Strategemata

Polyaenus Macedo

Polyaenus Macedo, Strategematon, Melber and Woelfflin, Teubner, 1887

278
[*](378—370)

Ἰάσων βουλόμενος ἐπιθέσθαι πόλει Θετταλικῇ [*](e. 54,19) μηδενὸς τὴν ἐπίθεσιν προειδότος παρήγγειλεν ἐπὶ ἀριθμὸν καὶ μισθοδοσίαν ἐξοπλίσασθαι. οἱ μὲν δὴ πάντες ἐξωπλίσαντο καὶ τῶν σωμάτων εὖ καὶ τῶν ὅπλων ἔχοντες. ἄγγελοι δὲ καθειμένοι θέοντες ἧκον ἀγγέλλοντες πολεμίους ἐμβεβληκέναι τῇ χώρᾳ τοσοῦ- τον ἀπέχοντας, ὅσον ἀπεῖχεν ἡ πόλις, ᾗ προσπολεμεῖν ἐσπουδάκει. οἱ δὲ στρατιῶται πρὸς μάχην εὐτρεπεῖς ὄντες ἠξίωσαν αὐτοὶ μὴ μέλλειν, ἀλλὰ τὴν ταχίστην ἄγειν. ὁ δὲ Ἰάσων ἐπὶ τὴν πόλιν προσβαλῶν ἀδο- κήτως ἐκράτησε μηδενὸς προγνόντος μήτε τῶν νικών- των μήτε τῶν νικωμένων.

Ἰάσων Θετταλὸς ἀπαιτούμενος ὑπὸ τῶν μισθο- φόρων ἀργύριον, οὐκ ἔχων εἰσέδραμε πρὸς τὴν μη- τέρα ὡς διωκόμενος ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν, ἀφʼ ὧν δύο καὶ τρεῖς αὐτῷ συνεισέπεσον ὡς διώκοντες. ἡ μήτηρ — πολυχρήματος γὰρ ἦν — τοὺς μισθοὺς ὑπὲρ αὐτοῦ διέλυσεν.

Ἰάσων πόλεμον νικήσας ἔφη πρὸς τὴν μητέρα, τοὺς Διοσκούρους φανερωτάτους αὑτῷ γενέσθαι συμ- μάχους καὶ διὰ τοῦτο εὔξασθαι νικήσας ξενίσαι τοὺς [*](Cap. 1. Cf. J. p. 589 sq.) [*](3 μηδενὸς τὴν ἐπίθεσιν προειδότος vulg.; μηδὲν εἰς τὴν ἐπίθεσιν προειδότας F || παρήγγειλεν [στρατιώτας] Roth || 6 καθή- μενοι F, corr Cas. || 7 ἀγγέλοντες F || ἐμβεβηκέναι vulg. || 10 αὐτὸν R || 11 Ἰάσων vulg.; Ἀγάθων F || 12 προγνόντος F || προσ- ιόντος vulg.; εἰδότος H || 14 ὑπὸ ; απὸ F || 17 συνεισέπεσον Cas. K ex V simul irruebant;  συνέπεσον F; cf. ad 2, 35. 3, 9, 45 et Valckenaer ad Herod 9, 102 || 20 πόλεμον MV; πολέμῳ F vulg.: cf. praef. libri I. 1, 20, 1. 2, 1, 2. 3, 9, 26. 4, 14.)

279
θεούς· κεκληκέναι δὲ ἐπὶ τὴν εὐωχίαν τοὺς ἡγεμόνας τοῦ στρατεύματος καὶ λοχαγοὺς καὶ ταξιάρχους καὶ τοὺς ἐν τέλει πάντας. ἡ δὲ πιστεύσασα ὅσον εἶχε κό- σμον ἐκπωμάτων, κρατήρων, τραπεζῶν, ἀργύρου, χρυ- σοῦ, πάντα ἔπεμψεν· ὁ δὲ πολλῶν χρημάτων κύριος γενόμενος τὸν μισθὸν ἀπέδωκε τοῖς μισθοφόροις.

Ἰάσων πόλιν πλουτοῦσαν ἑλὼν, πολλὰ καὶ λαμπρὰ λάφυρα κομίζων ἔπεμψε πρὸς τὴν μητέρα κελεύων πέμψαι θεραπαίνας, ὅσαι ποικίλης καὶ πολυτελοῦς ἐσθῆτος ἐμπειρίαν καὶ τέχνην εἶχον, ὅπως ἐπιλέξαιτο πάντα τὰ κάλλιστα. ἡ δὲ πάσας, ὅσας εἶχε θεραπαίνας, ἔπεμψεν ἐπὶ τὴν ἐκλογὴν τῶν ἐσθήτων. Ἰάσων συγ- κλείσας αὐτὰς λύτρα ὑπὲρ αὐτῶν ᾔτησε τὴν μητέρα.

Ἰάσων πρὸς τὴν μητέρα ἐν τοῖς ἱστῶσι τῆς τα- λασιουργίας τῶν θεραπαινῶν ἐπιμελομένην εἰσελθὼν μετὰ ἑνὸς τῶν ἀδελφῶν ὡς συμβούλῳ χρησόμενος τῶν ἀναγκαίων τῆς ἀρχῆς μεταστῆναι ταύτας ἐκέ- λευσεν. δορυφόροις μὲν δὴ συντεταγμένον ἦν ἀπά- γειν ἁπάσας. αὐτὸς δὲ μετὰ μακρὰν ὁμιλίαν ἐξιὼν μειδιῶν τῇ μητρὶ προσέταξεν ὑπὲρ τῶν θεραπαινῶν ἀργύριον αὐτῷ πέμψαι.

Ἰάσων ἀδελφὸν εἶχε Μηριόνην ἄγαν πλουτοῦντα, φιλάργυρον, μηδὲν αὐτῷ διδόντα· καὶ δή ποτε παι- δίου γεννηθέντος αὐτῷ μέλλων ὄνομα τίθεσθαι τοὺς [*](1 εὐωχίαν Hertlein ex V ad convivium; εὐχὴν F || 4 ἀργυρίου M ; ἄργυρον m: cf. 6, 21. 8, 40 || 10 ἐπιλέξαιτο πάντα scripsi; ἐπιλέξαιτο πάντας F; ἐπιλέξαιτο αὑτῇ Hertlein, Iahnii annal. 1867, p. 607; ἐπιλέξαιντο αὐτῇ vulg. || 15 ἐπιμελομένην W ; ἐπι- μένειν F; ἐπιμένουσαν vel εἰωθυῖαν ἐπιμένειν Cas. || 16 συμβόλῳ F, corr. vulg. || χρησάμενος F || 17 περὶ τῶν ἀναγκαίων vulg. || ταῦτα F || 18 συντεταγμένον Cas.; συντεταγμένος F || 20 ὑπὲρ Patakis coll. 6, 1, 2 et 4; περὶ F.)

280
ἀρίστους Θετταλῶν καλέσας παρεκάλεσε τὸν ἀδελφὸν προστῆναι τῆς ὑποδοχῆς. ὁ μὲν δὴ περὶ ταῦτα εἶχεν, Ἰάσων δὲ κατὰ πρόφασιν θήρας ἐξελθὼν ἐς Παγασὰς, ἔνθα Μηριόνης κατῴκει, περιστήσας τοὺς αἰχμοφόρους, βιασάμενος τοὺς οἰκονόμους, εἴκοσι ἀργυρίου τάλαντα λαβὼν, μετὰ σπουδῆς ἐπὶ τὸ δεῖπνον ἀνῆλθε καὶ τῷ ἀδελφῷ σπονδῶν κατάρχειν ἐπέτρεψε καὶ κύριον αὐτὸν εἶναι τῆς θέσεως τοῦ ὀνόματος τῷ παιδίῳ. Μηριόνης, ἤγγειλεν αὐτῷ πεπορθῆσθαι τὴν οἰκίαν, δεξάμενος τὸ χαρίεν ὄνομα ἔθετο τῷ παιδίῳ Πορθάονα.

