περὶ ὁμοίων καὶ διαφόρων λέξεων

Ammonius Grammaticus

Ammonius Grammaticus. Ammonii Qui Dicitur Liber De Adfinium Vocabulorum Differentia. Nickau, Klaus, editor. Leipzig: Teubner, 1966.

τάλαν διὰ τοῦ ν τὸ ἐπίρρημα, διὰ δέ τοῦ σ ὁ ταλαίπωυρος.

τάπητες καὶ ἀμφιτάπητες διαφέρουσι. τάπητες μέν [*](134 Va.) γάρ | εἰσιν οἱ ἐκ τοῦ ἑτέρου μέρους μαλλὸν ἔχοντες, ἀμφιτάπητες δὲ οἱ ἐξ ἀμφοτέρων.

121

ταυρόκτονος ὁ ὑπὸ ταύρου ἀναιρεθείς, ταυροκτόνος δὲ παροξυτόνως ὁ ταῦρον ἀποκτείνας.

τέχνη ἐπιτηδεύματος διαφέρει. τέχνη μὲν γάρ ἐστιν ἡ ἄνευ λόγου μὴ δυναμένη εἶναι, οἷον γραμματική, ῥητορική· ἐπιτήδευμα δὲ τὸ λόγου χηρεῦον, οἷον χαλκευτική, τεκτονική.

τεχνίτης καὶ βάναυσος διαφέρει. τεχνίτης μέν γάρ ἐστιν ὁ λογικῆς τινος τέχνης ἔμπειρος καθεστώς, βάναυσος δὲ ὁ διὰ ἀλόγου τινὸς ἐπιτηδεύματος.

τέτραχμον καὶ τετράδραχμον διαφέρει. τέτραχμον μέν γάρ ἐστι τὸ νόμισμα, τετράδραχμον δέ τὸ τεσσάρων δραχμῶν.

τέρας σημείου διαφέρει. τὸ μὲν γὰρ τέρας παρὰ [*](135 Va.) φύσιν γίνεται, τὸ δέ σημεῖον παρὰ συνήθειαν.

τεχνάσματα καὶ τεχνήματα διαφέρουσι. τεχωάσματα μέν γὰρ τὰ κακουργήματα, τεχνήματα δέ αἱ τέχναι.

τείχη καὶ τειχία διαφέρει. τείχη μὲν γάρ ἐστι τὰ τῶν πόλε{μί}ων, τειχία δέ τὰ τῶν οἰκιῶν.

122

τήθη καὶ τ??η??θὶς διαφέρει. τήθη μέν γάρ ἐστιν ἡ τοῦ παιδὸς τροφός — ταύτας δʼ ἔνιοι μαίας καὶ μάμμας καλοῦσι —, τιθὶς δʼ ἐστὶν ἡ τοῦ πατρὸς ἢ τῆς μητρὸς ἀδελφή, ἣν ἔνιοι θείαν καλοῦσιν.

τιτθὴ καὶ τροφὸς καὶ τιθηνὸς διαφέρει. τιτθὴ μὲν [*](136 Va.) γάρ ἐστιν ἡ μαστὸν παρέχουσα, τροφὸς δέ καὶ τιθηνὸς ἡ | τὴν ἄλλην ἐπιμέλειαν ποιουμένη τοῦ παιδὸς καὶ μετὰ τὸν ἀπογαλακτισμόν.

τιμωρεῖσθαι τοῦ τιμωρεῖν διαφέρει. τιμωρεῖσθαι μέν γάρ ἐστι τὸ κολάζειν, τιμωρεῖν δὲ τὸ βοηθεῖν τοῖς ἀδικουμένοις.

τίθησι καὶ τίθενται διαφέρει. τίθησι μὲν γὰρ τὸν

123
νόμον ὁ νομοθέτης, τίθενται δὲ τὸν νόμον οἱ δικάζοντες καὶ αἰρούμενοι.

τοὔνεκα καὶ οὕνεκα διαφέρει. τὸ μέν γὰρ τοὔνεκά ἐστι τούτου ἕνεκα, τὸ δέ οὕνεκα ἀντὶ τοῦ ὅτι. ἁμαρτάνει οὖν ὁ Καλλίμαχος ἐν Ἑκάλῃ (fr. 232 Pf.) κατὰ δύο τρόπους, λέγων

  • ‘τοὔνεκεν Αἰγέος ἔσκεν’,
    • ὅτι τε — δέον εἰπεῖν οὕνεκα — τοὔνεκεν εἶπεν, καὶ ὅτι ἀντὶ τοῦ κα κεν εἶπεν ἄνελίστως.

