Περὶ παρωνύμων

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ παρωνύμων, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

Arcad. 65, 2, Thcogn. 67, Π. Pr. Β 847 et St. B. Γερηνία et. p. 203, 22 et 325, 6: τὰ εἰϲ ηνοϲ παρώνυμα κατὰ τροπὴν γένουϲ θηλυκοῦ εἰϲ τὴν εἰϲ οϲ κατάληξιν γενόμενα προπαροξύνεται, πήνη Ὕπηνοϲ, Μυκήνη Μύκηνοϲ, Κυλλήνη Κύλληνοϲ καὶ τὰ παρὰ γενικῆϲ ἀναπεμφθέντα, Τροίζηνοϲ «υἱὸϲ Τροιζήνοιο ». ἀπὸ γὰρ γενικῆϲ τῆϲ Τροιζῆνοϲ ἐγένετο εὐθεῖα ἔθει ποιητικῷ. οὕτω καὶ ὁ Γέρην τοῦ Γέρηνοϲ ὁ Γέρηνοϲ. Ἡϲίοδοϲ ἐν α καταλόγων «κτεῖνε δὲ Νηλῆοϲ ταλαϲίφρονοϲ υἱέαϲ ἐϲθλοὺϲ ἕνδεκα, δωδέκατοϲ δὲ Γερήνιοϲ ἱππότα Νέϲτωρ ξεῖνοϲ ἐὼν ἐτύχηϲε παρ’ ἱπποδάμοιϲι Γερήνοιϲ». καὶ αὖθιϲ «Νέϲτωρ οἶὸϲ ἄλυξεν ἐν ἀνθεμόεντι Γερήνῳ ». τὰ δὲ παρὰ Ϲυρακουϲίοιϲ παραόμενα καθ’ ὁμοιωματικὴν ϲημαϲίαν προπεριϲπᾶται τοϲϲῆνοϲ, τοιῆνοϲ.

Ε. Μ. 793, 45: τὰ εἰϲ ινοϲ κύρια ἢ ἐθνικὰ ἢ προϲηγορικὰ εἰ ἀπὸ

855
ὀνόματοϲ παραχθῶϲιν, ἢ ἀπὸ εὐθείαϲ ἢ γενικῆϲ παράγονται, φίλοϲ Φιλῖνοϲ, ἀγαθόϲ Ἀγαθῖνοϲ, πάλλακοϲ Παλλακῖνοϲ.

Arc. 65, 24: τὰ διὰ τοῦ ειοϲ ὑπερδιϲύλλαβα ἁπλᾶ παρώνυμαP ὀξύνεται, φαεινόϲ, ϲκοτεινόϲ, ἀλγεινόϲ, βορεινόϲ, ταπεινόϲ.

Arc. 66, 4: τὸ Μόϲυνοϲ ἀπὸ γενικῆϲ μετήχθη.

E. Orion. 167, 15: παρὰ τὸ ψύχοϲ ψυχρόϲ. —E. Or. 57, 29: παρὰ τὸ ἔχθοϲ ἐχθηρόϲ καὶ ϲυγκοπῇ ἐχθρόϲ ἢ ὡϲ κῦδοϲ κυδρόϲ.

Arc. 76, 14: τὸ γλωϲϲόϲ ὁ λάλοϲ παρὰ τὸ γλῶϲϲα γέγονε παρωνύμωϲ.

Arc. 77 5: τὸ Μάρπηϲϲοϲ βαρύνεται ὡϲ παρώνυμον ἀπὸ τοῦ· Μάρπηϲϲα.

Arc. 77, 14: τὰ εἰϲ ϲοϲ ὑπὲρ δύο ϲυλλαβὰϲ ἔχοντα τὴν πρὸ τέλουϲ ϲυλλαβὴν εἰϲ ῑ ἐκτεταμένον λήγουϲαν ὀξύνεται· εἰ δέ τι βεβαρυτόνηται, τοῦτο παρώνυμον ὤφθη ἀπὸ θηλυκοῦ. Ἄρνιϲοϲ Ἄρνιϲα, άριϲοϲ Λάριϲα.

Arc. 80, 20: τὸ πλατάνιϲτοϲ ἀπὸ τοῦ πλάτανοϲ βαρύνεται.

Arc. 81, 17 : τὰ διὰ τοῦ ετοϲ τριϲύλλαβα προϲηγορικὰ ἢ ἐπιθετικὰ παρωνύμωϲ τετυπωμένα προπαροξύνεται ἄϲχετοϲ, ἄϲπετοϲ, γνύπετοϲ ὁ χαῦνοϲ.

Ε. M. 37, 31: ὡϲ εὐρύϲ Εὔρυτοϲ, οὕτωϲ αἰπόϲ Αἴπυτοϲ coll. St. B. s. Ἐρέτρια et Arc. 82, 19.

Περὶ τῶν εἰϲ ε υϲ.

Il. Pr. Ν 246 ὅτι δεῖ κατὰ διάλυϲιν ἀναγινώϲκειν «θεράπων ἐΰϲ» καὶ οὐχ ὑφ’ ἒν ὡϲ Ἐτεωνεύϲ παρωνύμῳ τύπῳ, διδαχθηϲόμεθα ἐξ αὐτῆϲ τῆϲ φωνῆϲ. ἐγίνετο γὰρ ἂν θεραποντεύϲ. ἀπὸ γὰρ γενικῶν φιλεῖ ὁ τοιοῦτοϲ τύποϲ παράγεϲθαῑ, εἴγε καὶ παρὰ τὴν λέοντοϲ ὁ λεοντεύϲ, οὐχὶ λεωνεύϲ, παρά τε τὴν Αἰθίοποϲ Αἰθιοπεύϲ.

Steph. Byz. 23, 5: ἐϲτιν τὸ ἀγυιεύϲ ἀπὸ τοῦ ἀγϲιά, ὡϲ Τρύφων φηϲὶν ἐν παρωνύμοιϲ «πᾶν εἰϲ α θηλυκὸν ἰϲοϲύλλαβον ἔχει τῇ εὐθείᾳ καὶ τῇ γενικῇ τὸ παρώνυμον, Μοψοπιά Μοψοπιεύϲ, ρετριεύϲ, Φωκαιεύϲ, Θεϲπιεύϲ».

Περὶ τῶν εἰϲ ουϲ.

St. B. s. Ϲχοινοῦϲ Ἀγνοῦϲ Τρεμιθοῦϲ: Ϲχοινοῦϲ Ἀρκαδίαϲ χωρίον· ἑλώδηϲ ὢν ὁ τόποϲ ἀπὸ τῶν ἐν αὐτῷ ϲχοίνων τὴν προϲηγορίαν εἴληφεν. ἐπιπολάζει τοῦτο τὸ εἶδοϲ παρ’ Ἕλληϲιν ἀπὸ τῶν ἐν τόποιϲ πλεοναζόντων φυτῶν οἶον Ϲκιλλοῦϲ πόλιϲ Τριφυλιακῇ, Τρεμιθοῦϲ κώμη Κύπρου ἀπὸ τῶν περὶ τὸν τόπον πεφυκυιῶν τερεβίνθων, ἃϲ Κύπριοι τρεμίθουϲ καλοῦϲι, Δαφνοῦϲ, Ϲελινοῦϲ, Φοινικοῦϲ, Θριοῦϲ, Μυρικοῦϲ, Οἰνοῦϲ, Πυξοῦϲ, Ῥζοῦϲ, Ἀνθεμοῦϲ. ὁμοίωϲ καὶ τὸ Πιτυώδηϲ, Ἐρικώδηϲ, Κυπάριϲϲοϲ, Θρύον, Ἐλαία. καὶ τῶν Ἀθηναίων δήμων τινὲϲ ἀπὸ τῶν ἐν αὐτοῖϲ φυομένων Ῥαμνοῦϲ, Φηγοὺϲ, Μυρρινοῦϲ, Μαραθοῦϲ, Ἀγνοῦϲ.

[*](1. 2 Παλλακῖνοϲ ut E. Gud. testatur apud Sophronem erat.)
856
Περὶ τῶν εἰϲ α.

Arc. 95, 18: τὰ εἰϲ εια ἀπὸ τῶν εἰϲ ευϲ προπαροξύνεται, βαϲιλεύϲ βαϲίλεια, ἱερεύϲ ἱέρεια.

Περὶ ποϲότητοϲ Cr. ΙΙ 300, 8 coll. Theogn. 99: τὰ διὰ τοῦ εια παρώνυμα κατὰ τοῦ αὐτοῦ ϲημαινομένου παρηγμένα θηλυκὰ προπαροξύνεται, Πηνελόπη Πηνελόπεια, χαλκοβαρήϲ χαλκοβάρεια, ἠριγενήϲ ἠριγένεια, Τριτογένεια, ἱπποδάϲεια, ἀμφιδάϲεια.

Arc. 95, 25: τὰ εἰϲ νᾷ ϲυνεϲταλμένον ἔχοντα τὸ α ἀπὸ τῆϲ γενικῆϲ τοῦ ἀρϲενικοῦ ϲχηματιζόμενα προπαροξύνεται, μέλανοϲ μέλαινα, τάλανοϲ τάλαινα, Λάκων Λάκαινα, δράκων δράκαινα.

Αrc. 96 1: ἔτι τὰ εἰϲ ρα βραχὺ παρεϲχματιϲμένα, ϲωτήρ ϲώτειρα, μάκαρ μάκαιρα.

Arc. 96, 3: τὰ εἰϲ ϲα ὑπερδιϲύλλαβα παρεϲχηματιϲμένα προπαροξύνεται, εἰ μὴ κατὰ ϲυναλοιφὴν εἴη ἀπὸ ὀξυτόνων εἰϲ ηϲ δαφνήεϲϲα, φωνήεϲϲα, τὸ δὲ τεχνῆϲϲα ἀπὸ τοῦ τεχνήεϲϲα. καὶ τὰ ἀπὸ ὀξυτόνων εἰϲ ηϲϲα χερνήϲ χερνῆϲϲα.

Theogn. 103, 14, Arc. 98, 6: τὰ διὰ τοῦ αια παρώνυμα προπαροξύνεται, ϲεληναία, ἁμαξαία, θυραία, εναία, γαληναία κτλ.