Ἰάσων τὸν ἀδελφὸν Πολύδωρον ἤγαγεν ἐπὶ πόλιν ἁλίσκεσθαι μέλλουσαν λαφυροπώλην γενησόμενον. ἐπεὶ δὲ ἦν ὥρα λουτροῦ, παρεκάλεσε τὸν ἀδελφὸν σφοδρῶς αὐτοῦ τὸ σῶμα τρῖψαι καὶ διαγυμνάσαι. ὁ μὲν ἐπει- ρᾶτο τρίβειν εὐτόνως, Ἰάσων δὲ ὡς ἐνοχλούμενος ὑπὸ τοῦ δακτυλίου παρεκάλεσεν αὐτὸν παρὰ τὴν τρῖψιν ἀποθέσθαι. Πολύδωρος δὲ ἐξελὼν τῆς χειρὸς ἐπέδωκεν ἀνδρὶ πιστῷ τῶν παρόντων. τούτῳ δὲ ἦν ἄρα προ- συγκείμενον δραμεῖν πρὸς τὴν γυναῖκα Πολυδώρου καὶ δόντα τὸν δακτύλιον ἀντὶ [τούτου] δέκα τάλαντα χρυσίου παρʼ αὐτῆς λαβεῖν. ἡ δὲ τῷ δακτυλίῳ τοῦ ἀνδρὸς πιστεύσασα παραχρῆμα ἔδωκε τὸ χρυσίον· ὡς δὲ ἐπανῆλθεν ὁ τὸν δακτύλιον παρὰ Πολυδώρου λαβὼν, τότε Ἰάσων τριβόμενος ἐπαύσατο.

[*](6 ἀνῆλθε vel ἐπανῆλθε ut 6, 1, 7 Patakis; rediit V; ἦλθε F || 8 Μηριόνης ἀγγελίαν τοῦ πεπ. vulg.; lacunam statuit W, qui suppl. [ὡς] vel [Ἰάσων γὰρ] 9 οἰκίαν F] οἰκείαν vulg. 10 χαρίεν C; χάρισμα W ; χαρκι … F (relquis litteris a vermibus exesis ita tamen, ut videatur fuisse εν vel αν) || Πορθάονα vulg.; πο.θα.να F (duabus litteris corrosis) || 17 ἐπέδωκεν F] ἐνέδωκεν M; ἀπέδωκεν vulg.; ἀνέδωκεν W || 18 προσυγκείμενον M ; προσεγκείμενον F vulg. || 20 δόντα τὸν Cas.; τὸν δόντα F ; ἐνδόντα vel ἐπιδόντα RW coll. v. 17 || ἀντὶ [τούτου] Patakis; αἰτεῖν Cas. RK ; ἀντὶ et λαβεῖν coniungenda putat Roth || 21 τοῦ δακτυλίου F, corr. vulg.)
281
[*](e. 21, 2)

Ἀλέξανδρος Πάνορμον πολιορκοῦντος Λεωσθένους [*](361) πρὸς ἁπάσας τὰς Ἀττικὰς ναῦς φανερῶς ναυμαχεῖν οὐ θαρρῶν διέπεμψεν ἐπὶ ἀκατίου νύκτωρ πρὸς τοὺς ἔνδον στρατιώτας, ὅπως, εἴ τινες τῶν νεῶν ἐκλίποιεν τὴν φυλακὴν, πρὸς τῷ πρότερον αἰρομένῳ πυρσῷ δεύτερον ἀνάσχοιεν τοῖς ἐν Μαγνησίᾳ, κἀκεῖνοι τοῖς ἐν Πα- γασαῖς. Λεωσθένης μὲν τρεῖς τριήρεις διέπεμψε, τὴν μὲν ἐπὶ Σάμου, τὴν δὲ ἐπὶ Θάσου, τὴν δὲ ἐπὶ Ἑλλησ- πόντου· οἱ δὲ πολιορκούμενοι τοὺς πυρσοὺς ἀνέσχον. Ἀλέξανδρος ἐπιπλεύσας ἄφνω καὶ προσπεσών ἐνίκησε τῇ ναυμαχίᾳ τοὺς Ἀθηναίους.

Ἀλέξανδρος μετὰ τὴν ἐν Πεπαρήθῳ ναυμαχίαν [*](361) ἐλπίσας λήψεσθαι τοὺς Ἀθηναίους ἀφυλάκτους ὡς μετὰ νίκην ἀμελῶς ἔχοντας συνέταξε τοῖς ἐπὶ τῶν νεῶν διὰ τάχους προσπλεῦσαι τῷ Δείγματι τοῦ Πειραιέως καὶ ἀπὸ τῶν τραπεζῶν ἁρπάσαι τὰ χρήματα. τῶν δὲ προσπλεόντων οἱ Ἀθηναῖοι φιλίας τὰς ναῦς εἶναι νομίσαντες ἀπεσκόπουν. οἱ δὲ ἀποβάντες τὸ πολε- μικὸν ἐσήμηναν καὶ σπασάμενοι τὰς μαχαίρας ὥρμων ἐπὶ τὰς τραπέζας. οἱ μὲν Ἀθηναῖοι σπουδῇ ἔθεον ἐς τὸ ἄστυ τοῖς στρατηγοῖς ἀγγελοῦντες τὴν κατά- ληψιν τοῦ Πειραιέως, οἱ δὲ τὰ χρήματα ἁρπάσαντες ἀπέπλευσαν.

[*](Cap 2, §§ 1 et 2. Cf. Diod. 15, 95. — Schaefer, Demosth. I1, p. 116 sq.; 7. p. 590.)[*](1 Φεραῖος F] ὁ Φεραῖος vulg.; om M || 4 ἀκατίου F] Ἀκά- τιον vulg. || 14 ἀφυλάκτους ὡς Patakis; ἀφυλάκτως F || 15 καὶ ἀμελῶς vulg. || 16 Πειρέως F; τῷ Πειραιεῖ coni. K.)
282

Ἀθηνοκλῆς πολιορκούμενος πρὸς τοὺς κριοὺς καὶ [*](e. 56, 6) τὰ τρύπανα δοκοὺς μολίβδου ποιήσας πλαγίας παρέ- τεινεν ἐπὶ τὰς ἐπάλξεις, αἷς ἐμπιπτούσαις τῶν πολεμίων τὰ μηχανήματα συνετρίβετο. οἱ δὲ ἐτεχνάσαντο ἄλλο μηχάνημα προσάγειν, ὅπερ τὸ ἄκρον τῆς δοκοῦ πλῆξαν τὴν δοκὸν ἀπὸ τῶν ἐπάλξεων πίπτειν ὀρθὴν ἐβιάζετο μηδένα βλάπτουσαν τῶν ἐπὶ γῆς ἑστηκότων. πάλιν οἱ μὲν πολέμιοι χελώνας προσάγοντες τὰ τείχη συνέ- σειον, οἱ δὲ ἀπὸ τῶν τειχῶν μόλιβδον τηκτὸν ἐν χαλ- κείοις προωθοῦντες κατέχεον, ὑφʼ οὐ συνέβαινε τὴν χελώνην διαλύεσθαι. οἱ δὲ πολέμιοι κατὰ τῆς χελώνης ἐκ πύργων προσαγομένων ὄξος ἐπέχεον καὶ κατεσβέν- νυον τόν τε μόλιβδον καὶ ὅσα ἄλλα ἀπὸ τῶν τειχῶν καίοντα ἠφίετο. σβεστήριον γὰρ πυρὸς μάλιστα ὄξος εἶναι δοκεῖ· ἄριστον δὲ κώλυμα πυρὸς ἐπαλειφόμενον ὄξος — ἥκιστα γὰρ τούτου πῦρ ἅπτεται — καὶ σπόγγος ὕδατος πλήρης προσαρτώμενος. ἔνιοι δὲ πρὸς τὸν καταχεόμενον μόλιβδον πίλους τοῖς μηχανήμασιν ἐπι- θέντες χοῦν καὶ πηλὸν τετριχωμένον προσῆγον.

[*](253—183)

Φιλοποίμην οὐκ ἐνόμιζε προσήκειν ἀγαθῷ στρα- τηγῷ τῆς φάλαγγος ἡγεῖσθαι· ἀλλὰ τοτὲ μὲν [ἐν] πρώ- τοις, τοτὲ δὲ ἐν ἐσχάτοις, πολλάκις δὲ καὶ κατὰ μέσους [*](Cap. 3. Cf. Aeneas Tect. 33 sq.) [*](4 ἐμπιπτούσαις scripsi; ἐμπιπτόντων F; ἐμπίπτοντα Cas. || 8 βλάπτουσα F, corr. vulg. || 12 διακαίεσθαι R || κατὰ K Hert- lein; μετὰ F || 18 προσαρτώμενος M ; προσαρτυώμενος F: cf. περιαρτᾶν H || 19 πίλους RK; πλείους F || 23 [ἐν]  Cas.)

283
παριππεύων καὶ πάντας ἐφορῶν ἀεὶ τὸ ἁμαρτανόμενον ἐπηνωρθοῦτο.

