Meteorologica

1 Ἐπεὶ δὲ τέτταρα αἴτια διώρισται τῶν στοιχείων, τούτων δὲ κατὰ συζυγίας καὶ τὰ στοιχεῖα τέτταρα συμβέβηκεν εἶναι, ὧν τὰ μὲν δύο ποιητικά, τὸ θερμὸν καὶ τὸ ψυχρόν, τὰ δὲ δύο παθητικά, τὸ ξηρὸν καὶ τὸ ὑγρόν· ἡ δὲ πίστις τούτων ἐκ τῆς ἐπαγωγῆς· φαίνεται γὰρ ἐν πᾶσιν [*](31 ἢ (ante δρόσος) om. E 𝔚 Frec. Ol ‖ ὅταν] οταν δ᾿  ‖ 32 ἀποκριθῆ H N ‖ ἔστι μὲν ὡς] εστιν μεν ταυτα εστιν ὡς E1; ταῦτα ἔστι μὲν ὡς 𝔚; ἔστι μὲν 1 ἔστιν ὡς Ol ‖ 33 ταῦτα om. Ε1 𝔚: ταυ Ecorr. ‖ ἦν om. Η Ol: ἐστὶ Ν ‖ 34 γινομένου Ν ‖ τι πάθος] το πάθος E: τὸ βάθος Ol 378 b 1 οὐδὲ scripsi: οὐ Ε 𝔚: οὔτε cet. ‖ 2 παγήσης E1 ‖ 3 ξηρὰν — ἀναθυμίασιν (4) om. H1 Ν1 ‖ 5 αὐτῶν ἁπάντων] πάντων Ε 𝔚: de H incertum; πάντων αὐτῶν Ald. ‖ σκεπτέον ex κεπτέον corr. N1: deest codex H: ἐπισκεπτέον E 𝔚 (Ap) ‖ 6 ἑκάστου γένους 𝔙corr. Ν: deest codex H ‖ αρισ. μεορο γ E1: αρισ. μεωρο γ corr. E1: τέλος τοῦ γ των μετεωρολογικῶν 𝔙rec.) [*](Adhibiti codices J F 𝔐 𝔙 (in quo vv. 390 b 21—22 (οἶον — τοιαῦτα) desiderantur) H Ν Ε 𝔚.) [*](Inscriptio: ἀριστοτέλους μετεωρολογικῶν δ J; μετε |ρολο| γικῶν δ (marg. m. 1) F; Ἀριστο μετεωρολογικῶν, τέταρτον 𝔐; Ἀλεξάνδρου ἀφροδισιέως εἰς τὸ ·Δ· τῶν ἀριστ μετεωρολογικῶν (m. rec.) 𝔙; αριστοτέλους μετεωρολογικῶν τεταρτον Η; αριστοτε μετεώρων, δ N; ἀριστοτέλους μετεωρολογικῶν δ E; ἀριστοτελους, μετεωρολογικῶν. τεταρτ 𝔚 ‖ p, 378 b, v. 1Ο ωρισται αιτια E1; τὰ αἴτια διώρισται Ecorr. 𝔚 Al O: διώρισται Ol: διώρισται αἴτια Ald. ‖ 11 συζυγίαν H N: τὰς συζυγίας E ‖ 12 τὸ (post καὶ) ex ποιητικὸν corr. Ν1 ‖ 13 παθητικά] παθητικα και E ὑγρουν E1 ‖ 14 πᾶσιν] ἅπασιν 𝔚)

ἡ μὲν θερμότης καὶ ψυχρότης ὁρίζουσαι καὶ συμφύουσαι καὶ μεταβάλλουσαι τὰ θ᾿  ὁμογενῆ καὶ τὰ μὴ ὁμογενῆ, καὶ ὑγραίνουσαι καὶ ξηραίνουσαι καὶ σκληρύνουσαι καὶ μαλάττουσαι, τὰ δὲ ξηρὰ καὶ ὑγρὰ ὁριζόμενα καὶ τἆλλα τὰ εἰρημένα πάθη πάσχοντα αὐτά τε καθ᾿  αὑτὰ καὶ ὅσα κοινὰ ἐξ ἀμφοῖν σώματα συνέστηκεν· ἔτι δ᾿  ἐκ τῶν λόγων δῆλον, οἷς ὁριζόμεθα τὰς φύσεις αὐτῶν· τὸ μὲν γὰρ θερμὸν καὶ ψυχρὸν ὡς ποιητικὰ λέγομεν (τὸ γὰρ συγκριτικὸν ὥσπερ ποιητικόν τὶ ἐστι), τὸ δὲ ὑγρὸν καὶ ξηρὸν παθητικόν (τὸ γὰρ εὐόριστον καὶ δυσόριστον τῷ πάσχειν τι λέγεται τὴν φύσιν αὐτῶν)· ὅτι μὲν οὖν τὰ μὲν ποιητικὰ τὰ δὲ παθητικά, φανερόν· διωρισμένων δὲ τούτων ληπτέον ἂν εἴη τὰς ἐργασίας αὐτῶν, αἷς ἐργάζονται τὰ ποιητικά, καὶ τῶν παθητικῶν τὰ εἴδη. πρῶτον μὲν οὖν καθόλου ἡ ἁπλῆ γένεσις καὶ ἡ φυσικὴ μεταβολὴ τούτων τῶν δυνάμεών ἐστιν ἔργον, καὶ ἡ ἀντικειμένη φθορὰ κατὰ φύσιν. αὗται μὲν οὖν τοῖς τε φυτοῖς ὑπάρχουσι καὶ ζῴοις καὶ τοῖς μέρεσιν αὐτῶν. ἔστι δ᾿  ἡ ἁπλῆ καὶ ἡ φυσικὴ γένεσις μεταβολὴ ὑπὸ τούτων τῶν δυνάμεων, ὅταν ἔχωσι λόγον, ἐκ τῆς ὑποκειμένης ὕλης ἐκάστῃ φύσει· αὗται δ᾿  εἰσὶν αἱ εἰρημέναι δυνάμεις παθητικαί. γεννῶσι δὲ τὸ θερμὸν καὶ ψυχρὸν κρατοῦντα τῆς ὕλης· [*](379a) ὅταν δὲ μὴ κρατῇ, κατὰ μέρος μὲν μόλυνσις καὶ ἀπεψία γίγνεται. τῇ δ᾿  ἁπλῇ γενέσει ἐναντίον μάλιστα κοινὸν σῆψις· πᾶσα γὰρ ἡ κατὰ φύσιν φθορὰ εἰς τοῦθ᾿  ὁδός ἐστιν, [*](15 μὲν om. 𝔚 ‖ ψυχρότης] ἡ ψυχρότης 𝔚 ‖ 16 θ᾿  om. Ε 𝔚 ‖ καὶ τὰ μὴ ὁμογενῆ supra add. E1 ‖ 17 καὶ ξηραίνουσαι — δὲ (18) marg. in ras. 𝔙1 ‖ σκληραίνουσαι J F 𝔐 𝔙1 ‖ 20 κοινὰ om. 𝔚 ‖ ἐξ ex εεξ corr. E1 ‖ ὅτι Ν ‖ 22 ψυχρὸν] τὸ ψυχρὸν H Ν ‖ γὰρ μὲν γὰρ H ‖ 23 ὅπερ E ‖ τί om. 𝔐 𝔙1 F ‖ παθητικά J H Ν 𝔚 ‖ 24 εὐάριστον E1 ‖ καὶ δυσόριστον om. E ‖  τῷ] τὸ Ν ‖ λέγετε Ε1 ‖ 26 διωρισμένων ex διωρισμέναν corr. 𝔙1 ‖ 27 αὐτῶν αἷς] ApWB: αὐτῶν ἃς H Ν ApI: οὕτως Ol ‖ 30 φορὰ E 31 ζῴοις] τοῖς ζῴοις H 𝔚 A1 Ol ‖ 32 ἡ (ante ἁπλῆ)] om. Ol ‖ ἡ (post καὶ) om. Ε 𝔚 F Ap Ol ‖ μεταβολὴ supra add. Ε1 ‖ 379 a 1 καὶ om. F1; καὶ τὸ supra add. F1 ‖ 2 μώλυσις E1 ‖ 3 γίνεται (-ε- in ras.) 𝔚 ‖ ἁπλῆ —σαπρότης (6) in scheda resarta add. (1 ut videtur) ‖ ἐναντίον] ἐναντίονα E1 ‖ σῆψις ex σῆψις ἐὰν μὴ corr. 4 πᾶσα —ἐστιν (8) interclusionem distinguit Th. ‖ ἡ κατὰ] ο (sequitur rasura 4 litt.) Η εἰς —ἐστιν post ἄβανσις (sic enim, 5) coll. Ν) οἷον γῆρας καὶ αὔανσις. τέλος δὲ πάντων τῶν ἄλλων τούτων σαπρότης, ἐὰν μή τι βίᾳ φθαρῇ τῶν φύσει συνεστώτων· ἔστιν γὰρ καὶ σάρκα καὶ ὀστοῦν καὶ ὁτιοῦν κατακαῦσαι, ὧν τὸ τέλος τῆς κατὰ φύσιν φθορᾶς σῆψίς ἐστιν. διὸ ὑγρὰ πρῶτον, εἶτα ξηρὰ τέλος γίγνεται τὰ σηπόμενα· ἐκ τούτων γὰρ ἐγένετο, καὶ ὡρίσθη τῷ ὑγρῷ τὸ ξηρὸν ἐργαζομένων τῶν ποιητικῶν. γίγνεται δ᾿  ἡ φθορὰ ὅταν κρατῇ τοῦ ὁρίζοντος τὸ ὁριζόμενον διὰ τὸ περιέχον. (οὐ μὴν ἀλλ᾿  ἰδίως γε λέγεται σῆψις ἐπὶ τῶν κατὰ μέρος φθειρομένων, ὅταν χωρισθῇ τῆς φύσεως.) διὸ καὶ σήπεται πάντα τἆλλα πλὴν πυρός· καὶ γὰρ γῆ καὶ ὕδωρ καὶ ἀὴρ σήπεται· πάντα γὰρ ὕλη τῷ πυρί ἐστι ταῦτα. σῆψις δ᾿  ἐστὶν φθορὰ τῆς ἐν ἑκάστῳ ὑγρῷ οἰκείας καὶ κατὰ φύσιν θερμότητος ὑπ᾿  ἀλλοτρίας θερμότητος· αὕτη δ᾿  ἐστὶν ἡ τοῦ περιέχοντος. ὥστε ἐπεὶ κατ᾿  ἔνδειαν πάσχει θερμοῦ, ἐνδεὲς δὲ ὂν τοιαύτης δυνάμεως ψυχρὸν πᾶν, ἄμφω ἂν αἴτια εἴη, καὶ κοινὸν τὸ πάθος ἡ σῆψις, ψυχρότητός τε οἰκείας καὶ θερμότητος ἀλλοτρίας. διὰ τοῦτο γὰρ καὶ ξηρότερα γίγνεται τὰ σηπόμενα πάντα, καὶ τέλος γῆ καὶ κόπρος· ἐξιόντος γὰρ τοῦ οἰκείου θερμοῦ συνεξατμίζεται τὸ κατὰ φύσιν ὑγρόν, καὶ τὸ σπῶν τὴν ὑγρότητα οὐκ ἔστιν· ἐπάγει γὰρ ἕλκουσα [*](5 δὲ πάντων τῶν ἄλλων τούτων] γὰρ τῶν ἄλλων ἁπάντων E1; γὰρ τούτων ἁπάντων Ecorr. 𝔚: enim horum cunctorum Henricus; δὲ τῶν ἄλλων ἁπάντων Bk. ‖ 6 απρότης E1: ἡ σαπρότης Ecorr. 𝔚 ‖ ἂν 𝔚 ‖ μή τι] μὴ E: μή τε Η (si recte Bk.) ‖ post φθαρῇ virgulam ponit Th. ‖ 7 ὁτιοῦν ex ὅτι corr. 𝔙rec. F1 ‖ 8 ἐστὶ σῆψις F: σῆψις δή (ut videtur) ἐστιν Ν1 ‖ 9 τελείως Ecorr. 𝔚: ad ultimum Henricus ‖ ἐκ ex καὶ ἐκ corr. 𝔙 ‖ 10 γὰρ om. 𝔙1 ‖ ἐγίνετο 𝔚 τῷ ὑγρῷ τῷ ξηρῷ 𝔙1; τὸ ὑγρὸν τῷ ξηρῷ 𝔚 ‖ ἐργαζομένων τοῦτο corr. Ε1 ‖ 12 οὐ —φύσεως (14) interclusionem distinxit Th. ‖ γε om. E 𝔙 F Ν Henricus 13 σῆψις] ἡ σῆψις E1( ut videtur) 𝔚 ‖ 14 πάντα τἆλλα] Ap: τἆλλα πάντα F H Ν 𝔚: ἀλλὰ Ol ‖ 15 γῆ] δὴ E ‖ 17 καὶ om. J F1 𝔙1 ‖ 19 ἐπεὶ ex ἐπὶ corr. Ε1 ‖ ἔνδειαν ex ἔνενδαν corr. Ε1 ‖ 19—2Ο ἐνδεὲς δὲ ὂν τοιαύτης δυνάμεως ψυχρὸν πᾶν] ἡ δὲ ἐνδεὲς τοιαύτης (ut videtur) δυνάμε ψυχρὸν πᾶν E1: ἐνδεὲς τὂν (ut videtur) τοιαύτης δυνάμεως ψυχρὸν πᾶν corr, E1; τὸ(ᾖ I; cf. καθὸ p) δὲ ἐνδεὲς τοιαύτης (τῆς τοιαύτης B) δυνάμεως ψυχρὸν πᾶν 𝔚 Ac; πᾶν δὲ ὂν τοιαύτης δυνάμεως ἐνδεὲς ψυχρὸν corr. H: cum sit indigens talis virtutis algidum omne Henricus ‖ 20 post εἴη in 𝔙 ras. 2 litt. ‖ 21 σῆψις]  ἡ σῆψις 𝔚 ‖ 22 γὰρ τοῦτο Ν: τοῦτο δὲ 𝔙 24 συνεξατμίζει Ε 𝔚 (Ap): simul exalatur Henricus ‖ 25 σπῶν] ἐπάξον E1 𝔚: (ἐπισπασόμενον Ap): inducens Henricus ‖ οὐκ] ου.κειτ E1; οὐκέτ᾿  Ald.) ἡ οἰκεία θερμότης. καὶ ἐν τοῖς ψύχεσι δ᾿  ἧττον σήπεται ἢ ἐν ταῖς ἀλέαις (ἐν μὲν γὰρ τῷ χειμῶνι ὀλίγον ἐν τῷ περιέχοντι ἀέρι καὶ ὕδατι τὸ θερμόν, ὥστ᾿  οὐδὲν ἰσχύει, ἐν δὲ τῷ θέρει πλέον)· καὶ οὔτε τὸ πεπηγός (μᾶλλον γὰρ ψυχρὸν ἢ ὁ ἀὴρ θερμόν· οὔκουν κρατεῖται, τὸ δὲ κινοῦν κρατεῖ) οὔτε τὸ ζέον ἢ θερμὸν (ἐλάττων γὰρ ἡ ἐν τῷ ἀέρι θερμότης τῆς ἐν τῷ πράγματι, ὥστ᾿  οὐ κρατεῖ οὐδὲ ποιεῖ μεταβολὴν οὐδεμίαν). ὁμοίως δὲ καὶ τὸ κινούμενον καὶ ῥέον ἧττον σήπεται τοῦ ἀκινητίζοντος· ἀσθενεστέρα γὰρ γίγνεται ἡ ὑπὸ τῆς ἐν τῷ ἀέρι θερμότητος κίνησις τῆς ἐν τῷ πράγματι προϋπαρχούσης, ὥστε οὐδὲν ποιεῖ μεταβάλλειν, [*](379b) ἡ δ᾿  αὐτὴ αἰτία καὶ τοῦ τὸ πολὺ ἧττον τοῦ ὀλίγου σήπεσθαι· ἐν γὰρ τῷ πλέονι πλέον ἐστὶν πῦρ οἰκεῖον καὶ ψυχρὸν ἢ ὥστε κρατεῖν τὰς ἐν τῷ περιεστῶτι δυνάμεις. διὸ ἡ θάλαττα κατὰ μέρος μὲν διαιρουμένη ταχὺ σήπεται, ἅπασα δ᾿  οὔ, καὶ τἆλλα ὕδατα ὡσαύτως. καὶ ζῷα ἐγγίγνεται τοῖς σηπομένοις διὰ τὸ τὴν ἀποκεκριμένην θερμότητα φυσικὴν οὖσαν συνιστάναι τὰ ἐκκριθέντα. τί μὲν οὖν ἐστι γένεσις καὶ τί φθορά, εἴρηται.

2 λοιπὸν δ᾿  εἰπεῖν τὰ ἐχόμενα εἴδη, ὅσα αἱ εἰρημέναι δυνάμεις ἐργάζονται ἐξ ὑποκειμένων τῶν φύσει συνεστώτων ἤδη. ἔστι δὴ θερμοῦ μὲν πέψις, πέψεως δὲ πέπανσις, ἕψησις, [*](non Henricus ‖ ἔσται F ‖ 26 καὶ om. 𝔐: ex corr. F ‖ ταῖς 𝔚 ‖ δ  del. F1 27 ἀλέοις Ν ‖ 28 ἀέρι supra add. Ε1 ‖ 29 θέρι Ν ‖ 30 θερμός J F 𝔐 𝔙 Nrec.: calidus Henricus ‖ -ται- — κρατεῖ (31) supra et in marg. add. E1 31 τὸ supra add. E1 ‖ ζέον] -ε- ex corr. E1) ‖ ἔλάττον 𝔚 ‖ 32 οὐ] οὐδὲ Ν ‖ 33 μίαν E1 ‖ μοίως Ν1 ‖ δὴ Ν ‖ ῥέον] τὸ ῥέον Ol: ex ῥέον καὶ corr. E1: sequitur in F rasura unius litt. ‖ 34 τοῦ ex τὸ corr. E1 ‖ γείνεται E1 ‖ 379 b2 ἡ ex εἰ corr. F ‖ 3 πλέον] πλιον E1 ‖ οἰκεῖον ex οικιον corr. E1 ‖ ἢ om. Ε 𝔚: quam Henricus ‖ 4 κρατεῖ E: καὶ κρατεῖν 𝔚 ‖ περιέχοντι Fvar. H Ν ‖ διὸ] διὸ καὶ F ‖ θάλασσα Ε 𝔚 ‖ 5 διαιρουμέν- om. E1  ‖ 6 ὕδατα] δ᾿  𝔚 ‖ ἐνγίγνεται E: ἐγγίνεται ἐν 𝔚 ‖ 7 ἀποκρινομένην E( post ι ras. 2 litt.) 𝔚 Ap; ex ἀποκριμένην corr. F1; ἀποκεκρυμένην N: disgregans Henricus ‖ 8 post οὖσαν in 𝔙 ras. 8 litt. ‖ συνεστάναι H Ν incipit cap. alterum in editione Eras. III ‖ ἐστι om. H Ν ‖ γένος N 9 τί] Al: τίς E1: om. H Ν Ol ‖ 10 ὅσα] οις (ut videtur) E1 ‖ εἰρημέναι ex corr. 𝔙1 ‖ 12 δὴ supra add. E1: δὲ Erec. F ‖ μὲν om. J ‖ πέπανσις] (σ prior in ras. E): ex πέπανσις καὶ (ut videtur) corr. F1)

ἔτι ὄπτησις· ψυχρότητος δὲ ἀπεψία, ταύτης δὲ ὠμότης, μόλυνσις, στάτευσις. δεῖ δὲ ὑπολαμβάνειν μὴ κυρίως ταῦτα λέγεσθαι τὰ ὀνόματα τοῖς πράγμασιν, ἀλλ᾿  οὐ κεῖται καθόλου τοῖς ὁμοίοις, ὥστε οὐ ταῦτα ἀλλὰ τοιαῦτα δεῖ νομίζειν εἶναι τὰ εἰρημένα εἴδη. εἴπωμεν δ᾿  αὐτῶν ἕκαστον τί ἐστιν. πέψις μὲν οὖν ἐστιν τελείωσις ὑπὸ τοῦ φυσικοῦ καὶ οἰκείου θερμοῦ ἐκ τῶν ἀντικειμένων παθητικῶν· ταῦτα δ᾿  ἐστὶν ἡ οἰκεία ἑκάστῳ ὕλη. ὅταν γὰρ πεφθῇ, τετελείωταί τε καὶ γέγονεν. καὶ ἡ ἀρχὴ τῆς τελειώσεως ὑπὸ θερμότητος τῆς οἰκείας συμβαίνει, κἂν διά τινος τῶν ἐκτὸς βοηθείας συνεπιτελεσθῇ, οἷον ἡ τροφὴ συμπέττεται καὶ διὰ λουτρῶν καὶ δι᾿  ἄλλων τοιούτων· ἀλλ᾿  ἥ γε ἀρχὴ ἡ ἐν αὐτῷ θερμότης ἐστίν. τὸ δὲ τέλος τοῖς μὲν ἡ φύσις ἐστίν, φύσις δὲ ἣν λέγομεν ὡς εἶδος καὶ οὐσίαν· τοῖς δὲ εἰς ὑποκειμένην τινὰ μορφὴν τὸ τέλος ἐστὶ τῆς πέψεως, ὅταν τοιονδὶ γένηται καὶ τοσονδὶ τὸ ὑγρὸν ἢ ὀπτώμενον ἢ ἑψόμενον ἢ σηπόμενον ἢ ἄλλως πως θερμαινόμενον· τότε γὰρ χρήσιμόν [*](13 ἔτι om. Ε 𝔚 F1 Ap ‖ δὲ (ante ἀπεψία) om. J H Ν ‖ 14 μώλυνσις J N1( ut videtur): μώλυσις E1 ‖ στάθευσις J Fcorr.m.1 𝔙 Ecorr.m 1 𝔚: τατευσις Ε1 ‖ δὲ supra add. Ε1 ‖ 15—16 ὀνόματα (τοῖς γὰρ πράγμασιν οὐ κεῖται), ἀλλὰ καθόλου τούτοις τε ὁμοίως ci, Th. ‖ 15 ἀλλ᾿  οὐ] οὐ γὰρ Fcorr.m. 1 H Ν Ol: non enim Henricus ‖ 16 τοῖς ὁμοίως J Ε1 𝔚: similibus Henricus ‖ 17 τὰ om. E1 ‖ 18 ὅτι Ecorr.m. 1 𝔚: quid Henricus ‖ πέψις μὲν οὖν] (ante ψ in E ras. unius litt.); ἡ μὲν πέψις F1 ‖ 19 ἐκ in ras.4 litt. E ὑποκειμένων corr. J ‖ παθηματικῶν corr. E1 𝔚1; passionibus Henricus ‖ 20 δ  om. F ‖ ἡ postea add. F1 ‖ ἑκάστῳ Ac: ἐν ἑκάστῳ H N: ἐν ἑκάστῳ εἴδει Frec.: ἑκάστου Ol: ἑκάστη Bk.: singule (materie) Henricus ‖ ὕλη] ἡ ὕλη 𝔙1 ‖ 21 τι καὶ Ecorr. m.1 𝔚: et Henricus ‖ τελειότητος  H N 𝔚 ‖ 22  τῆς om. E 𝔚 Ol ‖ οικιας E1 ‖ συμβαίνει] (-β- in ras. Erec.): συναινεῖ 𝔚:  accidit Henricus ‖ κἂν ex τἂν corr. Ν1 ‖ διά] δή 𝔙 ‖ 23 ἐπιτελεσθῆ 𝔚 ‖ συνπέττεται Ε F Ν: per iter digeritur Henricus: notandum est archetypi lineam (CLASSICAL PHILOLOGY X (1915), 208—11) vocabulis διὰ πορείας compleri potuisse, quorum tamen nullum apud commentatores vestigium ‖ καὶ om. E1; et Henricus λουτρῶν ex λουτρον corr. 𝔙1 ‖ 24 δι᾿  om. E 𝔚: per Henricus ‖ θερμότητος 𝔚 ‖ 25 δὲ (ante τέλος) supra add. F1 ‖ φύσις δὲ — οὐσίαν (26) glossam suspicatur S. -Hilaire: habent Α O ‖ 26 ὡς om. 𝔐 𝔙1 ‖ οὐσία Ν 27 μορφὴν] φύσιν J1 (ut videtur) F1 ‖ τοιονδὶ] AcI: τοιόνδε E1( ut videtur) 𝔚 Η Ν AcWB Ol: τοιοῦτον δὴ F1: τοιονδὶ δὲ λεπτότερον var. F ‖ 28 τοσονδὶ] AcI; τοσόνδε Ecorr. m.1 𝔚 AcWB Ol ‖ ὀπτόμενον F ‖ εψωμενον E ‖ σηπόμενον] Oclp: πεπαινόμενον (in O glossam) ci, Th. ‖ 29 θερμαινόμενον] (-αι- in ras. Erec.)) ἐστι καὶ πεπέφθαι φαμέν, ὥσπερ τὸ γλεῦκος καὶ τὰ ἐν τοῖς φύμασιν συνιστάμενα, ὅταν γένηται πύον, καὶ τὸ δάκρυον, ὅταν γένηται λήμη· ὁμοίως δὲ καὶ τἆλλα. συμβαίνει δὲ τοῦτο πάσχειν ἅπασιν, ὅταν κρατηθῇ ἡ ὕλη καὶ ἡ ὑγρότης· αὕτη γάρ ἐστιν ἡ ὁριζομένη ὑπὸ τῆς ἐν τῇ φύσει θερμότητος. ἕως γὰρ ἂν ἐνῇ ἐν αὐτῇ ὁ λόγος, φύσις τοῦτ᾿  ἐστίν. διὸ καὶ ὑγιείας σημεῖα τὰ τοιαῦτα, καὶ οὖρα καὶ ὑποχωρήσεις [*](380a) καὶ ὅλως τὰ περιττώματα. καὶ λέγεται πεπέφθαι, ὅτι δηλοῖ κρατεῖν τὴν θερμότητα τὴν οἰκείαν τοῦ ἀορίστου. ἀνάγκη δὲ τὰ πεττόμενα παχύτερα καὶ θερμότερα εἶναι· τοιοῦτον γὰρ ἀποτελεῖ τὸ θερμόν, εὐογκότερον καὶ παχύτερον καὶ ξηρότερον. πέψις μὲν οὖν τοῦτο ἐστίν· ἀπεψία δὲ ἀτέλεια δι᾿  ἔνδειαν τῆς οἰκείας θερμότητος (ἡ δὲ ἔνδεια τῆς θερμότητος ψυχρότης ἐστίν)· ἡ δ᾿  ἀτέλειά ἐστιν τῶν ἀντικειμένων παθητικῶν, ἥπερ ἐστὶν ἑκάστῳ φύσει ὕλη. πέψις μὲν οὖν καὶ ἀπεψία διωρίσθω τοῦτον τὸν τρόπον.

3 πέπανσις δ᾿  ἐστὶν πέψις τις· ἡ γὰρ τῆς ἐν τοῖς περικαρπίοις τροφῆς πέψις πέπανσις λέγεται. ἐπεὶ δ᾿  ἡ πέψις τελέωσις, τότε ἡ πέπανσις τελέα ἐστὶν ὅταν τὰ ἐν τῷ περικαρπίῳ σπέρματα δύνηται ἀποτελεῖν τοιοῦτον ἕτερον οἷον [*](30 φαμέν] μὲν 𝔐 𝔙1 F1: μὲν λέγω Frec. ‖ ὥσπερ] ὥπερ καὶ 𝔚 ‖ 31 συνιστάμενα ὅταν γένηται marg. J1: συνιστάμενα, ὅταν γινηται F: συνιστάμενα ὄντα γένηται 𝔚 ‖ ποιὸν (sic enim) — δάκρυον in ras. J1 ‖ ποιὸν J1( vide supra) 𝔙1 ‖ 35 γὰρ supra add. F1 ‖ ὁ om. J ‖ 380 a 1 σημια E1 ‖ ὑποχωρίσεις J; ὑποχωρησις E1 ‖ 2 καὶ λέγεται om. F1 ‖ πεπέφθαι supra add. E1 ‖ ὅτι] (-τι in ras. Erec.): ὃ 𝔚: quoniam Henricus: ὅταν ci. Th. ‖ 3 οἰκίαν E1 ‖ ἀορίστου] ὑγροῦ Ap; τοῦ ὁριστοῦ, τουτέστι τοῦ ὑγροῦ  Op ‖ πεπτόμενα] Ε1; περιττώματα F1 ‖ παχύτερα] (-ερα ex corr. Ν1) θερμότερα εἶναι ex ξηρότερα corr. F1 (ut videtur) ‖ τοιοῦτον — ξηρότερα (sic enim, 5) supra et in marg. add. F1 ‖ 5  εὐογκότερα F: εὐογγότερον Ν: καὶ εὐογκότερον 𝔚: levius Henricus ‖ παχύτερα F ‖ ξηρότερα F ‖ 6 ἀπεψία] (-ι- in ras. Erec.) ‖ ἀτέλεια ex τέλεια corr E1 ‖ ἔνδιαν E1; (-α- ex corr. Jrec.) ‖ 7 ἡ δὲ ἔνδεια τῆς θερμότητος] ο E: indigenciaque caloris Henricus: aut ἡ — ἐστίν (8) interclusionem distinguendam aut ὅ cum E codice legendum censet Τh. ‖ 8 παθητικῶν ex corr. Ν1: παθηματικῶν 𝔚 ‖ 9 εἴπέρ 𝔚 ‖ ἐστιν om. F ‖ ἐκάστου corr. 𝔙: ἐκάστῳ πάθει 𝔚 ‖ ὕλη φύσει Ν ‖ 10 τὸν τρόπον τοῦτον 𝔚: hoc modo Henricus ‖ 11 πέψις ἐστὶν F ‖ τις om. 𝔐 𝔙1 F ‖ τῆς ἐν in ras. 5 litt. 𝔙1: ἐν 𝔐 F 12 τροφῆς πέψις] τῆς τροφῆς F ‖ 13 τελέωσις] Op; in hoc voc. cadit Al; τελείωσίς τις E1 𝔙rec.: τελείωσίς τις ἐστιν Ecorr.m. 1 𝔚: τελείωσις F H Ν ‖ τελια ἐστιν E1: τελεία ἐστίν Erec. 𝔚 𝔙rec. F H Ν: τελείωσίς τις Ol)

αὐτό· καὶ γὰρ ἐπὶ τῶν ἄλλων τὸ τέλεον οὕτω λέγομεν. περικαρπίου μὲν οὖν αὕτη πέπανσις, λέγεται δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ πέπονα τῶν πεπεμμένων, κατὰ μὲν τὴν αὐτὴν ἰδέαν, μεταφοραῖς δέ, διὰ τὸ μὴ κεῖσθαι, καθάπερ εἴρηται καὶ πρότερον, ὀνόματα καθ᾿  ἑκάστην τελείωσιν περὶ τὰ ὁριζόμενα ὑπὸ τῆς φυσικῆς θερμότητος καὶ ψυχρότητος. ἔστιν δὲ ἡ φυμάτων καὶ φλέγματος καὶ τῶν τοιούτων πέπανσις ἡ ὑπὸ τοῦ φυσικοῦ θερμοῦ τοῦ ἐνόντος ὑγροῦ πέψις· ἀδύνατον γὰρ ὁρίζειν μὴ κρατοῦν. ἐκ μὲν οὖν τῶν πνευματικῶν ὑδατώδη, ἐκ δὲ τῶν τοιούτων τὰ γεηρὰ συνίσταται, καὶ ἐκ λεπτῶν αἰεὶ παχύτερα γίγνεται πεπαινόμενα πάντα. καὶ τὰ μὲν εἰς αὐτὴν ἡ φύσις ἄγει κατὰ τοῦτο, τὰ δὲ ἐκβάλλει. πέπανσις μὲν οὖν εἴρηται τί ἐστιν· ὠμότης δ᾿  ἐστὶν τὸ ἐναντίον· ἐναντίον δὲ πεπάνσει ἀπεψία τῆς ἐν τῷ περικαρπίῳ τροφῆς· αὕτη δ᾿  ἐστὶν ἡ ἀόριστος ὑγρότης. διὸ ἢ πνευματικὴ ἢ ὑδατώδης ἢ τῶν ἐξ ἀμφοῖν ἐστιν ἡ ὠμότης. ἐπεὶ δ᾿  ἡ πέπανσις τελέωσίς τίς ἐστιν, ἡ ὠμότης ἀτέλεια ἔσται. γίγνεται δ᾿  ἡ ἀτέλεια δι᾿  ἔνδειαν τοῦ φυσικοῦ θερμοῦ καὶ ἀσυμμετρίαν πρὸς τὸ ὑγρὸν τὸ πεπαινόμενον. οὐδὲν δὲ ὑγρὸν αὐτὸ καθ᾿  αὑτὸ πεπαίνεται ἄνευ ξηροῦ· ὕδωρ γὰρ οὐ παχύνεται μόνον τῶν ὑγρῶν. συμβαίνει [*](15 τέλιον E1: τέλειον Ecorr. 𝔚 𝔙rec. F ‖ οὕτω] τοιοῦτον F ‖ λέγωμεν J ‖ 16 περικαρπίας 𝔐 𝔙1 (ut videtur): περικαρπίων F ‖ μὲν οὖν] μὲν 𝔚 ‖ αὕτη] αὕτη ἡ 𝔙rec. ‖ 16—17 καὶ ἄλλα πολλὰ πέπονα] (Ap): πέπονα καὶ ἄλλα πολλὰ Jrec. Fcorr. 𝔐 𝔙rec. H Ν: πέπανα καὶ ἄλλα πολλὰ J1 F1 𝔙1: πέπωνα καὶ ἄλλα πολλὰ corr. F ‖ 17 πεπαμμένων E F1: πεπεμένων N ‖ μὲν del. Erec. ἰδέαν] (ι- in ras. Erec.) 18 μεταφορᾷ Ald. κατὰ μεταφορὰν Ap 19 τελείωσιν] τὴν τελείωσιν J F1 𝔐 𝔙 ‖ 20 καὶ ψυχρότητος supra add. E1 ‖ ἔτι δὲ ἐστι ἡ (ἡ supra add. m. 1) F ‖ 21 φλέγματος] Ac: φλεγμάτων Ecorr. m. 1 𝔚: nascenciarum Henricus ‖ 23 μι E1 ‖ οὖν om. F1 ‖ τῶν om. Ε 𝔚 Al Ol ‖ 24 τῶν τοιούτων τὰ] τοιούτων Th. ‖ λεπτῶν] (-πτ- ex corr. 𝔙1) ‖ ἀεὶ J F 𝔐 𝔙 N 𝔐 ‖ 25 πεπενόμενα J1 Ν ‖ 26 ἑαυτὴν 𝔚 ‖ κατὰ] ὅταν τρέφηται κατὰ 𝔐  𝔙 F ‖ ἐκβάλλη 𝔐1(ut videtur) F: ἐκβάλει Ν ‖ 27 τί ἐστιν, εἴρηται H Ν ‖ ἐστὶν om. 𝔚 29 ἡ om. F N1 ‖ ἢ (ante πνευματικὴ)] δὴ Ecorr. 𝔚 ‖ 30 ἐξ supra add. E1 ‖ ἐπεὶ ex ἐπὶ corr. E1 ‖ τελείωσίς Ε 𝔚 H Ν ‖ 31 τί F1 ‖ τελεία J1: ατελια E1 ἔσται] ἐστί 𝔚: erit Henricus ‖ γίνονται 𝔚 ‖ ἡ (post δ᾿ ) om. Ε 𝔚 ‖ ατελια Ε1 ‖ 32 ενδιαν E1 φυσικοῦ] (-ου ex corr. F1) ‖ 33 πεπαινόμενον ex πεπαινώμενον corr. N1 ‖ οὐδὲν — ὑγρῶν (34) post ἄποτοι (380 b 3) coll. Henricus ‖ δὲ ex γὰρ corr. F1 ‖ 34 γὰρ] δ᾿  𝔚: enim Henricus ‖ οὐ παχύνεται om. N ‖ μόνων Fcorr.(ut videtur) m.1 N) δὲ τοῦτο ἢ τῷ τὸ θερμὸν ὀλίγον εἶναι ἢ τῷ τὸ ὁριζόμενον [*](380b) πολὺ· διὸ καὶ λεπτοὶ οἱ χυμοὶ τῶν ὠμῶν, καὶ ψυχροὶ μᾶλλον ἢ θερμοί, καὶ ἄβρωτοι καὶ ἄποτοι. λέγεται δὲ καὶ ἡ ὠμότης ὥσπερ καὶ ἡ πέπανσις, πολλαχῶς. ὅθεν καὶ οὖρα καὶ ὑποχωρήσεις καὶ κατάρροι ὠμοὶ λέγονται διὰ τὸ αὐτὸ αἴτιον· τῷ γὰρ μὴ κεκρατῆσθαι ὑπὸ τῆς θερμότητος μηδὲ συνεστάναι ὠμὰ πάντα προσαγορεύεται. πόρρω δὲ προϊόντων καὶ κέραμος ὠμὸς καὶ γάλα ὠμὸν καὶ ἄλλα πολλὰ λέγεται, ἐὰν δυνάμενα μεταβάλλειν καὶ συνίστασθαι ὑπὸ θερμότητος ἀπαθῆ ᾖ. διὸ τὸ ὕδωρ ἑφθὸν μὲν λέγεται, ὠμὸν δ᾿  οὔ, ὅτι οὐ παχύνεται. πέπανσις μὲν οὖν καὶ ὠμότης εἴρηται τί ἐστιν, καὶ διὰ τί ἐστιν ἑκάτερον αὐτῶν· ἕψησις δ᾿  ἐστὶν τὸ μὲν ὅλον πέψις ὑπὸ θερμότητος ὑγρᾶς τοῦ ἐνυπάρχοντος ἀορίστου ἐν τῷ ὑγρῷ, λέγεται δὲ τοὔνομα κυρίως μόνον ἐπὶ τῶν ἑψομένων. τοῦτο δ᾿  ἂν εἴη, ὥσπερ εἴρηται, πνευματῶδες ἢ ὑδατῶδες. ἡ δὲ πέψις γίγνεται ἀπὸ τοῦ ἐν τῷ ὑγρῷ πυρός· τὸ γὰρ ἐπὶ τῶν τηγάνων ὀπτᾶται (ὑπὸ γὰρ τοῦ ἔξωθεν θερμοῦ πάσχει, ἐν ᾧ δ᾿  ἐστὶν ὑγρῷ, ποιεῖ ἐκεῖνο μᾶλλον ξηρόν, εἰς αὑτὸ ἀναλαμβάνον), τὸ δ᾿  ἑψόμενον τοὐναντίον ποιεῖ (ἐκκρίνεται γὰρ ἐξ αὐτοῦ τὸ ὑγρὸν ὑπὸ τῆς ἐν τῷ ἔξω ὑγρῷ θερμασίας)· διὸ ξηρότερα τὰ ἑφθὰ τῶν ὀπτῶν· οὐ γὰρ ἀνασπᾷ εἰς ἑαυτὰ τὸ ὑγρὸν τὰ ἑψόμενα· κρατεῖ γὰρ ἡ ἔξωθεν θερμότης τῆς ἐντός· εἰ δ᾿  ἐκράτει ἡ ἐντός, εἷλκεν ἂν εἰς ἑαυτήν. ἔστιν δ᾿  οὐ πᾶν σῶμα ἑψητόν· [*](380 b 1 τὸ (ante θερμὸν)] Ap: om. J F 𝔐 𝔙 Ν ‖ τῷ (post εἶναι ἢ) om. F ‖ 2 διὸ καὶ] καὶ γὰρ διὰ τοῦτο F ‖ 4 καὶ (post δὲ) om. Ν ‖ 5 κάταροι Ν ‖ 6 τὸ αὐτὸ] τὸ E: eandem Henricus ‖ κεκρατεῖσθαι (ut videtur) 𝔙1; ex κρατῆσθαι corr. Ν1 ‖ 7 συνιστάναι N ‖ προσαγορεύονται 𝔐 𝔙 9 λέγονται 𝔐 ‖ 1Ο τὸ om. 𝔚 ‖ 11 πέπανσις — διὰ τί ἔστιν (12) om. F1 ‖ 12 ἐστιν (ante ἑκάτερον) om. H Ν ‖ ἑκάτερον αὐτῶν] F1 et rec.: del. F1 ‖ 13 ἔψης J1: ἡ ἕψησις F ‖ 14 ὑγρῷ] ἑψομένῳ ὑγροῦ ci, Τh, ‖ 15 ἐπὶ μόνων τῶν ἑψομένων 𝔚: ἐκὶ τῶν ἑψομένων μόνων H N ‖ εἴη] ἦν Ν ‖ ὡς 𝔚 ‖ 16 πνευματῶδες] post τ in E ras. unius litt.) ‖ ἢ ὑδατῶδες] Ac (Op): om. J1 𝔚: ‖ marg. E1: vel aquaticum Henricus ‖ ἀπὸ] Ac: ὑπὸ 𝔙rec. 𝔚 Olp ‖ 17 τὸ] τὰ Jvar. Ε 𝔚 (Ap) Ol ‖ ὠπτᾶται E1 ‖ 18 ἔξωθεν] Ap: ἔξω Ε 𝔚 ‖ θερμοῦ] πυρὸς F ‖ 19 ξηρὸν post ἀναλαμβάνον coll. F ‖ αὐτὸ Ε1 𝔙1: ἑαυτὸ 𝔐 F ‖ 20 ὑπὸ] ἀπὸ 𝔐 𝔙1 ‖ 21 ἐν τῷ supra add. F1 ‖ 21—22 τὰ ὀπτὰ τῶν φθῶν E1; τὰ ὀπτὰ τῶν ἑφθῶν corr. E1; elixa assis Henricus ‖ 22 αὑτὰ E: ἑαυτὸ J 𝔐 𝔙 23 ἔξωθεν ex ἔξωοεν corr. E1 ‖ 24 σῶμα supra add. J1) οὔτε γὰρ ἐν ᾧ μηδέν ἐστιν ὑγρόν, οἷον ἐν λίθοις, οὔτ᾿  ἐν οἷς ἔνεστι μέν, ἀλλ᾿  ἀδύνατον κρατηθῆναι διὰ πυκνότητα, οἷον ἐν τοῖς ξύλοις· ἀλλ᾿  ὅσα τῶν σωμάτων ἔχει ὑγρότητα παθητικὴν ὑπὸ τῆς ἐν τῷ ὑγρῷ πυρώσεως. λέγεται δὲ καὶ χρυσὸς ἕψεσθαι καὶ ξύλον καὶ ἄλλα πολλὰ, κατὰ μὲν τὴν ἰδέαν οὐ τὴν αὐτήν, μεταφορᾷ δέ· οὐ γὰρ κεῖται ὀνόματα ταῖς διαφοραῖς. καὶ τὰ ὑγρὰ δὲ ἕψεσθαι λέγομεν, οἷον γάλα καὶ γλεῦκος, ὅταν ἐν τῷ ὑγρῷ ὁ χυμὸς εἰς εἶδός τι μεταβάλλῃ ὑπὸ τοῦ κύκλῳ καὶ ἔξωθεν πυρὸς θερμαίνοντος, ὥστε τρόπον τινὰ παραπλήσιον τῇ εἰρημένῃ ἑψήσει [*](381a) ποιεῖ. (τέλος δὲ οὐ ταὐτὸ πᾶσιν, οὔτε ἐψομένοις οὔτε πεττομένοις, ἀλλὰ τοῖς μὲν πρὸς ἐδωδήν, τοῖς δὲ πρὸς ῥόφησιν, τοῖς δὲ πρὸς ἄλλην χρείαν, ἐπεὶ καὶ τὰ φάρμακα ἕψειν λέγομεν.) ὥστε ὅσα παχύτερα δύναται γίγνεσθαι ἢ ἐλάττω ἢ βαρύτερα, ἢ τὰ μὲν αὐτῶν τοιαῦτα τὰ δ᾿  ἐναντία, διὰ τὸ διακρινόμενα τὰ μὲν παχύνεσθαι τὰ δὲ λεπτύνεσθαι, ὥσπερ τὸ γάλα εἴς τε ὀρὸν καὶ πυετίαν, πάντα ἑψητά ἐστιν. τὸ δὲ ἔλαιον οὐχ ἕψεται αὐτὸ καθ᾿  ἑαυτό, ὅτι τού των οὐδὲν πάσχει. ἡ μὲν οὖν κατὰ τὴν ἕψησιν λεγομένη πέ ψις τοῦτ᾿  ἐστίν· καὶ οὐδὲν διαφέρει ἐν ὀργάνοις τεχνικοῖς καὶ [*](25 ἐν λίθοις] λίθος E1: λίθοις 𝔚: in lapidibus Henricus ‖ 27 τοῖς om. F ‖ 29 κατὰ] καὶ τὰ F1 ‖ 30 τὴν (ante ἰδέαν) om. 𝔚 ‖ δείαν E1 ‖ οὐ (ante τὴν supra add. E1: om. Th. ‖ κεῖται] (Ap) Ol: κρατεῖται (ut videtur) E1 (post γὰρ in marg. αρ eras.); ἄρτι κρατεῖται 𝔚: εἰσιν Op; iacent Henricus ‖ ὀνόματα] Op; ὄνομα J F 𝔐 H Ν: τὰ ὀνόματα E1 𝔚 Ol: οἰκεῖα ὀνόματα Ap; nomina Henricus  ‖ 31 μεταφοραῖς F1 ‖ 32 ὁ ἐν τῷ ὑγρῷ Hcorr.(Ap) Ol: ὁ ἐν τῷ ὑγρῷ ὁ corr. 𝔙1: ὁ ἐν τοῦτ᾿  ὑγρῷ ὁ Frec. ‖ 33 κύκλου J 𝔙1(κυκλ- ex corr. m. 1) 34 ἑψήσει ex ἑψήση corr. Ε1 ‖ 381 a 1 τέλος — λέγομεν (4) falso huc inserta esse suspicatur S.-Hilaire ‖ τὸ αὐτὸ ex τὸ corr. E1 ‖ ἑψομένης Ν ‖ πετομένης Ν1: πεττομένης Nrec. ‖ 2 τοῖς (ante μὲν) ex corr. 𝔙 ‖ 3 χροίαν N ‖ 4 ἕψειν] ἔψεινψειν (ut videtur) E1; ἕψειν μὲν Η ‖ λέγωμεν 5 ἢ (ante βαρύτερα) ex corr. 𝔙: in ras. ut videtur Η1 ‖ ἢ (post βαρύτερα) ex καὶ (ut videtur) corr. 𝔙1 ‖ μὲν] (μ- in ras., ubi prius, ut videtur, κ 𝔐) ‖ τὰ (post τοιαῦτα) supra add. E1 ‖ 6 διακρινόμενα ex κρινόμενα corr. F1 ‖ 7 τε om. E 𝔚 𝔙1 ‖ ὁρὸν J: ὀρρὸν Erec. 𝔚 𝔙corr. m.1 Fcorr.m.1 H Ν: ὀπτὸν F1 ‖ πυτίαν Ε 𝔚 𝔙corr.: πυτυίαν F1; recoctam necnon mel et similia Henricus ‖ 8 ἔλαιον] (ελ- in ras. E1) ‖ αὑτὸ Ε 𝔚 H Ν ‖ 10—11 φυσικοῖς καὶ τεχνικοῖς 𝔐 𝔙 F: καὶ φυσικοῖς καὶ τεχνικοῖς N: τεχνικοῖς E; τεχνικοῖς ἢ φυσικοῖς 𝔚: artificialibus sive in naturalibus Henricus) φυσικοῖς ἐάν τι γίγνηται· διὰ τὴν αὐτὴν γὰρ αἰτίαν πάντα ἔσται. μόλυνσις δὲ ἀπεψία μὲν ἡ ἐναντία ἑψήσει· εἴη δ᾿  ἂν ἐναντία ἥ τε πρώτη λεχθεῖσα ἀπεψία τοῦ ἐν τῷ σώματι ἀορίστου δι᾿  ἔνδειαν τῆς ἐν τῷ ὑγρῷ τῷ πέριξ θερμότητος (ἡ δ᾿  ἔνδεια μετὰ ψυχρότητος ὅτι ἐστίν, εἴρηται)· γίγνεται δὲ διὰ κίνησιν ἄλλην· ἐκκρούεται γὰρ ἡ πέττουσα, καὶ ἡ ἔνδεια δὲ ἢ διὰ τὸ πλῆθος τῆς ἐν τῷ ὑγρῷ ψυχρότητος ἢ διὰ τὸ ἐν τῷ ἑψομένῳ πλῆθος· τότε γὰρ συμβαίνει τὴν ἐν τῷ ὑγρῷ θερμότητα πλείω μὲν εἶναι ἢ ὥστε μὴ κινῆσαι, ἐλάττω δὲ ἢ ὥστε ὁμαλῦναι καὶ συμπέψαι. διὸ σκληρότερα μὲν τὰ μεμωλυσμένα γίγνεται τῶν ἑφθῶν, τὰ δ᾿  ὑγρὰ διωρισμένα μᾶλλον. ἕψησις μὲν οὖν καὶ μόλυνσις εἴρηται, καὶ τί ἐστιν καὶ διὰ τί ἐστιν· ὄπτησις δ᾿  ἐστὶν πέψις ὑπὸ θερμότητος ξηρᾶς καὶ ἀλλοτρίας. διὰ τοῦτο κἂν ἕψων τις ποιῇ μεταβάλλειν καὶ πέττεσθαι, μὴ ὑπὸ τῆς τοῦ ὑγροῦ θερμότητος ἀλλ᾿  ὑπὸ τῆς τοῦ πυρός, ὅταν τελεσθῇ, ὀπτὸν γίγνεται καὶ οὐχ ἑφθόν, καὶ τῇ ὑπερβολῇ προσκεκαῦσθαι λέγεται· ὑπὸ ξηρᾶς δὲ θερμότητος γίγνεται ὅταν ξηρότερον γίγνηται ἐπιτελεσθέν. διὸ καὶ τὰ ἐκτὸς ξηρότερα τῶν ἐντὸς· τὰ δ᾿  ἑφθὰ [*](11 τι om. Ε F Ol Henricus ‖ γένηται Ν  Ol ‖ 11—12 γὰρ αἰτίαν ἅπαντα ἔσται H Ν: αἰτίαν γὰρ ἔσται πάντα 𝔐 ‖ 12 μώλυνσις J1: ex μώλυσις corr. E1 ‖ μὲν ἡ ἐναντία] μὲν ἐναντία δ᾿  J F1 𝔐 𝔙: μὲν ἡ ἐναντία δ᾿  Frec.: ἡ ἐναντία E 𝔚: ἐναντία Ol: contraria Henricus ‖ εἴη δ᾿  ἂν ex ειη δ αν εἴη δ᾿  ἂν corr. E1 ‖ 13 ἥ τε πρώτη λεχθεῖσα] (ε prima in ras. 𝔙rec.): καὶ τῇ πρώτῃ λεχθείσῃ ci. Th. ‖ τοῦ] τῷ Ε ‖ 14 ἔνδιαν E1 ‖ τῷ (post ὑγρῷ) ex τῷ τῷ corr. E: ex corr. F1: τὸ Ν ἡ—εἴρηται (15) interclusionem distinxit Th. ‖ ἡ] ὁ F1 ‖ 15 ἔνδεια ex ἔνδια corr. E1 ‖ ὅτι μετὰ ψυχρότητος 𝔚 ‖ δὲ] (-ε in ras. F1): δὲ ἢ J 𝔙corr. Nrec. 𝔚: δ᾿  ἡ 𝔐: δὲ καὶ corr. F1: -que Henricus ‖ 16 post διὰ in 𝔙 ras. 3 litt. ‖ ἐκκρούεται γὰρ ἡ πέττουσα] (ἡ supra add. Ε); ἡ γάρ πέττουσα ἐκκρούεται F ἔνδια E1 ‖ 18 πλῆθος del. Th. ‖ 19 μὴ supra add. F ‖ 20 ὡμωλῦναι Ε1 ‖ 21 μεμολυσμένα Erec. 𝔚 𝔐 𝔙 F H Ν ‖ 22 καὶ μώλυνσις εἴρηται J: καὶ μώλυσις εἴρηται Ε1; εἴρηται καὶ μόλυνσις H Ν ‖ 23 ἔστιν om. Ν ‖ 24 κἂν] καὶ F1( ut videtur) Ν ‖ ποιῇ var. J: ποιεῖ J1 N Ε1 ‖ 25 τοῦ om. E ‖ 26 ὅτταν E ‖ τελεσθῇ var. F: τελευτηθῆ F1 ‖ ὀπτὸν] ὀπτὸν δὲ corr. E1; ὀπτὸν τὲ 𝔚: assatum equidem Henricus ‖ 27 ἑφθόν] (-φ- in ras. E1): (-ο- supra add. J1): ἑφθὲν Ν ‖ τῇ ex η corr. E1: ἡ 𝔚 ‖ προσκεκαῦσθαι] (-καυσ-in ras Nrec.): ex προσκεκλυσθαι corr, Ε1 ‖ ‖ γίνεται ὅταν ξηρότερόν τι γίγνηται F; γίνεται E1; ὅταν ξηρότερον γένηται Ecorr. m. 1 𝔚 ‖ ἐπιτελεσθέν] τὸ ἐπιτελέσθέν 𝔚 ‖ 29 ξηρότερα] ξηρότερά ἐστι 𝔚) τοὐναντίον. καὶ ἔργον ἐπὶ τῶν χειροκμήτων τὸ ὀπτῆσαι μεῖζον ἢ ἑψῆσαι· χαλεπὸν γὰρ τὰ ἐκτὸς καὶ τὰ ἐντὸς ὁμαλῶς θερμαίνειν. ἀεὶ γὰρ τὰ ἐγγύτερον τοῦ πυρὸς ξηραίνεται [*](381b) θᾶττον, ὥστε καὶ μᾶλλον. συνιόντων οὖν τῶν ἔξω πόρων οὐ δύναται ἐκκρίνεσθαι τὸ ἐνυπάρχον ὑγρόν, ἀλλ᾿  ἐγκατακλείεται, ὅταν οἱ πόροι μύσωσιν. ὄπτησις μὲν οὖν καὶ ἔψησις γίγνονται μὲν τέχνῃ, ἔστιν δʼ, ὥσπερ λέγομεν, τὰ εἴδη καθόλου ταὐτὰ καὶ φύσει· ὅμοια γὰρ τὰ γιγνόμενα πάθη, ἀλλ᾿  ἀνώνυμα· μιμεῖται γὰρ ἡ τέχνη τὴν φύσιν, ἐπεὶ καὶ ἡ τῆς τροφῆς ἐν τῷ σώματι πέψις ὁμοία ἐφήσει ἐστίν· καὶ γὰρ ἐν ὑγρῷ καὶ θερμῷ ὑπὸ τῆς τοῦ σώματος θερμότητος γίγνεται. καὶ ἀπεψίαι ἔνιαι ὅμοιαι τῇ μολύνσει. καὶ ζῷον οὐκ ἐγγίγνεται ἐν τῇ πέψει, ὥσπερ τινές φασιν, ἀλλ᾿  ἐν τῇ ἀποκρίσει σηπομένῃ ἐν τῇ κάτω κοιλίᾳ, εἶτ᾿  ἐπανέρχεται ἄνω· πέττεται μὲν γὰρ ἐν τῇ ἄνω κοιλίᾳ, σήπεται δ᾿  ἐν τῇ κάτω τὸ ἀποκριθέν· δι᾿  ἣν δ᾿  αἰτίαν, εἴρηται ἐν ἑτέροις. ἡ μὲν οὖν μόλυνσις τῇ ἑψήσει ἐναντίον· τῇ δὲ ὡς ὀπτήσει λεγομένῃ πέψει ἔστι μέν τι ἀντικείμενον ὁμοίως, ἀνωνυμώτερον δέ. εἴη δ᾿  ἂ οἷον εἰ γένοιτο στάτευσις ἀλλὰ μὴ ὄπτησις δι᾿  ἔνδειαν θερμότητος, ἣ συμβαίη ἂν ἢ δι᾿  ὀλιγότητα τοῦ ἔξω πυρὸς ἢ διὰ πλῆθος τοῦ ἐν τῷ ὀπτωμένῳ ὕδατος· [*](30 χειροτμήτων E ‖ μεῖον om. F: μᾶλλον H Ν ‖ 31 γὰρ] γὰρ καὶ F ‖ ἐκτὸς ex τος corr. E1: ἐντὸς 𝔐 𝔙 ‖ καὶ τὰ ἐντὸς marg. J1: καὶ τὰ ἐκτὸς E1 (ut videtur) 𝔐 𝔙 ‖ 32 ἐγγύτερα Fcorr. N ‖ ξηραίνεσθαι F1: θερμαίνεται E: arescunt Henricus ‖ 381 b 1 οὖν τῶν postea add. E1 ‖ 2 ὑγρόν om. Ε ‖ ἐγκατακλείεται ex ἐνκατακλείεται corr. E1 ‖ 3 πόρροι H ‖ 4 δ᾿  postea add. Ε1 ‖ 4—5 ταῦτα καθόλου F1; ταυτὰ καθόλου Frec.: ex ταυτα καθόλου ταὐτὰ corr. E1 ‖ 6 ἐπὶ E1 ‖ 7 τῷ om. F ‖ ἐστίν ἑψήσει (ἑψη- ex corr. m. 1) F 8 ὑγρῷ] τῷ ὑγρῷ Ν ‖ καὶ om. F θερμότητος supra add. F1 ‖ 9 ὅμοιαι ἔνιαι E( ex ἔνια ὅμοια corr. m. 1) 𝔚: ex ὅμοια corr. J1 (ut videtur): ὅμοια ἔνια Ol: alique similes Henricus ‖ μωλύνσει J Ε1 ‖ Idelero Galenum respicienti mancus videtur totus hic locus ‖ 1O ἐγγίγνεται ex ἐνιγίγνεται corr. E1 ‖ ἐν (post ἐγγίγνεται) om. F ἑψήσει F1 ‖ 11 κυλία E1 ‖ εἶτ᾿  ἐ- in ras. E1 ‖ 12 πέπεπται J 𝔐 𝔙: ex πέπτεται corr. F1; πεπέφθαι H N: maturatur Henricus ‖ σήπαιται E ‖ 13 τὸ om. J ‖ ἐν ἑτέροις εἴρηται F ‖ 14 μώλυνσις J ‖ ὡς]  Ap: om. F H Ν1 𝔚 Op: de E codice incertum: quasi Henricus ‖ 15 ὁμογενῶς F: ὅμοιον N ‖ 16 οἶον om. J; ὅμοιον E: quemadmodum Henricus ‖ στάθευσις J 𝔐 𝔙 Ecorr. m.1 𝔚: σάτευσις Ν ‖ 17 ἔνδιαν E1 ‖ ἣ in ras. Erec.: ἢ Ol ‖ συμβαίη] (-η in ras. Erec.) Ol: συμβαίνοι 𝔚 ὀλιγότητα] (-ι- ex corr. E) ‖ 18 πλῆθος] Ap: τὸ πλῆθος Ε 𝔚 Ol ‖ τῷ om. F1 ‖ ἑπτομένῳ N) τότε γὰρ πλείων μέν ἐστιν ἢ ὥστε μὴ κινῆσαι, ἐλάττων δὲ ἢ ὥστε πέψαι. τί μὲν οὖν ἐστι πέψις καὶ ἀπεψία, καὶ πέπανσις καὶ ὠμότης, καὶ ἕψησις καὶ ὄπτησις καὶ τἀναντία τούτοις, εἴρηται.

4 τῶν δὲ παθητικῶν, τοῦ ὑγροῦ καὶ τοῦ ξηροῦ, λεκτέον τὰ εἴδη. εἰσὶν δ᾿  αἱ μὲν ἀρχαὶ τῶν σωμάτων αἱ παθητικαὶ ὑγρὸν καὶ ξηρόν, τὰ δ᾿  ἄλλα μεικτὰ μὲν ἐκ τούτων, ὁποτέρου δὲ μᾶλλον, τούτου μᾶλλον τὴν φύσιν ἐστίν, οἷον τὰ μὲν ξηροῦ μᾶλλον τὰ δ᾿  ὑγροῦ. πάντα δὲ τὰ μὲν ἐντελεχείᾳ ἔσται, τὰ δ᾿  ἐν τῷ ἀντικειμένῳ· ἔχει δ᾿  οὕτως τῆξις πρὸς τὸ τηκτόν. ἐπεὶ δ᾿  ἐστὶν τὸ μὲν ὑγρὸν εὐόριστον, τὸ δὲ ξηρὸν δυσόριστον, ὅμοιόν τι τῷ ὄψῳ καὶ τοῖς ἡδύσμασι πρὸς ἄλληλα πάσχουσι· τὸ γὰρ ὑγρὸν τῷ ξηρῷ αἴτιον τοῦ ὁρίζεσθαι, καὶ ἑκάτερον ἑκατέρῳ οἷον κόλλα γίγνεται, ὥσπερ καὶ Ἐμπεδοκλῆς ἐποίησεν ἐν τοῖς φυσικοῖς “ἄλφιτον ὕδατι κολλήσας.” [*](382a) καὶ διὰ τοῦτο ἐξ ἀμφοῖν ἐστιν τὸ ὡρισμένον σῶμα. λέγεται δὲ τῶν στοιχείων ἰδιαίτατα ξηροῦ μὲν γῆ, ὑγροῦ δὲ ὕδωρ. διὰ τοῦτο ἅπαντά τε τὰ ὡρισμένα σώματα ἐνταῦθα οὐκ ἄνευ γῆς καὶ ὕδατος (ὁποτέρου δὲ πλέον, κατὰ τὴν δύναμιν τούτου ἕκαστον φαίνεται)· καὶ ἐν γῇ καὶ ἐν ὕδατι ζῷα μόνον ἐστίν, ἐν ἀέρι δὲ καὶ πυρὶ οὐκ ἔστιν, ὅτι τῶν σωμάτων ὕλη ταῦτα. τῶν δὲ σωματικῶν παθημάτων ταῦτα πρῶτα [*](19 πλεῖον J F 𝔐 𝔙: πλείω E: plus Henricus ‖ ἐλάττω J 𝔐 𝔙1 Ν E1 ἔλαττον Ecorr. m. 1 𝔙rec. F: minus Henricus ‖ 20 πέψις] ἡ πέψις 𝔙1 ‖ πέπανσις] (-σι- in ras. Erec.) ‖ 21 ὀμότης E1: (ὠ- ex ὁ- corr. 𝔙rec., post μ ras. unius litt.) ‖ 23 τοῦ (ante ὑγροῦ) marg. H ‖ λεκτέον] Al: ληπτέον Ol ‖ 24 ἀρχαι μὲν 𝔐 ||| ἡ παθητικὰ E1: ἡ παθηματικαὶ Ecorr. m. 1 𝔚 ‖ 24—25 ὑγρῶν καὶ ξηρῶν 125 ‖ μὲν om. 𝔐 𝔙 ‖ δὲ] δ᾿  ἂν H Ν ‖ 26 τούτου τὴν φύσιν F Ol: τὴν φυσικὴν Ε ‖ 27 ἐντελεχείᾳ] ante χ in Ν ras. unius litt.) ἐστί F ‖ 28 ἔχειν E1 ‖ τῆξις] (-ι- in ras. Erec.) ‖ πρὸς περὶ E1( ut videtur) F ‖ τὸ om. H Ν ‖ τηκτικὸν (ex τικτικὸν corr.) Ε ‖ 29 ἀόριστον 𝔐1 𝔙1 ‖ 31 αἴτιον τῷ ξηρῷ F ὁρίζεσθαι] διορίζεσθαι 𝔚 ‖ 32 γίγνεται κόλλα F1 ‖ καὶ om. F ‖ 382 a 1 περσικοῖς E: phisicis Henricus ‖ ἄλφητον J ‖ ὕδασι 𝔐(fortasse) 𝔙(ut videtur) ‖ 3 τῶν om. E ‖ ἰδιώτατα Ε1 ‖ γῆ] ἡ γῆ H Ν ‖ 4 ὕδωρ] ὕδυδωρ E1: τὸ ὕδωρ N: ὔδωρ. καὶ F τε] Ol: γε H N: om. E 𝔙corr. F Ap 5 καὶ om. 𝔙1 ‖ οποτερον E ‖ δὲ] δʼ ἂν H Ν ‖ τὴν δύναμιν] φύσιν Ν ‖ 6 ὕδασι 𝔐 ‖ 7 ἐν — ἔστιν om. H Ν: οὐ παθητικὸν corr. F ‖ 8 τῶν δὲ ex δὲ τῶν corr. E1 ‖ ταῦτα (post παθημάτων) om. 𝔚: haec Henricus)

ἀνάγκη ὑπάρχειν τῷ ὡρισμένῳ, σκληρότητα ἢ μαλακότητα· ἀνάγκη γὰρ τὸ ἐξ ὑγροῦ καὶ ξηροῦ ἢ σκληρὸν εἶναι ἢ μαλακόν. ἔστι δὲ σκληρὸν μὲν τὸ μὴ ὑπεῖκον εἰς αὑτὸ κατὰ τὸ ἐπίπεδον, μαλακὸν δὲ τὸ ὑπεῖκον τῷ μὴ ἀντιπεριίστασθαι· τὸ γὰρ ὕδωρ οὐ μαλακόν· οὐ γὰρ ὑπείκει τῇ θλίψει τὸ ἐπίπεδον εἰς βάθος, ἀλλ᾿  ἀντιπεριίσταται. ἁπλῶς μὲν οὖν σκληρὸν ἢ μαλακὸν τὸ ἁπλῶς τοιοῦτον, πρὸς ἕτερον δὲ τὸ πρὸς ἐκεῖνο τοιοῦτον. πρὸς μὲν οὖν ἄλληλα ἀόριστά ἐστιν τῷ μᾶλλον καὶ ἧττον· ἐπεὶ δὲ πρὸς τὴν αἴσθησιν πάντα κρίνομεν τὰ αἰσθητὰ, δῆλον ὅτι καὶ τὸ σκληρὸν καὶ τὸ μαλακὸν ἁπλῶς πρὸς τὴν ἁφὴν ὡρίκαμεν, ὡς μεσότητι χρώμενοι τῇ ἁφῇ· διὸ τὸ μὲν ὑπερβάλλον αὐτὴν σκληρόν, τὸ δ᾿  ἐλλεῖπον μαλακὸν εἶναί φαμεν.

5 ἀνάγκη δὲ σκληρὸν ἢ μαλακὸν εἶναι τὸ ὡρισμένον σῶμα οἰκείῳ ὅρῳ (ἢ γὰρ ὑπείκει ἢ μή)· ἔτι πεπηγὸς εἶνα (τούτῳ γὰρ ὁρίζεται)· ὥστ᾿  ἐπεὶ πᾶν μὲν τὸ ὡρισμένον καὶ συνεστὸς ἢ μαλακὸν ἢ σκληρόν, ταῦτα δὲ πήξει ἐστίν, ἄπαντ᾿  ἂν εἴη τὰ σώματα τὰ σύνθετα καὶ ὡρισμένα οὐκ ἄνευ πήξεως. πήξεως οὖν πέρι ῥητέον. ἔστιν δὴ τὰ αἴτια τὰ [*](9 ἀνάγκη ὑπάρχει E; ὑπάρχειν ἀνάγκη F ‖ ὁρισμένῳ N ‖ 10 ἐκ ξηροῦ καὶ ὑγροῦ Ε (Ap): ex humido et (vel) arido Henricus ‖ 11 ἑαυτὸ 𝔚 ‖ 12 δὲ] δὲ κατὰ 𝔙 ‖ ὑπῆκον J; ὑπεῖκον καὶ N: ex πεικον corr. E1 ‖ 13 ὑπήκει J1 ‖ 14 ἁπλῶς ex ἁπῶς corr. Ν1 ‖ 15 σκληρὸν] (σκλη- in ras. 2 litt. F1) ‖ τὸ ἁπλῶς om. E 16 πρὸς (post τοιοῦτον)] ὅτι 𝔐 𝔙1 ‖ οὖν supra add. F1 ‖ 17 καὶ] τῷ (ut videtur) E1; καὶ τῷ 𝔚 ‖ κρίνομεν πάντα F ‖ 18 μαλακὸν καὶ τὸ σκληρὸν F ‖ 19 ἁπλῶς ex ἁπρῶς corr. N1 ‖ ὡς in ras. 2 litt. F ‖ 20 ὑπερβάλλον μὲν 𝔙 ‖ αὐτὴν. Ap Op: αὐτῆς J Fcorr.  m.1 𝔐 𝔙: ipsum Henricus ‖ λεῖπον J F 𝔙 Erec.: λεπτὸν E1: λεπτὸν. καὶ H Ν Al ‖ 22 εἶναι μαλακὸν N ‖ τὸ ὁρισσμένον E1; (τὸ ὡ- in ras. 𝔙) ‖ 23 ἢ (ante γὰρ) supra add. in ras. Erec. ὑπείκει]  Ol: ὑπείκειν J F1 𝔐 𝔙 Ap: ex ὑποκει μεν corr. E1 (cf. v. 24) ‖ ἔτι] τὸ ἔτι E1 (cf. v. 24): (ἔ- in ras. Nrec,) ‖ πεπηγως E1 ‖ 24 τούτῳ ex τοῦτο corr. F1 ‖ πᾶν om. F ‖ μὲν om. E( cf. v. 23) F ‖ τὸ] (τ- postea add. E1; cf. v. 23) ὁρισμένον E1 ‖ καὶ] τὸ 𝔚 ‖ 25 συνεστὸς ἢ] ApW: om. H1 Ν1: ἢ corr. H1: συνεστὼς ἢ Ecorr. 𝔐 𝔙corr. Nrec. ApIB: συνεστηκὸς E1 𝔚 Ol ‖ πήξει] OlG: πῆξις Jvar. m. 1 F 𝔐 𝔙1 Ν OlV: ἐν πήξει τινὶ ποιᾷ Ap ‖ 26 ἅπαντ᾿ ] ἅπαντα ex ἀνάγκη ἅπαντα corr. F1 ‖ τὰ (post σώματα) om. J F 𝔙1 Ε 26 οὐκ] καὶ οὐκ F1 27 πήξεως prius ex πήξεως καὶ διαχύσεως corr. F1 πήξεως alterum om. E1 ‖ λεκτέον var. J; ληπτέον Ecorr.m.1 𝔚: dicendum Henricus ‖ στι ex εστινεστι corr. E1 ‖ δὲ Jvar.m.1 F E1 Ol)

παρὰ τὴν ὕλην δύο, τό τε ποιοῦν καὶ τὸ πάθος (τὸ μὲν οὖν ποιοῦν ὡς ὅθεν ἡ κίνησις, τὸ δὲ πάθος ὡς εἶδος)· ὥστε καὶ πήξεως καὶ διαχύσεως, καὶ τοῦ ξηραίνεσθαι καὶ τοῦ ὑγραίνεσθαι. ποιεῖ δὲ τὸ ποιοῦν δυσὶ δυνάμεσι, καὶ πάσχει παθήμασιν δυσίν, ὥσπερ εἴρηται· ποιεῖ μὲν θερμῷ καὶ ψυχρῷ, τὸ δὲ πάθος ἢ ἀπουσίᾳ ἢ παρουσίᾳ θερμοῦ ἢ ψυχροῦ. ἐπεὶ δὲ τὸ πήγνυσθαι ξηραίνεσθαί πώς ἐστιν, περὶ [*](382b) τούτου εἴπωμεν πρῶτον. τὸ δὴ πάσχον ἢ ὑγρὸν ἢ ξηρὸν ἢ ἐκ τούτων. τιθέμεθα δὲ ὑγροῦ σῶμα ὕδωρ, ξηροῦ δὲ γῆν· ταῦτα γὰρ τῶν ὑγρῶν καὶ τῶν ξηρῶν παθητικά. διὸ καὶ τὸ ψυχρὸν τῶν παθητικῶν μᾶλλον· ἐν τούτοις γάρ ἐστιν· καὶ γὰρ ἡ γῇ καὶ τὸ ὕδωρ ψυχρὰ ὑπόκειται. ποιητικὸν δὲ τὸ ψυχρὸν ὡς φθαρτικὸν ἢ ὡς κατὰ συμβεβηκός, καθάπερ εἴρηται πρότερον· ἐνίοτε γὰρ καὶ κάειν λέγεται καὶ θερμαίνειν τὸ ψυχρόν, οὐχ ὡς τὸ θερμόν, ἀλλὰ τῷ συνάγειν ἢ ἀντιπεριιστάναι τὸ θερμόν. ξηραίνεται δὲ ὅσα ἐστὶν ὕδωρ καὶ ὕδατος εἴδη, ἢ ἔχει ὕδωρ εἴτ᾿  ἐπακτὸν εἴτε συμφυές (λέγω δὲ ἐπακτὸν μὲν οἷον ἐν ἐρίῳ, σύμφυτον δ᾿  οἷον ἐν γάλακτι). ὕδατος δ᾿  εἴδη τὰ τοιάδε, οἶνος, οὖρον, ὀρός, καὶ ὅλως ὅσα μηδεμίαν ἢ βραχεῖαν ἔχει ὑπόστασιν, μὴ διὰ γλισχρότητα· ἐνίοις γὰρ αἴτιον τοῦ μὴ ὑφίστασθαι μηδὲν ἡ γλισχρότης, ὥσπερ ἐλαίῳ ἢ πίττῃ. ξηραίνεται δὲ πάντα ἢ θερμαινόμενα ἢ ψυχόμενα, ἀμφότερα δὲ θερμῷ καὶ ὑπὸ [*](28 παρὰ] Apl Ol: περὶ Erec. 𝔐 𝔙 Fvar. m. 1 ApWB ‖ ποοῦν ante καὶ) ex corr. 𝔙 ‖ οὖν om. Ε 𝔚 ποιοῦν post οὖν) om. Ν ποιὸν 𝔙1 ‖ 29 πάθος] πάθος καὶ τέλος corr. Η1 ‖ 3Ο ὑγραίνεσθαι ex ὑγαίνεσθαι corr. F1 ‖ 31 πάσχει] Ol: πάσχει τὸ πάσχον E Fcorr. m. 1: patitur Henricus ‖ 32 δυσὶ παθήμασιν F H Ν ‖ ὥσπερ ex ὡς corr. E1 ‖ 33 ἀπουσίᾳ ἢ παρουσίᾳ] Olp; παρουσίᾳ ἢ ἀπουσίᾳ J F 𝔐 𝔙: ἀπουσίᾳ 𝔚: absentia seu presentia Henricus ‖ 382 b 1 ἐπεὶ] ἐπὶ Ε1,|| 2 τούτων 𝔐 𝔙1 ‖ δὲ var. J1 ‖ ἢ (ante ὑγρὸν) supra add. E1 ‖ ἢ (post ξηρὸν) supra add. E1 ‖ 3 ξηροῦ] (ξη- et -υ in ras. E1) ‖ 4 γὰρ] γὰρ ἐκ H Ν ‖ ξηρῶν καὶ τῶν ὑγρῶν 𝔙: ὑγρῶν καὶ ξηρῶm Ε 𝔚 ‖ τὸ om. E1 ‖ 5 γάρ ex γαρ εν τούτοις corr. E1 ‖ γὰρ om. Ε1 Ν ‖ 6 τὸ (ante ὕβωρ) om. Ecorr. 𝔚 ‖ ὑπόκεινται Ecorr. m. 1 𝔚 ‖ δὲ supra add. F1 ‖ 7 ὡς (ante φθαρτικὸν)] ἢ ὡς Ecorr. m. 1 𝔚: ὡς φθαρτικὸν ὡς Η: et Henricus  ‖ 8 γὰρ] δὲ F ‖ καίειν H Ν ‖ 9 τῷ] τὸ F1, Ν ‖ 10 ἀντιπεριίστασθαι F1 ‖ ἐστὶν ἢ 𝔚 ‖ καὶ] 𝔚 ‖ 11 ἢ om. 𝔚 ‖ ὕδωρ om. 𝔚 ‖ 13 ὀρρός Ν 𝔚 ‖ 14 μὴ] ὄσα μὴ 𝔚 ‖ διὰ] δὲ Ε ‖ 15 γὰρ] μὲν γὰρ E: enim Henricus ‖ 16 γλισχρότητος J1: γλισχρόντης E1 ‖ 17 θερμαινό ὅμενα ex θερμαινομεν corr. E1 ‖ ἀμφότερα — ἱμάτιον (19) post ὑγρόν (20) coll. Th.) τῆς ἐντὸς θερμότητος ἢ τῆς ἕξω· καὶ γὰρ τὰ τῇ ψύξει ξηραινόμενα, ὥσπερ ἱμάτιον, ἐὰν ᾗ κεχωρισμένον αὐτὸ καθʼ αὑτὸ τὸ ὑγρόν, ὑπὸ τοῦ ἐντὸς θερμοῦ συνεξατμίζοντος τὸ ὑγρὸν ξηραίνεται, ἂν ὀλίγον ᾖ τὸ ὑγρόν, ἐξιούσης τῆς θερμότητος ὑπὸ τοῦ περιεστῶτος ψυχροῦ. ξηραίνεται μὲν οὖν, ὥσπερ εἴρηται, ἅπαντα ἢ θερμαινόμενα ἢ ψυχόμενα, καὶ πάντα θερμῷ, ἢ τῷ ἐντὸς ἢ τῷ ἐκτὸς συνεξατμίζοντι τὸ ὑγρόν (λέγω δʼ ἐκτὸς μὲν ὥσπερ τὰ ἐψόμενα, ἐντὸς δὲ ὅταν ἀφαιρεθέντος ὑφʼ ἧς ἔχει θερμότητος ἀναλωθῇ ἀποπνεούσης). περὶ μὲν οὖν τοῦ ξηραίνεσθαι εἴρηται.

6 τὸ δʼ ὑγραίνεσθαί ἐστιν ἓν μὲν τὸ ὕδωρ γίγνεσθαι συνιστάμενον, ἓν δὲ τὸ τήκεσθαι τὸ πεπηγός. τούτων δὲ συνίσταται μὲν ψυχόμενον τὸ πνεῦμα· περὶ δὲ τήξεως ἅμα καὶ περὶ πήξεως ἔσται δῆλον. πήγνυται δὲ ὅσα πήγνυται ἢ ὕδατος ὄντα ἢ γῆς καὶ ὕδατος, καὶ ταῦτα ἢ θερμῷ ξηρῷ ἢ ψυχρῷ. διὸ καὶ λύεται τοῖς ἐναντίοις, ὅσα [*](383a) λύεται τῶν ὑπὸ θερμοῦ παγέντων ἢ ὑπὸ ψυχροῦ· τὰ μὲν γὰρ ὑπὸ ξηροῦ θερμοῦ παγέντα ὑπὸ ὕδατος λύεται, ὅ ἐστιν ὑγρὸν ψυχρόν, τὰ δὲ ὑπὸ ψυχροῦ παγέντα ὑπὸ πυρὸς λύεται, ὅ ἐστιν θερμόν. πήγνυσθαι δʼ ἔνια δόξειεν ἂν ὑπὸ ὕδατος, ὡς τὸ μέλι τὸ ἑφθόν· πήγνυται δὲ οὐχ ὑπὸ τοῦ ὕδατος, ἀλλʼ ὑπὸ τοῦ ἐν αὐτῷ ψυχροῦ. ὅσα μὲν οὖν ἐστιν ὕδατος, [*](18 ἔξω] ἐκτός F ‖ 19 ἐάν] ὅταν F ‖ εκχρισμένον J1 𝔐 𝔙1 ‖ αὐτὸ] (-ο ex corr. H1) ‖ 20 τὸ post αὑτὸ) om. J 𝔐 𝔅1 N E 𝔚1 ‖ ἐντὸς θερμοῦ] θερμοῦ τοῦ ἐντὸς F ‖ συνεξατμίζοντος] (-τμι- ex corr. E1) ‖ 21 ἐὰν Ecorr.m.1 𝔚 ‖ ἐξηούσης E1 ‖ 23 πάντα J F 𝔐 𝔙 N: deest codex H ‖ 24 συνεξατμίζοντι] (-τι in ras. F1) ‖ 26 ὃτε ‖ ἀφαιρεθέντα F ‖ ἧς marg. 𝔙1 ‖ 28 τὸ (ante ὕδωρ)] τῷ 𝔅1 ‖ 29 τὸ (ante τήκεσθαι)] τῷ 𝔙1 ‖ τὸ (post τήκεσθαι) om. 𝔙, F1 ‖ 30 μὲν] Ol: μὲν εἰς ὕδωρ Frec.: om. Henricus τὸ om. 𝔚 ‖ τήξεως] (post η in E ras. 2 vel 3 litt.) ‖ 31 περὶ om. E F Ol ‖ 33 ψυχρῷ ἢ θερμῷ ἢ ξηρῷ J 𝔐 ApWB1: ψυχρῷ ἢ ξηρῷ ἢ ὑγρῷ ἢ θερμῷ (ἢ ὑγρῷ del. m. 1) F: θερμῷ ἢ ψυχρῷ ἢ θερμῷ ἢ ξηρῷ (tertium ἢ eras.) 𝔙): θερμῷ ἢ ψυχρῷ ἢ ξηρῷ E 𝔚 ApI: ψνχρῷ ἢ θερμῷ ξηρῷ ApBcorr: calido vel (et) gelido vel arido Henricus ‖ 383 a 1 τῶν ex καὶ τῶν corr. E1 ‖ ψυχροῦ] τοῦ (ut videtur) ψυχροῦ J1 ‖ 2 ὕδατος — παγέντα ὑπὸ (3) om. N ‖ ὅ] ὄπερ F ‖ 3 ψυχρόν om. J F 𝔐 𝔅 𝔚: de N codice vide 2: frigidum (at alibi in alio codice coll.) Henricus ‖ 4 πήγνυσθαι δʼ]  πήγνυσθʼ 𝔚 ‖ 5 ὡς] οἷον 𝔚 (cf. 384 a 30) Ol: ὥσπερ Op: velut Henricus ‖ ἑφθὸν ex φθὸν corr. E1)

οὐ πήγνυται ὑπὸ πυρός· λύεται γὰρ ὑπὸ πυρός, τὸ δὲ αὐτὸ τῷ αὐτῷ κατὰ ταὐτὸ οὐκ ἔσται αἴτιον τοῦ ἐναντίου. ἔτι τῷ ἀπιέναι τὸ θερμὸν πήγνυται, ὥστε δῆλον ὅτι τῷ εἰσιέναι λυθήσεται· ὥστε ποιοῦντος τοῦ ψυχροῦ πήγνυται. διὸ καὶ οὐ παχύνεται τὰ τοιαῦτα πηγνύμενα· ἡ γὰρ πάχυνσις ὑγροῦ μὲν ἀπιόντος γίγνεται, τοῦ ξηροῦ δὲ συνισταμένου· ὕδωρ δὲ τῶν ὑγρῶν οὐ παχύνεται μόνον. ὅσα δὲ κοινὰ γῆς καὶ ὕδατος, καὶ ὑπὸ πυρὸς πήγνυται καὶ ὑπὸ ψυχροῦ, παχύνεται δὲ ὑπʼ ἀμφοῖν ἔστι μὲν ὡς τὸν αὐτὸν τρόπον, ἔστι δʼ ὡς ἄλλως, ὑπὸ μὲν θερμοῦ τὸ ὑγρὸν ἐξάγοντος (ἐξατμίζοντος γὰρ τοῦ ὑγροῦ παχύνεται τὸ ξηρὸν καὶ συνίσταται), ὑπὸ δὲ ψυχροῦ τὸ θερμὸν ἐκθλίβοντος, μεθʼ οὗ τὸ ὑγρὸν συναπέρχεται συνεξατμίζον. ὅσα μὲν οὖν μαλακὰ ἀλλὰ μὴ ὑγρά, οὐ παχύνεται ἀλλὰ πήγνυται ἐξιόντος τοῦ ὑγροῦ, οἷον ὁ ὀπτώμενος κέραμος· ὅσα δὲ ὑγρὰ τῶν μεικτῶν, καὶ παχύνεται, οἷον γάλα. πολλὰ δὲ καὶ ὑγραίνεται πρῶτον, ὅσα ἢ παχέα ἢ σκληρὰ ὑπὸ ψυχροῦ προϋπῆρχεν ὄντα, ὥσπερ καὶ ὁ κέραμος τὸ πρῶτον ὀπτώμενος ἀτμίζει καὶ μαλακώτερος γίγνεται· διὸ καὶ διαστρέφεται ἐν ταῖς καμίνοις. ὅσα μὲν οὖν ὑπὸ ψυχροῦ πήγνυται τῶν κοινῶν γῆς καὶ ὕδατος, πλέον δὲ ἐχόντων γῆς, τὰ μὲν τῷ τὸ θερμὸν ἐξεληλυθέναι πηγνύμενα, ταῦτα τήκεται θερμῷ εἰσιόντος πάλιν [*](7 λύεται—πυρός marg. E1 ‖ 7–8 τῷ δʼ αὐτῷ τὸ αὐτὸ 𝔚 ‖ 8 κατὰ ταὐτὸ] κατ᾿ αὐτὸ J 𝔐 𝔙1: ex καθαυτὸ corr. F1 ‖ ἔσται] ἔστιν E F N: erit Henricus ‖ ἔτι] ἐν J1: ἐν δὴ Jrec. ‖ 9 ἀπῆναι J: ἀπεῖναι 𝔐 𝔙1 F H N τῷ (post ὅτι)] τὸ F ‖ 10 ὡς δὲ E ‖ τοῦ] ὑπὸ E 𝔚: α Henricus ‖ καὶ postea add. E1 ‖ 11 τὰ τοιαῦτα ταῦτα F: τὰ τούτῳ ci. Th. ‖ 12 δὲ (ante συνισταμένου) supra add. E1 ‖ ὕδωρ — μόνον (13) alio quo traiciendum censet Th. ‖ 13 οὐ in ras. 𝔚 ‖ 14 πυρὸς τοῦ πυρὸς 𝔐 𝔅 F ‖ ὑσὸ (2)] Ap: om. E 𝔚: ὑπὸ τοῦ F: α Henricus ‖ 15 μὲν ex μὲν οὖν corr. F1 ‖ 16 μὲν om. Ecorr. 𝔚 F1: μὲν τοῦ corr. F1 ‖ ἐξαγαγόντος F ‖ 17 γὰρ τὸ ὑγρὸν F1: ex τοῦ ὑγροῦ γάρ corr. E1 ‖ τὸ] καὶ τὸ ci. Th., cui placet codicis F lectio τὸ ὑγρὸν ‖ 18 ψυχροῦ] τοῦ ψυχροῦ J F 𝔐 𝔙 (ψυχροῦ ex corr.) ‖ τοῦ θερμοῦ ἐκβληθέντος H N  ‖ 19 συνεξατμίζον] συνεξατμίζοντος E ‖ 2Ο ἀλλὰ πήγνυται in ras. 𝔚 ‖ ἐξιόντος] συνεξιόντος 𝔚 ‖ 21 ὀπτόμενος F1 ‖ κέραμος ex κέραμενος corr. E1 ‖ 23 ὅσα] ὅσα ἂν Ecorr.m.1 𝔚 ‖ σκληρὰ in ras N1 ‖ προϋπῆρχεν ex προϋπᾶρχεν corr. F1 ‖ 24 ὀπτόμενος F: (-πτ- in ras. N1) 25 γίγνεται om. 𝔚 ‖ καὶ om. E 𝔚: et Henricus ‖ τοῖς N 26 πήγνυται ex corr. Hrec. ‖ 27 πλεῖον ex πλίων corr. E1 ‖ 28 προσιόντος H N) τοῦ θερμοῦ, οἷον ὁ πηλὸς ὅταν παγῇ· ὅσα δὲ διὰ ψύξιν, καὶ τοῦ θερμοῦ συνεξατμίσαντος ἅπαντος, ταῦτα δὲ ἄλυτα μὴ ὑπερβαλλούσῃ θερμότητι, ἀλλὰ μαλάττεται, οἶον σίδηρος καὶ κέρας. τήκεται δὲ καὶ ὁ εἰργασμένος σίδηρος, ὥστε ὑγρὸς γίγνεσθαι καὶ πάλιν πήγνυσθαι. καὶ τὰ στομώματα ποιοῦσιν οὕτως· ὑφίσταται γὰρ καὶ ἀποκαθαίρεται κάτω [*](383b) ἡ σκωρία· ὅταν δὲ πολλάκις πάθη καὶ καθαρὸς γένηται, τοῦτο στόμωμα γίγνεται. οὐ ποιοῦσι δὲ πολλάκις αὐτὸ διὰ τὸ ἀπουσίαν γίγνεσθαι πολλὴν καὶ τὸν σταθμὸν ἐλάττω ἀποκαθαιρομένου. ἔστιν δʼ ἀμείνων σίδηρος ὁ ἐλάττω ἔχων ἀποκάθαρσιν. τήκεται δὲ καὶ ὁ λίθος ὁ πυρίμαχος ὥστε στάζειν καὶ δεῖν· τὸ δὲ πηγνύμενον ὅταν ῥυῇ, πάλιν γίγνεται σκληρόν. καὶ αἱ μύλαι τήκονται ὥστε δεῖν· τὸ δὲ δέον πηγνύμενον τὸ μὲν χρῶμα μέλαν, ὅμοιον δὲ γίγνεται τῇ τιτάνῳ. τήκεται δὲ καὶ ὁ πηλὸς καὶ ἡ γῆ. ὅσα δʼ ὑπὸ ξηροῦ θερμοῦ πήγνυται, τὰ μὲν ἄλυτα, τὰ δὲ λυτὰ ὑγρῷ. κέραμος μὲν οὖν καὶ λίθων ἐνίων γένη, ὅσοι ὑπὸ πυρὸς τῆς γῆς συγκαυθείσης γίγνονται, οἶον οἱ μυλίαι, ἄλυτα, νίτρον δὲ καὶ ἅλες λυτὰ ὑγρῷ, οὐ παντὶ δὲ ἀλλὰ ψυχρῷ· διὸ ὕδατι καὶ ὅσα ὕδατος εἴδη τήκεται, ἐλαίῳ δʼ οὐ τήκεται· τῷ γὰρ ξηρῷ θερμῷ ἐναντίον ψυχρὸν ὑγρόν. εἰ οὖν ἔπηξεν θάτερον, θάτερον λύσει· οὕτω γὰρ τἀναντία ἔσται αἴτια τῶν ἐναντίων.

[*](29 ὁ om. 𝔙 F ‖ δὲ om. 𝔅1 ‖ 30 ὑγροῦ Ecorr.m.1 𝔚: calido Henricus ‖ συνεξατμίζοντος 𝔐 F N1 ‖ ἅπαντος ἅπαν τὸ ὑγρὸν ci. Th. ‖ ταῦτα — μὴ (31) om. 𝔚, spatio 32 litt. relicto ‖ δὴ Fcorr.m.1 H N ‖ ἄλυτα ex ἀλύεται corr. F1 ‖ 31 μὴ] εἰ μὴ Ecorr.m.1 Fcorr.m.1 H N ‖ 32 καὶ (post δὲ) om.  F ‖ εἰργασμένος N: (ει- ex corr. 𝔙1) ‖ 33 πήγνυσθαι] Al: πήγνυται Ecorr.m.1 𝔚 ‖ 34 κάτωθε F ‖ 383 b 1 ἡ om. 𝔚 ‖ σκωρία ex σκωρεία corr. F1: σκορία H ‖ γίνηται 𝔚 ‖ 2 τοῦτο] τοῦτο τὸ H N: τούτω τὸ 𝔚 ‖ τὸ] τὴν 𝔚 ‖ 4 αμειω E1 ‖ κάθαρσιν 5 καὶ postea add. N1: in ras. 𝔚 ‖ 6 ῥέον ὅταν πηχθῇ N ‖ 6-7 σκληρὸν γίνεται F ‖ 7 αἱ μύλαι] μυλίαι 𝔚 ‖ ὤστε — γίνεται (8) marg. F1 ‖ 8 τῇ] τῷ N ‖ τήκεται — γῆ delere vult Th. ‖ δὲ om. F ‖ 9-10 θερμοῦ ξηροῦ E1 Ap: arido calido Henricus ‖ 10 λυτὰ] Ap: λύεται J F 𝔐 𝔙 ‖ 11 οὗν om. 𝔚 ‖ ὄσα J F 𝔐 𝔙: ἂ AlIBcorr.: οἷον AlB1: οἳ AlW 12 καυθείσης (ut videtur) F ‖ γίνεται F ‖ αἱ Erec. ‖ 13 διὸ ex δὶς corr. N1 ‖ 14 τήκονται (ante ἐλαίῳ) E ‖ ἑλαίῳ— τήκεται supra add. F1 ‖ λαία H1 (ut videtur) N: ἔλαιον 𝔚 ‖ 15 ὑγρόν] θερμὸν 𝔙1 ‖ 16 θατέρω (post θάτερον) Erec. 𝔐 ‖ 16-17 τῶν ἐναντίων αἴτια F)

7 παχύνεται μὲν οὖν ὑπὸ πυρὸς μόνον, ὅσα ὕδατος πλέον ἔχει ἢ γῆς, πήγνυται δέ, ὅσα γῆς. διὸ καὶ τὸ νίτρον καὶ οἱ ἅλες γῆς εἰσιν μᾶλλον, καὶ λίθος καὶ κέραμος. ἀπορώτατα δὲ ἔχει ἡ τοῦ ἐλαίου φύσις. εἰ μὲν γὰρ ὕδατος, ἔδει πήγνυσθαι ὑπὸ ψυχροῦ, εἰ δὲ γῆς πλέον, ὑπὸ πυρός· νῦν δὲ πήγνυται οὐδετέρου, παχύνεται δὲ ὑπʼ ἀμφοῖν. αἴτιον δʼ ἐστὶν ὅτι ἀέρος ἐστὶν πλῆρες. διὸ καὶ ἐν τῷ ὕδατι ἐπιπολάζει· καὶ γὰρ ὁ ἀὴρ φέρεται ἄνω. τὸ μὲν οὖν ψυχρὸν ἐκ τοῦ ἐνόντος πνεύματος ὕδωρ ποιοῦν παχύνει· ἀεὶ γάρ, ὅταν μειχθῇ ὕδωρ καὶ ἔλαιον, ἄμφοῖν γίγνεται παχύτερον. ὑπὸ δὲ πυρὸς καὶ χρόνου παχύνεται καὶ λευκαίνεται, λευκαίνεται μὲν ἐξατμίζοντος εἴ τι ἐνῆν ὕδατος, παχύνεται δὲ διὰ τὸ μαραινομένου τοῦ θερμοῦ ἐκ τοῦ ἀέρος γίγνεσθαι ὕδωρ. ἀμφστέρως μὲν οὖν τὸ αὐτὸ γίγνεται πάθος, καὶ διὰ τὸ αὐτό, ἀλλʼ οὐχ ὡσαύτως. παχύνεται μὲν οὖν ὑπʼ ἀμφοτέρων, οὐ ξηραίνεται δʼ ὑπ᾿ οὐδετέρου· οὔτε γὰρ ὁ ἥλιος οὔτε τὸ ψῦχος ξηραίνει· οὐ μόνον διότι γλίσχρον, ἀλλὰ καὶ διότι ἀέρος ἐστίν. οὐ ξηραίνεται δὲ τὸ ὕδωρ οὐδʼ [*](384a) ἕψεται ὑπὸ πυρός, ὅτι οὐκ ἀτμίζει διὰ γλισχρότητα. ὅσα δὲ μεικτὰ ὕδατος καὶ γῆς, κατὰ τὸ πλῆθος ἐκατέρου [*](18 οὖν om. 𝔚 ||| 13-19 πλιον ἔχει E1: ἔχει πλεῖον H N ‖ 19 ὄκα] ὅσα πλέον Hrec. ‖ νίτρον] (-ι- in ras. J1) ‖ καὶ — ἄλες (20) om. F ‖ 20 ἀπορώτατα ex ἀποιώτατα corr. E1: πορώτατα 𝔚 N: ἀπορρώτατα 𝔙1 ‖ 21 ὕδατος] ὅδατος ἔχει πλέον F: ὕδατος ἔχοιεν πλέον 𝔐 𝔙1: ὕδατος ἔχουσι πλέον Erec.: ὕδατος εἶχε πλέον Ap: ague Henricus 22 ψυχροῦ] ψυχροῦ ὡς οἱ πάγοι J F1 𝔐 𝔙: ψυροῦ ὡς ὁ πάγος Frec.: ψυπροῦ ὡς οἱ πῶροι 𝔚: algido Henricus ‖ 23 πλίον E1 ‖ πυρός] πυρὸς ὡς ὁ κέραμος J F 𝔐 𝔙 𝔚: igne Henricus ‖ 24 οὐδετέρου] (-δ'- in ras. Erec.) ‖ 25 γὰρ supra add. E1 ‖ 26 φαίνεται 𝔐 𝔙1 ‖ ψυχρὸν] ψυχρὸν τὸ ἐκτὸς H N ‖ 27 παχύνει ex παχύνεται (ut videtur) corr. E1 ‖ 27-28 ὕδωρ καὶ ἔλαιον] Ap: ἔλαιον καὶ ὕδωρ J F 𝔐 𝔙 ‖ 29 λευκαίνεται prius ex λευκένεται corr. E1: (-ευ- ex corr. 𝔚1) ‖ λευκαίνεται alterum om. E ‖ ἐξατμίζοντος] (τ prior in ras. E) ‖ 30 ἐνῆν ex corr. F1 ‖ τὸ ex corr. F1 ‖ μαραινομένου ex μαραινομου corr. E1 ‖ 31 ἀμφοτέρων 𝔙1 ‖ οὖν om. F ‖ 32 παχύνεται ἀμφοτέρων (33) marg. E1: om. Henricus ‖ 33 οὐ om. F 𝔐 𝔅 ‖ οὔτε] οὑδὲ H N ‖ 34 οὕτε] οὔτε γάρ N ‖ δʼ ὄτι J 𝔐 𝔅: δὲ διὰ τὸ Ecorr.m.1 𝔚: quoniam Henricus ‖ γλίσχρον (γ- in ras. E1) 384 a 1 ἀλλὰ καὶ ὅτι H N: ἀλλʼ ὅτι καὶ F ‖ τὸ ὕδωρ] τὸ ὕδωρ καὶ J 𝔙: τὸ ἔλαιον F N: τὸ ἐν τῷ ἐλαίῳ ὔδωρ Ecorr.m.1 𝔚: post ἀτμίζει (2) coll. Th. ‖ 2 ψύχεται E1: ἐξέψεται Evar.m.1 Ap ‖ οὐ κατατμίζει E ‖ χλισχρότητα E1)

ἄξιον λέγεσθαι· οἶνος γάρ τις καὶ πήγνυται καὶ ἕψεται, οἶον τὸ γλεῦκος. ἀπέρχεται δὲ ἀπὸ πάντων τῶν τοιούτων ξηραινομένων τὸ ὕδωρ. σημεῖον δʼ ὅτι τὸ ὕδωρ· ἡ γὰρ ἀτμὶς συνίσταται εἰς ὕδωρ, ἐάν τις βούληται συλλέγειν· ὥστε ὅσοις λείπεταί τι, τοῦτο γῆς. ἔνια δὲ τούτων καὶ ὑπὸ ψυχροῦ, ὥσπερ εἴρηται, παχύνεται καὶ ξηραίνεται· τὸ γὰρ ψυχρὸν οὐ μόνον πήγνυσιν, ἀλλὰ ξηραίνει μὲν ὕδωρ, παχύνει δὲ τὸν ἀέρα ὕδωρ ποιοῦν· ἡ δὲ πῆξις εἴρηται ξηρασία τις οὖσα. ὅσα μὲν οὖν μὴ παχύνεται ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ ἀλλὰ πήγνυται, ὕδατός ἐστι μᾶλλον, οἷον οἶνος καὶ οὖρον καὶ ὄξος καὶ κονία καὶ ὀρός· ὅσα δὲ παχύνεται μὴ ἐξατμίζοντα ὑπὸ πυρός, τὰ μὲν γῆς, τὰ δὲ κοινὰ ὕδατος καὶ ἀέρος, μέλι μὲν γῆς, ἔλαιον δʼ ἀέρος. ἔστιν δὲ καὶ τὸ γάλα καὶ τὸ αἶμα ἀμφοῖν μὲν κοινὰ καὶ ὕδατος καὶ γῆς, μᾶλλον δὲ τὰ πολλὰ γῆς, ὥσπερ καὶ ἐξ ὅσων ὑγρῶν νίτρον γίγνεται καὶ ἅλες (καὶ λίθοι δʼ ἔκ τινων συνίστανται τοιούτων). διὸ ἐὰν μὴ χωρισθῇ ὁ ὀρός, ἐκκάεται ὑπὸ τοῦ πυρὸς ἐρόμενος. τὸ δὲ γεῶδες συνίσταται καὶ ὑπὸ τοῦ ὀποῦ, ἐάν πως ἕψη τις, οἶον οἱ ἰατροὶ ὀπίζοντες. οὕτω δὲ χωρίζεται ὁ ὀρὸς καὶ ὁ τυρός. ὁ δὲ χωρισθεὶς ὀρὸς οὐκέτι παχίύνεται, ἀλλʼ ἐκκάεται ὥσπερ ὕδωρ. εἰ δέ τι μὴ ἔχει τυρὸν γάλα ἢ ὀλίγον, τοῦτο μᾶλλον [*](6 σημνον E1 ‖ τὸ (post ὅτι) om. 𝔚  7 ἄν J F 𝔚 𝔅 H Ν 𝔚 ὅσον ci. Th. 8 λείπεταί] (λείπ- in ras. 6 litt. E1) γῆς τῆς γῆς ξ) 𝔅 9 καὶ ξηραίνετοαι om. J1 1Ο ἀλλὰ ξηραίνει μὲν] ἀλλὰ καὶ ξηραίνει. ξηραίνει μὲν τὸ 𝔚: ἀλλ ξηραίνει μὲν τὸ H N: καὶ ξηραίνει, ἀλλὰ καὶ παχύνει. πήγνυσι μὲν καὶ ξηραίνει τὸ Ap: καἰ ξηραίνει, ἀλλὰ καὶ παχύνει· ξηραίνει μὲν τὸ Ald.; καὶ ξηραίνει, ἀλλὰ καὶ παχὐει·πήγνυσι καὶ ξηραίνει μὲν τὸ Id.: ἀλλὰ ξηραίνει μὲν ἐξικμάζον τὸ ci, Th.: (τὸ habet Op, om. Ac) 11 ποιεῖν 𝔅1 12 τοῦ om. F 𝔚 C Ol 13 οἶνος καὶ οὗρον (ου- in ras. 3 litt. J): οὗρος καὶ οἶνος Ν καὶ ὄξος supra add. F1 ‖ 14 ὀρρός Erec. 𝔚 𝔅1 F H N ‖  ἀξατμίοντος F ‖ 15 ὕδατος καὶ ἀέρος κοινὰ F ‖ μὲν] μὲν οὗν F ‖ 16 ἀέρος] ὕδατος καὶ ἀέρος 𝔚 Op; ἀρος δηλονότι καὶ ὕδατος Ap ‖ τὸ (ante γάλα) om. 𝔅1‖ ἀμφοῖν ex ἀμφοῖ corr. Ε1 ‖ 17 καὶ (ante ὕδατος) om. F H Ν 18 καὶ ὅλες γίνεται H: καὶ ἅλες γίνονται N ‖ καὶ (post ἅλες) om. F 19 συνίσταται 𝔅1 ‖ μὴ] μὲν corr. Ν1 20 ὀρρος F H Ν 𝔚 ἐκκαίεται H F  𝔚 ‖ γεωειδὲς J Frec. : γεοειδὲς 𝔐 𝔅1 F1: γαιοειδὲς 𝔚‖ 21 ὀπτοῦ 𝔅1: (-πο- in ras N1): de H incertum: ἀρροῦ Ol πως] περ 𝔚 ‖ ἔψη] (-ψ- in ras. 3 litt. E1) ‖ οἱ om. E ‖ ἰητροὶ F ‖ 22 ὀπτίοντες 𝔅1 |κωρίεται κωρίετοαι καὶ 7 𝔅) H Ν ‖ (ante ὀρὸς) om. E1|  ὀρρος E 𝔚𝔅rec. F H N ‖ 23 ὀρρὸς Ecorr. m.l 𝔚 𝔅rec.  F H Ν ἐκκαίετααι F Ν 𝔚‖ 23—24 ὥσπερ ὕδωρ om. J1 ‖ 24 εἰ in ras. E1 ‖ ἔxη) ὕδατος καὶ ἄτροφον. καὶ τὸ οἶμα δὲ ὁμοίως· πήγνυται γὰρ τῷ ξηραίνεσθαι φυχόμενον. ὅσα δὲ μἡ πήγνυται, οἷον τὸ τῆς ἐλάφου, τὰ τοιαῦτα ὕδατος μᾶλλον, καὶ ψυχρὰ ταῦτα. διὸ καὶ οὐκ ἔχει ἶνας· αἱ γὰρ ἶνές εἰσιν γῆς καὶ στερεόν· ὥστε καὶ ἐξαιρεθεισῶν οὐ πήγνυται· τοῦτο δʼ ἐστὶν ὅτι οὐ ξηραίνεται· ὕδωρ γὰρ τὸ λοιπόν, ὡς τὸ γάλα τοῦ τυροῦ ἐξαιρεθέντος. σημεῖον δέ· τὰ νοσώδη γὰρ αἵματα οὐ θέλει πήγνυσθαι· ἰχωροειδῆ γάρ, τοῦτο δὲ φλέγμα καὶ ὕδωρ διὰ τὸ ἄπεπτον εἶναι καὶ ἀκράτητον ὑπὸ τῆς φύσεως. ἔτι δὲ τὰ μὲν λυτά ἐστιν, οἷον νίτρον, τὰ δὲ ἄλυτα, οἶον κέραμος, καὶ τούτων τὰ μὲν μαλακτά, οἶον κέρας, τὰ δὲ ἀμάλλακτα, [*](384b) οἷον κέραμος καὶ λίθος. αἴτιον δʼ ὅτι τἀναντία τῶν ἐναντίων αἴτια, ὥστʼ εἰ πήγνυται δυοῖν, φυχρῷ καὶ ξηρῷ, λύεσθαι ἀνάγκη θερμῷ καὶ ὑγρῷ διὸ πυρὶ καὶ ὕδατι (ταῦτα γὰρ ἐναντία), ὕδατι μὲν ὅσα πυρὶ μόνῳ, πυρὶ δὲ ὅσα ψυχρῷ μόνῳ· ὥστʼ εἴ τι ὑπʼ ἀμφοῖν συμβαίνει πήγνυσθαι, ταῦτα ἄλυτα μάλιστα. γίγνεται δὲ τοιαῦτα ὅσα θερμανθέντα ἔπειτα τῷ ψυχρῷ πήγνυται· συμβαίνει γάρ, ὅταν τὸ θερμὸν ἐξικμάσῃ ἐξιόν, τὸ πλεῖστον ὑγρὸν συνθλίβεσθαι πάλιν ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ, ὥστε μηδὲ ὑγρῷ διδόναι δίοδον. [*](Ε1 γάλα ἢ ὀλίγον ex γάλα ἢ ἀλίγον τυρὸν corr. F1 ‖ τοῦτο  del.  restituitque F1 μᾶλλον — γὰρ (25) marg. F1 ‖ 25 δὲ om. Ε 𝔚: de F codice (vide supra incertum ‖  ὁμοίως] ὁμοίως πλεῖον γῆς Ν γὰρ var. 𝔅1: δὲ 𝔐 𝔅1, ‖ 26 ξηραίνεσθαι ex ραίνεσθαι corr. F1 ‖ μὴ πήγνευυται] μήγνυται] E1; πήγνυται corr. E οἷον] ἤ 𝔅1, ‖ 27—28 καὶ ψυχρὰ ταῦτα aut spurium aut interclusionem esse putat Th. ψυπρὰ ταῦτα ex ψυχρότατα corr. E1; ψυπράῶτατα ταῦτα corr. F1 28 καὶ (ante οὐκ) om. 𝔐 𝔅 ἶνᾶς (ι- in ras. Erec , ) ‖ ἶνές] εἶνες E γῆς καὶ ex τῆς γῆς corr. F1 ‖ στερεῶν Ecorr. 𝔚var. m.l Nrec : στερρὸν 𝔐 29 καὶ om. Ν 𝔚 ‖ ἐξαιρεθεισῶν] (Ap): διεξαιρεθεισῶν J F 𝔐 𝔅 ‖ σται E: est Henrico ‖ 30 ὡς] Ap: ὥσπερ E 𝔚 (cf. 383 a 5) Fcorr. Ol: velud Henricus ‖ τνροῦ ex πυροῦ corr. F1 ‖ 31 σημιον E1 γάρ om. H Ν ‖ 32 ἰχωροειδῆ] (ι prior in ras. Erec. ) τὸτε δὲ 𝔚: δὲ τὸ τοιοῦτο ci. Th. ‖ καὶ] και δι  J1 33   φύσεως]   θeρμμδτητος ci. Th. ‖  ἔτι] (Ap) Ol: ὅτι E1 𝔚 F1 H1 Ν: quoniam Henricus 34 τὰ (ante μὲν) ex τ corr. J1 ‖ κέραμος] (Ap): κἑραμος καὶ λίθος J F 𝔐 𝔅 Ol 384 b 1 οἶον — ἀμάλακτα marg. E1 ‖ οἶον κέρας om. 𝔐 𝔅1 ‖ 2 δʼ om. E1 ‖ 3 εἰ ex ι corr. E1 ‖ δυσὶ Ecorr. m.l 𝔚 Ν ‖ ηρῷ] ὑγρῷ corr. F1 ‖ 4 ὑγρῷ ξηρῷ corr. F1 ψνχρῷ] ὔδατι H Ν εἴτι] εἴτ᾿  εἰ  J1 𝔅1: εἴ  τινα Jrec. H N: εἰ E: siquid Henri- cus ‖ 7 τοιαῦτα] ταῦτα E: talia Henricus‖ 9 ἀξὸν ex σξιιὸν corr. E1 ‖ 10 πάλισ supra add. F1 ‖ μηδὲ μἡ J Ol  ‖ δοδον marg. F1) καὶ διὰ ταῦτα οὔτε τὸ θερμὸν λύει· ὅσα γὰρ ὑπὸ ψυχροῦ πήγνυται μόνου, ταῦτα λύει· οὔθʼ ὑπὸ ὕδατος· ὅσα γὰρ ὑπὸ ψυχροῦ πήγνυται, οὐ λύει, ἀλλʼ ὅσα ὑπὸ θερμοῦ ξηροῦ μόνον. ὁ δὲ σίὅηρος τακεὶς ὑπὸ θερμοῦ ψυχθεὶς πήγνυται.    τὰ δὲ  ξὐλα  ἐστὶν γῆς καὶ ἀέρος· διὸ καυστὰ καὶ οὐ τηκτὰ οὐδὲ μαλακτά, καὶ ἐπὶ τῷ ὕδατι ἐπιπλεῖ, πλὴν ἐβένου· αὕτη δʼ οὔ· τὰ μὲν γὰρ ἄλλα ἀέρος ἔχει πλέον, ἐκ δὲ τῆς ἐβένου τῆς μελαίνης διαπέπνευκεν ὁ ἀήρ, καὶ ἔστι πλέον ἐν αὐτῇ γῆς. κέραμος δὲ γῆς μόνον διὰ τὸ ξηραινὁμενος παγῆναι κατὰ μικρόν· οὔτε γὰρ τὸ ὕδωρ εἰσόδους ἔχει, διʼ ὧν μόνον πνεῦμα ἐξῆλθεν, οὔτε πῦρ· ἔπηξε γὰρ αὐτό. τὶ μὲν οὖν ἐστι πῆξις καὶ τῆξις, καὶ διὰ πόσα καὶ ἐν πόσοις ἐστίν, εἴρηται.

8 ἐκ δὲ τούτων φανερὸν ὅτι ὑπὸ θερμοῦ καὶ ψυχροῦ συνίσταται τὰ σῶμματα, ταῦτα δὲ παχύνοντα καὶ πηγνύντα ποιεῖται τὴν ἐργασίαν αὐτῶν. διὰ δὲ τὸ ὑπὸ τούτων δημιουργεῖσθαι ἐν ἅποσιν ἔνεστι θερμότης, τισὶ δὲ καὶ ψυχρότης ἐκλείπει. ὥστʼ ἐπεὶ ταῦτα μὲν ὑπάρχει διὰ τὸ ποιεῖν, ὑγρὸν δὲ καὶ ξηρὸν διὰ τὸ πάσχειν, μετέχει αὐτῶν τὰ κοινὰ πάντων. ἐκ μὲν οὖν ὕδατος καὶ γῆς τὰ ὁμοιομερῆ σώματα συνίσταται, καὶ ἐν φυτοῖς καὶ ἐν ζῴοις, καὶ τὰ μεταλλευόμενα, οἷον χριυσὸς καὶ ἄργυρος καὶ ὅσα [*](12 μόνον F ‖  οὔθ᾿  ὁπὸ ὕδατος marg. E1 ‖ 14 δὲ σείδηρος E: σίδηρος δὲ 𝔐 𝔅 ‖ ψυγεὶς J F 𝔚 𝔅 OlV: ψυχεὶς ΟlG: ψύχει Ald. ‖ πήγνυται πήγνυται, ὥστε πρὸς πῆξιν ἀμφοτλρων δεῖται· διὸ ἄλυτον Ald. (cf. Ap 212, 5 sqq., Op: 313 12 sqq.) ‖ 15 τὰ—αὑτό (22) om. 𝔅1 ‖ 15—16 γῆς καὶ ἀέρος ἐστίν H Ν ‖ 16 καυστὰ καὶ καυστὰ 𝔅: καὶ καυστὰ ἀλλ· F ‖ 17 ὁπὶ om. Ν ‖ ἐβαίνου J F1 μὲν] (-εν in ras. E) ‖ γὰρ postea add. F1 ‖ 18 πλεω J 𝔐 H Ν 𝔚: πλιον E1 ἐθαίνου J E: ἐβενου 𝔐: ἐβέννου F Ν 19 πλεῖον ex πλιον corr. E1 ‖ 20 μόνον] (-ον in ras. E): μόνης Ap: modo (tantum) Henricus ‖ ξηραινόμενος] Ap: ξηραινόμενον 𝔐 𝔅 F  H ‖ μικρόν]  μικρόν· διὸ ἄλυτος ci. Th. ‖ 21 μόνων F: om N ‖ 22 ἐστὶ om. F τῆξις καὶ πῆξις F Ν ‖ 24 ψνκροῦ καὶ θερμοῦ F ‖ 25 τὰ om. 𝔅1 ‖ ταῦτα] καὶ ταῦτα J 𝔐 𝔅 ‖ παχύνοντα ex παχύνονται corr. Jrec. F1 πηγνύντα ex πήγνυνται corr. J1 ‖ 26 ποιεῖ F Ν τούτων ex τούτωνη corr. Ε: τοιούτων H Ν 27 ἔνεστι] ἐστίν E H Ν: μὲν ἐστὶ F: est Henricus τίς 𝔚: (ι altera in ras. Erec.) ‖ διὸ 𝔚: (-ε ex corr. Erec.) ‖ ψνκρότητις in ras. m. 1) E1: ψυχρότης τίς 𝔚 ‖ 28 ᾖ om. Ε1 𝔚 ‖ ἐκλείπει ex ἐγκλείπει corr. E1 29 μετέχειν E ‖ 31 ἐν (ante ξῴοις) om. E‖  32 τὰ] τὰ δὲ H)

ἄλλα τοιαῦτα, ἐξ αὐτῶν τε καὶ ἐκ τῆς ἀναθυμιάσεως τῆς ἑκατέρου ἐγκατακλειομένης, ὥσπερ εἴρηται ἐν ἄλλοις. ταῦτα δὲ διαφέρει ἀλλήλων τοῖς τε πρὸς τὰς αἰσθήσεις ἴδίοις [*](385a) ἅπαντα, τῷ ποιεῖν τι δύνασθαι (λευκὸν γὰρ καὶ εὐὥδες καὶ ψοφητικὸν καὶ γλυκύ καὶ θερμὸν καὶ ψιυχρὸν τῷ ποιεῖν τι δύνασθαι τὴν αἴσθησίν ἐστι), καὶ ἄλλοις οἰκειοτέροις πάθεσιν, ὅσα τῷ πάσχειν λέγονται, λέγω δʼ οἶον τὸ τηκτὸν καὶ πηκτὸν καὶ καμπτὸν καὶ ὅσα ἄλλα τοιαῦτα· πάντα γὰρ τὰ τοιαῦτα παθητικά, ὥσπερ τὸ ὑγρὸν καὶ τὸ ηρόν. τούτοις δʼ ἠδη διαφέρει ὀστοῦν καὶ σὰρξ καὶ νεῦρον καὶ ξύλον καὶ φλοιὸς καὶ λθος καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον τῶν ὁμοιομερῶν μὲν φυσικῶν δὲ σωμάτων. εἴπωμεν δὲ πρῶτον τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, ὅσα κατὰ δύναμιν καὶ ἀδυναμίαν λέγεται. ἔστιν δὲ τάδε, πηκτὸν ἄπηκτον, τηκτὸν ἄτηκτον, μαλακτὸν ἀμάλακτον, τεγκτὸν ἄτεγκτον, καμπτὸν ἄκαμμπτον,    κατακτὸν  ἀκάτακτον, θραυστὸν   ἄθραυστον, θλαστὸν ἄθλαστον, πλαστὸν ἄπλαστον, πιεστὸν ἀπίεστον, ἑλκτὸν ἄνελκτον, ἐλατὸν ἀνήλατον, σχιστὸν ἄσχιστον, τμητὸν ἄτμητον, γλίσχρον ψαθυρόν, πιλητὸν ἀπίλητον, καυστὸν ἄκαυστον, θυμιατὸν ἀθυμίατον. τὰ μὲν οὖν πλεῖστα σχεδὸν τῶν σωμάτων τούτοις διαφέρει τοῖς πάθεσιν· τίνα [*](33 τοιαῦτα ἄλλα F ἐκ] Ap: postea add. E1: ex Henmicus 34 ἀγκατα- κλειομὲνης ex ἀνκατακλιομένπς corr. E1 385 a 1 δὲ] δὲ ἅπόντα Ν (cf. v. 2) ‖ 2 ἄπόντα om. Ν1 (cf. v. 1) τῷ ποιεῖν καὶ τῷ ποιεῖν J F 𝔐 𝔅 Νrec. Ecorr m. 1 | δύνασθαί τι F ‖ λεωκὸν —ἐστι (4) interclusionem distinxit Id. ‖ λευκὸν —θερμὸν (3) post λἑγονται (5) coll. Ν ‖ 3 καὶ ψυχρὸν supra add. E1: om. Ν ‖ τῷ — ἐστι (4) marg. Nrec. ‖ 4 δύνασθαι om. F1 (vide infra): δὺν εἰς corr. F1: δύνασθαι εἰς 𝔚: δύνασθαι πρὸς Nrec. (cf. v. 2) ‖ ὁστι ex ἐστι καὶ τῷ δύνασθαι corr. F1 (vide supra) λέγονται] λέγοιτ’ ἂν 𝔚 ‖ 6 πηκτὸν καὶ τηκτὸν F ‖ ἄλλα ὅσα 𝔚 ‖ 7 ἅπαντα 𝔚: πάντα ἅπόντα Ε ‖ ὥσπερ] ὥσπερ καὶ Ν 8 δʼ ἤδη] δὴ Ε 11 τὸν om. Ε 12 τάδε et ἄπηκτον supra add. Ε1 ‖ 13 μναλακὸν F μαλακτὸν— ἀκάτακτον (14) post ἄθλαστον (15) coll. 𝔚 ‖ τεγκτὸ — ἄκαμπτον (14) om. N ‖ τεγκτὸν — ἀκάτακτον (14) om. H ‖ τεκτὸν ἄτεκτον E1; post ἀκάτακτον (14) coll. Henricus ‖ 14 ἄκαμπτον] (-0ν ex corr. J1) ‖ θραυστὸν — ἄνελκτον (16) post ἀνήλατον (16) col. J F 𝔚 𝔅 16 ἀλατὸν ex ἐλαττον corr. E1 ‖ ἀνέλατον Boςς m.l  𝔚 𝔅 rec. F Nrec. : non duclile liquidum viscosum Henricus 17 ἄτμιτον E1 ‖ γλίσχρον (γ- in ras. E1) πηλιτὸν J: ex πηλητὸν corr. F1; (-ι- ex corr. E1) ἀπήλιτον J; ex ἀπήλητον corr. F1: ἀπείλητον E1 ‖ 18 ἅκανστον marg. E1 19 τῶν σωμωάτωσ σχεδὸν F: σχεδὸν τῶν σωάτωωσ τούτωωσ Ecorr. m.l 𝔚: fere corporum Henricus) δʼ ἕκαστον τούτων ἔχει δύναμιν, εἴπωμεν. περὶ μὲν οὖν πηκτοῦ καὶ ἀπήκτου καὶ τηκτοῦ καὶ ἀτήκτου εἴρηται μὲν καθόλου πρότερον, ὅμως δʼ ἐπανέλθωμεν καὶ νῦν. τῶν γὰρ σωμάτων ὅσα πήγνυται καὶ σκληρύνεται, τὰ μὲν ὑπὸ θερμοῦ πάσχει τοῦτο τὰ δʼ ὑπὸ ψυχροῦ, ὑπὸ μὲν τοῦ θερμοῦ ξηραίνοντος τὸ ὑγρόν, ὑπὸ δὲ τοῦ ψυχροῦ ἐκθλίβοντος τὸ θερμόν. ὥστε τὰ μὲν ὑγροῦ ἀπουσίᾳ τὰ δὲ θερμοῦ τοῦτο πάσχει, ὅσα μὲν ὕδατος, θερμοῦ, ὅσα δὲ γῆς, ὑγροῦ. τὰ μὲν οὖν ὑγροῦ ἀπουσίᾳ ὑπὸ ὑγροῦ διατήκεται, ἂν μὴ οὕτως συνέλθῃ ὥστε ἐλάττους τούς πόρους λειφθῆναι τῶν τοῦ ὕδατος ὄγκων, οἶον ὁ κέραμος· ὅσα δὲ μὴ οὕτω, πάντα ὑγρῷ τήκεται, ἷον νίτρον, ἄλες, γῇ ἡ ἐκ πηλοῦ· τὰ δὲ θερμοῦ στερήσει ὑπὸ θερμοῦ τήκεται, οἷον κρύσταλλος, μόλυβδος, χαλκός. ποῖα μὲν οὖν πηκτὰ καὶ τηκτά, εἴρηται, καὶ ποῖα [*](385b) ἄτηκτα. ἄπηκτα δὲ ὅσα μὴ ἔχει ὑγρότητα ὑδατάδη, μηδὲ ὕδατὸς ἐστιν, ἀλλὰ πλέον θερμοῦ καὶ γῆς, οἶον μέλι καὶ γλεῦκος (ὥσπερ ζέοντα γάρ ἐστιν), καὶ ὅσα ὕδατος μὲν ἔχει, ἔστιν δὲ πλέον ἀέρος, ὥσπερ τὸ ἔλαιον καὶ ὁ ἄργυρος ὁ χυτός, καὶ εἴ τι γλίσχρον, οἶον πίττα καὶ ἰξὸς.

9 μαλακτὰ δʼ ἐστὶ τῶν πεπηγότων ὅσα μὴ ἐξ ὔδατος, οἴον  κρύσταλλος  ὕδατος, ἀλλʼ [*](20 τούτων ἔχειν 𝔅1, H (ut videtur): ἔχει τούτων N ‖ δύναμιν] τὴν δύναμιν F εἴπομεν corr. J1 ‖ οὖν supra add. E1 21 καὶ τηκτοῦ καὶ ἀτήκτου om. H N ‖μὲν μὲν οὖν J 23 πήγνυνται (ut videtur) F  ‖ 24 μὲν μὲν οὗν F ‖ 25 τοῦ om. 28 διατίκεται E1 οὕτω Ε 𝔚 H Ν συνελήφθη 𝔚 29 ληφθῆναι 𝔚 𝔅1 H F H N 𝔚 Ol: (η prior in ras. J): sumant Henricus ‖ 30 ὁ om. 𝔚 πάντα]  ταῦτα J F 𝔅 Ap ‖ 31 ἄλες] ἄλες καὶ F ‖ ἡ om. H Ν ‖ θερμῷ 𝔅1 32 κρὐσταλος 𝔚 Η ‖ μὸλιβδος J FF 𝔅 H E 𝔚 33 οὖν om. F τηκτὰ καὶ πηκτὰ N ‖ 33- 285 b1 εἴρηται, καὶ ποῖα ἄτηκτα ex εἴρηται καὶ ποῖα δὲ ἄπηκτα τε corr. F1; καὶ ἄτηκτα ερηται H N ‖ 385 b 1 ὅσα] Ap Ol: ὅσα ἢ J 𝔅: ex ὅσα δὲ ἢ corr. F1 ἔχη Jcorr. m.l 1  F ‖ 2 μηδὲ] Ap: μότε 𝔚: ἢ μὴ J F 𝔅: om. Ol ‖  πλον E1 ‖ 3 γλεᾶῶκος] (-υκος im ras. E, ): ὁ γλεύκινος 𝔅: γλυκὸς Ap ἐόντα ex έοντ ἄπηκτα corr. E1; τὰ ζέοντα ἄτηκτα corr. F 3- μὲν ὕδατος N 4—5 ὁ ἄργυρος ὁ χυτὸς] ἄργυρος χυτὸς E: ὁδράργυρος H N: ὁ χυτὸς ἅργυρος Ap; ydrargiros Henmicus ‖ 5 πίττα καὶ om. codd.; ὑγρὰ πίσσα καὶ Op; (διὸ οὔτε πίσσα οὔτε Ap) 6 ἀξ om. 𝔚 7 οἶον — ὕδατος om. J1 Henricus οἷον κρύσταλος marg Jrec. : οἶον κρύσταλος 𝔐 𝔅rec.: οἶνν κρύσταλλος πᾶς γὰρ κρύσταλλος Ecorr.m.l 𝔚 Fcorr.m.l (κρύσταλος post γάρ) ‖  ὕδατος marg. Jrec.)

ὅσα γῆς μᾶλλον, καὶ μήτʼ ἐξίκμασται πᾶν τὸ ὑγρὸν ὥσπερ ἐν νίτρῳ ἁλκί, μήτʼ ἔχει ἀνωμάλως ὥσπερ ὁ κέραμος, ἀλλʼ ἢ ἑλκτὰ μἡ ὄντα διαντά, ἢ ἐλατὰ μὴ ὄντα θδατος, καὶ μαλακτὰ πυρί, οἷον σίδηρος καὶ κέρας καὶ ξύλα. ἔστι δὲ καὶ τῶν τηκτῶν καὶ τῶν ἀτήκτων τὰ μὲν τεγκτὰ τὰ δὲ ἄτεγκτα, οἷον χαλκὸς ἄτεγκτον, τηκτὸν ὅν, ἔριον δὲ καὶ γῇ τεγκτόν· βρέχεται γάρ. καὶ χαλκὸς μὲν δὴ τηκτόν, οὐχ ὑπὸ ὕδατος δὲ τηκτόν. ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπὸ ὕδατος τηκτῶν νια ἄτεγκτα, οἷον νίτρον καὶ ἅλες· οὐδὲ γὰρ ἄλλο τεγκτὸν οὐδὲν ὃ μἡ μαλακώτερον γίγνεται βρεχόμενον. ἔνια δὲ τεγκτὰ ὄντα οὐ τηκτά ἐστιν, οἷον ἔριον καὶ οἱ καρποί. ἔστι δὲ τεγκτὰ μὲν ὅσα γῆς ὄντα ἔχει τοὺς πόρους μείζους τῶν τοῦ ὕδατος ὄγκων, ὄντων σκληροτέρων τοῦ ὕδατος. τηκτὰ δὲ ὕδατι ὅσα διʼ ὅλου. διὰ τὶ δʼ ἡ μὲν γῇ καὶ τήκεται καὶ τέγγεται ὑπὸ τοῦ ὑγροῦ, τὸ δὲ νίτρον τήκεται μέν, τέγγεται δʼ οὔ; ὅτι ἐν μὲν τῷ νίτρῳ διʼ ὅλου οἱ πόροι, ὥστε διαιρεῖται εὐθὺς ὑπὸ τοῦ ὕδατος τὰ μόρια, ἐν δὲ τῇ γῇ καὶ παραλλὰξ εἰσι πόροι, [*](8 ὅσα om. H N1 9 ἐν om. 𝔚 ‖ ἀλί 𝔚 ‖ μήτ᾿ ] μει (ut videtur) Ε1 ‖ ὥσπερ κναμος 𝔚: supra add. ‖ 10 Ἁλλ’ ᾖ ἀλκτὰ] Ol: ἀλλ᾿  (ἀλλὰ m. rec.) ςἰαὶν (ut videtur; ἢ m. rec.) ἀλκτὰ (in ras. 8 litt. m. rec.) Ε: (ἐλκ- in ras. F1): ἀλλὰ ἢ ἀλκτὰ· οἶον νεῦρον. μὰε Ν: ἀλλʼ ἔστιν ἑλκτά Ap; nisi tractiva sint velud nerus corrigia Henricus 1Ο111 ἤ ἀλατὰ μἡ ὄντος ὕδατξος Ν1: μηδʼ ἐλατὰ πλεῖον ἔχοντα ὕδατος ἤ γῆς ci. Id. 11 καὶ (ante μαλακτὰ)] ἀλλὰ H Ν ‖ 12 ξύλα] Ap: ξὑλον FP Ν Ol ‖ δὲ καὶ τῶν marg. J τηκτῶν καὶ τῶν in ras. 7 vel 8 litt. J vv. 13—21 male inter se cohaerere putat Vicomercatus 13 τενκτὰ . . . ατενπτα E1; τεκτὰ . . . ἄτεκτα Erec. χαλκὸς ὁ χαλκὸς H Ν ‖ ἄτενκτον E: ex ἄτεκτον corr. N1 τηκτὸν ex τεγκτὸν (ut videtur) corr. F1 ‖ 14 ὤν F ‖ἔνιον J1(ut videtur) F1 τεγκτὸν ex τέκτον corr. F1 Ν1 𝔚1 ‖ 16 ἔνια (post ι in E ras. unius litt.) ‖ ἄτεγκτα] τηκτὰ E: τεγκτά ὁστιν 𝔚‖  ἅλας Ε ‖ 17 τεγκτὸν οὐδὲν ex τεκτὸν οὐδὲ corr. E1; τεγκτὸν οὐδὲν λέγω corr. H1 μαλακὸν F 19 μὲν del. F1 | ἔχει] ἔχει δὲ 𝔅1 ‖ 20 πόρους ex πόρους πόρους corr. Ε1 ‖ ὄντας σκληροτέρους Erec. Nrec. : ὄντας δὲ σκληροτέρους 𝔐: καὶ σκληροτἐρων corr. F1; σκληροτένων τῶν Ol: ὄντω δὲ σκληρστέρων Cam. 21 τοῦ om. ὕδατος ex ὕδατος ὄγκων ὄντων corr. E1 ‖ διὰ τί κ.τ.λ. Idelero videntur ex problematis huc translata ‖ 22 δ᾿   δὴ οὖν E1 ( ex οὖν corr. m. 1.) 𝔚: οὖν Erec ‖ γῆ μὲν 𝔅: μὲν ἡ γῷ Nrec. ‖καὶ ante τήκεται) om. H ‖ τέγκεται Ν 𝔚 ‖ 23 τέγκεται Ν ‖ ἐν μὲν] μὰν οὗν 𝔚 ‖ 24 ὥστε] ὥστε γε E: quapropter Hen- ricus ‖ διααιρεἄ H||| εὐθὺ F ‖ 25 τὰ om. 𝔅1 ‖ πόροι] οἱ προι F Νrec.) ὥστε ὁποτέρως ἄν δέξηται, διαφέρει τὸ πάθος. ἔστι δὲ καὶ τὰ μὲν τῶν σωμάτων καμπτὰ καὶ εὐθυντά, οἶον κάλαμος καὶ λύγος, τὰ δʼ ἄκαμπτα τῶν σωμάτων, οον κέραμος καὶ λίθος. ἔστιν δὲ ἄκαμπτα μὲν καὶ ἀνεύθυντα ὅσων σωμάτων οὐ δύναται τὸ μῆκος εἰς εὐθύτητα ἐκ περιφερείας καὶ ἐξ εὐθύτητος εἰς περιφέρειαν μεταβάλλειν, καὶ τὸ κάμπτεσθαι καὶ τὸ εὐθύνεσθαί ἐστιν τὸ εἰς εὐθύτητα ἢ περιφέρειαν μεθίστασθαι ἢ κινεῖσθαι· καὶ γὰρ τὸ ἀνακαμπτόμενον καὶ τὸ [*](386a) κατακαμπτόμενον κάμπτεται. ἡ μὲν οὖν εἰς κυρτότητα ἢ κοιλότητα κίνησις τοῦ μήκους σῳζομένου κάμψις ἐστίν· εἰ γὰρ καὶ εἰς τὸ εὐθύ, εἴη ἂν ἅμα κεκαμμμένον καὶ εὐθὺ· ὅπερ ἀδύνατον, τὸ εὐθύ κεκάμφθαι. καὶ εἰ κάμπτεται πᾶν ἤ ἀνακάμψει ἢ κατακάμψει, τούτων δὲ τὸ μὲν εἰς τὸ κυρτὸν τὸ δʼ εἰς τὸ κοῖλον μετάβασις, οὐκ ἄν εἴη καὶ εἰς τὸ εὐθὸ κάμψις, ἀλλʼ ἔστι κάμψις καὶ εὔθυνσις ἄλλο καὶ ἄλλο. καὶ ταῦτά ἐστιν καμπτὰ καὶ εὐθυντά, καὶ ἄκαμπτα καὶ ἀνείὺθυντα. καὶ τὰ μὲν κατακτὰ καὶ θραυστὰ ἄμα ἢ χωρίς, οἶον ξύλον μὲν κατακτόν, θραυστὸν δʼ οὔ, κρύσταλλος δὲ καὶ λίθος θραυστὸν, κατακτὸν δʼ οὔ, κέραμος δὲ καὶ θραυστὸν καὶ κατὁπότερος [*](26 𝔚 ‖ 27 τῶν σωμάτων marg. E1; om. Ol καὶ εὐθυντὀ om. F 28 λόγος 𝔚 ‖ τῶν σωμάτων om. Ν ‖  29 καμπτὰ μὲν καὶ εὐθυντὰ 𝔚 O (ut videtur); ἄκαμπτα μὲν τὰ ἀνεύθυντα H ὦν E; quorumcumque Henricus 30 τὸ μῆκος δύναται (om. οὐ) E 𝔚 ‖ περιφεριας E1 ‖ ἐξ supra add. E1 ‖ 31 περιφεριαν E1 ‖ 32 postea add. E ‖ συνίστασθαι E 33 Thuroto videntur aut καὶ γὰρ— κὰμπτεται (386 a 1), interclusione indicata, post κοιλότητα (2) traicienda esse aut καὶ ταύτην κυρτὴν ἢ κοίην vel similia post κινεῖσθαι inse- renda; male enim cum antecedentibus cohaerere καὶ γὰρ κ.τ.λ. γὰρ supra add. Ε1 ‖ 33—386 a 1 καὶ τὸ κατακαμπτόμενον om. 𝔚: ἢ (ex corr. m. 1) κατακαμπτόμενον (κατα- supra add. m. 1) F ‖ 386 a 1 κυρτότητα ex κυρότητα corr. E1: κοιλότητα Ν 2 κυρτότητα Ν ‖ 3 γάρ] δὲ ci. Th. καὶ (ante εἰς)] Ol: om. Ε1 Henricus: καὶ ἦ corr. E1: καὶ ἢ 𝔚: καὶ ἡ 𝔐 τὸ εἰς Ν: εἰς F εἴη ἦν ci. Th. ἅσμα] α E1 𝔚: simul Henricus ‖ κεκραμένον J1: (κε- in ras. 𝔅) ‖ καὶ (2) ex καὶ εἰς corr. F1 ‖ εὐθύ] εὐθὺ. ἤ 𝔚 44 κεκάμφθαι ex κεκάμφαι corr. J1 εἱ] 𝔚 ||| πᾶν ex corr. N1: παντο E1 6 κυλον E μεταββασις 𝔚 ‖  καὶ καὶ ἡ J 𝔐 Ν ‖ 7 ἄλλο (post εὕθννσις) ἄλλλο Ν ‖ ἄλλο. καὶ om. E 𝔐: aliud et Henricus  ‖ 8 ἄκαμπτα — καὶ (ante τὰ, 9) om. 9 κατακτὰ ex κατα corr. E1 1Ο κατακτὸν ex κατακτὸν. ὸν corr. E1 κρύσταλος 𝔐 𝔅 H1 N ‖ θραυστὸν (ante κατακτὸν)] θραυστὸν καὶ J1: θραυστὸν μὲν N θραυστὸν καὶ κατακτὸν] θραυστὸν καὶ τακτὸν N: κατακτὸν καὶ θραυστὸν F) ακτόν. διαφέρει δʼ, ὅτι κάταξις μέν ἐστιν εἰς μεγάλα μέρη διαίρεσις καὶ χώρισις, θραῦσις δὲ εἰς τὰ τυχόντα καὶ πλείω δυοῖν. ὅσα μὲν οὖν οὕτω πέπηγεν ὥστε πολλοὺς ἔχειν παραλλάττοντας πόρους, θραυστά (μέχρι γὰρ τούτου διίσταται), ὅσα δʼ εἰς πολύ, κατακτά, ὅσα δʼ ἄμφω, ἀμφότερα. καὶ τὰ μὲν θλαστά, οἷον χαλκὸς καὶ κηρός, τὰ δʼ ἄθλαστα, οἷον κέραμος καὶ ὕδωρ. ἔστιν δὲ θλάσις ἐπιπέδου κατὰ μέρος εἰς βάθος μετάστασις ὤσει ἢ πληγῇ, τὸ δʼ ὅλον ἁφῇ. ἔστιν δὲ τὰ τοιαῦτα καὶ μαλακτά, οἷον κηρὸς μένοντος τοῦ ἄλλου ἐπιπέδου κατὰ μέρος μεθίσταται, καὶ σκληρά, οἷον χαλκός, καὶ ἄθλαστα καὶ σκληρά, οἷον κέραμος (οὐ γὰρ ὑπείκει εἰς βάθος τὸ ἐπίπεδον), καὶ ὑγρά, οἷον ὕδωρ (τὸ γὰρ ὕδωρ ὑπείκει μέν, ἀλλʼ οὐ κατὰ μέρος, ἀλλʼ ἀντιμεθίσταται). τῶν δὲ θλαστῶν ὄσα μὲν μένει θλασθέντα καὶ εὔθλαστα χειρί, ταῦτα μὲν πλαστὰ, τὰ δὲ ἢ μὴ εὔθλαστα, ὥσπερ λίθος ἢ ξύλον, ἢ εὔθλαστα μέν, μὴ μένει δὲ ἡ θλάσις, ὥσπερ ἐρίου ἢ σπόγγου, οὐ πλαστά, ἀλλὰ πιεστὰ ταῦτʼ ἐστίν. ἔστι δὲ πιεστὰ ὅσα ὠθούμενα εἰς αὐτὰ συνιέναι δύναται, εἰς βάθος τοῦ [*](12 κάταξινς ex καταταξις corr. E1 ‖ μὲν ἐστιν om. F ‖ εἰς] ἡ εἰς Hrec. N corr. m. 1 Ol ‖ 13 διαίρεσις καὶ λώρησις J 𝔙1 Ν: διαίρεσις καὶ χωρὶς (seq. εις eras.) Ε: χώρισις καὶ διαίρεσις H: διαίρεσις καὶ χωρισμός Ald. ‖ θραῦσις ex θραυσεις corr. E1 ‖ δὲ] Ol: δʼ εἰ J: δὲ, ἡ Ald. ‖ 14 καὶ supra add. Ε1 ‖ πλεῖον F ‖ δύεν J1: δυεῖν 𝔙 ‖ οὖν om. J 𝔐 𝔙 𝔚 ‖ οὕτως N: deest codex Κ ‖ πολλοὺς] πολλοὺς μὲν 𝔐 𝔙 H ‖ 15 πόρους ex πόρος corr. J1 ‖ 16 εἰς] ἐπὶ fortasse legendum censet Eucken κατακτά] καὶ τακτὰ Ν ‖ 18 δὲ om. H1 Ν1: δʼ καὶ Frec. ‖ θλάσις om. F1 (cf. v. 19): θάλασσα Ν1: θλάσις μὲν Ald. ‖ 19 ἐπιπέδου] ἐπιπέδου καὶ E ‖ βάθος] βάθος, ἡ θλάσις F (cf. v. 18) ‖ μεταστασεις (ut videtur) E1: μετάβασις Ecorr. m.1 𝔚 ‖ ὤσει ex corr. Nrec.: ωστει E1 20 τὰ τοιαῦτα μαλακτὰ 𝔙1; ex τοιαῦτα καὶ μαλακά corr. E1: καὶ μαλακτὰ τὰ τοιαῦτα F: τὰ τοιαῦτα καὶ μαλακὰ Th, 21 κηρὸς ex καρὸς (ut videtur) corr. F1 ‖ μένοντος] μένοντος γάρ 𝔐 𝔙corr. m.1 Nrec.: μένοντος μὲν 𝔚: manente autem (enim) Henricus ‖ ἄλλον] ὄλου 𝔚 ‖ 22 σκληρὸν F ‖ θλαστὰ 𝔐 𝔙1 Νrec. Ε 𝔚: non cedentia Henricus ‖ 23 ξηρὰ Ν 24 τὸ γὰρ ὕδωρ om. 𝔙1 ‖ 26 μὲν (ante μένει) om. J corr. m.1 F 𝔐 𝔙 H Ν 𝔚 Henricus ‖ θλασθέντα ex θλαστέντα corr. E1 ‖ εὔθλαστα] ἄθλαστα F1( ut videtur) N ‖ χειριι (ut videtur) J1 ‖ 27 λίθον F1 ‖ 28 εὐφθλαστα E1 ‖ θλάσις] φθλάσις E1 ‖ ὥσπερ ex σπερ corr. E1 ‖ σπόγγου ex corr. Ν1 ‖ 29 οὐ ex καὶ corr. 𝔅1 ‖ πλαστά ex θλαστὰ corr. E1 ‖ ἀλλὰ πιεστὰ ταῦτ᾿  ἐστίν] (-ὰ altera in ras. E); ταῦτα ἀλλὰ πιεστὰ Ν: ἀλλὰ πιεστὰ ἐστὶ (ex corr. m. 1) ταῦτα F ‖ 30 ἑαυτὰ H 𝔚: ἑαυτὸ F) ἐπιπέδου παραλλάττοντος, οὐ διαιρουμένου, καὶ μὴ μεθισταμένου ἄλλου ἄλλῳ μορίου, οἶον τὸ ὕδωρ ποιεῖ· τοῦτο γὰρ ἀντιμεθίσταται. ἔστι δὲ ὦσις ἡ κίνησις ὑπὸ τοῦ κινοῦντος, ἣ γίγνεται [*](386b) ἀπὸ τῆς ἅψεως· πληγὴ δέ, ὅταν ἀπὸ τῆς φορᾶς. πιέζεται δὲ ὅσα πόρους ἔχει κενοὺς συγγενοῦς σώματος· καὶ πιεστὰ ταῦτα ὅσα δύναται εἰς τὰ ἑαυτῶν κενὰ συνιέναι ἢ εἰς τοὺς ἑαυτῶν πόρους · ἐνίοτε γὰρ οὐ κενοί εἰσιν εἰς οὓς συνέρχεται, οἷον ὁ βεβρεγμένος σπόγγος (πλήρεις γὰρ αὐτοῦ οἱ πόροι), ἀλλʼ ἂν ἂν οἱ πόροι πλήρεις ὦσι μαλακωτέρων ἢ αὐτὸ τὸ πεφυκὸς συνιέναι εἰς αὐτά. πιεστὰ μὲν οὖν ἐστιν οἷον σπόγγος, κηρός, σάρξ· ἀπίεστα δὲ τὰ μὴ πεφυκότα συνιέναι ὤσει εἰς τοὺς ἑαυτῶν πόρους διὰ τὸ ἢ μὴ ἔχειν ἢ σκληροτέρων ἔχειν πλήρεις· ὁ γὰρ σίδηρος ἀπίεστος καὶ λίθος καὶ ὕδωρ καὶ πᾶν ὑγρόν. ἑλκτὰ δʼ ἐστὶν ὅσων δυνατὸν εἰς τὸ πλάγιον μεθίστασθαι τὸ ἐπίπεδον· τὸ γὰρ ἕλκεσθαί ἐστι τὸ ἐπὶ τὸ κινοῦν μεθίστασθαι τὸ ἐπίπεδον συνεχὲς ὄν. ἔστιν δὲ τὰ μὲν [*](31 διαιρομένου Ν ‖ καὶ μὴ] οὐδὲ ci. Th. ‖  μὴ praebet 𝔚: non Henricus ‖ 32 ἄλλῳ om. 𝔚 ‖ μορίηῳ J corr. m.1 F 𝔐 Ν Erec. ‖ ποιεῖ om. F ‖ 33 ὦσις ex ὠσεις corr. E1 ‖ ἡ in ras. 2 litt. Erec.: del. 𝔙1: om. F H N 𝔚: μὲν Ol ‖ κεινησεις E1 ‖ 386 b 1 ἀπὸ (ante τῆς ἅψεως) ὑπὸ H Ol ‖ ὄψεως J 𝔐 𝔙1 ‖ ὅταν om. Ν κιέζηται J1(-ιε- ex corr. m. 1) F1 (ut videtur) 𝔙1 ‖ 2 κενοὺς ex καινοὺς corr. E1: κοινοὺς N ‖ συγγενεῖς σώματος H: συγγενοῦν σώματα E1 (ut videtur) 𝔚 3 δύναται] Ol: δυνατὰ J 𝔐 𝔙 Erec. 𝔚: possunt Henricus ‖ ἑαυτῶν ex ἐν αὐτῷ corr. E1 ‖ κοινὰ N ‖ συνιέναι] συνιέναι ἢ εἰς βάθος τοῦ ἐπιπέδου (cf. v. 20) Ecorr. m.1 𝔚 ἢ in ras. E1 ‖ 4 τοὺς supra add. F1 ‖ ἑαυτῶν corr. E1: ἐν αὐτῷ E1: ἑαυτοῦ E1 corr. iterum 𝔚 ‖ ἐνίοτ — συνέρχεται om. J 𝔐 𝔙1 H: post πόροι (5) coll. F ‖ ἐνίοτε —πόροι (5) interclusionem distinguit Th. ‖ εἰςς E1 ‖ 5 βαβρειγμένος ex βεβριγμενος corr. E1 ‖ σπόκος N1 ‖ πλήρεις ex πλήρης corr. E1; ex corr. N 6 ἂν om. F ‖ πλήρεις corr. E1: om. E1; πλήρης iterum corr. E1 μαλακοτέρων E1: μαλακωτέρων γὰρ H ‖ 7 συνιέναι] (ι prior in ras. Erec.): εἰσιέναι Ν αὐτό Ecorr. 𝔚 Ν: αὑτό 𝔙 rec.: ἑαυτὰ J1 𝔙1 H: ἑαυτό J rec.: ea Henricus ‖ πιεστὰ μὲν οὖν ex πεστα μὲν οὖν εστα μεν ουν corr. E1 ‖ εἰσὶν F σπόγγος ὁ σπόγγος E1; σπόγγος ἔριον 𝔙rec. ‖ 8 ὤσει ex ως corr. E1: om. H: (-ει εἰς του- in spatio 3 litt., partim in ras. 𝔅 ‖ 9 ἑαυτῶν ἐν αὑτῷ J 𝔙1 E1: ἐν ἑαυτοῖς H ‖ ἢ (ante μὴ) supra add. E1; om. Henricus ‖ σκληρότερον E1 𝔚: σκληροτέρους H: durius Henricus ἔχειν (post σκληροτέρων) om. Ν: ἔχειν H ‖ 10 καὶ (post ὕδωρ) supra add. F1‖ 11 ὑγρὸν ἅπαν F: ὑγρόν E εἰσιν H: om. Ν 12 τὸ γὰρ —ἐπίπεδον (13) om. F corr. m.1 H: post ὄν (13) coll. N: post λίθος (15) coll. F1 (addito etiam συνεχὲς ὅν) ‖ τὸ post ἐπί)] (τ- in ras. E)) ἑλκτά, οἷον θρίξ, ἱμάς, νεῦρον, σταίς, ἰξός, τὰ δʼ ἄνελκτα, οἷον ὕδωρ καὶ λίθος. τὰ μὲν οὖν ταὐτά ἐστιν ἑλκτὰ καὶ πιεστά, οἷον ἔριον, τὰ δʼ οὐ ταὐτά, οἷον φλέγμα πιεστὸν μὲν οὐκ ἔστιν, ἑλκτὸν δέ, καὶ ὁ σπόγγος πιεστὸν μέν, οὐχ ἑλκτὸν δέ. ἔστιν δὲ καὶ τὰ μὲν ἐλατά, οἶον χαλκός, τὰ δʼ ἀνήλατα, οἷον λίθος καὶ ξύλον. ἔστιν δʼ ἐλατὰ μὲν ὅσα τῇ αὐτῇ πληγῇ δύναται ἄμα καὶ εἰς πλάτος καὶ εἰς βάθος τὸ ἐπίπεδον μεθίστασθαι κατὰ μέρος, ἀνήλατα δὲ ὅσα ἀδύνατα. ἔστιν δὲ τὰ μὲν ἐλατὰ ἅπαντα καὶ θλαστά, τὰ δὲ θλαστὰ οὐ πάντα ἐλατά, οἷον ξύλον· ὡς μέντοι ἐπίπαν εἰπεῖν, ἀντιστρέφει. τῶν δὲ πιεστῶν τὰ μὲν ἐλατὰ τὰ δʼ οὔ, κηρὸς μὲν καὶ πηλὸς ἐλατά, ἔριον δʼ οὔ οὐδʼ ὕδωρ]. ἔστιν δὲ καὶ τὰ μὲν σχιστά, οἶον ξύλον, τὰ δὲ ἄσχιστα, οἷον κέραμος. ἔστιν δὲ σχιστὸν τὸ δυνάμενον διαιρεῖσθαι ἐπὶ πλέον ἢ τὸ διαιροῦν διαιρεῖ· σχίζεται γάρ, ὅταν ἐπὶ πλέον διαιρῆται ἢ τὸ διαιροῦν διαιρεῖ, καὶ προηγεῖται ἡ διαίρεσις· ἐν δὲ τῇ τμήσει οὐκ ἔστιν τοῦτο. ἄσχιστα δὲ ὅσα μὴ δύνανται τοῦτο πάσχειν. ἔστιν δὲ οὔτε μαλακὸν οὐδὲν σχιστὸν (λέγω δὲ τῶν ἀπλῶς μαλακῶν καὶ μὴ πρὸς ἄλληλα· οὕτω μὲν γὰρ καὶ σίδηρος ἔσται μαλακός) οὔτε τὰ σκληρὰ πάντα, ἀλλʼ ὅσα μήτε ὑγρά ἐστιν μήτε θλαστὰ μήτε θραυστά· τοιαῦτα [*](387a) [*](14 σταίς] (-αις in ras. E) ‖ ἰξός om. Ecorr. 𝔚: gluten Henricus ‖ 15 οὖν om. N1 ‖ ταυτ (ex αυτ corr. m. 1) ἐστιν ἑλκτὰ E: ἐλκτὰ N1 (cf. v. 16): ἑλκτὰ, ταυτὰ Nrec. 16 πιεστά ex πιστα corr. E1; πιεστὰ, ταῦτα ἐστὶ Ν (cf. v, 15) οἶον ἔριον om. F1: ὡς ἔριον F rec. (οὐ τ- ex corr. E1) 17 καὶ ὁ supra add. E1 18 δὲ om. Ν ‖ καὶ om. 𝔐 𝔐1 ‖ ἐλατά (post τ in E ras. unius litt.) ‖ 19 ἀνέλατα Erec. F ἐλατὰ] (post τ in E ras. unius litt.) ‖ ὅσων ci. Th. ‖ 20 αὐτῇ] αὑτῶν F1; τοιαύτη πληγῇ] (πληγ- in ras. E1) ‖ καὶ (post ἅμα) om. 𝔐 𝔙1, Ol ‖ πλάτος καὶ βάθος J 𝔙1 H: βάθος καὶ πλάτος 𝔐: βάθος καὶ εἰς πλάτος 𝔚 ‖ 21 δὲ] ἐστιν F ‖ 22 ἀδύνατα supra add. E1: δυνατὰ 𝔙1: ἀδύνατα ὑστιν ‖ ἐλατὰ ex ἐλαττα corr. E1 ‖ πάντα J F 𝔐 𝔙 23 θλαστὰ] αθλαστα E1 ‖ ελαττα Ε1 ‖ 24 ἀντιμεταστρέφει 𝔚: ex οὐκ ἀντιστρέφει corr. F1 ‖ 25 ἔρια H ‖ οὐδ᾿  ὕδωρ del. Th. ‖ 26 σχιστά — ἄσχιστα ex εχιστα corr. E1 ‖ 28 διαιρεῖ om. C N: dividat Henricus ‖ ὅταν —διαιρεῖ (29) om. F ‖ 29 προηγεῖται ἡ διαίρεσις ex προηγεῖται ἡ διαιρεσεις corr. E1: προηγῆται τῆς διαιρέσεωε ci, Th, 30—31 μὴ δύναται τοῦτο E F Ν: μηδὲν τούτων δύναται 𝔚 ‖ 31 οὔτε om. F1 μαλακὸν] τῶν μαλακῶν ci. Th. ‖ 32 μὴ] οὐ Ν1 ‖ ἄλλα Ν1 ‖ 33 πάντα ex πάντα εστιν corr. E1; πάντα σχιστὰ Frec.: universa sunt scissilia Henricus 387 a 1 θραυστά· μήτε θλαστά 𝔙rec. 𝔚: θλαστὰ 𝔐 𝔙1 H) δʼ ἐστὶν ὅσα κατὰ μῆκος ἔχει τοὺς πόρους, καθʼ οὓς προσφύεται ἀλλήλοις, ἀλλὰ μὴ κατὰ πλάτος. τμητὰ δ᾿  ἐστὶν τῶν συνεστώτων σκληρῶν ἢ μαλακῶν ὅσα δύναται μήτʼ ἐξ ἀνάγκης προηγεῖσθαι τῆς διαιρέσεως μήτε θραύεσθαι διαιρούμενα· ὅσα δὲ μὴ ὑγρὰ ᾖ, τὰ τοιαῦτα ἄτμητα. ἔνια δʼ ἐστὶν ταὐτὰ καὶ τμητὰ καὶ σχιστά, οἷον ξύλον· ἀλλʼ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ σχιστὸν μὲν κατὰ τὸ μῆκος, τμητὸν δὲ κατὰ τὸ πλάτος· ἐπεὶ γὰρ διαιρεῖται ἕκαστον εἰς πολλά, ἧ μὲν μήκη πολλὰ τὸ ἕν, σχιστὸν ταύτῃ, ᾗ δὲ πλάτη πολλὰ τὸ ἕν, τμητὸν ταύτῃ. γλίσχρον δʼ ἐστὶν ὅταν ἑλκτὸν ᾖ ὑγρὸν ὂν ἢ μαλακόν. τοιοῦτον δὲ γίγνεται τῇ ἐπαλλάξει ὅσα ὥσπερ αἱ ἀλύσεις σύγκεινται τῶν σωμάτων· ταῦτα γὰρ ἐπὶ πολὺ δύναται ἐκτείνεσθαι καὶ συνιέναι. ὅσα δὲ μὴ τοιαῦτα, ψαθυρὰ. πιλητὰ δʼ ὅσα τῶν πιεστῶν μόνιμον ἔχει τὴν πίεσιν, ἀπίλητα δὲ ὅσα ἢ ὅλως ἀπίεστα μὴ μόνιμον ἔχει τὴν πίεσιν. καὶ τὰ μὲν καυστὰ ἐστιν τὰ δὲ ἄκαυστα, οἷον ξύλον μὲν καυστὸν καὶ ἔριον καὶ ὀστοῦν, λίθος δὲ καὶ κρύσταλλος ἄκαυστον. ἔστιν δὲ καυστὰ ὅσα ἔχει πόρους [*](3 (-ε- in ras. E1) ‖ ἀλλήλους 𝔚  ‖ 4 τῶν marg. E1 ‖ συνθέτων F1 ‖ 5 τῆς διαιρἑσεως om. 𝔐 𝔅1 H ‖ 6 μὴ om. E N Henricus: ἢ 𝔅rec. Fcorr. 𝔚 ‖ ὑγρὰ del. F1 ‖ ᾖ supra add. E1: ἢ Ν1 𝔚: sue Henricus τά om. E 𝔚 𝔙rec. F corr. m.1 N rec. ‖ τοιαῦτα del. F1 ‖ τμητά J 𝔙1 ‖ 7 δὲ ex μὲν corr. F1 ‖ ἐστὶν om. F ‖ σχιστὰ καὶ τμητὰ 𝔚 ‖ 8 σχιστὸν μὲν] δὲ σχιστὰ δὲ F1: σχιστὸν ἐστι corr. F1 ‖ τὸ (post κατὰ) om. F 𝔚 9 κατὰ] καὶ κατὰ J F ‖ τὸ om. Ε 𝔚 Ap ‖ διήρηται (η prior in ras. m. rec.) Ε ‖ 1O μὲν supra add. F1 μήκει 𝔐 𝔅 F corr. m. 1 H Ν 𝔚: Longitudine Henricus ‖ τὸ ἒν πολλὰ Ν ταύτῃ ex δαύτῃ corr. Ν1 ‖ πλάτει 𝔐 𝔙 F corr. m.1 H 𝔚: πλα N: latitudine Henricus 11 τὸ ἓν πολλὰ Ν ταύτῃ om. 𝔙 rec, N ‖ γλίσχρον (γ- in ras. E1) ‖ l12 ἑλκτὸν ἢ ὑγρὸν ὅν μαλακτὸν 𝔚: ἑλκτὸν ἢ ὑγρὸν ον μαλακον η E: ἑλκτὸν ᾗ ὑγρὸν ὂν μαλακὸν ᾗ J1 H: ἑλκτὸν ἢ ὑγρὸν ὄν μαλακὸν ᾖ J rec. F1 𝔙 N: ὑγρὸν ἢ ἑλκτὸν ὃν μαλακὸν ᾖ 𝔐: ἑλκτὸν ἢ ὑγρὸν ὂν (ᾖ W Bcorr. μαλακτὸν (μαλακὸν Bcorr. ) ᾖ (om. B, ὄν W) Ap: ἑλκτὸν ἢ ὑγρὸν μαλακὸν μαλακτὸν G) Ol (cf. 330 19): tractivum vel humidum ens molle fuerit Henricus ‖ 12 ἐπαλλάξει] Ap; επαλξει E: ἕλξει 𝔚 F corr. m.1 :  tractu Henricus ‖ 13 αἱ supra add. Η1 ‖ σύγκειται E1 F | 14 ἐκτίνεσθαι E1 ‖ 15 πηλιτὰ J ‖ 16 ἀπίλητα — πίεσιν (17) marg. et supra add. F1: om. Ald.; ante ταῦτα (14) col. Cam. ‖ απειλητα E1: ἀπήλιτα J ‖ ἢ ὅσα H N: 𝔚 ‖ ἢ (post ἀπίεστα) ex corr. F1 ‖ 17 ἔχῃ H ‖ 19 δὲ (ante καὶ) om. N ‖ κρύσταλος 𝔐 ‖ ἄκαυστος 𝔚: καυστον E1: ἄκαυστα F H: ἄκαυ N: inustilia Henricus καυστὰ ex καὶ καυστὰ corr. F1 ‖ πόρους ἔχει 𝔚) δεκτικοὺς πυρὸς καὶ ὑγρότητα ἐν τοῖς κατʼ εὐθυωρίαν πόροις ἀσθενεστέραν πυρός. ὅσα δὲ μὴ ἔχει ἢ ἰσχυροτέραν, οἷον κρύσταλλος καὶ τὰ σφόδρα χλωρά, ἄκαυστα. θυμιατὰ δʼ ἐστὶ τῶν σωμάτων ὅσα ὑγρότητα ἔχει μέν, οὕτω δʼ ἔχει ὥστε μὴ ἐξατμίζειν πυρουμἔνων χωρίς· ἔστιν γὰρ ἀτμὶς ἡ ὑπὸ θερμοῦ καυστικοῦ εἰς ἀέρα καὶ πνεῦμα ἔκκρισις ἐξ ὑγροῦ διαντική. τὰ δὲ θυμιατὰ χρόνῳ εἰς ἀέρα ἐκκρίνεται, καὶ τὰ μὲν ἀφανιζόμενα ξηρά, τὰ δὲ γῆ γίγνεται. διαφέρει δʼ αὕτη ἡ ἔκκρισις, ὅτι οὔτε διαίνει οὔτε πνεῦμα γίγνεται. ἔστιν δὲ πνεῦμα ῤύσις συνεχὴς ἀέρος ἐπὶ μῆκος· θυμίασις δʼ ἐστὶν ἡ ὑπὸ θερμοῦ καυστικοῦ κοινὴ ἔκκρισις ξηροῦ καὶ ὑγροῦ ἀθρόως· διόπερ οὐ διαίνει, ἀλλὰ χρωματίζει μᾶλλον. ἔστι δʼ ἡ μὲν ξυλώδους σώματος θυμίασις καπνός. λέγω γὰρ καὶ ὀστᾶ καὶ τρίχας καὶ πᾶν [*](387b) τὸ τοιοῦτον ἐν ταὐτῷ· οὐ γὰρ κεῖται ὄνομα κοινόν, ἀλλὰ κατʼ ἀναλογίαν ὅμως ἐν ταὐτῷ πάντʼ ἐστίν, ὥσπερ καὶ Ἐμπεδοκλῆς φησιν “ταὐτὰ τρίχες καὶ φύλλα καὶ οἰωνῶν πτερὰ πυκνὰ καὶ λοπίδες γίγνονται ἐπὶ στιβαροῖσι μέλεσσιν.” ἡ δὲ πίονος θυμίασις λιγνύς, ἡ δὲ λιπαροῦ κνῖσα. διὰ τοῦτο τὸ ἔλαιον οὐχ ἕψεται οὐδὲ παχύνεται, ὅτι θυμιαιτόν [*](21 μὴ] ἢ μὴ E: non Henricus ἔχῃ J H E1: ἔχ Ν ‖ ἢ om. Ν ‖ ἰσχυρότερον Ν 22 κρύσταλος 𝔐: ὁ κρύσταλλος J F 𝔙(intercedit ras. unius litt.) Ecorr m. 1 𝔚 ‖ 23 ante θυμιατὰ inserit Th. quae vv. 387 b 13—18 reperiuntur; quos vide ‖ μὲν ἔχει H 24 ἐξατμίζειν ex ἐξατμίζει corr. 𝔙1 ‖ ἔστιν —διαντική (26) post γίγνεται (29) coll. Th. ‖ 25 καυστικοῦ] Ap Ol: ἐκκαυστικοῦ Ε: ἐγκαυστικοῦ 𝔚: ustivo Henricus ‖ καὶ om. Ecorr. m.1 𝔚: et Henricus ‖ πνεύνατος Ecorr. m.1 𝔚: spiritum Henricus ἐκκρισεις E1 ‖ 26 τὰ ex τὰ τὰ corr Ε1 ‖ θυμιάματα E1: θυμιατὰ, καὶ N ‖ 27 γῆ om. Ν 28 ἡ om. E1 ‖ ἐκκρισεις E1 29—30 ἀέρος ἐπὶ μῆκος] Ap Ol: ἐκὶ μῆκος ἀέρος E ‖ 30 ἡ om. Ν ‖ ἔκκρισις, κοινὴ Ν ‖ 31 ὑγροῦ ex τοῦ (ut videtur) corr. E1 ‖ ἀθρόως] Olp: ἀέρος J F1 𝔐 𝔙 H Ν Ε1 Ap: coartacione Henricus 32 σώματος om. 𝔚 ‖ 387 b 1 γάρ] δὲ 𝔐 𝔙 F1: δὴ corr. F1 ‖ καὶ (ante ὀστᾶ) om. Ν ‖ 2 τὸ om. Ν ‖ τοιοῦτο J ‖ αὑτῷ 𝔚 ‖ 3 κατʼ ex νατʼ corr. 𝔙1 ‖ καὶ om. Ν ‖ 5 πυκνὰ om. F ‖ λεπίδες J rec. F1 𝔙corr. m.1 H Ν Erec.: λωπίδες Fvar. 𝔚 ‖ μέλεσιν J F 𝔙 H Ν 𝔚: μελέεσσισ Erec. 6 λιγνύς supra add. Jrec. 𝔙rec. E1: (-ι- ex -ει- corr. F1) ‖ λιπαροῦ ex λιπαροῦσα (ut videtur) corr. F1 ‖ κνίσα J; κνείσα E1; κνίσσα καὶ corr. E1: κνείσσα ἢ Erec.: κνίσα καὶ 𝔙1: κνίσσα cet. ‖ 7 διὰ] διὰ δὲ ci. Th. ‖ τὸ om. F Ol ‖ οὐχ ἔψεται οὐδὲ παχύνεται] οὐ παχύνεται. ἀλλʼ οὐ δʼ ἔψεται F1; οὐχ ἔψεται οὐδὲ παχύνεται. οὐ Frec.) ἐστιν ἀλλʼ οὐκ ἀτμιστόν· ὕδωρ δʼ οὐ θυμιατὸν ἀλλʼ ἀτμιστόν. οἶνος δʼ ὁ μὲν γλυκὺς θυμιᾶται. πίων γάρ, καὶ ταὐτὰ ποιεῖ τῷ ἐλαίῳ· οὔτε γὰρ ὑπὸ ψύχους πήγνυται, καίεταί τε. ἔστιν δὲ ὀνόματι οἶνος, ἔργῳ δʼ οὐκ ἔστιν· οὐ γὰρ οἰνώδης ὁ χυμός· διὸ οὐ μεθύσκει, ὁ τυχὼν δʼ οἶνος (μικρὰν δʼ ἔχει θυμίασιν· διὸ ἀνίησιν φλόγα). καυστὰ δὲ δοκεῖ εἶναι ὅσα εἰς τέφραν διαλύεται τῶν σωμάτων. πάσχει δὲ τοῦτο πάντα ὅσα πέπηγεν ἢ ὑπὸ θερμοῦ ἢ ὑπʼ ἀμφοῖν, ψυχροῦ καὶ θερμοῦ· ταῦτα γὰρ φαίνεται κρατούμενα ὑπὸ τοῦ πυρός· ἥκιστα δὲ τῶν λίθων ἡ σφραγίς, ὁ καλούμενος ἄνθραξ. τῶν δὲ καυστῶν τὰ μὲν φλογιστά ἐστιν τὰ δʼ ἀφλόγιστα· τούτων δʼ ἔνια ἀνθρακευτά. φλογιστὰ μὲν οὖν ὅσα φλόγα δύναται παρέχεσθαι· ὅσα δὲ ἀδύνατα, ἀφλόγιστα. ἔστι δὲ φλογιστὰ ὅσα μὴ ὑγρὰ ὄντα θυμιατά ἐστιν· πίττα δὲ ἢ ἔλαιον ἢ κηρὸς μᾶλλον μετʼ ἄλλων ἢ καθʼ αὑτὰ φλογιστά· μάλιστα δʼ ὅσα καπνὸν ἀνίησιν. ἀνθρακευτὰ δʼ ὅσα τῶν τοιούτων γῆς πλέον ἔχει ἢ καπνοῦ, ἔτι δʼ ἔνια τηκτὰ ὄντα οὐ φλογιστά ἐστιν, οἷον χαλκός, καὶ [*](8 ἀλλ᾿  — θυμιατὸν (om. δʼ) supra add. Frec. ‖ ὕδωρ — ἀτμιστόν om. ἀλλὰ τμιστόν N1 ‖ 9 γάρ, καὶ γὰρ καὶ γὰρ καὶ J Fcorr. m.1 𝔐 𝔙: καὶ γὰρ καὶ H: γὰρ καὶ γάρ ἐν F1: γὰρ καὶ γὰρ Ecorr. m.1 𝔚 ‖ 1Ο ψυχροῦ 𝔚 ‖ 10—11 καίειταί τε] (Ap): καίεται E1; καὶ καίεται Ecorr. m.1 1 𝔚: crematur vero enricus ‖ 11 οὐκ ἔστιν] οὐκέτι E 𝔚: nondum Henricus ‖ 12 διὸ] διὸ καὶ 𝔚 ‖ τυχὼν  ex τυχὸν corr. (ut videtur) J1 F1 ‖ δʼ (post μικρὰν) om. J rec. E 𝔚 Olp ‖ 13 θυμίασιν] Ap Olp: ἀναθυμίασιν 𝔐 F ‖ διὸ καὶ Ap Op ἀνίησιν (-ησ- ex corr. F1) ‖ καυστὰ — ἄνθραξ (18) ante θυμιατὰ (387 a 23) coll. Th. ‖ δὲ supra add. Ε1 ‖ 15 πάντα om. Ecorr. m.1 𝔚 henricus πέπηγεν] Ol: ἐπήγνυεν 𝔙 rec.: πήγνυται E 𝔚 𝔙1: coagulata sunt Henricus ‖ ἢ (ante ὑπὸ) om. E Ol: vel Henricus ‖ 16 καὶ τε καὶ Ν Ol ‖ ταῦτα ἄπαντα E 𝔚: cuncta Henricus 17 ὁ supra add. N1; καὶ ὁ H ‖ 18 καυστῶν ex καυτῶν corr. E1; καυστῶν καὶ θυμιατῶν ci, Th. ‖ σστιν E1; εστι corr. E1; σστι Erec. ‖ ἀφλόγιστα ex ἀφλογα corr. Ε1 ‖ 19—20 marg. et supra F ‖ 19 ανθρακιστα E1: ἀνθρακεύεται Ecorr. m. 1 𝔚 (-αι in ras. m. 1): carbones faciunt Henricus 20 φλόγα δύναται παρασχέσθαι N; φλόγα παρέχεσθαι δύναται E1; δύναται φλόγα παρασχέσθαι Ecorr.  m.1 𝔚 ‖ ἀδύνατα] οὐ δύναται Ald. ‖ 21 post ὅσα in E ras. 2 litt. ‖ 22 ἢ ἔλαιον supra add. F ‖ ἢ (post ἔλαιον) ex corr. F1 ‖ 23 φλογιστά] φλογιστά ἐστι F ‖ μάλιστα ex μελιστα corr. E1: μᾶλλον H ‖ ανειησιν E1 ‖ 24 καπνόν 𝔚: fumi Henricus ἔτι] ὅτι Ecorr. m.1 𝔚 N: amplius Henricus ‖ 25 χαλκός ex φολκός corr. F1) φλογιστὰ οὐ τηκτά, οἷον ξύλον, τὰ δʼ ἄμφω, οἶον λιβανωτός. αἴτιον δʼ ὅτι τὰ μὲν ξύλα ἀθρόον ἔχει τὸ ὑγρόν, καὶ διʼ ὅλου συνεχές ἐστιν, ὥστε διακάεσθαι, ὁ δὲ χαλκὸς παρʼ ἕκαστον μὲν μέρος, οὐ συνεχὲς δέ, καὶ ἔλαττον ὥστε φλόγα ποιῆσαι· ὁ δὲ λιβανωτὸς τῇ μὲν οὕτως τῇ δʼ ἐκείνως ἔχει. φλογιστὰ δʼ ἐστὶν τῶν θυμιατῶν ὅσα μὴ τηκτά ἐστιν διὰ τὸ μᾶλλον εἶναι γῆς. (τὸ ξηρὸν γὰρ ἔχει κοινὸν τῷ πυρί· τοῦτʼ οὖν θερμὸν ἄν γένηται τὸ ξηρόν, πῦρ γίγνεται. [*](388a) διὰ τοῦτο ἡ φλὸξ πνεῦμα ἢ καπνὸς καόμενός ἐστιν.) ξύλων μὲν οὖν ἡ θυμίασις καπνός, κηροῦ δὲ καὶ λιβανωτοῦ καὶ τῶν τοιούτων καὶ πίττης, καὶ ὅσα ἔχει πίτταν ἢ τοιαῦτα, λιγνύς, ἐλαίου δὲ καὶ ὅσα ἐλαιώδη, κνῖσα, καὶ ὅσα ἥκιστα καίεται μόνα, ὅτι ὀλίγον ξηροῦ ἔχει, ἡ δὲ μετάβασις διὰ τούτου, μετὰ δʼ ἑτέρου τάχιστα· τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ πῖον, ξηρὸν λιπαρόν. τὰ μὲν οὖν ἐκθυμιώμενα τῶν ὑγρῶν ὑγροῦ μᾶλλον, ὡς ἔλαιον καὶ πίττα, τὰ δὲ καόμενα ξηροῦ.

10 τούτοις δὲ τοῖς παθήμασιν καὶ ταύταις ταῖς διαφορὸν τὰ ὁμοιομερῆ τῶν σωμάτων, ὥσπερ εἴρηται, διαφέρει ἀλλήλων κατὰ τὴν ἁφήν, καὶ ἔτι χυμοῖς καὶ ὀσμαῖς καὶ χρώμασιν· λέγω δʼ ὁμοιομερῆ οἷον τά τε μεταλλευόμενα—χαλκόν, [*](26 οὐ] καὶ οὐ 𝔐 ‖ 27 αἴτιον — ἔχει (31) om. (ut videtur) A: del. Th. (vide quae in CLASSICAL PHILOLOGY X (1915), 192—93 disserui) ‖ δʼ om. 𝔚  Henricus ‖ μὲν om. H ‖ 28 ἐστιν om. Ald. ‖ διακάεται E1: διακαίεται Ecorr. m.1 𝔚: διακαίεσθαι F Ν ‖ ὁ δὲ] (δὲ in ras. F1): καὶ Ν 29 μὲν om. Ε ‖ 30 τί . . . τί 𝔚 ‖ 31 μὴ] δὲ μὴ corr. E1 ‖ 32 τὸ ξηρὸν — ὀστῷ (388 a 2) interclusionem distinxit Th. ‖ τῷ ex το corr. E1 ‖ 388 a 1 ἂν γένηται ex γένηται ἂν corr. F1 ‖ 2 διὰ τοῦτο] καὶ vel δὲ adiciendum putat Th. ‖ καιόμενος Ecorr. 𝔚corr. 𝔙rec. F Ν ‖ ξύλων —ξηροῦ (9) del. Th. ‖ ξυλον E1 ‖ 3 λιβάνου 𝔐 𝔙: λιβάνου τοῦ E1 ‖ 4 τοιαῦτα] τοιαῦτα ἐστί corr. F1 ‖ 5 κνίσα J; κνισα E1: κνίσσα cet. ‖ ὅσα (ante ἥκιστᾳ)] OlV: supra add. F1: om. Ν OlG ‖ 6 κάεται E1 ‖ μόνα] OlV: μόνον E 𝔚 OIG: solum Henricus ‖ ξηροῦ] Ap Ol: τὸ ξηρὸν Op: ξηρὸν Ald. ‖ 7 μετὰ ex διὰ corr. E1 ‖ τὸ om. 𝔐 ‖ πῖον] πῖον· ἡ δὲ εἰς τὸ πῦρ μεταβολὴ διὰ τοῦ ξηροῦ (ξηρὸν γάρ τὸ πῦρ·) Ald. ‖ ξπρὸν ex ξιρὸν corr. E1 ‖ 8 τῶν ex corr. H1 ‖ ὑγροῦ om. Η1 ‖ 9 ὡς— πίττα marg. E1: om. Ap: habet Henricus πίτταν Ν ‖ ‖ καιόμκνα Ecorr. 𝔚  𝔙rec. F H Ν ‖ 10 δὴ F ‖ παθεσι F ‖ 11 εἴρηται ex εἰ corr. E1 ‖ διαφέρειν 𝔙: διαφέρουσιν H: διαφε Ν ‖ 12 ἀλλήλων om. N ‖ ἁρή corr. 𝔙 ‖ καὶ (ante ἔτι) om. Erec. 𝔚: et Henricus χυμοῖς καὶ ὀσμαῖς] (Op): χυμοῖς τε καὶ ὀσμαῖς Ac: ὀσμαῖς καὶ χυμοῖς E: saporibus odoribus Henricus ‖ 13 σώμαιν E: coloribus Henricus ‖ οἶον] ὄντα ὧν H: om. F)

ἄργυρον, καττίτερον, σίδηρον, λίθον, καὶ τἆλλα τὰ τοιαῦτα, καὶ ὅσα ἐκ τούτων γίγνεται ἐκκρινόμενα — καὶ τὰ ἐν τοῖς ζῴοις καὶ φυτοῖς, οἷον σάρκες, ὀστᾶ, νεῦρον, δέρμα, σπλάγχνον, τρίχες, ἶνες, φλέβες, ἐξ ὧν ἤδη συνέστηκε τὰ ἀνομοιομερῆ, οἷον πρόσωπον, χείρ, πούς, καὶ τἆλλα τὰ τοιαῦτα, καὶ ἐν φυτοῖς ξύλον, φλοιός, φύλλον, ῥίζα, καὶ ὅσα τοιαῦτα. ἐπεὶ δὲ ταῦτα μὲν ὑπ᾿ ἄλλης αἰτίας συνέστηκεν, ἐξ ὧν δὲ ταῦτα ὕλη μὲν τὸ ξηρὸν καὶ ὑγρόν, ὥστε ὕδωρ καὶ γῇ (ταῦτα γὰρ προφανεστάτην ἔχει τὴν δύναμιν ἑκάτερον ἑκατέρου), τὰ δὲ ποιοῦντα τὸ θερμὸν καὶ ψυχρόν (ταῦτα γὰρ συνίστησιν καὶ πήγνυσιν ἐξ ἐκείνων), λάβωμεν τῶν ὁμοιομερῶν ποῖα γῆς εἴδη καὶ ποῖα ὕδατος καὶ ποῖα κοινά. ἔστι δὴ τῶν σωμάτων τῶν δεδημιουργημένων τὰ μὲν ὑγρά, τὰ δὲ μαλακά, τὰ δὲ σκληρά· τούτων δὲ ὁπόσα σκληρὰ ἢ μαλακὰ πήξει ἐστίν, εἴρηται πρότερον. τῶν μὲν οὖν ὑγρῶν ὅσα μὲν ἐξατμίζεται, ὕδατος, ὅσα δὲ μή, ἢ γῆς ἢ κοινὰ γῆς καὶ ὕδατος, οἷον γάλα, ἢ γῆς καὶ ἀέρος, οἷον ξύλον, ἢ ὕδατος καὶ ἀέρος, οἷον ἔλαιον. καὶ ὅσα μὲν ὑπὸ θερμοῦ παχύνεται, κοινά (ἀπορήσειε δ᾿ ἄν τις περὶ οἴνου τῶν ὑγρῶν· τοῦτο [*](14 χρυσόν, χαλκόν E: χρυ χαλ N: (χαλκὸς καὶ τὰ λοιπὰ μὲταλλα Op): οἷον χρυσόν, χαλκὸν Mor. ‖ ἄργυρος N ‖ κατηττερον E1: κατήτερον corr.1 15 καὶ (post τοιαῦτα) om. F 𝔚 ‖ ὅσα om. E τοιούτων Ν ‖ ἐκρινόμενα J1: ἐκκρεινόμενα E1 16 καὶ (ante τὰ)] αι J rec. ‖ φωτοῖς E1 ‖ σάρκα 17 ὀστοῦν 𝔚 ‖ νεῦρα Erec, F N (ut videtur) δέρμα om. H ‖ σπλάγχνα N ‖ χρίχας N1 εινες E1 ‖ 18 δὴ Ν 𝔚 ‖ ὁμοιομερῆ 𝔙1 ‖ πρόσωπον ex corr. F1 ‖ 19 τἆλλα — καί (20) om. H ‖ φυτοῖς] τοῖς φυτοῖς 𝔐 𝔙 ‖ φλοιός ex φλσγος corr. E1 ‖ 20 φύλλον] (λ altera in ras. 2 litt. E1): φύλλον. ἶνες Ν ὅσα] ὅσα ἄλλα 𝔙 ‖ 21 ἄλλαις αἰτίαις H ‖ 22 ξηρὸν ex σκληρὸν corr. E1 ‖ ὥστε] ὡς τὸ H ‖ 23 δύναμιν] δύναμιν καὶ 𝔙1‖ 24 ψυχρόν] Ap: τὸ ψυχρὸν C 𝔚 𝔐 𝔅 ‖ γὰρ] δὲ Ecorr. m.1 𝔚: enim Henricus 26 δὲ (ut videtur) Ν: ex δὴ ἔστι corr. F1 ‖ 26—27 δεδημιουργημένων σωμάτων (τῶν altero omisso) F ‖ 27 δὲ] δὲ πεπηγότα, τούτων δὲ τὰ μὲν ci, Th, ‖ 28 τὰ om. E1 ‖ σκληρά] (post κ in J ras. unius litt.) ‖ τούτων δ᾿ ὅσα σκληρὰ ἢ μαλακὰ 𝔚: τούτων δὲ ὅσα μαλακὰ ἢ σκληρὰ Ε: ὅτι γὰρ μαλακὰ ἢ σκληρὰ ci. Th. ‖ πήξει ex πῆξις corr. E1 ‖ 30 δὲ del. E1: postea add. 1 ἢ (ante γῆς) Ac: om. E F1 Ν Henricus ‖ 31 ἢ γῆς — ἔλαιον (32) del. Th. ‖ ζύλα N: μέλι ci. Vicomercatus ‖ 33 απορησιε E1 ‖ δʼ ἄν τις] δ᾿ ἂν Ecorr. m. 1 𝔚: (fortasse) Henricus ‖ οἴνου] οἴνου τις Ecorr. m.1 𝔚: οἵνου ἀπὸ 𝔙rec. Frec.: vino Henricus ‖ τοῦτο] τοῦτο μὲν 𝔙rec. 𝔚) γὰρ καὶ ἐξατμισθείη ἄν, καὶ παχύνεται ὥσπερ ὁ νέος· αἴτιον [*](388b) δ᾿ ὅτι οὔτε ἐν ἑνὶ εἴδει λέγεται ὁ οἶνος, καὶ ὅτι ἄλλος ἄλλως· ὁ γὰρ νέος μᾶλλον γῆς ἢ ὁ παλαιός· διὸ καὶ παχύνεται τῷ θερμῷ μάλιστα καὶ πήγνυται ἧττον ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ· ἔχει γὰρ καὶ θερμὸν πολὺ καὶ γῆς, ὥσπερ ὁ ἐν Ἀρκάδίᾳ οὕτως ἀποξηραίνεται ὑπὲρ τοῦ καπνοῦ ἐν τοῖς ἀσκοῖς ὥστε ξυόμενος πίνεσθαι· εἰ δὴ ἅπας ἰλὺν ἔχει, οὕτως ἑκατέρου ἐστίν, ἢ γῆς ἢ ὕδατος, ὡς ταύτης ἔχει πλῆθος)· ὅσα δὲ ὑπὸ ψυχροῦ παχύνεται, γῆς· ὅσα δ᾿ ὑπ᾿ ἀμφοῖν, κοινὰ πλειόνων, οἷον ἔλαιον καὶ μέλι καὶ ὁ γλυκὺς οἶνος. τῶν δὲ συνεστῶτων ὅσα μὲν πέπηγεν ὑπὸ ψυχροῦ, ὕδατος, οἷον κρύσταλλος, χιών, χάλαζα, πάχρνη· ὅσα δ᾿ ὑπὸ θερμοῦ, γῆς, οἷον κέραμος, τυρός, νίτρον, ἅλες· ὅσα δ᾿ ὑπ᾿ ἀμφοῖν (τοιαῦτα δ᾿ ἐστὶν ὅσα ψύξει· ταῦτα δ᾿ ἐστὶν ὅσα ἀμφοῖν στερήσει, καὶ θερμοῦ καὶ ὑγροῦ συνεξιόντος τῷ θερμῷ· οἱ μὲν γὰρ ἅλες ὑγροῦ μόνου στερήσει πήγνυνται, καὶ ὅσα εἰλικρινῇ γῆς, ὁ δὲ κρύσταλλος θερμοῦ μόνου), ταῦτα δ᾿ ἀμφοῖν. διὸ καὶ ὑπ᾿ ἀμφοῖν καὶ εἶχεν ἄμφω. ὅσων μὲν οὖν ἅπαν ἐξικμάσθη, οἷον κέραμος ἢ ἤλεκτρον (καὶ γὰρ τὸ ἤλεκτρον, καὶ ὅσα λέγεται ὡς δάκρυα, ψύξει [*](388 b 1 καὶ (ante ἀξατμισθείη) om. H Ν Henricus ‖ ἂν ἐξατμισθείη Ν ‖ ὁ supra add. E1 ‖ αἴτιον] δῆλον E ‖ 2 ἐν om. E 𝔙corr. m.1 H: in Henricus ‖ ἑνὶ om. 𝔚 Henricus ‖ λέγεται οἷνος E 𝔚: ὁ οἶνος λέγεται F ‖ ἄλλος] ἄλλως καὶ Ecorr. m. 1 𝔚: aliud Henricus ‖ 4 τὸ θερμὸν μάλιστα Ν: μάλιστα τῷ θερμῷ J F 𝔐 𝔙 H ‖ τοῦ om. Ν ‖ 5 ὁ om. E: et (et qui) Henricus ἐν ex corr. F1 ‖ 6 οὖτος 𝔙rec. : οὔτ᾿ 𝔚 ‖ ἀναξηραίνεται E ‖ ὑπὲρ] ὑπὸ E 𝔙corr. F1 Ν ‖ ἐξαγόμενος J 𝔐 𝔙1 H: ξεόμενος corr. F1 πείνεσθαι E1; ex πήνυσθαι corr. 𝔙1: πήγνυσθαι 𝔐 H: τήκεσθαι Jvar. F1 ‖ εἶ δὴ] εἰ δὲ E1 𝔐: ἡ διον corr. E1: ἥδιον 𝔚 ‖ ἅπας ex πᾶς corr. E1 ‖ οὕτω E: οὗτος 𝔚 ‖ ἑκατερὸς H: ἑκατ?? N ‖ ἢ (ante γῆς) om. Henricus ἢ (post γῆς) καὶ Ecorr. m. 1 𝔚: et Henricus ωστεαντης E: ὡς ταῦτ᾿ 𝔚: prout ipsius Henricus πλήθει E 𝔚 𝔙roc. Fvar. m. 1: multitudinem Henricus ‖ 1Ο ὁ om. F ‖ 11 ψυχροῦ] ψυχροῦ ἐστὶ corr. F ‖ κρύσταλος 𝔐 H ‖ 12 πάχνη. πάλαζα F ‖ τυρός] κηρὸς H ‖ 13 ψύξει ex ψύξιν corr. Ν1 ‖ 14 post ὅσα in ras. unius litt. ‖ στερήσει] τῇ στερέσει corr. F ‖ καὶ θερμοῦ] (καὶ θερμ- in ras. 3 litt. E1): θερμοῦ F: et calidi Henricus: καὶ θερμοῦ διεξιόντος ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ ci, Th. ‖ 15 μὸνον H: μο Ν 16 πήγνυνται ex πήγνυται corr. E1 ‖ κρύσταλος 𝔐 H ‖ 17 μόνον Erec. F: μο Ν ‖ ὑπʼ ἀμφοῖν καὶ εἶχεν] ἔχειν 𝔚 ‖ 18 ὅσων] (-ων ex corr. F1): ὅσον Ν ‖ ἅπαξ F H ‖ 19 καὶ γὰρ τὸ ἤλεκτρον del. Th. ‖ καὶ ὅσα — ὑγρόν (24) interclusionem distinguit Th. ‖ ψέξις E: infrigidacione Henricus: καὶ ψύξει ci. Th.) ξει ἐστίν, οἷον σμύρνα, λιβανωτός, κόμμι· καὶ τὸ ἢλεκτρον δὲ τούτου τοῦ γένους ἔοικεν, καὶ πήγνυται· ἐμπεριειλημμένα γοῦν ζῷα ἐν αὐτῷ φαίνεται· ὑπὸ δὲ τοῦ ποταμοῦ τὸ θερμὸν ἐξιὸν ὥσπερ τοῦ ἑψομένου μέλιτος, ὅταν εἰς ὕδωρ ἀφεθῇ, ἐξατμίζει τὸ ὑγρόν), ταῦτα πάντα γῆς. καὶ τὰ μὲν ἄτηκτα καὶ ἀμάλακτα, οἷον τὸ ἢλεκτρον καὶ λίθοι ἔνιοι, ὥσπερ οἱ πῶροι οἱ ἐν τοῖς σπηλαίοις· καὶ γὰρ οὗτοι ὁμοίως γίγνονται τούτοις, καὶ οὐχ ὡς ὑπὸ πυρὸς ἀλλ᾿ ὡς ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ διεξιόντος τοῦ θερμοῦ συνεξέρχεται τὸ ὑγρὸν ὑπὸ τοῦ ἐξ αὐτοῦ ἐξιόντος θερμοῦ· ἐν δὲ τοῖς ἑτέροις ὑπὸ τοῦ ἔξωθεν πυρός. ὅσα δὲ μὴ ὅλα, γῆς μέν ἐστι μᾶλλον, μαλακτὰ δέ, οἷον σίδηρος καὶ κέρας. (λιβανωτοὶ δὲ καὶ τὰ τοιαῦτα παραπλησίως τοῖς ξύλοις ἀτμίζει.) ἐπεὶ οὖν τηκτά γε θετέον καὶ ὅσα τήκεται ὑπὸ πυρός, ταῦτ᾿ ἐστὶν ὑδατωδέστερα, ἔνια [*](389a) δὲ καὶ κοινά, οἷον κηρός· ὅσα δὲ ὑπὸ ὕδατος, ταῦτα δὲ γῆς· ὅσα δὲ μηδ᾿ ὑφ᾿ ἑτέρου, ταῦτα ἢ γῆς ἢ ἀμφοῖν. εἰ οὖν ἅπαντα μὲν ἢ ὑγρὰ ἢ πεπηγότα, τούτων δὲ τὰ ἐν τοῖς εἰρημένοις πάθεσιν, καὶ οὐκ ἔστιν μεταξύ, ἅπαντ᾿ ἂν εἴη εἰρημένα οἷς διαγνωσόμεθα πότερον γῆς ἢ ὕδατος ἢ πλειόλιβανωτὸν [*](2Ο E(τ et ν altera in rass. m. 1) 𝔚 ‖ κόμη E ‖ καὶ] καὶ γὰρ ci. Th. ‖ 21 ενπεριειλιμενα E1: ἐμπεριειλιγμένα 𝔚 ‖ 22 γοῦν om. F1 ‖ ἐν αὐτῷ ζῶα (ζ- ex corr. m. 1) F 22—23 δὲ τοῦ ποταμοῦ τὸ θερμὸν ἀξιὸν] E1 (ut videtur): δὲ τούτου τὸ ὑγρὸν Ecorr. m. 1 𝔚: δὲ τοῦ ποταμοῦ ἐξιόν τε τὸ θερμὸν F: flumine vero calidum egrediens Henricus 23 ἀφεθῇ] (-εθη in ras. 4 litt. F1): ἀρῆς J1 𝔐 𝔙1: ἀφʼ ἦς corr. J: ἀφὲν H ‖ 24 ἐξατμίζη 𝔅1 H ‖ ὑγρόν] ὑγρὸν πᾶν 𝔚 ‖ πάντα] πάντα μὲν 𝔐 𝔙: μὲν πάντα ci. Th. ‖ ἄτηκτα] (τ altera supra add. J1) ‖ 25 μαλακτὰ Fcorr. m. 1 𝔚 καὶ (post ἤλεκτρον) Ap: ἢ E 𝔚 N: et Henricus λίθοις ἀνίοις J1: λίθων ἔνιοι ‖ ὥσπερ] οἷον 𝔚 ‖ 26 πόροι Jcorr. m. 1 𝔐 𝔙1 H E ‖ ὅμοιοι E γίνεται N: πίγνυνται F ‖ 27 καὶ om. 𝔚 ὡς (post ἀλλʼ) om. E 𝔚 Henricus ‖ τοῦ om. F1 Ν 28 ἐξιόντος 𝔚 ‖ συνεξέρχεται—θερμοῦ (29) om. F ‖ ἀπὸ 𝔐 𝔙 H 29 πυρός] πυρός, τὰ δὲ τηκτὰ καὶ μαλακτά ci. Th. ‖ 30 ὅσον Fcorr. N ‖ δὲ (ante μὴ) om. Ecorr. m. 1 𝔚 H ‖ ὅλον Fcorr. γῆς ex γις corr. E1 ‖ μὲν om. F ‖ γίνεται (in ras. 4 litt. E1) μᾶλλον Ε 𝔚: μᾶλλον ἐστι F: magis Henricus ‖ 31 λβανωτὸς 𝔙 rec. F H N 𝔚: thus Henricus ‖ 32 ἐπεὶ ex ἐπὶ corr. E1 ‖ οὖν] ου E γε] (γ- in ras. E1) ‖ 33 πυρός] τοῦ πυρὸς F ‖ ταῦτ᾿] ταῦτα δ᾿ 𝔚 ‖ 389 a 1 ὅσα καὶ ὅσα 𝔙 ‖ ὔδατος] τοῦ ὕδατος F ‖ δὲ (post ταῦτα) om. F Ν ‖ 2 μηδ᾿] Ap: μὴ 𝔐 𝔅1 F H N: om. 𝔙rec. 𝔚 ‖ ὑπὸ μηδετέρου 𝔙rec. 𝔚 ‖ ταῦτα om. Ε 𝔚 Ap Henricus 3 τούτοις F ‖ 4 εἴη] εἴη ι F ‖ εἴη τὰ H ‖ 5 διγνωσόμεθα] δὴ γνωσόμεθα H Ν ‖ πρὸτερον J1 γῆς—πότερον (6) supra add. F1) νων κοινόν, καὶ πότερον ὑπὸ πυρὸς συνέστηκεν· ἢ ψυχροῦ ἢ ἀμφοῖν. χρυσὸς μὲν δὴ καὶ ἄργυρος καὶ χαλκὸς καὶ καττίτερος καὶ μόλυβδος καὶ ὕαλος καὶ λίθοι πολλοὶ ἀνὼνυμοι ὕδατος· πάντα γὰρ τήκεται ταῦτα θερμῷ. ἔτι οἶνοι ἔνιοι καὶ οὖρον καὶ ὄξος καὶ κονία καὶ ὀρὸς καὶ ἰχὼρ ὕδατος· πάντα γὰρ πήγνυται ψυχρῷ. σίδηρος δὲ καὶ κέρας καὶ ὄνυξ καὶ ὀστοῦν καὶ νεῦρον καὶ ξύλον καὶ τρίχες καὶ φύλλα καὶ φλοιὸς γῆς μᾶλλον· ἔτι ἢλεκτρον, σμύρνα, λίβανος, καὶ πάντα τὰ δάκρυα λεγόμενα, καὶ πῶρος, καὶ οἱ καρποί, οἷον τὰ χεδροπά, καὶ σῖτος (τὰ τοιαῦτα γὰρ τὰ μὲν σφόδρα, τὰ δὲ ἧττον μὲν τούτων, ὅμως δὲ γῆς· τὰ μὲν γὰρ μαλακτά, τὰ δὲ θυμιατὰ καὶ φύξει γεγενημένα)· ἔτι νίτρον, ἅλες, λίθων γένη, ὅσα μήτε φύξει μήτε τηκτά. οἷμα δὲ καὶ γονὴ κοινὰ γῆς καὶ ὕδατος καὶ ἀέρος, τὸ μὲν ἔχον οἷμα ἶνας μᾶλλον γῆς (διὸ φύχει πήγνυται καὶ ὑγρῷ τήκεται), τὰ δὲ μὴ ἔχοντα ἶνας ὕδατος (διὸ καὶ οὐ πήγνυται). γονὴ δὲ πήγνυται φύξει ἐξιόντος τοῦ ὑγροῦ μετὰ τοῦ θερμοῦ.

11 ποῖα δὲ θερμὰ ἢ ψυχρὰ τῶν πεπηγότων ἢ τῶν ὑγρῶν, ἐκ τῶν εἰρημένων δεῖ μεταδιώκειν. ὅσα μὲν οὖν ὕδατος, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ψυχρά, ἐὰν μὴ ἀλλοτρίαν ἔχῃ θερμότητα, οἷον κονία, οὖρον, οἶνος· ὅσα δὲ γῆς, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ θερμὰ [*](6 κοινὰ Erec. : κοινῶν 𝔚 N: communium Henricus ‖ πρότερον E1 ‖ πυρὸς] τοῦ πυρὸς F 7 καὶ (post χαλκὸς) supra add. J1 ‖ 8 καττίτερος] (τ prima in ras. E1) ‖ μόλιβδος 𝔐 𝔙corr. F 𝔚 ὕελλος 𝔙rec. Fcorr. m. 1 H Ncorr. m. 1: βέλος N1 ‖ 8—9 ἀνώνυμοι ὕδατος πολλοὶ Ν 9 ταῦτα τήκεται θερμῷ E 𝔚 Ν: ταῦτα θερμῷ τήκεται F ‖ ὅτι Ν ‖ οἴνων 10 ὄξον 𝔚 ‖ ὀρρὸς F H N 𝔚 ‖ ηχωρ E1 ‖ 11 κέρας ex κεοας corr. E1: κέραμος Ν ‖ 12 ὀστοῦν καὶ ὄνυξ F ‖ ξύλα 13 φλυος E1 ‖ 14 λίβανος] λιβανωτὸς 𝔐 𝔙 F Ν ‖ λεγόμενα om. 𝔅 ‖ πῶρος ex πορος corr. E1: οἱ πῶροι Ν 15 τὰ (ante χέδροπα) om. Ecorr. m.1 𝔚 F ( ras. unius litt.) ‖ χίδροπα 𝔙rec. : (χε- ex corr. F1): χεθρωπὰ H: χυδρωπὰ Ν ‖ σειτος E1 ‖ 16 ητον E1 ‖ 18 μήτε supra add. F1 ‖ 19—20 αἶμα δὲ καὶ γονὴ κοινὰ γῆς ὕδατος καὶ ἀέρος 𝔐; καινὰ δὲ γῆς καὶ ὕδατος καὶ ἀέρος, αἷμα καὶ γονὴ F: αἶμα δὲ καὶ γάλα κοινὰ γῆς καὶ ὕδατος καὶ ἀέρος ci. Accorambonus ‖ 2Ο οἶμα εινας E1: ἶνας αἷμα F μᾶλλον ex μᾶλλον δὲ corr. 𝔙1 ‖ διὸ] διὸ καὶ corr. E ‖ ψύξει Ε 𝔚 (ψυ- in ras. m. 1) Fcorr. m. 1 N ‖ 21 τὸ δὲ μὴ ἔχον F ‖ εινας E1 ‖ 23 μετά τοῦ] τοῦ (del. m. 1) μετὰ F ‖ 24 οἶα Ν1 ‖ 25 κρὴ Erec. 𝔚 Ac: χρει E1 ‖ ὡς ex καὶ corr. F1 ‖ 26 τὸ] Ap: om. E 𝔚 ‖ ἔχη ex ἔχει corr. Ν1 ‖ 27 ὡς] καί (si recte Bk.) F1)

διὰ τὴν τοῦ θερμοῦ δημιουργίαν, οἷον τίτανος καὶ τέφρα. δεῖ δὲ λαβεῖν τὴν ὕλην ψυχρότητά τινα εἶναι· ἐπεὶ γὰρ τὸ ξηρὸν καὶ τὸ ὑγρὸν ὕλη (ταῦτα γὰρ παθητικά), τούτων δὲ σώματα μάλιστα γῆ καὶ ὕδωρ ἐστίν (ταῦτα γὰρ ψυχρότητι ὥρισται), δῆλον ὅτι πάντα τὰ σώματα ὅσα ἑκατέρου ἁπλῶς [*](339b) τοῦ στοιχείου, ψυχρὰ μᾶλλόν ἐστιν, ἐὰν μὴ ἔχῃ ἀλλοτρίαν θερμότητα, οἷον τὸ ζέον ὕδωρ ἢ τὸ διὰ τέφρας ἠθημένον· καὶ γὰρ τοῦτο ἔχει τὴν ἐκ τῆς τέφρας θερμότητα· ἐν ἅπασι γάρ ἐστι θερμότης, ἢ πλείων ἢ ἐλάττων, τοῖς πεπυρωμένοις· διὸ καὶ ἐν τοῖς σαπροῖς ζῷα ἐγγίγνεται· ἔνεστι γὰρ θερμότης ἡ φθείρασα τὴν ἑκάστου οἰκείαν θερμότητα. ὅσα δὲ κοινά, ἔχει θερμότητα· συνέστηκε γὰρ τὰ πλεῖστα ὑπὸ θερμότητος πεψάσης. ἔνια δὲ σήψεις εἰσίν, οἷον τὰ συντηκτά· ὥστε ἔχοντα μὲν τὴν φύσιν θερμὰ καὶ οἷμα καὶ γονὴ καὶ μυελὸς καὶ ὀπὸς καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα, φθειρόμενα δὲ καὶ ἐξιστάμενα τῆς φύσεως οὐκέτι· λείπεται γὰρ ἡ ὕλη, γῆ οὖσα ἢ ὕδωρ· διὸ ἀμφότερα δοκεῖ τισιν, καὶ οἱ μὲν φυχρὰ οἱ δὲ θερμὰ ταῦτά φασιν εἶναι, ὁρῶντες, ὅταν μὲν ἐν τῇ φύσει ὦσιν, θερμά, ὅταν δὲ χωρισθῶσιν, πηγνὺμενα. ἔχει μὲν οὖν οὕτως, ὅμως δέ, ὥσπερ διώρισται, ἐν οἷς [*](29 λαβεῖν ex λαβεῖν καὶ corr. F1 ‖ ὕλῆν] ὕλην λαβεῖν (ut videtur) 1 εἷναι τινά F ‖ 30 ξηρὸν καὶ τὸ ὑγρὸν] (ξη- in ras. J1): ὑγρὸν καὶ τὸ ξηρὸν F H N: ὑγρόν τε καὶ ξηρὸν Ap ‖ δὲ] γὰρ E: autem Henricus 31 σωμάτων Ν γὰρ] δὲ Ε 𝔚: autem Henricus ‖ 32 διώρισται 𝔚 ‖ σώματα ὅσ- in ras. E1 ‖ -α ἑκατὲρου marg. E1 ‖ 389 b 1 τοῦ στοιχίου E1: τῶν στοιχείων F ‖ ἂν E 𝔚 2 τὸ (post ἢ) om. 𝔚 ‖ τέφρας] τέφρας θερμμὸτητα E: τῆς τὲφρας N ‖ ἠθούμενον Ν 4 γάρ] γὰρ (ut videtur) γάρ 𝔙1: marg. H1 θερμότης] ἡ θερμότης Ν πλείων ex πλεῖον corr. N1; πλέον 𝔚 ‖ λαττον τοῖς ex τοι corr. E1 ‖ 5 ἀπροῖς E1 ‖ ἐνγίγνεται E1: ἐγγίνονται 𝔚 ‖ 6 θερμότης ex ἡ θερμότης corr. F1 ‖ φθείρουσα 𝔐 𝔙 F H N (φθει- marg. m. rec., -ρουσα ex corr. m. 1) ‖ θερμότητα — κοινά (7) om. E ‖ 7 ὅσα — θερμότητα om. N ‖ δὲ ex δὲ ἔχει corr. 1 ἔχει del. E1 ‖ συνέστη E ‖ πλιστα E1 ‖ 8 θερμότης typothetae errore Bk. ἔνιαι N ‖ σήψεις] Ap: ex σηψις (σ- in ras.) corr. E1 ‖ εἰσίν] Ap: ἐστίν Ald. ‖ συντάγματα E: συντήγματα 𝔚 𝔐 𝔙rec. Ap: τηκτὰ F1: συντήγματα ὕδασιν ἢ καύσει corr. F: συμπηκτὰ H 10 ὀπὸς καὶ μυελὸς F ‖ 11 λιπεται E1 ‖ 12 γῆ om. E1 Henricus: γῆ supra add. E1 ‖ ἢ postea add. E1: καὶ F Ν ‖ διὸ] διὸ καὶ F ‖ 13 ταῦτα εἶναι φασίν 𝔚: φασὶ ταῦτα εἶναι 𝔙 ‖ 14 πηγνύμενα] πηγνύμενα ψυχρά Ecorr. m.1 𝔚 Fcorr. m.1: frigida Henricus ‖ 15 οὖν supra add. E1 ‖ ὅμως δὲ] Ap: ὅλως J1 Fcorr. 𝔐 𝔙1 H: ὅμως (ut videtur) F1: omnino Henricus) μὲν ἡ ὕλη ὕδατος τὸ πλεῖστον, ψυχρά (ἀντίκειται γὰρ μάλιστα τοῦτο τῷ πυρί), ἐν οἷς δὲ γῆς ἢ ἀέρος, θερμότερα. συμβαίνει δέ ποτε ταὐτὰ γίγνεσθαι θυχρδτατα καὶ θερμότατα ἀλλοτρίᾳ θερμότητι· ὅσα γὰρ μάλιστα πέπηγε καὶ στερεώτερά ἐστιν, ταῦτα ψυχρά τε μάλιστα, ἐὰν στερηθῇ θερμότητος, καὶ κάει μάλιστα, ἐὰν πυρωθῇ, οἷον ὕδωρ καπνοῦ καὶ ὁ λίθος ὕδατος καίει μᾶλλον.

12 ἐπεὶ δὲ περὶ τούτων διώρισται, καθ᾿ ἕκαστον λέγωμεν τὶ σὰρξ ἢ ὀστοῦν ἢ τῶν ἄλλων τῶν ὁμοιομερῶν· ἔχομεν γὰρ ἐξ ὧν ἡ τῶν ὁμοιομερῶν φύσις συνέστηκεν, τὰ γένη αὐτῶν, τίνος ἕκαστον γένους, διὰ τῆς γενέσεως· ἐκ μὲν γὰρ τῶν στοιχείων τὰ ὁμοιομερῆ, ἐκ δὲ τούτων ὡς ὕλης τὰ ὅλα ἔργα τῆς φύσεως. ἔστιν δ᾿ ἅπαντα ὡς μὲν ἐξ ὕλης ἐκ τῶν εἰρημένων, ὡς δὲ κατ᾿ οὐσίαν τῷ λόγῳ. ἀεὶ δὲ μᾶλλον δῆλον ἐπὶ τῶν ὑστέρων καὶ ὅλως ὅσα οἷον ὄργανα καὶ ἕνεκά του. μᾶλλον γὰρ δῆλον ὅτι ὁ νεκρὸς ἄνθρωπος ὁμωνύμως. οὕτω τοίνυν καