Machabaeorum iv

Καὶ τί θαυμαστόν, εἰ αἱ τῆς ψυχῆς ἐπιθυμίαι πρὸς τὴν τοῦ κάλλους μετουσίαν ἀκυροῦνται;

ταύτῃ γοῦν ὁ σώφρων Ἰωσήφ ἐπαινεῖται, ὅτι τῷ λογισμῷ διανοίᾳ περιεκράτησεν τῆς ἡδυπαθείας.

νέος γὰρ ὤν καὶ ἀκμάζων πρὸς συνουσιασμὸν ἠκύρωσεν τῷ λογισμῷ [*](24 και] pr τε V οτε] οτι U+05D0V 25 εν τη ηδ. δε U+05D0V εστιν] ενεστι U+05D0V U+05D0 | πολυποτρωτατη (sic) A ουσα των παθων U+05D0V 26 κατα] και τα U+05D0 | αλαζονεια Vᵃ φιλοδοξια] κενοδοξια V 27 και λαιμαργια και νομο- φαγια A και μονοφαγια και λαιμαργια U+05D0 και μονοφαγια V 28 δυειν U+05D0V παθων] φυτων U+05D0 29 εκαστην U+05D0V (-τιν V* -την Vᵃ) om τε U+05D0 | επαρ- δων] δων sup ras U+05D01) 30 αυτοκρατωρ] δεσποτης V γε τοινυν πρωτον] τοινυν πρ. U+05D0* δε πρ. U+05D0c.a,c.b γε το πρ. V 31 om δη V επικρατια U+05D0V* (-τεια Vᵃ) 32 om και V επικρατειν ο λογισμος U+05D0 33 απο- τρεπομεθα] αποστρεφομεθα U+05D0V μεν] γαρ U+05D0 | οιμε (sic) A 34 παν- τοιων] pr και U+05D0 | βρωματων των] βρωματα οντων A κατα] δια U+05D0* (κατα U+05D0c.ᵃ) επικρατιαν V* (-τειαν Vᵃ) 35 ανεχεται U+05D0 | ανακαμπτομενα ( -μεθα A)] ανακοπτομενα U+05D0V φιλοτιμουνται] φιμουται U+05D0 (φειμ.) V II 2 om τω λογισμω U+05D0 | περιεκρατησε V 3 ηκυρωσε U+05D0)

οὐ μόνον δὲ τὴν τῆς ἡδυπαθείας οἰστρηλασίαν ἐπικρατεῖν ὁ λογισμὸς φαίνεται, ἀλλὰ καὶ πάσης ἐπιθυμίας.

λέγει γοῦν ὁ νόμος Οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον σου, οὐδὲ ὅσα τῷ πλησίον σού ἐστιν.

καίτοι ὅτε μὴ ἐπιθυμεῖν εἵρηκεν ἡμᾶς ὁ νόμος, πολὺ πλέον πείσαιμʼ ἂν ὑμᾶς ὅτι τῶν ἐπιθυμιῶν κρατεῖν δύναται ὁ λογισμός, ὥσπερ καὶ τῶν κωλυτικῶν τῆς δικαιοσύνης παθῶν.

ἐπεὶ τίνα τρόπον μονοφάγος τις ὢν τὸ ἦθος καὶ γαστρίμαργος καὶ μέθυσος μεταπαιδεύεται, εἰ μὴ δῆλον ὅτι κύριός ἐστιν τῶν παθῶν ὁ λογισμός;

αὐτίκα γοῦν τῷ νόμῳ πολιτευόμενος, κἂν φιλάργυρός τις εἴη, βιάζεται τὸν ἑαυτοῦ τρόπον, τοῖς δεομένοις δανί ζων χωρὶς τόκων, καὶ τὸ δάνιον τῶν ἑβδομάδων ἐνστασῶν χρεοκοπούμενος.

κἂν φειδωλός τις ᾖ, ὑπὸ τοῦ νόμου κρατεῖται διὰ τὸν λογισμόν, μήτε ἐπικαρπούμενος τοὺς ἀμήτους, μήτε ἐπιρωγολογούμενος τοὺς ἀμπελῶνας· καὶ ἐπὶ τῶν ἑτέρων δʼ ἔστιν ἐπιγνῶναι τοῦθʼ, ὅτι τῶν παθῶν ἐστιν ὁ λογισμὸς κρατῶν.