[*](e. 12, 8)

Φιλοποίμην ὑπὸ Λακεδαιμονίων ἐδιώκετο· καὶ ὅσον οὔπω καταλαμβανόμενος, τὸν Εὐρώταν διαβὰς προσέ- ταξε τοῖς ἱππεῦσιν ἀποχαλινῶσαι τοὺς ἵππους καὶ ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ ποτίζειν, τοὺ παρακειμένου τόπου δασέος ὄντος καὶ πολλὴν ὕλην ἔχοντος. οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι πολὺ τὸ θράσος ἰδόντες τῶν ἀποχαλινωσάντων τοὺς ἵππους καὶ (τῶν) ποτιζόντων ὑπώπτευσαν ἐν τῇ ὕλῃ συμμάχους τοῦ Φιλοποίμενος πολλοὺς ἀποκεκρύφθαι καὶ μὴ τολμήσαντες διαβῆναι τὸν ποταμὸν ἀνέστρεψαν.

Φιλοποίμην ἐδίδαξε τοὺς Ἀχαιοὺς ἀντὶ μὲν θυρεοῦ καὶ δόρατος ἀσπίδα καὶ σάρισαν λαβεῖν, κράνεσι δὲ καὶ θώραξι καὶ προκνημῖσι φράξασθαι, μόνιμον δὲ καὶ βεβηκυῖαν μάχην ἀσκεῖν ἀντὶ δρομικῆς καὶ πελταστικῆς, τρυφὰς δὲ καὶ πολυτελείας ἐσθήτων καὶ δείπνων ἀφε- λεῖν, μόνοις δὲ τοῖς ἀναγκαίοις [καὶ τοῖς] ἐν στρατείᾳ χρησίμοις ἀρκεῖσθαι. ταῦτα διδάξας Φιλοποίμην ἐν ταῖς πλείσταις μάχαις εὐδοκιμοῦντας εἶχε τοὺς στρατιώτας.

Ἄρατος ἐκράτησεν Ἀκροκορίνθου φρουρὰν ἔχον- [*](243) τος, ἣν ἐγκατέστησεν Ἀντίγονος φύλακα τάξας ἐπʼ αὐτοῦ [*](Cap. 4. § 3. Cf Plut. Philopoem. 9.) [*](Cap 5. Cf. Plut. Arat. 18 sqq. — Droysen III, 1, p. 412, not. 1; J. p. 649.) [*](2 ἐπηνωρθοῦντο F] ἐπανωρθοῦτο vulg. || 4 Εὐρότα F || 5 ἀποχαλινῶσαι Roth; ἀποχαλινοῦσι F; ἀποχαλινοῦν Cas.; cf. H ἀποχαλινωσάντας τοὺς ἵππους ποτίζειν || 7 δὲ F] οὖν H; om. vulg. || 9 (τῶν) del. Hertlein || 11 ἀνεχώρησαν H || 14 περικνημῖσι Plutarch. || 17 [καὶ τοῖς] Hertlein Iahnii annal. 1867, p 607 || 21 φρουρὰν M marg. pr m; φρουρὰς F || 22 ἣν F] ἃς vulg. || φύ- λακα F] φύλακας vulg. || αὐτοῦ F] αὐτούς vulg.; αὐτοῖς R.)

284
Περσαῖον τὸν φιλόσοφον καὶ Ἀρχέλαον τὸν στρατηγόν. ἦν δὲ ἄρα τὸ στρατήγημα τοιόνδε. ἦσαν ἐν Κορίνθῳ τέσσαρες ἀδελφοὶ Σύροι τὸ γένος, ὧν εἷς ἦν Διοκλῆς τῶν φρουρούντων Ἀκροκόρινθον. οἱ τρεῖς κλέψαντες βασιλικὸν χρυσίον ἧκον ἐς Σικυῶνα πρὸς Αἰσίαν τραπε- ζίτην, καὶ Ἄρατος διὰ τὴν τοῦ νομίσματος ἐργασίαν ἐχρῆτο· παρασχόντες τούτῳ τὸ χρυσίον κατήλλασσον. εἷς αὐτῶν Ἐργῖνος, πλεονάκις φοιτῶν καὶ τῷ τραπε- ζίτῃ κοινωνήσας ἑστίας καὶ σπονδῶν, λόγου παραπε- σόντος περὶ τῆς φρουρᾶς τοῦ Ἀκροκορίνθου, ὡμολόγησε παρὰ τὸ κρημνῶδες ἐντομὴν ἑωρακέναι πλαγίαν, ᾗ χθαμαλὸν καὶ εὐεπίβατον εἶναι τὸ τεῖχος. ὁ τραπεζίτης ἀνήγγειλεν Ἀράτῳ. ὁ δὲ πολλῇ σπουδῇ τὸν Ἐργῖνον φιλοποιησάμενος, συντίθεται τάλαντα ἑξήκοντα δώσειν, εἰ διʼ αὐτοῦ κρατήσειεν Ἀκροκορίνθου. Ἐργῖνος ὑπι- σχνεῖται μετὰ τῶν ἀδελφῶν τοῦτο πράξειν. ἦν μὲν δὴ πάντα πρὸς τὴν ἐπίθεσιν εὐτρεπῆ. Ἄρατος δὲ κελεύει τὴν ἄλλην δύναμιν ἐν τοῖς ὅπλοις ἐγρηγορέναι, αὐτὸς δὲ τετρακοσίους λογάδας ἀναλαβὼν υύκτωρ ἧκε πρὸς τὸ τεῖχος καὶ κλίμακας τῷ χθαμαλῷ προσβαλὼν ὑπερέβη. τῶν δὲ ἔνδον αἰσθομένων ἐγένετο νυκτομαχία καρ- τερὰ τῆς σελήνης τοτὲ μὲν φῶς παρεχούσης τοῖς μα- χομένοις, τοτὲ δὲ ὑπὸ τὰ νέφη δυομένης, καὶ τοῦ σκότους ποιοῦντος τὴν μάχην φοβερωτέραν. τέλος οἱ [*](5 Αἰγίαν Plut. || τραπεζείτην F || 7 παρασχόντες Rud. Schoell; παράσχῃ F; [καὶ] παρὰ K; παρά γοῦν Cas. ; παρεῖχον τούτῳ . . . . καταλλάσσειν C ex coni. κατήλλασσον F] κατέλυσεν D; κατήν- τησεν m || 10 τοῦ K; τῆς F: cf. 4, 6, 1 || 11 πρὸς Plut || παγίαν F || ᾗ Maasv.; ἢ F; καὶ vulg. || 12 ἐπίβατον vulg. || εἶναι F; ἐστι K || 14 ξ΄ i. e. ἑξήκοντα Plut. ; ζ΄ ι. e. ἑπτά F || 16 πράξειν Hert- lein coll. Plut. συντίθεται . . . συμπράξειν; πρᾶξαι F || 20 τῷ]  τόπῳ Patakis || 21 καρτερὰ F] κρατερὰ D vulg.)
285
περὶ τὸν Ἄρατον ἐκράτησαν καὶ ἀνατέλλοντος ἡλίου τὰς πύλας ἀνοίξαντες τὴν λοιπὴν δύναμιν εἰσεδέξαντο. Ἄρατος δὲ Ἀρχέλαον μὲν ἁλόντα ἀφῆκε, Θεόφραστον δὲ ἀνεῖλεν οὐ βουλόμενον ἀπαλλάσσεσθαι· Περσαῖος δὲ ὁ φιλόσοφος τῆς ἄκρας ἁλισκομένης εἰς Κεγχρεὰς διαφυγὼν ἐκεῖθεν πρὸς Ἀντίγονον ᾤχετο.

Πύρρος ἡττηθεὶς ὑπὸ Ῥωμαίων, τοὺς ἐλέφαντας [*](274) ἀπολέσας, πρὸς Ἀντίγονον πρεσβευσάμενος περὶ συμ- μαχίας, ἀποτυχὼν προσέταξε τοῖς πρεσβευταῖς τἀναντία πρὸς ἅπαντας ἀγγέλλειν, ὡς Ἀντίγονος μεγάλῃ δυνάμει βοηθήσειν ὑπέσχηται· ὥστε οἱ Ταραντῖνοι καὶ ὅσοι Σικελῶν καὶ Ἰταλῶν σύμμαχοι, τὸν Πύρρον κατα- λιπεῖν βουλόμενοι, συνέμειναν ἐλπίδι τῆς Ἀντιγόνου συμμαχίας.

[*](e. 3,14)

Πύρρος ἐς τὴν Πελοπόννησον ἐμβαλὼν, Σπαρ- [*](272) τιατῶν πρεσβευτῶν ἀπαντώντων περὶ Ἀρκαδίαν, φιλ- ανθρώπως αὐτοὺς ὑπεδέξατο καὶ τοὺς ἰδίους υίοὺς ὑπέσχετο πέμψειν τοῖς Σπαρτιάταις παιδευθησομένους τὴν Λυκούργειον πολιτείαν. οἱ μὲν πρεσβευταὶ ταῦτα ἤγγελλον, ὁ δὲ Πύρρος τῇ Σπάρτῃ προσέβαλλεν. ἐγκα- λούντων δὲ τῶν Σπαρτιατῶν, ὡς ἄλλα προειπὼν ἄλλα [*](Cap 6. De fontibus cf. R. v. Scala, Der pyrrhische Krieg, Leipzig 1884, p. 46 sq.; J. p. 650 sq.) [*](Cap. 6. § 1. Cf. Iust. 25, 3, 1 et Paus. 1, 13, 1.) [*](Cap. 6. § 2. Cf Plut. Pyrrh. 26, 10.) [*](1 τοῦ ἡλίου M || 11 ἀγγελειν F || 12 ὑπέσχηται F] ὑπέσχετο vulg. || 16 ἐμβαλὼν F] ἐσβαλὼν vulg. || 17 πρεσβευτῶν ἀπαν- τώντων Caς. ; πρεσβευόντων ἀπάντων F; πρεσβευόντων H || 19 τοῖς om. vulg. || 21 ἤγγειλαν H || προσέβαλλεν FH] προσέ- βαλεν vulg.)

286
πράττει, γελάσας ἔφη, οὐδὲ γὰρ ὑμεῖς εἰώθατε προ- λέγειν μέλλοντες πολεμεῖν· μὴ τοίνυν ἀγανακτεῖτε, εἰ πρὸς τοὺς Λάκωνας ἐχρησάμην Λακωνικῷ στρατηγήματι.᾿ Πύρρος συνεβούλευε πρὸ τοῦ πολέμου πείθειν τοὺς πολεμίους φόβῳ, πλεονεξίᾳ, ἡδονῇ, οἴκτῳ, δικαίῳ, νομίμῳ, συμφέροντι, δυνατῷ.

[*](279)

Ἀπολλόδωρος ὁ Κασσανδρεὺς δίκην φεύγων ὡς ἐπιτιθέμενος τυραννίδι, προελθὼν ἐν μελαίνῃ ἐσθῆτι. τὴν γυναῖκα καὶ τὰς θυγατέρας ἐν ὁμοίῳ σχήματι προαγαγὼν, ἱκετηρίας προτείνων αὐτὸν ἐς πᾶσαν τι- μωρίαν ἐξέδωκε τοῖς δικασταῖς, οἳ παθόντες ἄφεσιν αὐτῷ τοῦ ἐγκλήματος ἐψηφίσαντο. ἀφεθεὶς Ἀπολλό- δωρος οὐκ ἐς μακρὰν τὴν τυραννίδα κατέσχε καὶ μά- λιστα δὴ τοὺς ἀφέντας δικαστὰς ὠμῶς ἐκόλασε τὴν σωτηρίαν ἀναφέρων εἰς τὴν ἑαυτοῦ στρατηγίαν, οὐκ εἰς τὴν ἐκείνων φιλανθρωπίαν.

[*](279)

Ἀπολλόδωρος πολιτευόμενος παρὰ Κασσανδρεῦσι πάντα ἔλεγε καὶ ἔπραττεν, ἀφʼ ὧν ἔδοξεν εἶναι μισο- τύραννος. καὶ γὰρ κατὰ Λαχάρους τοῦ τυράννου ψή- φισμα ἔγραψεν, ἀγώγιμον ἐκ τῆς χωώρας εἶναι τῆς Κασσανδρέων, καὶ Ἀντίοχον τὸν βασιλέα φίλον ποι- εῖσθαι καὶ σύμμαχον, αὐτῷ τὴν πολιτείαν ἐπιτρέποντας· [*](Cap. 6. § 3. Cf Front. strat. 2, 6, 10.) [*](Cap. 7. Cf. Diod. fr. 22, 5 et 6. — Droysen II, 2, p. 344 et III, 1, p. 199, not. 2.) [*](1 πράττοι H || 2 ἃ μέλλετε ποιεῖν πρὸς τοὺς πολεμίους H || 4 συνεβούλευε K; συνεβούλευσε F || 8 Κασσανδρεὺς Nic. Hein- sius; Κασσάνδρου F || 9 προελθών F] προσελθών vulg. || 20 γὰρ om. K || 22 καὶ γὰρ vulg. || 23 ἐπιτρέποντας. καὶ R Hertlein; ἐπιτρέποντα ὃς καὶ F.)

287
καὶ Θεοδότῳ γράψαντι φυλακὴν αὐτῷ δοῦναι τοῦ σώματος αὐτὸς ἀντεῖπε, καὶ τῆς ἀποδούσης Κασσαν- δρεῦσι τὴν ἐλευθερίαν Εὐρυδίκης ἑορτὴν κατεστήσατο, ἣν ἐκάλεσεν Εὐρυδίκεια, καὶ τοῖς ἐξελθοῦσι τῆς ἄκρας στρατιώταις πολιτείαν ἔγραψε καὶ κλήρους ἐν τῇ Παλλήνῃ δοθῆναι, ἵνα παραμένοιεν φύλακες τῆς ἐλευ- θερίας ἐν δὲ τοῖς συμποσίοις εἴ τις * * ἔφη δεινὸν, ἀλλὰ καὶ σχέτλιον. οὕτω πάντας ἐξαπατήσας, ὡς δημοτικώτατος ὢν, ἐπανέστησεν οἰκέτας καὶ τοὺς ἀπὸ τῶν ἐργαστηρίων τεχνίτας, καὶ μειράκιον Καλλιμέλη συναρπάσας καὶ θύσας ἐπέδωκεν αὐτὸ μαγείρῳ Λεον- τομένει. οὗτος δειπνοποιήσας τὰ σπλάγχνα παρέθηκε τοῖς συνωμόταις· ὧν δειπνησάντων καὶ πιόντων τὸ αἷμα οἴνῳ μέλανι μεμιγμένον, ἔδειξεν αὐτοῖς τὸ σῶμα τῇ κοινωνίᾳ τοῦ μιάσματος ἐμπεδῶν τὸ πιστὸν τῆς ἐπιθέσεως. καὶ δὴ τούτοις χρησάμενος συμμάχοις κατ- έσχε τὴν τυραννίδα, καὶ τύραννος ἐγένετο φονικώτατος καὶ ὠμότατος πάντων, ὅσοι παρʼ Ἕλλησιν ἢ παρὰ βαρ- βάροις ἐτυράννησαν.

Αῖγυπτος |ὑπὸ Μαυσώλου πεμφθεὶς ἐς Μίλητον [*](377—351) συμπράξων τοῖς προδιδοῦσι τὴν πόλιν, καταπλεύσας, προαισθόμενος ὡς ἐπιβουλεύοιτο, σπεύσας ἐπὶ τὴν ναῦν προανέβη. οἱ μὲν ἐπιβουλεύοντες ἐγγὺς τῆς θαλάττης [*](3 ἑορτὴν Cas.; ἣν F: cf. 1, 19. 8, 4 || 4 Εὐριδίκεια Maasv. R ; Εύρυδικίαν F || 5 πολιτείαν [εἶναι] Patakis || 7 * *] lacunam statuit vulg. || 8 οὕτω πάντας Rud. Schoell; τούτους F; [τὸν δῆμον] Cas. || 11 ἐπέδωκεν vel ἐπετρεψεν αὐτὸ μαγείρῳ Λεοντο- μένει W (cf V eumque coquo Leontomeni coquendum dedit; ἐπέ- στησεν αὐτῷ μάγειρον Λεοντομένη F || 15 ἐμποδῶν F || 16 κατέσχε K; κατέλυσε F; κατέλαβε Davis ad Cic. de nat. deor. 3, 33: cf. 1, 21, 1. 3, 8. 5, 2, 2. 6, 7, 1. 6, 45 || 18 ἢ καὶ M.)

288
ἐφήδρευον· ὁ δὲ ἐκ τῆς νεὼς ἐκπέμπει τινὰ φράσας, ῾τὸν κυβερνήτην ζητήσας [καὶ] Αἴγυπτον ἄγε· ἤδη γὰρ ἀνάγεσθαι χρή.᾿ τοῦτʼ ἀκούσαντες οἱ παραφυλάσ- σοντες Μιλήσιοι, τῆς νεὼς ἀποχωρήσαντες ἐζήτουν Αἴγυπτον ἀνὰ τὴν πόλιν· ὁ δὲ ἀφικομένου τοῦ κυβερ- νήτου ἀποκόψας τὸ ἀπόγειον ἀπέπλευσεν ἀκινδύνως.

