De Iudaeorum Vetustate sive Contra Apionem

is autem tripodem perdurabilem conscribens, non enim Theopompus hoc fecit sicuti quidam putant, etiam Thebaeorum momordit urbem, multi uero necnon et Timaeus in historiis de praedictis et de aliis blasphemauit;

et hoc praecipue faciunt, quando gloriosissimis in aliqua parte calumniantur, quidam propter inuidiam atque maliuolentiam, alii uero propter uerborum nouitatem memoria se dignos fieri iudicantes; et apud stultos quidem nequaquam hac spe fraudantur, qui uero salubre noscuntur habere iudicium, multas eorum miserias condemnabunt.

Blasphemiarum uero in nos saepe gestarum [*]( LBR, CP, e. — Euseb A, ed. pr. ) [*]( 1 posui] proposui fortasse recte R jtpotsQevTtov 3 falsos LBR eorum] irauTa? 4 quando] om.P quoniam conicio 6 uexaniam B intelligere BRCPe eos] C mens LBRa meos P qui] ex que corr. B1 que R uoluerit LBe uolucrunt (unt in int ipse corr.) P ipsas a historias tr. CP 7 quedam LBBe 8 federe (s. L2) L conuersationem R 9 theoponpus L laceredemoniorum P 10 pilocratis LBCP philocrates R Pylocratis e Πολυϰράτης is] his LBPe tripodem perdurabilem] TOV TpmoXiTtxdv 11 theoponpus L teopompus C facit R 12 thebanorum R momordit] nposeXa(3ev A multi] i. e. itoXXol; rcoXXa A et Timaeus] etimeus LB ethimeus R 13 plasphemauit L 14 gloriosissimi e in aliqua parte] add. interpres 15 maleuolentiamR 16 uerborum nouitatem] conieci ϰενολογεῑν Λ ϰαινολογει̃ν recteDindorf; uerbosam nouitatem codd e 16 dignos se tr. R 17 stultoB B 18 fraudantes R uero] non e multas <u{\'ro) LBe 19 miserias] [ioyQrjptav condemnabunt] i. e. xaTaStxobooat; xaTaStxaCouot A 20 blasphemiarum-aliquibus] Graeca non intellexit interpres corruptelis exem-) [*]( XXXVII Iosephus pars 6. ) [*]( 4 )

nec rursus egressum cum ueritate dixerunt, multasque causas odii ac inuidiae pariter habuerunt, principio quidem, quia in eorum regione nostri progenitores potentes effecti sunt, unde regressi ad propria denuo fuere felices. deinde horum aduersitas multas inter eos fecit inimicitias in tantum differente nostra pietate extra sollemnitates illorum, quanto dei natura animalibus inrationabilibus sine dubitatione distinguitur.

communis namque apud illos ritus est haec arbitrari deos, seorsum uero singuli solent diuersis ea muneribus honorare, uani ac fatui inter omnes homines et ab initio uti de deis malis opinionibus consueti, et propterea nequaquam imitari nostram honestatem de diuina ratione potuerunt, uidentesque multos nostram zelari conuersationem inuidiam habuerunt;

et ad tantam fatuitatem ac pusillanimitatem quidam eorum perducti sunt, ut non eos pigeret, etiam contra antiquas suorum scriptiones aliqua dicere. qui dum hoc faciunt, [*]( LBB, CP, e. — A, ed. pr. ) [*](plaris sui ut uidetur turbatus saepe gestarum] a Graecis abest gestarum] ex gestorum corr. L gestorum RP huiusmodi causa est] Yjp £ avto POSy sc. Aegyptii, quod nomen sequentibus iunxit interpres huiusmodi, i ex 0 corr. L 1 uolentes—aliquibus] βουλόμενο. 8\'ixtivot5 ttvk; XaptCeoOat aliquibus] aliquibus ciuitec P 3 sicut L contingit R 4 rursum C multasque causas] aa:a5 81 itoXXa? 5 hodii LP 7 deinde] unde R aduersitates L 8 inter eos] eis R tanto R differentie P 9 extra sollemnitates eorum] 1tpÒç τὴν ύπ\' ἐϰείνων νενομισμένην scil. eoospetav quantum Le 10 animalibus] ab animalibus P sine dubitatione] addid. interpres distinguitur] in m. suppl. L2 11 ritus apud illos tr. BC ritus] om. P, nottptov est] om. LBRP, lott haec] alios e arbitrati e 12 uero] non e singuli] 1tpÒç ahkrt- Xouq 13 inter omnes] omnes e, navranaotv et] a Graecis abest de deis] scripsi, de his LBCPe eis R, itspt {l-ewv 14 et] inser. interpres, non in Graecis inuenitur propterea] postea R 15 de] om. R diuina ratione] fteoXoytas potuerunt] ἐχώρησαν 17 eorum] eo Le 18 contra antiquas] exiguas R 19 scriptionem B qui] quod LPe dum] CL cum e ho L )

In uno tamen et maximo uiro uerbum meum statuam, quo usus sum ante paululum nostrae antiquitatis teste.

Manethon itaque, qui Aegyptiacam historiam ex litteris sacris se interpretatum pollicitus est, praedicens nostros progenitores cum multis milibus in Aegyptum aduenisse et eius incolas subiugasse, deinde ipse confessus est, quia posteriori tempore amittentes eam prouinciam quae nunc Iudaea uocatur optinuissent et aedificantes Hierosolymam construxissent templum. et usque ad haec conscriptiones secutus est antiquorum.

deinde praebens sibimet potestatem, cum utique uideatur scribere ea quae in fabula sunt atque dicuntur, incredibilia uerba de Iudaeis inseruit uolens permiscere nobis plebem Aegyptiorum leprosorum aliorumque languentium, qui sicut ait abominatione ex Aegypto fuga dilapsi sunt.

Amenofin etiam regem adiecit, quod est falsitatis nomen, et propterea tempus regni eius nequaquam definire praesumpsit, cum aliorum regum annos perfecte protulerit. huic itaque quasdam adnectit fabulas paene oblitus, quia egressum pastorum in [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr. ) [*]( 1 adoersis LBe adnerse R passione caecitatis] uno tDoXrJxYjtos tou πάθονς, fortasse igitur scribendum est: passionis caecitate sed cfr. p. 58,1 M passionem Be 3 statuam meum tr. R 4 teste. Manethon] teste Anethon L testem. Anethon (Anathon B) BRP testem. Manethon C 5 saa cri Bl 6 interpretaturum R interpretatum sum e praedicit C praedixit P 7 et eius] etenim e icolas P 8 ipse] om. R confess su Bl posteriore R tempore, re ex ris corr. X1 9 amittentes] Jxitsoovta? nunc] tunc R uocabatur R 10 <in> hierosolimam LB (in s. uers. add. L2) 11 haec] huc R hoc e 12 uideatur] cpavai, quod pro «patveaS-ai habuisse uidetur interpres 13 dicantur R 14 inserunt R permittere e 15 aliorumque-16 dilapsi sunt] Graeca non recte expressit interpres qui] quod Le 16 abhominatione LBC amenosin R 17 regem] ad regem R 18 diftinire LBCPe 19 <omnes> annos e huic] hinc e 20 poene B quia] conieci, qui codd. e, b or. in] a L ab Be ) [*]( 4* )

Tethmusis enim erat rex, quando egressi sunt, et ab hoc tempore regum qui postea fuerunt anni sunt trecenti nonaginta tres usque ad fratres nomine Sethonem et Hermaeum, quorum Sethonem quidem Aegyptum, Her- i maeum uero Danaum denominatum dicit; quem expellens, inquit, Sethon regnauit annis quinquaginta et nouem, et post hunc senior filiorum Rapsis annis sexaginta sex.

ante tantos igitur annos egressos ex Aegypto patres nostros confessus, deinde Amenofin adiciens regem hunc confitetur et deorum fuisse contemplatorem, sicut Osorem quendam priorum regum, et implesse desiderium eius nominis sacerdotem, id est Amenofin natum ex patre Papio, qui uidebatur quasi diuina participari natura et secundum haec sapientiam hanc habere scilicet praescientiam futurorum.

et dixisse regi hunc uniuocum eius, quia posset uidere deos, si prouinciam a leprosis et aliis maculatis hominibus purgare contenderet.

in quo laetatum regem omnes dicit corpore debiles ex Aegypto congregasse et fuisse multitudinem numero milia octuaginta, [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr. ) [*]( 1 hierosolimam RCP 2 protulerit R Tethmusis] tehtmusis LB thehmusis R Themusis e 3 ab hoc-fuerunt] à\'ltό 8$ τούτων μεταξὺ iwv βασιλέων ατ\' ατ̀̀̀̀ν A 4 Σέθω 5 hermeum RCP hermetum LBe \'Epμαίου Σέθων egiptium L Aegyptium e hermeum codd. Hermetum e 6 uero] om. R denaum LB Deneum e dicit] om. e 7 inquit] abest a Graecis Ešbws quinquaginta nouem CP 8 filiorum Rapsis] scilicet Tapsis e filio L? \'Ράμψης sexaginta sex] cum parte folii abscissa sunt in L 9 ex aegypto egressos tr. R 10 amenosin R 11 Osorem] hosorum R £ 2p, Orem coni. Niese quendam] els 12 implesse] àVEvepÚv, quo non intellecto sententiam Iosephi peruertit interpres desidirium B eius] enim e eiusdem conicio id est] ide uel idem LBe amenosin R 13 Ilaittoi; (genit.) 14 et secundum—15 futurorum] xata xe cotptav xai TCpoyvcuotv \'twv ioofievov sapientia R habere scilicet] habere s. C haberes P habere LBRe 16 eius] enim e prouinciam] t-Jjv xwpav Sitaoav 17 purgaret P 18 regem] ex corr. L3 reges Borne B 19 fuisse] coni. Niese, fecisse codd. e, YsvsoQai milia octuaginta] milia add. Niese recte LXXX pro )

eosque ad sectiones lapidum in partem Nili orientalem misisse ad hoc efficiendum, simul et alios Aegyptios, quibus hoc erat iniunctum. fuisse autem quosdam inter eos etiam rationabilium sacerdotum lepra perfusos ait.

Amenofin uero illum sapientem diuinumque uirum refert timuisse et circa semet ipsum et apud regem deorum Vulcanum, ut aperte suaderet eis uim fieri, sed adiecisse, quoniam auxiliarentur quidam maculatis hominibus et Aegyptum optinerent tredecim annis. et haec eum non quidem praesumpsisse regi dicere, sed ex his omnibus conscriptum reliquisse librum et peremisse semet ipsum, et propterea regem in anxietatem maximam peruenisse.

proinde is his uerbis haec refert: "His itaque *** rogatus rex, ut ad requiem et tutamen eorum secerneret ciuitatem, desertam urbem, quae tunc fuerat pastorum, nomine Auarin, praebuit eis. est autem haec ciuitas secundum theologiam antiqua [*]( LBR, CP, e. — A, ed. pr. ) [*]( LXXX scriptum in archetypo fuisse iudicans, p.optriaa; ÖXtlÓ milia om. LBCPe mille milia numero et octuaginta R octoginta C 1 lectiones B sextiones P inter sectiones et lapidum spatium fere trium litterarum uacuum relictum est in L 2 ad hoc—3 iniunctum] Qi:W; ἐργάζοιντο xal TWV MXXIUV Αἰγυππίων o5. ἐγϰεγωρισμένοι A quae sunt corrupta hoc] hoc esse LBRe simul] simul immisit C simul misit P 3 autem] autem inter (inter mox deleuit) P rationabilium] irrationabilium R )..oŢ{wv 4 lapra B fusos B perfussos R amenosin R uero] om. R 5 timuisse—6 uim fieri] Graeca prorsus non intellexit interpres 6 et apud regem deorum Vulcanum] (Ttpoi; aotclv te) xa\\ TOV βασιλέα χόλον TOIV QSCOV, χόλον pro χωλὸν habens uertit interpres 7 iecisse LBRe 8 optineret Pet] abest a Graecis 9 non] om. P quidam LBRe ex his omnibus] rcspl navTiuv 10 conscriptum] conscripsisse R et peremisse semet ipsum] om. R peremisse] ex avsXsTv emaendaui, per codd. e ipsum] ipsum et apud regem ex uersu 6 errore repetens e 11 maxima P 12 proinde is] ex xu.m:t\'ta emendaui; pro iudeis codd. e his*+itaque rogatus rex] \'tWV δ\'ἐν ται̃ς λατομίαις th; χρόνος ἱϰανὸς διη̃λθεν ταλαιπωρούντων a4\'«>6Ets 6 paatXsoi; 13 requiem et] prouinciam R ciuitatem] apud Iosephum non inuenitur 15 secundum—praecelsa] xa\'teX TYJV GeoXoYtav u.vwłhy ToaAMOI; antiquam Re antiqua (ex antiquam corr. C1) et C )

porro illi in hanc ingressi et locum hunc ad resultandum habentes optimum ducem sibimet quendam Heliopolitanorum pontificum Osarsifa constituerunt et huic se oboedire in omnibus iurauerunt;

et ille primum quidem eis legem posuit, ut neque deos adorarent neque a sacris animalibus, quae praecipue festiua apud Aegyptios erant, se penitus abstinerent nullique copularentur, nisi cum quibus iusiurandum habere uidebantur.

haec autem sancieus et alia plura maxime Aegyptiorum consuetudinibus inimica praecepit multo opere muros aedificari ciuitatis et ad bella praeparari contra Amenofin regem.