξυβόην, τὴν χροιὰν ὑποφοι- νίδδοντα.
Δασὺς ἀνὴρ θριξὶν ἰθυτενέσι μελαίναις, δα- σεῖαν τὴν ὑπήνην ἔχων, κροτάφους δασεῖς, ὄμμα λι- [*](Adam. 1. ante Τὸν titulus εἶδος φιλαργύρου in y 5. ante Δασὺς titulus εἶδος φιλοκύβου in y )
Γινώσκονται δὲ καὶ μωροπόνηροι ἔχοντες μικτὰ σημεῖα μωρίας καὶ πονηρίας ...... κατὰ τοῦτο οὖν εἰσι μωροπόνηροι, ὥσπερ τῶν θηρίων ὅσα τοῦ αὐτοῦ γένους ὄντα τὰ μὲν ἥμερα, τὰ δὲ ἄγριά ἐστι. τούτων [*](Adam. 1. ἀμαρύσσον] μαρμαρύσσον Ba 2. φίλοινος scripsi φιλόπονος y φιλόκωμος Sylb. φιλόπινος Vulcan. 3. ante Γινώσκονται titulus περὶ ἡμέρου καὶ ἀγρίου in y Γι. νώσκονται scripsi cum u γίνονται y 4. post πονηρίας ex- ciderunt qualia sunt in Ma 10 ἕτεροι δὲ — 11 ἀγριώτεροι πεποίηνται = phys. lat. § 104 in quibusdam autem hominibus signa quidem sunt stultitiae, verum eadem exasperata atque efferata τοῦτο] τοὺτʼ Sylb. num ταὐτὸ? 5. ὅσα] num τὰ? )
καὶ ἐπὶ ἀνθρώπων τοίνυν οὕτω χρὴ διαιρεῖν. τὸ γὰρ διπλοῦν τοῦτο τῆς ἰδέας καὶ ἐν ἀνθρώποις φαίνεται καθʼ ἕκαστα τῶν σημείων. δίκαιοι γὰρ ἀπὸ τῶν αὐτῶν σημείων γινώσκονται, ἀλλʼ οἱ μὲν ἀγριώτερα τὰ ἤθη ἔχουσιν, [*](Adam. 1. [καὶ] uncis inclusi 2. σκληρότερα scripsi cum u σκαιότερα καὶ ξηρότερα deleverim, ut lectionem variam ad σκαιότερα, etsi legit phys. lat. (sicciora) 5. φαίνεται scripsi φύεται ἕκαστα] ἕκαστον Pa 6. δίκαιοι] δίκαια Ro δίκαιοι γὰρ] δίκαιοι γάρ καὶ ἄδικοι Schott 7 γινώσκονται Sylb. et u γίνονται y ἀγριώτερα τὰ ἤθη u et Schneider ἀγριώτερον ταῦτα V )
Ὥσπερ καὶ τοῦ μωροπονήρου τετανόθριξ ἡ κεφαλὴ στενὴ λοξή, ὦτα ὑπερμεγέθη ἐπικεκλασμένα, αὐχὴν καὶ τράχηλος σκληρός, 〈κρόταφοι στρογγύλοι γλαφυροί, μέτωπον στενὸν τραχύ,〉 ὀφθαλμοὶ ξηροὶ [*](Adam. 1. post μὲν excidisse videtur πολλοὶ 2. ἄλλῳ τῳ scripsi ἄλλώ τω M ἄλλῴ τῳ S ἄλλῳ τινὶ Pa 4. ante Ὥσπερ titulus εἶδος μωροπονήρου in y μωροπονήρου τετα- νόθριξ ἡ κεφαλὴ] μωροπονήρου εἶδος· τετανόθριξ, ἡ κεφαλὴ? 5. ὑπερμεγέθη scripsi ex y ἅμα μεγέθει Pa 6. σκληρός scripsi coll. phys. lat. § 105 cervice dura στρογγύλος y, sed fortasse αὐχὴν τραχὺς scribendum cf. p. 368, 5 sq. 〈κρό- ταφοι — 7 τραχύ,〉 inserui e Po et phys. lat. l. l. )