[*](387—347)

Λεύκων χρημάτων δεόμενος ἐκήρυξεν, ὅτι μέλλοι κόπτειν ἄλλο νόμισμα καὶ δέοι προσφέρειν αὐτῷ τὸ ὑπάρχον ἑκάστῳ, ὅπως μετακοπὲν δόκιμον γένοιτο. οἱ μὲν προσήνεγκαν ὅσον εἶχον, ὁ δὲ ἄλλον χαρακτῆρα ἐπιβαλὼν ἐπέγραψε τὸ τίμημα διπλάσιον ἑκάστῳ νο- μίσματι, ὥστε τοῦ συλλεγέντος τὸ ἥμισυ κερδάνας οὐδένα τῶν πολιτῶν ἐζημίωσεν.

Λεύκων μαθὼν ὡς ἐπιβουλεύοιεν αὐτῷ φίλοι καὶ πολῖται συνομοσάμενοι πολλοὶ, τοὺς ἐμπόρους καλέσας ἅπαντας, χρήματα ὅσα εἶχεν ἕκαστος ἐδανείζετο, φά- σκων τοὺς πολεμίους αὐτῷ προδίδοσθαι. οἱ μὲν ἔμποροι προθύμως ἐδάνειζον τὰ χρήματα, ὁ δὲ συναγαγὼν εἰς τὴν αὐλὴν αὐτοὺς ὡμολόγησε τὴν ἐκ τῶν πολιτῶν ἐπίθεσιν καὶ παρεκάλεσε φύλακας τοῦ σώματος αὐτοῦ γενέσθαι ὡς τὰ χρήματα κομιουμένους, εἰ σώζοιντο αὐτόν. καὶ δὴ τὰ χρήματα σῶσαι ἐθέλοντες οἱ ἔμποροι ὅπλα παραλαβόντες οἱ μὲν δορυφόροι τοῦ σώματος, [*](Cap. 9. Cf. Schaefer, Mus. Rhen. 35, p. 418; J. p. 592.) [*](1 ἐφήδρευον Hertlein; ἐφέδρευον F || ἐκπέμπει p; ἐκπίπτει F || φράσαι τῷ κυβερνήτῃ p || 2 [καὶ] W; [καὶ τὸν] Cas. || 4 Μι- λίσιοι F || 10 ἑκάστῳ F] ἕκαστον vulg. γένοιτο F] εἴη vulg. 12 ἐπέγραψε K;  ἐπέτρεψε F || 13 συλλέγοντος F || 20 αὐτοὺς εἰς τὴν αὐλὴν vulg.)

289
οἱ δὲ τῶν ἀρχείων φύλακες ἐγένοντο. Λεύκων δὲ μετὰ τούτων καὶ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν πιστοτάτων τοὺς κοι- νωνοῦντας τῆς ἐπιθέσεως συλλαβὼν ἀπέκτεινε καὶ τὴν ἀρχὴν ἀσφαλῶς καταστησάμενος ἀπέδωκε τὰ χρήματα.

Λεύκων ἐν τῷ πρὸς Ἡρακλεώτας πολέμῳ αἰσθό- μένος τῷν τριηράρχων τινὰς προδιδόντας καὶ αὐτο- μολεῖν μέλλοντας συλλαβὼν αὐτοὺς ἀκοῦσαι μὲν ἔφη περὶ αὐτῶν λόγους οὐκ ἐπιτηδείους, οὐ πιστεῦσαί γε μήν. ὅπως οὖν μὴ κατὰ τύχην ἥττης γενομένης αὐτοὶ δοκοῖεν αἴτιοι τοῦ σφάλματος, αὐτοὺς μὲν ἡσυχάζειν ἐκέλευσεν, ἄλλους δὲ τριηράρχους ἀπέδειξε· τοῖς δὲ οἰκείοις τῶν ὑπόπτων ἀρχὰς καὶ ἐπιμελείας ἐνεχείριζε κωμῶν, ὡς δὴ φιλοφρόνως ἕχων πρὸς αὐτούς. ἐπεὶ δὲ τὸν πόλεμον κατελύσατο. δίκαιον ἔφη κριθῆναι τοὺς ὑπόπτους, ἵνα μὴ δόξῃ ἀλόγως αὐτοῖς ἀπιστῆσαι. παρελθόντων δὲ εἰς τὸ δικαστήριον ὁμοῦ τοῖς οἰκείοις περιστήσας ὡπλισμένην δύναμιν ἅπαντας αὐτοὺς ἀναι- ρεθῆναι προσέταξεν.

[*](e. 14, 19)

Λεύκων ἐπιστρατευσάντων Ηρακλεωτῶν ναυσὶ πολλαῖς καὶ ἀποβαινόντων ὅποι τῆς χώρας ἐβούλοντο, ὁρῶν τοὺς αὑτοῦ στρατιώτας ἐθελοκακοῦντας καὶ οὐκ ἀνείργοντας ἔταξε τοὺς ὁπλίτας πρώτους πρὸς τὴν ἀπόβασιν τῶν πολεμίων, ἐπὶ δὲ τούτοις ὄπισθεν τοὺς Σκύθας· καὶ φανερῶς παρήγγειλε τοῖς Σκύθαις, ἐὰν οἱ ὁπλῖται ὀκνῶσι καὶ τοὺς πολεμίους ἀποβαίνοντας παρέχωνται, τηνικαῦτα τοξεύειν καὶ κτιννύειν αὐτούς. [*](6 τριηράρχων M; τριηραρχῶν F || 9 καὶ κατὰ vulg. || 12 ἐπι- μελείας Wyttenbach in indice Graec. Plut. s. v.; ἐπιμελέας M; ἐπιτελείας F vulg. || 13 ἐπειδὴ R || 17 περιστήσας W; περιστησάμενος F: cf. ad 5, 28, 2 || 21 τοὺς αὐτοὺς F || 26 παρέρχωνται Cas.; ἀνέχωνται K; παραδέχωνται Patakis; πα- ἰδωνται R.)

290
τοῦτο μαθόντες οἱ ὁπλῖται εὐρώστως τοὺς πολεμίους ἀποβαίνειν ἐκώλυον.

[*](399)

Ἀλέξανδρος φρούραρχος τῶν περὶ τὴν Αἰολίδα χωρίων, μισθωσάμενος τῶν ἀπʼ Ἰωνίας τοὺς ἀρίστους ἀγωνιστὰς, αὐλητὰς μὲν Θέρσανδρον καὶ Φιλόξενον, ὑποκριτὰς δὲ Καλλιππίδην καὶ Νικόστρατον, θέαν ἐπήγγειλε. πρὸς μὲν τὴν δόξαν τῶν ἀγωνιστῶν συνέ- δραμον ἐκ τῶν πλησίον πόλεων ἅπαντες. ἐπεὶ δὲ πλῆρες τὸ θέατρον ἦν, περιστήσας τοὺς στρατιώτας καὶ τοὺς βαρβάρους, μεθʼ ὧν ἐφρούρει τὰ χωρία, πάντας τοὺς θεατὰς συλλαβῶν αὐτοῖς παισὶ καὶ γυ- ναιξὶ, λύτρα μεγάλα λαβῶν τοὺς μὲν ἀπέλυσεν, αὐτὸς δὲ τὰ χωρία Θίβρωνι παραδοὺς ἀπηλλάγη.

[*](389)

Ἀριστείδης Ἐλεάτης Διονυσίῳ πολιορκοῦντι Καυ- λωνίαν ἐπέπλει μετὰ δώδεκα τριήρων. ὁ δὲ συνιδὼν ἐπανήχθη πέντε καὶ δέκα ναῦς πληρώσας. Ἀριστείδης ὑποστρέψας ὑποχωρεῖ καὶ νυκτός γενομένης ἐκέλευσεν ἆραι τοὺς λαμπτῆρας, οἷς αἱ τοῦ Διονυσίου νῆες εἴποντο. μετὰ μικρὸν δὲ τούτους καθελόντες ἑτέρους καθῆκαν ἐς τὴν θάλατταν φελλοῖς μεγάλοις ἐφηρμο- σμένους κάκ τοῦ φωτὸς ἐς τὸ πλάγιον ἐπιστρέψαντες ἔφθασαν ἐς τὴν Καυλωνίαν καταπλεύσαντες τῶν περὶ Διονύσιον πρὸς τὴν ἀπὸ τῶν φελλῶν αὐγὴν πλανω- μένων.

[*](Cap. 10 Cf. Hertzberg, Agesilaus, p. 252, not. 26 e.)[*](3 ὁ φρούραρχος vulg. || 8 μὲν οὖν vulg. || 13 αὐτὰ δὲ R 14 Θίβρωνι παραδοὺς Cas. coll. V; Θίβρων (corr F, ex Θίβρωνι) ἐπάρας δοὺς F || 15 Ἐλεάτης om. vulg.)
291

Ἀλέξανδρος Λυσιμάχου καὶ Ἀμήστριδος υἱὸς εἰς [*](281) Κοτιάειον τῆς Φρυγίας βουλόμενος ἐλθεῖν καὶ λαθεῖν τοὺς μὲν ἀκολουθοῦντας νυκτὸς ἔκρυψεν εἴς τι κοῖλον χωρίον παρὰ τὴν πόλιν, αὐτὸς δὲ ἕωθεν διπλοΐδα Φρυγίαν τραχεῖαν καὶ ῥυπῶσαν περιβαλόμενος, πίλιον [τῇ] κεφαλῇ περιθέμενος, δύο παῖδας παραλαβὼν, ἑκατέρῳ φορτίον ξύλων ἐπιθεὶς καὶ μάχαιραν ὑπὸ μάλης δοὺς εἰσῆλθε διὰ τῆς πύλης ἄγροικος εἶναι νομιζόμενος. εἰσελθὼν δὲ τὸ μὲν πίλιον ἀπέθετο, γνωρισθεὶς δὲ ἐδεξιοῦτο πάντας ὡς ἐπὶ σωτηρίᾳ τῆς πόλεως ἥκων. οἱ δὲ κατακεκρυμμένοι κατὰ τὸ συγκεί- μενον ἀνεῳγμένῃ τῇ πύλῃ προσπεσόντες αἱροῦσι τὸ Κοτιάειον.

[*](c. 54, 20)

Ἀμφικτύονες Κίρραν ἐπολιόρκουν καὶ δὴ κρυπτὸν [*](595—585) ὑπόνομον εὗρον ἄγοντα ναματιαῖον ὕδωρ πολύ· καὶ τῇ Εὐρυλόχου γνώμῃ συλλέξαντες Ἀντικύραθεν πολὺ πλῆθος ἑλλεβόρου κατέμιξαν τῷ ὕδατι. Κιρραῖοι πιόν- τες διαφθείρονται τὰς γαστέρας καὶ πάντες ἐκλυθέντες ἔκειντο· Ἀμφικτύονες ἀπονητὶ τὴν πόλιν ἔλαβον κει- μένων τῶν πολεμίων.

[*](Cap. 12. Cf. Droysen lI, 2, p. 326, not. 3.)[*](Cap. 13. Cf. Front. strat. 3, 7, 6 et Paus. 10, 37, 7.)[*](1 ὁ Λυσιμάχου vulg. || 2 Ἀμήστριδος Spanhemius; Ἀμάστρι- δος Palmerius; μηστρίδου F || 3 Κοτιάειον Henr. Valesius; Κω- τίλιον F (sic etiam v. 14) || 6 περιβαλλόμενος MD || 7 [τῇ] ins. K || 12 τὸ om. vulg. || 18 Ἀντικύραθεν K; Ἀντικύροθεν F || 21 τὴν Κίρραν πόλιν vulg.)
292

Σαυνῖται πρὸς τοὺς πολεμίους ὅρκους ἐποιήσαντο [*](e.39,4) καὶ συνθήκας εἰρήνης πέρι. οἱ δὲ συνέθεντο μηδὲν ἄλλο ποιήσειν ἢ λίθον ἕνα ἐν κύκλῳ τοῦ τείχους ἐξ- ελεῖν· τῶν δὲ οὐδὲν μέγα ἡγησαμένων οἱ πολέμιοι τοὺς κάτω λίθους τῶν τειχῶν ἐξεῖλον, ὅπως εἰς γῆν εὐκό- λως καταφέροιτο.

Καμπανοὶ σπονδὰς ἐποιήσαντο πρὸς τοὺς πολε- [*](e.39,5) μίους ἐπὶ τῷ δοῦναι τὰ ἡμίση τῶν ὅπλων αὐτοῖς· καὶ διατεμόντες τὰ ὅπλα ἐκέλευον τούτους τὰ ἡμίση λαμ- βάνειν.

[*](383)

Καρχηδόνιοι κατακλεισθέντες ἐς χωρίον ἄνυδρον ὑπὸ Διονυσίου περὶ συμβάσεως ἐπεκηρυκεύσαντο, ὁ δὲ ἐκέλευσεν αὐτοὺς ἀποστῆναι πάσης Σικελίας τὴν δαπάνην ἀποδόντας, ἣν ἐν τῷ τελευταίῳ πολέμῳ πε- ποίηται. οἱ πρόβουλοι τῶν Καρχηδονίων ὡμολόγουν ταῦτα ποιήσειν· οὐ μὴν εἶναι σφᾶς αὐτοὺς κυρίους ἄνευ τοῦ ναυάρχου δοῦναι βέβαιον ἀπόκρισιν. ἠξίουν δὴ μεταστρατοπεδεῦσαι πρὸς ἐκεῖνον. Διονύσιος μὲν ἐπέτρεψεν καίπερ ἀντιλέγοντος Λεπτίνου, Καρχηδόνιοι [*](Cap. 16. Cf. J. p 518 sq., 593 sq.) [*](Cap. p. 16. § 1. Cf Diod. 15, 16. — Meltzer I, p. 310 et not. p. 515.) [*](4 ἕνα ἐν scripsi; ἐν F; ἕνα H || 7 καταφέροιντο K || 10 ἡμίση FH] ἡμίσεα vulg. || 11 οἱ δὲ κατατεμόντες H || τούτους] αὐτοὺς H || 17 πεποίηται vulg. V; ἐπεποίητο K; πεποίηνται F || 19 μὴν K; μὲν F: cf. οὐ μὴν 1, 2. 1, 3. 1, 28, (2). 2, 37. 3, 9, 35. 3, 10, 5 etc.)

293
δὲ μεταστρατοπεδεύσαντες Διονυσίῳ τοὺς κήρυκας ἀπράκτους ἀνέπεμψαν.

Καρχηδόνιοι Σικελίαν πορθοῦντες, ὅπως αὐτοῖς ἀπὸ Λιβύης διὰ τάχους τὰ ἀναγκαῖα κομίζοιτο, κλε- ψύδρας δύο ποιήσαντες ἴσας τοῖς μεγέθεσι, κύκλους ἐν ἑκατέρᾳ διέγραψαν ἴσους ἔχοντας τὴν αὐτὴν ἐπι- γραφήν. ἐπεγέγραπτο δὲ οὗ μὲν χρεία νεῶν, οὐ δὲ στρογγύλων πλοίων, ἀλλαχοῦ δὲ χρυσίου, καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ μηχανημάτων καὶ πάλιν σίτου καὶ πάλιν θη- ρίων καὶ πάλιν ὅπλων καὶ πεζῶν καὶ ἱππέων. οὕτω δὴ πάντας τοὺς κύκλους ἐπιγράψαντες, τὴν ἑτέραν τῶν κλεψυδρῶν ἐν Σικελίᾳ κατασχόντες [τὴν ἑτέραν] ἐξέπεμψαν εἰς Καρχηδόνα συντάξαντες, ἢν ἴδωσιν ἀρθέντα πυρσὸν παρʼ αὐτῶν, ἀποσκοπεῖν, ὅταν ὁ δεύ- τερος ἀναδειχθῇ πυρσὸς, ποίου κύκλου τοῦτο συμ- βήσεται· οὗ τὴν ἐπιγραφὴν ἀναγνόντας ὅτι τάχος τὸ σημαινόμενον διὰ τῶν γραμμάτων ἐκπέμπειν. τοῦτον τὸν τρόπον ὀξυτάτην εἶχον Καρχηδόνιοι τὴν κομιδὴν τῶν εἰς τὸν πόλεμον ἀναγκαίων.

Καρχηδόνιοι ναυσὶ [στρογγύλαις] καὶ τριήρεσιν ἔπλεον ἐπὶ Σικελίαν· Διονύσιος αἰσθανόμενος ναυσὶ πολλαῖς ἐπέπλευσεν. προϊδόντες Καρχηδόνιοι τὸν στό- λον τὰς μὲν στρογγύλας τῶν νεῶν κύκλῳ περιστή- σαντες ἑτέραν ἀπὸ τῆς ἑτέρας ἱκανὸν διάστημα, τὰς δὲ τριήρεις ἐς τὸ μέσον αὐτῶν ἀθροίσαντες, συχνοὺς δὲ τῶν ἀνδρῶν ἐπὶ τὰς ὁλκάδας ἐπιβιβάσαντες ἠμύ- [*](Cap. 16. § 2. Ad rem cf. Polyb. 10, 44—46.) [*](12 [τὴν ἑτέραν] 13 ἵν᾿ ἴδωσιν F, corr. Cas. || 14 αὐτῶν Cas.; αὖτῷ F || 15 ποίῳ κύκλω K || 20 [στρογγύλαις] ins. Cas. coll. V navibus rotundis || 21 αἰσθόμενος Patakis ex V re cognita || 22 προϊδόντες Hertlein; παριδόντες F: cf. 3, 11, 10.)

294
νοντο τοὺς πολεμίους ἐπιόντας· καὶ [διὰ] τῶν διαστημά- των ταῖς τριήρεσι διεκπλέοντες καὶ τοῖς τοῦ Διονυσίου σκάφεσιν ἐμβάλλοντές τινα μὲν αὐτῶν κατέδυσαν, τὰ δὲ ὅπλα πάντων ἀχρεῖα τελείως ἐποίησαν.

Καρχηδόνιοι πολεμοῦντες Ἱέρωνι, νύκτωρ ἐπι- πλεύσαντες Μεσήνῃ πλησίον τῆς πόλεως ὑπὸ ἄκραν τινὰ καθωρμίσθησαν. ἐν τῷ λιμένι πολλαὶ τριήρεις καὶ στρογγύλαι νῆες ὥρμουν, ἐπὶ τοῦ στόματος ἄλλαι παρεφύλασσον. ὁ στρατηγὸς τῶν Καρχηδονίων ἄριστα πλεούσης νεὼς τὸν τριήραρχον καλέσας προσέταξεν αὐτῷ παρὰ τὸν λιμένα πλεῖν ἐγγίζοντα τοῦ στόματος, εἰ δὲ οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐπαναχθεῖεν, φεύγειν ἄνω πελάγους. ὁ μὲν τριήραρχος ἐπέλαζε τῷ στόματι, οἱ δὲ κυβερνῆται τῶν ἐφορμουσῶν νεῶν ὑπολαβόντες εἶναι κατάσκοπον τὴν ναῦν ἐδίωκον κατὰ κράτος. ὡς δὲ μακρὰν ἀπεσπάσθησαν ἄχρι πελάγους διώκοντες, οἱ Καρχηδόνιοι τοῖς λοιποῖς σκάφεσι σπουδῇ πλεύσαν- τες ἐπὶ τὸν λιμένα τὰς μὲν τριήρεις κενὰς οὔσας ἐνέ- πρησαν, τῶν δὲ ὁλκάδων τὰς πλείστας ἐξείλκυσαν.

[*](260)

Καρχηδόνιοι περὶ Σικελίαν μαθόντες. ὅτι Ῥωμαῖοι [*](e. 41,3) ναῦς πλείονας αὐτῶν ἔχοιεν, βουλόμενοι ταύτας περι- σπάσαι πείθουσι τῶν ἰδίων πολιτῶν τινας αὐτομόλους γενέσθαι, οἳ πρὸς τὸν Ῥωμαίων στρατηγὸν Γναῖον Κορνήλιον| ἐλθόντες ὑπέσχοντο, Λιπάραν τὴν νῆσον τὴν προκειμένην τῆς Σικελίας αὐτῷ προδώσειν. ὁ μὲν [*](Cap. 16. § 5. Cf. Polyb. 1, 21 et Liv. perioch. libri 17. — J. p. 593—595.) [*](1 [διά| Cas. K ut Polyb. 1, 50, 9 || 3 ἐμβάλλοντες K; ἐμ- βαλόντες F || τινα μὲν F] τὰ μὲν W, quod recte reiecit Hert- lein || 6 ἄκραν τινὰ Cobet, novae lect p. 8; ἄκρας τινὸς Cas. K; Ἀκραγαντίνων F || 23 Γναῖον p; γενναῖον F.)

295
δὴ πιστεύσας τὰ ἡμίση σκάφη πληρώσας κατέπλευσεν ἐς Λιπάραν. Καρχηδόνιοι δὲ ἐπαναχθέντες ἐγγὺς τῶν Ῥωμαϊκῶν νεῶν παρωρμίσαντο [καὶ] πρεσβευτὰς πρὸς τὸν Κορνήλιον ἔπεμψαν, οἳ τὸν ὕπατον ἐξικετεύσαντες, εἰρήνην σπείσαντες καὶ [ὅρκους] δόντες ἐδεήθησαν εἰς τὸ σκάφος αὐτῶν μεταβῆναι τοῦ Καρχηδονίων στρατηγοῦ χαλεπῶς νοσοῦντος, ὅπως ἐφʼ οἷς δεῖ τὴν εἰρήνην ἀσφαλέστερον συνθοῖντο. πεισθεὶς ὁ Ῥωμαῖος μετέβη πρὸς τὸν Καρχηδόνιον. οἱ δὲ Λίβυες ἐγκρατεῖς αὐτοῦ γενόμενοι ταῖς πάσαις ναυσὶν ἐπιθέμενοι ῥᾳδίως ἐκράτησαν.

[*](e. 56, 7)

Ἀμπρακιώτας Ῥωμαῖοι πολιορκοῦντες , ἐπειδὴ [*](189) πολλοὶ μὲν αὐτῶν ἐτιτρώσκοντο, πολλοὶ δὲ διεφθεί- ροντο, σύριγγα στενὴν υπώρυξαν κάτωθεν τὴν πόλιν ἐκπολιορκεῖν βουλόμενοι. μέχρι μὲν δὴ πολλοῦ τοὺς πολεμίους ἐλάνθανον, ἐπεὶ δὲ χοῦς πολὺς ἐσωρεύετο, συνέντες Ἀμπρακιῶται τὸ δρώμενον καὶ αὐτοὶ σύριγγα ἔνδοθεν ἀνθυπώρυξαν καὶ τῆς σύριγγος ἐπʼ ἄκρῳ τάφρον ἐγκαρσίαν τεμόντες λεπτὰ χαλκώματα ἐφεξῆς ἔθηκαν, ὅπως τῶν Ρωμαίων τούτοις ἐντυγχανόντων ψόφος γένοιτο. καὶ δὴ γενομένου ψόφου ὑπὸ γῆς [*](Cap. 17 Cf. Polyb. 21, 23 sq.; Liv. 38, 7; Zonar. 9, 21. — Aen. Tect. 37.) [*](2 ἐγγὺς inserui ex H Καρχηδόνιοι δὲ ἐπαναχθέντες ἐγγὺς τῶν Ῥωμαικῶν νεῶν κατὰ κράτος ἐνίκησαν || 3 [καὶ] K || 5 [ὅρκους] Patakis, cf. 1, 39, 4. 5, 3, 2. 5, 17; [πιστα] Hertlein; [ὁμήρους] R || 6 αὐτῶν vulg.; αὐτὸν F || 15 ὑπώρυξαν vulg.; ἐπώρυξαν F, sed cf. infra v. 19 ἀνθυπώρυξαν et Aen. 37 || [ὧς| κάτωθεν Roth || ἐκπολιορκεῖν W; ἐκπορθεῖν F: cf. 7, 21, 2 et ad 4, 9, 4 || 16 βουλόμενοι K ; δυνάμενοι F ; οὐ δυνάμενοι Cas. || 20 ἐπικαρσίαν Polyb.)

296
ἀπαντήσαντες ἀπεμάχοντο ταῖς σαρίσαις. ἐπεὶ δὲ ἐν ὀρύγματι στενῷ καὶ σκότος ἔχοντι μέγα οὐδὲν ἤνυον, πίθον κατασκευάσαντες ἴσον τῷ ὀρύγματι, τρήσαντες αὐτοῦ τὸν πυθμένα, σιδηροῦν αὐλίσκον διέντες, πλη- ρώσαντες πτίλων λεπτῶν , πῦρ ὀλίγον ἐμβαλόντες, πῶμα πλῆρες τρημάτων ἐπιθέντες νεῦον πρὸς τοὺς ἐναντίους τῇ σύριγγι τῶν πολεμίων προσήρεισαν· ὄπισθεν δὲ τοῦ πίθου χαλκευτικὸν ἀσκὸν προσαρμό- σαντες, εἰς τὸν διατεταγμένον αὐλίσκον φῦσαν ἐνέντες ἐξέκαιον, ὥστε τῆς σύριγγος πληρουμένης καπνοῦ πολ- λοῦ καὶ δριμέος οἱ Ῥωμαῖοι μὴ φέροντες ἐξέλιπον τὴν ὑπὸ τῇ γῇ πολιορκίαν.

[*](c. 480)

Φωκεῖς ἐς τὸν Παρνασὸν κατακλεισθέντες ὑπὸ [*](e. 12,9) Θετταλῶν, γυψώσαντες αὐτοὺς καὶ τὰ ὅπλα καὶ σύνθημα ἀλλήλοις δόντες φείδεσθαι τῶν γεγυψωμένων νυκτὶ πανσελήνῳ ἐπικαταβάντες τοῖς πολεμίοις ἐπέθεντο. οἱ δὲ ὥσπερ φάσμα ξένον καὶ ἀλλόκοτον φοβηθέντες, ἔνιοι δὲ καὶ νομίσαντες Θετταλοὺς εἶναι τοὺς ἐπιτιθεμένους, [*](Cap. 18. § 1. Ex Herodot. 8, 27; cf. Paus. 10, 1, 11. — J. p. 448 sq.) [*](6 τρημάτων Polyb.; πρισμάτων F || νεῦον cod. S, in quo exstat fragm. Polyb.; νεύσαντες F: cf. Liv. ore in cuniculum nerso || 9 διατεταγμένον F] fort. διατεταμένον Hertlein; διαπεπαρμένον R || φῦσαν ἐνέντες Fuchs; φῶς ἐνέντες F; φυσῶντες K, Polyb.: cf. Zonar. τούτῳ φύσας προσφέροντες; Liv. folle fabrili ad caput fistulae imposito || 10 ἐξέκαιον Hertlein coll. Polyb. et Liv.; δίκαιον F ; διέκαιον vulg. || 14 ὑπὸ Θετταλῶν γυψώσαντες ex H inseruit W, om. F || 15 αὐτοὺς F || καὶ σύνθημα … γεγυψωμένων ex H inseruit W, om. F: cf. J. Klein, Mus. Rhen. 24, p. 632 || 19 Θετταλοὺς Sauppe, Symbol. ad emend. orat Att. p. 11; ἄλλους F, ἑτέρους H; ἠπιάλους Hercher, Philol. 1851, p. 375; ἀντι- πάλους Κlein l. l.)

297
ἡττήθησαν καὶ πτῶμα ἐγένοντο Θετταλικὸν ἄνδρες τετρακισχίλιοι.

[*](e. 37, 5)

Φωκεῖς τὴν Θετταλικὴν ἵππον διέφθειραν. τάφρον [*](c.480) ὀρύξαντες κατὰ τὴν Υάμπολιν καὶ πληρώσαντες αὐτὴν κενῶν ἀμφορέων (καὶ) γῆν ὀλίγην ἐπέβαλον. ἐς ταύ- την τὴν τάφρον ἐμπεσόντες οἱ ἱππεῖς αὐτοῖς ἵπποις διεφθάρησαν.

[*](e. 42, 4)

Πλαταιεῖς Θηβαίων ἔλαβον αἰχμαλώτους. ἐπεὶ [*](431) δὲ ἐς τὴν Πλαταιΐδα ἐνέβαλον Θηβαῖοι, κήρυκα πέμ- ψαντες ἠπείλησαν ἀποκτεῖναι τοὺς αἰχμαλώτους, εἰ μὴ τῆς χώρας ἐξέλθοιεν, [ἀποδώσειν δὲ ὑπέσχοντο, εἰ δῃώσεως ἀποσχόμενοι ἀπαλλάσσοιντο. πιστεύσαντες οἱ μὲν Θηβαῖοι τῆς χώρας ἐξῆλθον], Πλαταιεῖς δὲ τοὺς αἰχμαλώτους ἀπέκτειναν.

[*](e. 21, 3)

Πλαταιεῖς ὑπὸ Λακεδαιμονίων πολιορκούμενοι νύ- [*](428) κτωρ ἐπέθεντο τῷ περιτειχίσματι· Λακεδαιμόνιοι πυρ- σοὺς πολεμίους ἐς τὰς Θήβας ἀνέσχον συμμαχίαν καλοῦντες. Πλαταιεῖς ἐκ τῆς πόλεως ἀντανέσχον πυρ- σοὺς φιλίους, ἵνα διὰ τῆς ἐπιπυρσείας ἀπατήσαντες Θηβαίους πείσωσιν ἀποστῆναι τῆς βοηθείας. οὕτω γε τοῖς πυρσοῖς ἐναντίοις ἀμφιδοξήσαντες Θηβαῖοι βοηθῆσαι κατώκνησαν.

[*](Cap. 18. § 2. Ex Herod. 8, 28; cf. Paus. 10, 1, 3.)[*](Cap. 19. § 1. Ex Thucyd. 2, 5.)[*](Cap. 19. § 2. Ex Thucyd. 3, 22 extr.)[*](4 Ὑάμπολιν Valcken. ad Eurip. Phoen p. 749 ex Herod ; τὴν Ὑάμπολιν Paus.; τὴν πόλιν F || 5 (καὶ) del. K || ἐπέβαλλον H; ἐπιβαλόντες K || 8 Πλατεεῖς F et sic constanter || 10 Πλατεΐδα F || 12 sq. [ἀποδώσειν δὲ … ἐξῆλθον| W ex Thucyd. inseruit || 13 οἱ μὲν Θηβαῖοι W; Θηβαῖοι μὲν Sittl; Θηβαῖοι οὖν H || 19 ἀντανίσχον H; παρανίσχον Thucyd. || 20 ἐπιπυρσίας F || 22 τοῖς ἐναντίοις πυρσοῖς H; τοῖς πυρσοῖς [τοῖς| ἐναντίοις K.)
298
[*](428)

Πλαταιεῖς ὑπὸ Λακεδαιμονίων καὶ Θηβαίων ἐπο- λιορκοῦντο. ἄνδρες διακόσιοι Πλαταιέων ἀσέληνον νύκτα καὶ χειμέριον παραφυλάξαντες τοῖς ἄλλοις πο- λίταις παρήγγειλαν κατὰ τὸ ἐναντίον μέρος τοῦ τείχους προσβαλόντας βοῆσαι. τῶν Λακεδαιμονίων ἔξωθεν ἐπʼ ἐκεῖνον τὸν τόπον προσβοηθούντων, οἱ δὲ κατὰ τὸ ἐναντίον προσθέμενοι κλίμακας ὑπερέβησαν τὸ τεῖχος. οὐ μὴν οὐδὲ τὴν ἐπʼ Ἀθηνῶν ὁδὸν ἐτράποντο, ἀλλὰ τὴν ἐπὶ Θηβῶν, ὡς ἥκιστα ἄν κατὰ ταύτην διωχθέντες· καὶ γὰρ οὕτω συνέβη. Λακεδαιμόνιοι μὲν διὰ τοῦ Κιθαιρῶνος ἐδίωκον, οἱ δὲ Πλαταιεῖς ἐκ τῆς ὁδοῦ τῆς Θηβαϊκῆς ἐκκλίναντες ἐπανῆλθον ἐς τὰς Ὑσιὰς κἀκεῖθεν Ἀθήναζε διεσώθησαν.

[*](425)

Ἀθηναῖοι στρατεύουσιν ἐπὶ Κερκυραίους φυγάδας καταλαβομένους τὸ τῆς Ἰστώνης ὄρος. οἱ δὲ τὰ| ὅπλα παρέδωκαν ἐπιτρέποντες τῷ δήμῳ [τῷ] τῶν Ἀθη- ναίων βουλεύσασθαι περὶ αὐτῶν· ἐὰν δέ τινες αὐτῶν φεύγοντες ἁλῶσι, [ἅπασι] λελύσθαι τὰς σπονδάς. Κερκυραῖοι δείσαντες, μὴ φιλανθρώπως βουλεύσηται περὶ αὐτῶν ὁ Ἀθηναίων δῆμος, κρύφα ἔπεμψαν πρὸς ἐνίους ἀποδρᾶναι συμβουλεύοντες καὶ πλοῖον αὐτοῖς παριστάντες, ἵνα πεισθέντων φυγεῖν αἱ σπονδαὶ λυ- [*](Cap. 19. § 3. Ex Thucyd. 3, 22—24. — Cf. J. p. 523.) [*](Cap. 20. Ex Thucyd. 4, 40 sqq. — Cf. J. p. 523 sq.) [*](5 βοῆσαι W coll. Thucyd. ἐχώρουν πρὸς τὴν βοὴν; βοηθῆ- σαι F || 6 παραβοηθούντων Thucyd. || 12 Ὑσιὰς Valcken. ad Herod. 5, 74; Θήβας F; Ἑρύθρας K; ἐς Ἐρύθρας καὶ Ὑσιὰς Thucyd. || 16 [τά] K 17 [τῷ] inserui coll. v. 21 || 19 [ἅπασι] Sittl coll. Thucyd. || 22 ἐνίους Rud. Schoell; Ἀργείους F; αὐτοὺς Cas.; ὀρείους Sittl; τῶν ἐν τῇ νήσω πείθουσί τινας ὀλίγους Thucyd.)

299
θεῖεν. Ἀθηναῖοι δὲ ὡς παρασπονδήσαντας αὐτοὺς ἐξέ- δωκαν τοῖς Κερκυραίοις, οἱ δὲ παραλαβόντες ἅπαντας ἀπέκτειναν.