Strategemata
Polyaenus Macedo
Polyaenus Macedo, Strategematon, Melber and Woelfflin, Teubner, 1887
Ιπποδάμας ὑπὸ Ἀρκάδων ἐν Πρασιαῖς ἐπολιορ- κεῖτο. λιμος ἦν· οἱ Σπαρτιᾶται κήρυκα ἔπεμψαν· εἴσω παρελθεῖν Ἀρκάδες οὐκ ἐπέτρεψαν. Ἱπποδάμας ἀπὸ τοῦ τείχους τῷ κήρυκι ἀπεκρίνατο τοῖς Ἐφόροις ἄγ- γελλε τὴν γυναῖκα λύειν τὴν ἐν τῷ ἱερῷ τῆς Χαλ- κιοίκου δεδεμένηνʼ. οἱ μὲν Ἀρκάδες οὐκ ἐνόησαν· οἱ δὲ Λάκωνες συνῆκαν ὅτι λιμὸν λύειν ἐπιστέλλοι. ἦν γὰρ ἐν τῷ ἱερῷ τῆς Χαλκιοίκου ἀνακειμένη Λιμοῦ γραφὴ, γυνὴ (γεγραμμένη) ὠχριῶσα, λεπτὴ, τω χεῖρε ὀπίσω δεδεμένη· ὥστε τὸ ἀφανὲς τοῖς πολεμίοις φανε- ρὸν τοῖς πολίταις πποδάμαντος ἦν.
Γάστρων Λακεδαιμόνιος μέλλων ἐν Ἀἰγύπτῳ συμ- βαλεῖν τοῖς Πέρσαις μετενέδυσε τὰς πανοπλίας καὶ τὰς μὲν τῶν Ελλήνων τοῖς Αἰγυπτίοις, τὰς δὲ τῶν Αἰγυπτίων τοῖς Ἕλλησι περιέθηκε. κρύψας δὲ τοὺς Αἰγυπτίους (ἐν τοῖς Σλλησι) παρατάξας προῆγε τοὺς λληνας. τῶν δὲ οὐδὲν ἐνδιδόντων, ἀλλʼ εἰς τοὔμ- [*](Cap. 15. Cf. Atnen. 10, p. 452 a (ex Callisthenis Hellenicis. — J. p. 561 sq.) [*](Cap. 16. Cf. Front. 2, 3, 13.) [*](3 Ἱππόδαμος Athenaeus, Plut. apophthegm. Lac s. v.: cf. Schaefer, Demosth. III, 195, not. 3 6 ἐπέστρεψαν 7 ἄγγελε F 8 λύειν Κ ; λύεσθαι Athenaeus; κωλύειν bis F 8 et 11 Χαλ- κειοίκου F 12 γεγραμμένη inclusi ὠχρειῶσα F 20 ἐν τοῖς Ἕλλησι del. Blumius; ἕλεσι p et Wessel ad Anton. Itin. p. 726.)
Μεγακλείδας συμφυγὼν ἐς ὅρος δασὺ, πολιορ- κούμενος, διελῶών τοῦ στρατεύματος, ὅ μὲν ἀχρεῖον ἦν καὶ βαρύτερον, φεύγειν ἐκέλευσε διὰ τῆς ὕλης εἰδώς, ὅτι φανερὸν ἔσται τοῖς πολεμίοις. οἱ μὲν ὥρμησαν ἐπὶ τοὺς φεύγοντας· ὁ δὲ τὴν εὔχρηστον καὶ γενναίαν δύναμιν ἔχων ἐπὶ τὴν ἐναντίαν ὁδὸν τῆς ὕλης τρα- πόμενος ὑπεξέφυγεν ἀσφαλῶς.