    τιμωρεῖν καὶ τιμωρεῖσθαι διαφέρει. τιμωρεῖν μὲν γάρ ἐστι τὸ βοηθεῖν τινι καὶ συναίρεσθαι, τιμωρεῖσθαι δέ τὸ κολάζειν. καὶ συντάσσουσι τὸ μέν ἐνεργητικὸν δοτικῇ οἷον ‘τιμωρῶ τῷ φίλῳ’, ἤγουν βοηθῶ τὸ δέ παθητικὸν αἰτιατικῇ οἷον ‘τιμωροῦμαι τὸν ἐχθρόν’, ἀντὶ τοῦ κολάζω.

    τιθέναι νόμον καὶ τίθεσθαι διαφέρει. τίθησι μέν γὰρ νόμον ὁ εἰσφέρων, τίθεται δέ ὁ κυρῶν.

    τόμος καὶ τομὸς διαφέρει. τόμος μέν γάρ ἐστιν ὁ τεμνόμενος χάρτης ἢ ἄλλο τι, τομὸς δέ ὁ τέμνων σίδηρος.

    124

    τρίετες βαρυτόνως καὶ τριετές ὀξυτόνως διαφέρει, [*](137 Va.) φη|σὶ Πτολεμαῖος ὁ Ἀσκαλωνίτης (p. 61 Baege). ἐὰν μέν γὰρ βαρυτονήσωμεν, ἔσται ἐπὶ χρόνου διὸ καὶ ὁ ποιητής φησιν (β 106 ω 141)

  • ‘ὡς τρίετες μὲν ἔληθε δόλῳ’.
    • ἐὰν δέ ὀξυτονήσωμεν ‘τριετὲς’ ὡς ‘εὐφυές’, ἔσται ἐπὶ ἡλικίας οἷον ‘τριετὲς τὸ παιδίον’· ὅθεν καὶ
  • ‘ἑξετέ’ ἀδμήτην’ (Ψ 266. 655).
    • καὶ χρῆν ἀναγινώσκειν ὡς ἀξιοῖ ὁ Ἀσκαλωνίτης.

    τροχοὶ ὀξυτόνως καὶ τρόχοι βαρυτόνως διαφέρουσι παρὰ τοῖς Ἀττικοῖς, φησὶ Τρύφων (fr. 11 Vels.) ἐν δευτέρα Περὶ Ἀττικῆς προσῳδίας. τοὺς μὲν γὰρ περιφερεῖς τροχοὺς ὁμοίως ἡμῖν προφέρονται ὀξυτονοῦντες· τρόχους δέ βαρυτόνως λέγουσι τοὺς δρόμους. ἀναγινώσκομεν γάρ, ὥς φησίν, ἐν μέν Ἀλόπῃ Εὐριπίδου (fr. 105 N.2)·

  • ‘ὁρῶ μέν ἀνδρ??ῶ??ν τόνδε γυμνάδα στόλον
  • στίχοντα θεωρὸν ἐκ τρόχων πεπαυμένον’,
    • ἐν δὲ Μηδείᾳ (46)
  • ‘ἀλλ᾿ οἵδε παῖδες ἐκ τρόχων πεπαυμένοι’.
    • 125
    ἀναλογικώτερον δέ τὸ βαρύνειν. τὰ γὰρ εἰς χος δισύλλαβα — παρατελεύτου ὄντος τοῦ ο — βαρυτονεῖται· οἷον λέχος ὄχος βρόχος κόγχος κόλχος μόσχος, οὕτω τρόχος. καὶ ἔτι τὰ παρὰ ῥήματα εἰς ω βαρύτονα καὶ αὐτὰ βαρυτονεῖται ἰσοσυλλαβοῦντα· οἷον πλέκω πλόκος, σπείρω σπόρος, λέγω λόγος, φέρω φόρος, οὕτω καὶ τρέχω τρόχος.

    τραγῳδοὶ καὶ κωμῳδοὶ καὶ τραγῳδοποιοὶ καὶ [*](138 Va.) κωμῳδοποιοὶ διαφέρουσι. τραγῳδοὶ μέν γὰρ καὶ κωμῳδοί εἰσιν οἱ ὑποκριταὶ τῆς κωμῳδίας καὶ τραγῳδίας, τραγῳδοποιοὶ δέ καὶ κωμῳδοποιοὶ οἱ ποιηταὶ τῶν δραμάτων.