De Iudaeorum Vetustate sive Contra Apionem

Apioni aliquam mentiendi daret occasionem ( ) et conscribendi uerba iurantium per deum factorem caeli et terrae et maris nulli Iudaeos fauturos alienigenae et maxime Graecis.

oportebat autem mentientem absolute dicere: nulli fauturos [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr.. ) [*]( 1 aliis, s postea addid. Bl 2 supra terram ambulare tr. R super C, 3 putauerunt] ὠ̩ήϑησαvopav 4 licet] licet et ed. 1486 scilicet conicio et talia] italia LB candelabra] in marg. suppl. Bl concelebrant candelabra tr. e concelebrunt R nec] ne R 6 desolatoa] desola R epYjfia ed. pr. IpYjfua A muroa] uiros codd e, τείχηet hoc] absunt a Graecis 7 reliquo L enim] uero e, δὲ 8 sexaginta] kitxa A 9 puro auro tr. C 10 claudebam R diebus singulis] per singulos dies R 11 nefundissimum R ergo eas] eas ego R eas e 12 lucernifert R 13 quapropter-17 iurantium] it6tspov cov aiixTjv (aorfj Niese conic. recte) naXtv ὡς ἡμᾱς ἀvέστρεψεv-tĮ λαβὼvaituuv (Aittcuv ed. pr,); αὺτὴv εἰςεϰόμισεv, tva \'Avtioyoq eap-g πρὸςSeutepav ̓Απίωvι μυϑολογίαv ϰαταψεύσασϑαί xiva xat opxov ἡμω̃v ὡς ὀμνυόντων 14 Zabidon] addid. interpres reuocauerit C reuocauerint P sumere R indroduiit BI 15 in templum] abest a Graecis parum recte iudice Niesio Antiochus] ex antiocus corr. Lx anthiochus R in] ut ed. Mediolan. 1513\\ 16 metiendi R conscribendi-iurantium] conscribendiH (-dum e) banirantium Le conscril uerba iurantium P 18 fauturos] εὐνοήσειν; facturos codd e graecius P 19 fauturos] eovoaoetv; facturos codd eI )

a Graecis autem plus locis quam studiis sumus abiuncti, ita ut nullae inter nos et illos inimicitiae uel zelotypiae esse noscantur. e diuerso namque multos eorum ad nostras leges contigit accessisse, quorum quidam permanserunt, quidam uero perdurare non ferentes denuo recesserunt.

hoc tamen iusiurandum numquam se quisquam audisse meminit apud nos habitum, sed solus Apion ut uidetur audiuit; ipse utique composuit.

Nimis igitur haec maxima compositio etiam in futuro dicenda Apionis ammiratione dignissima est quarum rerum hoc affirmat indicium, quia neque legibus iustis utamur nec deum colamus, ut conuenit, sed diuersis gentibus seruiamus et calamitates quasdam circa ciuitatem sustineamus, cum utique principalis ciuitas Romanorum sit, cuius ciues soli ab initio regnare atque non seruire consueuerunt;

quis etenim [*]( LBR, CP, e. - A, ed. pr. ) [*]( 1 enim R 2 ab Aegyptiis] urco Αἰ̓̓̓̓γυπτίων tcov συγγενω̃ν o: πατέρες ἠμω̄ν 5 adiuncti LBe nulli LBCP uel] et e 6 noscantur] Sobius ed. Colon. 1524 noscuntur codd e e] et P namque] autem R 8 perdurare] perduraret R tyjv xapxspia., 9 hoc] xouttuv A toutov ex corr. A2 quisquis B quisque Pe audisse quisquam tr. R 12 nimis-dignissima est] σϕὁδρα τοίνυν τη̃ς πολλη̃ς cmvEaswç (συνϑέσεως A) ϰαὶ ἐπὶ τω̩̃ μέλλοντιῥηϑήσεσϑαι ϑαυμάζειν ὔξιόν eoTtv ATttwva, propter mendum Graeci sui exemplaris sententiam Iosephi interpres non perspexit, sed nouam sibi conformauit 13 apion R amiratione L admiratione CPe quarum rerum]. addid. interpres 15 et-seruiamus] SooXeistv 81 μα̃λλον ἔϑνεσιν xat ὔλλοτε ἄλλοις Λ, to μὴ ἄρχειν SouXeueiv *tI ed. pr. et diuereis Be ex diuersis LCP diuersis R, sed diuersis conieci 16 cum utique—100, 1 abstinere] Graeca non sana: aUTot (auTwv ed. pr.) StjXov Sti πόλεωςἡγεμονιϰωτάτης ̒Ρωμαίοις ( ̒Ρωμαίοις post μὴ tr. ed. pr.) trx tojv ὔνωϑεν u.pxsw, aXXa μὴ δουλεύειν συνηϑισμένωνϰαίτοιtoutiuv av \'ttç ἀ̓πόσχοιτο τοιαύτης μεγαλοψυχίας A 17 prinpalis P sit] sic R soli] om. R 18 non] Sobius ed. Colon. 1524, nos codd e enim C ) [*](7* )