Αρμοστὴς Λακεδαιμόνιος ὑπὸ Ἀθηναίων ἐπολιορ- κεῖτο δυοῖν ἔτι λοιπὸν ἡμερῶν ἔνδον ἔχων τροφάς. κῆρυξ ἡκε Σπαρτιάτης· οὐ συνεχώρουν Ἀθηναῖοι βα- δίζειν ἔσω τείχους, ἀλλὰ πρὸ τοῦ τείχους λέγειν ἅ βούλοιτο πάντων ἀκουόντων. ὁ κήρυξ, θαρρεῖν , ἔφη, κελεύουσί σε Λακεδαιμόνιοι καὶ προσδέχεσθαι βοήθειαν διὰ τάχουςʼ· ὁ δὲ ἁρμοστὴς μὴ πάνυʼ, ἔφη, σπεύσητε βοηθοῦντες· τροφὰς γὰρ ἔχω πέντε μηνῶν ἔτι᾿. Αθηναῖοι, καὶ γὰρ χειμῶν προσῄει, [πρὸς] μακρὰν καὶ χειμερινὴν πολιορκίαν ἀπαγορεύσαντες καὶ δὴ διαλύσαντες τὸ στρατόπεδον χοντο.
[*](7 ὅ ] τὸ F, quod procat W deleto ἦν: cf. 3, 10, 8 || 9 ἔσται M; scιrπε (fore V ἔστι F 18 βουλοιντο F 21 ἔχω M ; ἔχωσι F; ἔχουσι vulg.; ἔχομεν ex V habenius 22 [πρὸς] Cas.: cf. 8 47.)Θθίβρων ἐν Ἀσίᾳ χωρίον πολιορκῶν τὸν φρού- [*](e.39,3) ραρχον ἓπεισεν ἐπὶ συνθήκας προελθεῖν ὀμόσας, εἰ μὴ συντίθοιντο, πάλιν αὐτὸν ἐς τὸ φρούριον κατα- στήσειν. ὁ μὲν προῆλθε καὶ λόγων ἐκοινῶώνησεν· οἱ δὲ τοῦ φρουρίου φύλακες διαλύσεως ἐλπίδι ῥᾳθυμό- τερον εἶχον. ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ προσβαλόντες οἱ Θθιβρῶώνειοι κατα κράτος αἱροῦσι τὸ χωρίον. Θίβρων δὲ τὸν φρούραρχον ἐς τὸ χωρίον ἀγαγῶών πάλιν κατὰ τοὺς ὅρκους προσέταξεν αὐτὸν ἔνδον ἀναιρεθῆναι.
Δημάρατος ἐπιστέλλων Σπαρτιάταις περὶ τῆς Ξέρξου στρατείας ἐς πτύχα ἀκήρωτον τὴν ἐπιστολὴν γράψας ἐπεκήρωσεν, ἴνα ὡς ἄγραφος διὰ τῶν φυλά- κων κομισθῇ.
Ηριπίδας ἀφικόμενος εἰς ράκλειαν τὴν Τρα- χινίαν, συναγαγών ἐκκλησίαν, περιστήσας τοὺς ὁπλίτας ἐκήρυξε τοὺς Τραχινίους καθίσαι χωρίς. οἱ μὲν ἐκά- θισαν· ὁ δὲ ἐκέλευσεν αὐτοὺς, περὶ ὧν ἀδικοῦσι, Λακεδαιμονίοις κρίσιν ὑποσχεῖν, ὡς νόμιμόν ἐστιν ἐν [*](Cap. 19. Cf. J. p. 558.) [*](Cap. 20. Cf Herod. 7, 239 et Iustin. 2, 10, 13. — J.p 448.) [*](Cap 21. Cf. Diod. 14, 38.) [*](3 σύνθημα H 4 συνθοῖντο vel συνθεῖντο coni. || 6 δια- λύσεως ἐλπίδας λαβόντες ῥαθυμότερον ἔσχον τὴν φρουρὰν H 8 Θθιβρώνιοι F: cf. ad 2, 2, 9; Θθιβρώναιοι H 9 ἀγαγών πάλιν H; αγαγων F; ἀναγαγν W cf. supra v. 4 16 Ἡριπίδας F et sic Diodor.. Plut.; Xenoph.; Ἠριππίδας vulg 17 Γραχεινίαν et 19 Τραχεινίους F.)
Ἰσχόλαος ἐν Ἀἴνῳ πλησίον ὁρῶν Ἀθηναίους ἐφορ- [*](376—374) μοῦντας ναυσὶ πολλαῖς δεδοιὼς, μὴ νύκτωρ ἐπιπλεύ- σαντες πολλὰ τῶν πλοίων αὐτοῦ μετὰ βίας ἀποσπά- σωσι, πρὸς τὸν πύργον τὸν ἐπὶ τοῦ χῶώματος ἅπαντα προσαγαγών ἔδησεν ἐκ τῶν ἰσίων· τὰ δὲ πορρωτέρω σχοινίοις ἐκ τῶν πλησιαιτέρων συνῆψεν, ὥστε τὸν σύν- δεσμον εἶναι διʼ ἀλλήλων. οἱ μὲν Ἀθηναῖοι νυκτὸς ἐπελθόντες ἀφέλκειν πειρώμενοι τῶν πλοίων οὐδὲν ἀπέσυραν· οἱ δὲ ἀπὸ τῆς Αἴνου τῶν φυλάκων ἀγγει- λάντων ἐπεξελθόντες ἐδίωξαν τοὺς Ἀθηναίους, οἱ μὲν ἀπὸ τῆς γῆς, οἱ δὲ ἀπὸ τῶν νεῶν.
Ἰσχόλαος ἐν ὁδῷ κατὰ μὲν θάτερον ἀποκρήμνῳ καὶ σφαλερᾷ, κατὰ θάτερον δὲ ὅρος ἐχούσῃ, ὅ κατεῖχον οἱ πολέμιοι, πνεύματος γενομένου μεγάλου τὴν ὕλην ἐνέπρησεν· ὥστε τῶν παραφυλαττόντων πολεμίων ὑπὸ τοῦ καπνοῦ καὶ τοῦ πυρὸς διωχθέντων κατὰ τοῦτο τὸ μέρος ἀσφαλῶς τὴν δύναμιν ἥγαγεν.
[*](e.56,1)Ἰσχόλαος ὑπὸ Χαβρίου πολιορκούμενος ἐν Δρυῒ [*](373—374) μέλλοντος προσάγειν τοὺς κριοὺς αὐτὸς φθάσας μέρος κατέβαλε τοῦ τείχους ἄμφω μηχανωμενος, τοῖς μὲν [*](Cap. 22. § 1. Hoc in annox 376 - 374 cadere censet Rehdantz. vita fpὲicrntis etc. p. 63, sed cf. Schaefer, Demostn. I, p. 39, not. 2.) [*](10 πλησιαιτέρων vel πλησιεστέρων Bursian; πλοίων F 14 ὑπεξελθόντες vulp. V 18 γενομένου F ] γινομένου vulg.)
Ἰσχόλαος προσκαθημένων Ἀθηναίων πυθόμενος [*](e.56,2) εἶναί τινας τῶν φυλάκων τοὺς προδιδόντας νύκτωρ ἐφοδεύων τὰς φυλακὰς ἑκάστῳ τῶν φυλάκων παρέ- ζευξε τῶν μισθοφόρων ἕνα. τοῦτο πράξας ἀταράχως ἔφυγε τὸν κίνδυνον τῆς προδοσίας.
Μνασιππίδας ὀλίγον πλῆθος ἦγεν. ἐπεὶ δὲ νυκτὸς ἐπέθεντο πολέμιοι, τοὺς ψιλοὺς καὶ τοὺς σαλπιγκτὰς ἐκέλευσεν ἐν τῷ σκότῳ περιελθόντας ὄπισθεν τῶν ἐπιτιθεμένων σημαίνειν τὸ πολεμικὸν καὶ ἀκροβολίζε- σθαι. οἱ δὲ ὡς ὑπὸ πλήθους πολλοῦ κυκλούμενοι διά τάχους ἀνεχῶώρησαν.
Ἀνταλκίδας ἐν Ἀβύδῳ μετὰ ναυτικοῦ πλείονος διατρίβων Ἀττικὰς τριήρεις ὁρμούσας ἐν Τενέδῳ μόθων φοβουμένας ἐς Βυζάντιον διαπλεῦσαι πρὸς φικράτην, ἀγγείλαντος τινὸς, ὡς φικράτης πολιορκοίη Χαλκηδο- νίους φίλους ὄντας, παρήγγειλεν ἀποπλεῖν ἐς Χαλκη- [*](Cap. 24. Cf. enoph. Hellen. 5, 1, 25 sq. — Cf. Rehdantz, vitae Iphicratis etc. p. 25, not. 9.) [*](1 αὐτοῦ F 7 φυλάκων] πολιτῶν Hertlein 8 ἑκάστῃ τῶν φυλακῶν Hertlein 10 τῆς προδοσίας τὸν κίνδυνον vulg. 13 οἱ πολέμιοι Κ τοὺς ante σαλπ. om. M 22 Καλχηδονίους et 23 αλχηδόνα F.)
Ἀγησίπολις Μαντίνειαν ἐπολιόρκει μετὰ τῶν συμ- [*](385) μάχων, οἵ πρὸς τοὺς Μαντινεῖς εὖ διακείμενοι διὰ τὸ Λακεδαιμονίους ἄρχειν τῆς Ἑλλάδος εἵποντο μὲν ἐπὶ τὸν πόλεμον, κρύφα δὲ εἰσέπεμπον τοῖς Μαντινεῦσι νυκτὸς σὧν ἐδέοντο. Ἀγησίπολις μαθὼν τὰ δρῶώμενα κύνας περὶ τὸ στρατόπεδον ἠφίει πολλοὺς, [τοὺς] πλείονας δὲ κατὰ τὸ μέρος τὸ πρὸς τὴν πόλιν, ὅπως μηδεὶς αὐτομολοίη φυλαττόμενος ὑπὸ τῶν κυνῶν ἁλῶναι.
Σθένιππος Λάκων ζημιωθεὶς χρήμασιν ὑπὸ τῶν Ἐφόρων προσποιητῶς, αὐτομολῆσαι πρὸς τοὺς Τεγε- ἄτας ὑποκρινάμενος, δεξαμένων αὐτὸν ὡς αἰτίαν ὀργῆς δικαίας ἔχοντα, τοὺς διαπολιτευομένους τῷ ἄρχοντι αὐτῶν Ἀριστοκλεῖ διαφθείρας μετὰ τούτων πομπῆς οὔσης θύειν αὐτὸν μέλλοντα προσπεσὼν ἀπέκτεινεν.
[*](1 ἐνίδρευσεν F 2 ἀναγωγὴν vulg.; ἀγωγὴν F 10 τους om. M 12 μαντιεῦσι F 14 [τούς] πλείονας R; πλείονας F 18 χρήματα H 20 ὑποκρινάμενος Κ; ὑποκρινόμενος F; ὑπεκρί- νατο· οἱ καὶ προσεδέξαντο H.)Καλλικρατίδας Κυρηναῖος τὸν τὴν ἄκραν Μαγνη- [*](e.54,5) σίας φυλάσσοντα [ἥτησε τραυματίας] αὐτοῦ δέξασθαι τέσσαρας. τοῦ δὲ ἐπιτρέψαντος ἕκαστον θωρακίσας κατέκλινε σπάθας αὐτοῖς παραθεὶς, χλανίδα ἐπιβαλῶών ἄνωθεν. ἐπεὶ δὲ κλίνας τέσσαρας φέροντες ἔνδον πυλῶν ἐγένοντο, εἴκοσιν ὁμοῦ νεανίαι ὡπλισμένοι τοὺς φύλακας ἀποσφάξαντες τὴν ἄκραν κατέσχον.
[*](258—248)Καλλικρατίδας ἐν Μαγνησίᾳ πολιορκούμενος τῶν [*](e.56,3) πολεμίων κριοὺς προσαγόντων τοῖς τείχεσιν αὐτὸς κατὰ τὸ ἀπρόσμαχον τοῦ τείχους παραρρήξας τοῦ πύργου μέρος, παραφυλάξας τὸν καιρὸν τῆς τῶν προσβαλλόντων διαδοχῆς περιῆλθε τὸ τεῖχος καὶ κατὰ νῶώτου προσπεσών πολλοὺς μὲν αὐτῶν διέφθειρεν, οὐκ ὀλίγους δὲ ἐζώγρησε· μετὰ δὲ τὴν νίκην τὸ τεῖχος ἀνῳκοδόμησεν.
Μάγας ἀπὸ Κυρήνης ἐκστρατεύων κατέλειπε μὲν καὶ τῶν φίλων τοὺς φρουρήσοντας τὴν πόλιν, ὄργανα [*](Cap 27. § 1. De tempore cf. Drοysen, Gesch. d. Hellenis- mus III, 1, p. 320, not. 3.) [*](Cap. 28. Ie Maga cf. Drοysen III, 1, p. 270, 274 cum notis et appendicis tab. IX.) [*](3 [ἥτησε τραυματίας] suppl. VW ex H: ὅτι ἐάν τις τραυμα- τίας τινάς τῶν οἰκείων πείσῃ δέξασθαι, δύναται κατασχεῖν πόλεως; cf. 1, 5. 7, 11, 4 8, 70. V ut quattour ex suis aegro tantes reciperet, unde [ ῇτησεν ἀρρώστους] 4 επιστρέψαντος F | 6 ἐπὶ F 10 προσαγόιτων F ] προσαγαγόντων vulg. 11 παρ- ρῆξας F 13 προσβαλόντων vulg. 18 κατέλειπε k, Patakis; κατέλιπε F.)
Μάγας Παραιτῶώνιον κατασχών συνέταξε τοῖς [*](266—263) φρυκτωροῖς πυρσὸν φίλιον αἴρειν ἔσπέρας καὶ πάλιν βαθέος ὄρθρου τὸν αὐτόν. τῇ τῶν πυρσῶν ἀπάτῃ προῆλθε τῆς χῶώρας ἄχρι τοῖ Χῖ καλουμένου.
Κλεώνυμος, Λακεδαιμονίων βασιλεὺς, Τροιζῆνα [*](277/76) πολιορκῶν κατὰ πολλὰ μέρη τῆς πόλεως ὀξυβελεῖς περιστήσας ἐκέλευσεν ἀφιέναι τοῖς βέλεσιν ἐπιγράψας ‘ἥκω τὴν πόλιν ἐλευθερῶώσωνʹ. ἔχων δὲ καὶ Τροιζη- νίους αίχμαλῶώτους ἀφῆκεν ἄνευ λύτρων. οἱ μὲν αἰχμάλωτοι εἴσω παρελθόντες εὐηγγελλίζοντο. Εὐδα- μίδας δὲ, στρατηγὸς Κρατεροῦ, φυλάττων τὴν πόλιν τοῖς νεωτερίζουσι παρετάττετο. καὶ δὴ τῶν ἔνδον ἀλλήλοις μαχομένων Κλεώνυμος προσθεὶς κλίμακας ἐξεῖλε τὴν πόλιν καὶ διήρπασε καὶ Σπαρτιάτην ἁρμο- στὴν μετὰ φρουρᾶς ἐπέστησεν.
Κλεώνυμος Ἔδεσσαν πολιορκῶν, τοῦ τείχους πε- [*](273) σόντος, τῶν πολεμίων ἐπελθόντων σαρισοφόρων - [*](Cap. 29. § 1. Cf. Front.3, 6, 7. — Droysen III2, 1, p.1 199 sq.) [*](Cap. 29. § 2. Cf. Droysen, III2, 1, p. 199 sq.) [*](2 εἴ τινες Maasv ; ἐστὶν ἐς F ; εἰ vulg. 3 νεωτερήσειαν F || 5 προσέταξεν H 8 Xῑ F] Χειμώ Cas ; Δέλτα Blume, sed cf Droysen III2, 1, p. 274, not 2 16 Κρατεροῦ F; κράτερος vulg.; Κρατέρου W φυλάττων vulg.; φρίττων F; φρουρῶν W || 21 Ἔδεσσαν sic nummi, Polyb., Strabo, Prolem.; αἴδεσαν F|| Ἔδεσαν vulg. τοῦ τείχοντος F1 , corr. F2, 22 σαρησοφόρων F.)
Κλέαρχος ρακλεώτης ἀκρόπολιν ἀναστῆσαι βου- λόμενος μισθοφόρους συνέταξε λεληθότως ἐξιέναι νυκτὸς, λωποδυτεῖν, ἁρπάζειν, ὑβρίζειν, τιτρῶώσκειν. ἀγανακτοῦντες οἱ πολῖται παρεκάλεσαν Κλέαρχον βοη- θεῖν· ὁ δὲ οὐκ ἄλλως ἔφη δυνατὸν εἶναι τὴν ἀπόνοιαν αὐτῶν κατασχεῖν, εἰ μή τις αὐτοὺς περιτειχίσειεν. συγχωρησάντων Ἡακλεωτῶν τόπον τῆς πόλεως περι- τειχίσας ἀκρόπολιν κατασκευάσας οὐκ ἐκείνους ἐκῶώ- λυσεν, ἀλλʼ αὐτῷ τὸ ἐξεῖναι πάντας ἀδικεῖν παρέσχεν.
[*](363—352)Κλέαρχος ρακλείας τύραννος ἐλογοποίησεν, ὡς ἀπαλλαγῆναι βουλόμενος μετὰ τῶν δορυφόρων καὶ τῇ βουλῇ τῶν τριακοσίων παραδοῦναι τὰ πράγματα. οἱ [*](Cap. 30 De Clearchi tyrannide eiusque tempore cf. Schaefer, Demosth. I, p. 106 sq.) [*](1 ἑκάστη δὲ vulg. σάρεισα et σαρεισοφόροι constanter 2 αὐτοῦ F 5 τὰς σαρίσσας K; τῶν σαρισσῶν S. Acerius ad Aeliani Tactica 6 ἐνεργεῖν (i. e. ἐνεργῆ ποιεῖν) τὴν μάχαιραν R 7 (οἱ δέ) del Rud Schoell 8 ἀνθέλκοντες] ἔστησαν add. Rota, ἦσαν vulg.; ἀνθεῖλκον αὐτὰς Κ περιελθόντες 20 αὐτῷ F.)
Κλέαρχος βουλόμενος πολλοὺς τῶν πολιτῶν ἀπο- [*](363—352) κτεῖναι πρόφασιν οὐκ ἔχων κατέλεξε τοὺς ἀπὸ ἑκκαί- δεκα ἐτῶν μέχρι πέντε καὶ ἑξήκοντα ἐπὶ στρατείαν ἐν τοῖς κυνικοῖς καύμασιν ὡς πόλιν Ἀστακὸν πολιορ- κήσων. ἐπεὶ δὲ ἦκε τῆς Ἀστακοῦ πλησίον, τοὺς μὲν πολίτας ἐν ἐλῶώδει χωρίῳ καὶ νηνέμῳ καὶ μεστῷ στα- σίμων ὑδάτων ἐκέλευσε στρατοπεδεῦσαι παραγγείλας προσέχειν, μὴ Θρᾷκες ἐπιφανῶσιν ἐκ τῆς χῶώρας. αὐτὸς δὲ ωως κακοπαθήσων περὶ τὴν πολιορκίαν μετὰ τῶν ξένων ὑψηλὰ χωρία καὶ σύσκια, ὕδασιν ἐπιρρεόμενα καταλαβόμενος ἐστρατοπέδευσεν καὶ μέχρι τοσούτου τὴν πολιορκίαν παρέτεινεν, ἕως τοὺς πολίτας αὐτοῦ διέφθειρεν ὥρᾳ θέρους τὸ ἑλῶδες καὶ ἐπίνοσον τοῦ στρατοπέδου. ἐπεὶ δὲ διεφθάρησαν ἅπαντες, τότε μετὰ τῶν μισθοφόρων ἀνέζευξε λοιμῷ προσθεὶς τὴν αἰτίαν τῆς τῶν πολιτῶν τελευτῆς.
Ἀριστομένης Λακεδαιμόνιος, Διονυσίῳ συμμαχῶν, τροπῆς βραχείας γενομένης ὁρῶν τὰς τριήρεις ἀναμε- μιγμένας παρήγγειλε τοῖς αὐτοῦ στρατιώταις βοᾶν [*](7 κατέλεξε Cas. ex V delegit; κατέλιπε F 8 ἑξήκοντα (i. e. ξ΄) Heringe R; ξʹ F 9 Ἀστακὸν F] Ἀστακον Κ; Ἀστακίων (rectius Ἀστακηνῶν) W coll. 2, 1, 5. 10. 2, 36. 3, 10, 9. 4, 11, 3 || 10 Ἀστάκου contra F, Strab. 10, 459, Paus. 5, 12, 7 17 αὐτοῦ νulg 19 ἐπειδὴ δὲ M 24 ῥοπῆς Κ; inclinatione V cf.3, 9, 27 || 25 αὐτοῦ F.)
Ἀριστομένης, εσηνίων ἡγεμών, τρὶς ἑκατομφόνια θύσας κατὰ Λακεδαιμονίων ἰσχυροῖς ποτὲ τραύμασι περιπεσῶῶν ἑάλω σὺν ἄλλοις πλείοσιν. ἔδοξε τοῖς Λάκωσιν ἅπαντας κατακρημνίσαι, τοὺς μὲν ἄλλους γυμνοὺς, τὸν δὲ Ἀριστομένην διὰ τὴν δόξαν τῆς ἀρετῆς ἐν τοῖς ὅπλοις. οἱ μὲν δὴ ἄλλοι κατενεχθέντες παραχρῆμα ἐτελεύτησαν· τοῦ δὲ Ἀριστομένους ἡ ἀσπὶς ἐφελκομένη τὸν ἀέρα ἐλαφρῶς αὐτον ἐπὶ τὴν γῆν κατήνεγκεν. ὁ δὲ ἐς τὸ ὕψος ἀναβλέπων καὶ τοὺς κρημνοὺς ἐν κύκλῳ περιέχοντας οὐκ ἀνῆκε τῆς ἐλπίδος, ἀλλὰ τὸ σύμπαν ὄρος ἀνασκοπούμενος, κατανοήσας εἴσδυσιν στενωτάτην καὶ διʼ αὐτῆς ἀλῶώπεκας εἰσιούσας, ἀπὸ τῶν κειμένων νεκρῶν ὀστοῦν κλάσας, μιᾶς τῶν ἀλωπέκων λαβόμενος τῆς οὐρᾶς, δακνόμενος ὑπʼ αὐτῆς συνεξεδύετο τὰ στενόπορα τοῦ ὅρους τῷ ὀστῷ παραι- ρῶν καὶ παρακόπτων, καὶ τὸ * * συνεξέθει. καὶ δὴ διεξελθὼν ἧκεν ἐς τοὺς Μεσηνίους προϊέναι μέλλοντας ἐς μάχην καὶ αὐτίκα ὁπλισάμενος αὐτὸς ἡγεῖτο τῆς φάλαγγος. οἱ δὲ άκωνες Αριστομένην πάλιν ἰδόντες ἐν τοῖς ὅπλοις, πάλιν ἀριστεύοντα, πάλιν διῶώκοντα, [*](Cap. 31. § 2 (1). Cf. Paus. 4, 18, 4 sqq.) [*](4 ἑκατὸν φόνια F | 13 κρημνοὺς τούς coni. 16 κειμένων om. M V 17 δακνόμενος F] ἑλκόμενος M Paus 4, 18, 6 ἐφείλ- κετο ὑπʼ αὐτῆς 18 παραιρῶν ; παραιρῶν F 19 καὶ τὸ * * συνεξέθεεν (συνεξέθει scripsi) W coll Paus 4, 18, 6 τὰ μὲν δὴ πλείω θεούσῃ συνέθει; καὶ τὸ συνεξέθον F; om. vulg.; τὸ λοιπὸν vel tale quid supplendum censet W 21 αὐτοῖς Κ 23 πάλιν ante ἀριστ. om M cf. 6, 16, 2.)
Αριστομένης Μεσήνιος αἰχμάλωτος ὑπὸ Ἀακεδαι μονίων καὶ φρουρούμενος [τούτων κοιμωμένων| τῷ παρακειμένῳ πυρὶ προσεκύλισεν ἑαυτὸν καὶ τοὺς δε- σμοὺς κατακαύσας τοὺς μὲν φύλακας ἀνεῖλε, κρύφα δὲ ἐς τὴν Σπάρτην παρελθῶών καὶ τὰς ἀσπίδας αὐτῶν προσηλῶώσας τῷ τεμένει τῆς Χαλκιοίκου ἐπέγραψεν· Αριστομένης ἀπὸ Λακεδαιμονίων ἀβλαβὴς ἀνεσαώθη. τοῦτο ποιήσας ἐς Μεσήνην ἐπανῆλθε.
Ἀριστομένης ὁ Μεσήνιος Ἀακεδαιμονίων πάνδη- μον θυσίαν τοῖς ιοσκούροις ἐπιτελούντων μετὰ ἑνὸς φίλου λευκῶν ἵππων ἐπέβησαν ἄμφω καὶ ταῖς κεφαλαῖς [πίλους] περιεθηκάτην[καὶ] χρυσοῦς ἀστέρας· καὶ νυκτὸς ἥδη προιούσης ἐπεφάνησαν κατὰ σύμμετρον διάστημα τοῖς ακεδαιμονίοις ἔξω πόλεως μετὰ γυναικῶν καὶ παι- δίων πανηγυρίζουσιν. οἱ μὲν δὴ Διοσκούρων ἐπιφάνειαν οἰηθέντες γεγονέναι προήεσαν ἐς μέθην καὶ ἡδονὴν πλείονα· οἱ δὲ ἀπὸ τῶν ἵππων καταβάντες, τὰ ξίφη σπασάμενοι, πλείστους καταφονεύσαντες αὐτῶν καὶ δὴ ἀφιππεύσαντες χοντο.
Ὁ περὶ Μαντίνειαν ἀγών ἴσος ἦν Θθηβαίοις καὶ [*](Cap. 31. § 4 (3). Cf Paus. 4, 27, 1.) [*](5 (τούτων κοιμωμένων| W addidit ex H 10 ἀνεσώθη F] διεσώθη vulg. 15 [πίλους] περιεθηκάτην [καὶ] Hemsterb. ad Lucian. II, 338 ed. Bipont.: cf. 6, 12 et Paus. l. l. 16 προσιούσης Cm 19 οἰηθέντες Cas.; ἡγηθέντες L: nusquam legitur apud Polyaenum ἡγηθεὶς, semel ἡγησάμενοι (2, 1, 31) et ἡγήσατο (1, 30, 7), saepius ἡγούμενοι: cf 7, 14, 4 οἰηθεὶς; 7, 53, 1 οἰηθέντες προίεσαν F 24 μαντινίαν F.)
Θθάσον ἐπολιόρκουν Ἀθηναῖοι. νόμον ἐκύρωσαν Θθάσιοι· τῷ γράψαντι σπείσασθαι πρὸς Ἀθηναίους θάνατος ἔστω.᾿ Ἡγητορίδης Θάσιος ὁρῶν πολλοὺς πολίτας ἀπολλυμένους μακρῷ πολέμῳ καὶ λιμῷ βρόχον τῷ τραχήλῳ περιβαλών ἐς ἐκκλησίαν εἰσελθὼν ἄνδρες᾿ , ἔφη, πολῖται, ἐμοὶ μὲν ὡς βούλεσθε καὶ ὡς ὑμῖν συμφέρει χρήσασθε, τοὺς δὲ ὑπολειτομένους πολίτας διασώσατε τῷ ἐμῷ θανάτῳ λύσαντες τὸν νόμον.᾿ Θάσιοι ταῦτα ἀκούσαντες καὶ τὸν νόμον ἔλυσαν καὶ τὸν Ἡγη- τορίδην σῶον ἐφύλαξαν.
Δεινίας Τελεσίππου, Φεραῖος, ἐν Κραννῶνι τῆς Θετταλίας διῆγε θηρεύων ὅσα ἐν λίμναις καὶ ποτα- μοῖς ὀρνίθια. ἀπὸ τοιούτου βίου προῆλθεν ἐπὶ τυ- [*](Cap. 33. Cf. Curtius, Griech. Gesch. II3, p. 142 sq.) [*](7 σταθῇ Cas. || 17 χρήσασθαι F1, || 18 διασώσατε F] δια- σαώσασθε vulg. || 19 ἠγοτορίδην F || 22 Δινίας F constanter || Χραννῶνι nummi (cf. 107, 1. 15. 18); Κρανῶνι F.)