ὁ γὰρ νόμος καὶ τῆς πρὸς γονεῖς εὐνοίας κρατεῖ, μὴ καταπροδιδοὺς τὴν ἀρετὴν δι᾿ αὐτούς·

καὶ τῆς πρὸς γαμετῆς φιλίας ἐπικρατεῖ, διὰ παρανομίαν αὐτὴν ἀπελέγχων·

καὶ τῆς τέκνων φιλίας κυριεύει, διὰ κακίαν αὐτῶν κολάζων· καὶ τῆς φίλων συνηθείας δεσπόζει, διὰ πονηρίας αὐτοὺς ἐξελέγχων.

καὶ μὴ νομίσητε παράδοξον εἶναι, ὅπου καὶ ἔχθραν ὁ λογισμὸς ἐπικρατεῖν δύναται διὰ τὸν νόμον,

μηδὲ δενδροτομῶν τὰ ἥμερα τῶν πολεμίων φυτά, τὰ δὲ τῶν ἐχθρῶν τοῖς ἀπολέσασιν διασώζων, καὶ τὰ πεπτωκότα συνεγείρων.

Καὶ διὰ τῶν βιαιοτέρων δὲ παθῶν κρατεῖν ὁ λογισμὸς φαίνεται, φιλαρχίας καὶ κενοδοξίας καὶ ἀλαζονίας καὶ μεγαλαυχίας καὶ βασκανίας.

πάντα γὰρ ταῦτα τὰ κακοήθη πάθη ὁ σώφρων νοῦς ἀπωθεῖται, ὥσπερ καὶ τὸν θυμόν· καὶ γὰρ τούτου δεσπόζει.

θυμούμενος [*](U+05D0v)[*](4 ου] pr και U+05D0* (improb U+05D0c.a c.b) την της] της της (sic) A την επι της U+05D0* (improb U+05D0c.a ) V ο λογισμος επικρατειν U+05D0 5 om σου 2⁰ V 6 om οτε V πεισαιμι αν Vᵃ δυναται κρατειν V παθων] πασων A (ω rescr A¹) 7 τινα τις τροπον μονοφαγος (-γως V) U+05D0V και 2⁰] pr η U+05D0V 8 τω νομω] pr ο V ειη] η U+05D0V εαυτου] αυτου U+05D0 δανειζων Vᵃ| om και V δανειον Vᵃ ενστασων U+05D0V] εντασσων A χρεωκοπ. Vᵃ 9 επικαρπολογουμενος U+05D0V επιρωλσγ. V* (επιρωγολογ. V¹) ετερων] εργων U+05D0V [δ] δε U+05D0V τουθ] τουτο U+05D0V κρατων] ν sup ras Aᵃ (-τωρ A*ᵛiᵈ) 10 γονεας V 11 προσ- γαμετης] προς γαμετην U+05D0V παρανομιαν] pr την U+05D0V 12 αυτων] αυτους U+05D0 αυτα V συνηθιας U+05D0 | πονηριαν U+05D0V εξελεγχων] ελεγχων V 13 εχθραν ο λογισμος επικρατειν] εχθρας επικρ. ο λογ. U+05D0V 14 μηδε] μητε U+05D0V | απολεσασι U+05D0V 15 om δια U+05D0c.ac.b V βιοτερων (sic) A κρατειν] επικρατειν U+05D0c.a φιλαρχιας] φιλαργυριας U+05D0 (-χιας U+05D0c.a c.b ) αλαζονειας U+05D0V2 16 om τα U+05D0* (hab U+05D0c.ᵃ))

δυνατὸς γὰρ ὁ σώφρων νοῦς, ὡς ἔφην, κατὰ τῶν παθῶν ἀριστεῦσαι, καὶ τὰ μέν αὐτῶν μεταθεῖναι, τὰ δὲ καὶ ἀκυρῶσαι.

ἐπεὶ διὰ τί ὁ πάνσοφος ἡμῶν πατήρ Ἰακὼβ τοὺς περὶ Συμεὼν καὶ Δευεὶν αἰτιᾶται μὴ λογισμῷ τοὺς Σικιμίτας ἐθνηδὸν ἀποσφάξαντας, λέγων Ἐπικατάρατος ὁ θυμὸς αὐτῶν;

εἰ μὴ γὰρ ἐδύνατο τῶν θυμῶν ὁ λογισμὸς κρατεῖν, οὐκ ἂν εἶπεν οὕτως.