quando paucis contigit in principatu continue praesidere et non rursus aliis facta mutatione seruire; plurimae namque gentes aliis oboedire coactae sunt.

soli autem Aegyptii, eo quod refugiant sicut aiunt in eorum prouincia dii atque saluentur migrantes in effigies bestiarum, honorem praecipuum inuenerunt, ut nulli famularentur horum, qui Asiam Europamque tenuerunt; qui scilicet unam diem ex aeuo totius saeculi non habuere libertatem neque apud indigenas dominos neque apud externos.

nam quemadmodum eis usi sint Persae non semel solummodo sed frequenter uastantes urbes, templa uertentes et putatos apud eos interficientes deos, improperare non studeo.

non enim conuenit stultitiam nos indocti Apionis imitari, qui neque casus Atheniensium neque Lacedaemoniorum animo suo concepit, quorum alios quidem fortissimos, alios uero piissimos Graecorum omnes affirmant.

relinquo etiam reges pietate famosissimos, quorum summi diuersis uitae sunt calamitatibus sauciati; dimitto dirutam Atheniensium arcem. templum Ephesenum et Delphos aliaque multa, pro quibus [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr. ) [*]( 1 nullus-locutus est] Tūuv jilv ytxp ἄλλων otix eortv δστις ἀνϑρώπωνοὐχ ἱϰανω̃ς (ed. pr. txavbg A) ϰαϑ ̓ ἑαυτου̃ (pairj TOUTOV ὑπ ̓ ̓Απίωνος λελέχϑα: TOV Xoyov, quorum sensum non cepit interpres 2 potest <sustinere> dicere R 3 principatu] Sobius principatum codd e continue] Siaxa;- ροπτίας scil. ἡγεμονίας 4 namque] ex neque corr. L3 6 prouincia] codd o prouinciam Sebius 7 praicipuum L 8 famularentur] ex fabularentur L3 fabularentur LRCPe fabulentur B 9 tenuere P 11 neque apud externos] addid. interpres sint] št B sunt R Persae] .! per se e 12 non] non solum P 13 et putatos] amputatos LBe, c ac superscribens amputatos in ac putatos corr. Z3 14 nos stultitiam tr. JR 16 alios uero -18 famosissimos] om. (D)e alos P 17 piissimos] purissimos P 18 quorum-sauciati] tuv iva xpoToov o!atç ἐχρήcaTO συμϕοαι̃ς(3too corruptissime A, aiv ἐξαίρετοιπαντοίαιςἐχρήσαντοr.ta uel simile quid uertere uidetur interpres diuersi P 19 calamitati P sanciati R diruptam R 20 ephescenum R epheseum P ephesinum ed. Venet. 1510 delfos (in marg. delphos corr. L2) L )

nouus autem accusator nostrorum Apion inuentus est, malorum suorum apud Aegyptum gestorum prorsus oblitus, sed Sesostris eum, quem refert fabula regem fuisse Aegypti, ut creditur, excaecauit. uerumtamen possumus et nos dicere nostros reges Dauid et Salomonem, qui multas subdidere gentes.

sed de his modo supersedendum est; quae uero cunctis nota sunt Apion modis omnibus ignorauit: quoniam . Persis et post illos principibus Asiae Macedonibus Aegyptii quidem seruierunt nihil differentes a famulis,

nos autem liberi consistentes etiam ciuitatum in circuitu positarum tenuimus principatum annis uiginti et centum usque ad Pompeium Magnum, et dum uniuersi sunt expugnati a Romanis principibus omnium, soli propter fidem suam maiores nostri auxiliatores et amici fuerunt.

Sed queritur, quia uiros mirabiles non praebuimus uelut quarundam artium inuentores aut sapientia differentes, et inter hos enumerat Socratem et Zenonem et Cleanthem et aliquos huiusmodi. deinde, quod potius est mirandum, semet ipsum his adiecit et beatificat. Alexandriam, quia ciuem talem [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr. ) [*]( 1 nullus] om. e sustinentibus] emendaui ex Graeco παϑου̃σιν; om. LPe, spatium sex fere litterarum uacuum reliquit et in marg, notam adiecit: B fustibus Bl, fastibus R fustibus C 2 nouus] xevoc A ϰαινός ed. pr. apion nostrorum tr. R 3 sed] sed et R 4 fabulam (m L2 expunxit) LBP ut creditur] addid. interpres 5 uerumtamen-gentes] peruertit Iosephi ironiam oux omisso interpres 6 multas] e, multa codd subdidere gentes] e, subdiue regentes LBCP subdiue gentes R 7 sed de-est] i. e. ànèt toutous jiiv vuv παραλίπωμεν; to6- Tout μὲνοuv παραλίπμεν Λ8 modis omnibus] i. e. παντάπασιν, abest a Graecis 9 machedonibus LB 11 ciuitatem R tenuimus] genuimus LB gessimus R 12 annis] sttj oXsBov pompeum R 14 maiores nostril os 1tap\' ἡμι̃ν 16 queritur quia] absunt a Graecis, interpres adiecit praebuimus] ex brebuimus corr. B2 17 quorundam e. autdifferentes] om. e 18 annumerat C cleatem LBP cleantem RC Chleantem e alios R 20 his] is Le tuiv εὶρημένωνΑ quia] qui R )

oportebat enim ut ipse sui testis existeret, qui aliis omnibus sic inportunus et callidus esse uidebatur et uita uerboque corruptus; quapropter recte quilibet Alexandriae condolebit, si super isto aliquid magni sapuerit. de uiris autem, qui fuerunt apud nos titulo nullo laudis inferiores, sciunt qui uoluerint nostrae antiquitatis\', libris incumbere.\'

Reliqua uero quae in accusatione conscripta sunt, dignum erat forte sine satisfactione relinquere, ut ipse sui potius et aliorum Aegyptiorum accusator extaret. queritur enim, eo quod animalia consueta sacrificemus et non uescamur carnibus suillinis, sed et circumcisionem genitalium uehementer irridet.

de nostrorum quidem animalium peremptione communio nobis est cum aliis hominibus uniuersis, Apion autem sacrificantes nos redarguens increpat semet ipsum, cum genere sit Aegyptius; non enim Graecis aut Macedonibus f\\duersatur; isti enim optant sacrificare ἑϰατώμβωιαιd est centumboa suis diis et sacerdotibus utuntur ad epulas. quae cum ita sint, non propterea contigit mundum animalibus desolari, quod Apion expauit.

cuncti tamen si sollemnitates Aegyptiorum sequerentur, desolaretur quidem mundus [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr. ) [*]( .1 meruit Be quod rite facit] i. e. ὀρϑω̃ςnotu>v, parum recte a Graecis abesse uidentur 4 condolebat R magnis apuerit L 5 nullo titulo B tr. R 6 uoluerunt RP 8 quae] ex qui superscriptis c q corr. L3 9 erant R sine] om. R satisfatione R satisfacione C ut] 11 B\' 10 quaeritur e 11 eo] om. R animalia consueta] ζω̩̃α Λ, ἥμερα suppl. Niese 12 suellinis R suillis e et] om. R circumcisione R 13 nostrorym] ἡμετέρωνΑ, ἡμέρωνed. pr. 15 autem] uero R cum] non recte uertit interpres 16 non-17 aduersatur] ob yap av "EXXYJV uiv tj Μαϰεδὼν ἐχαλέπαινε, quae male intellexit interpres 17 aduersantur R ἑϰατώμβω̩α] uacuum spatium reliquerunt Pe id est] idem R centumboum e 18 dii P sacerdotibus] tspetots pro tepeuatv habuit interpres 19 contigit] contingit BRP, συμβέβϰεν20 quid R cuncti] ex Graeco ἅπαντεςscripsi, qui LBReP quid C 21 desolaretur] om. Le )

etenim si quis eum consuleret, quos putaret omnium Aegyptiorum esse sapientes atque deicolas, sacerdotes sine dubio fateretur.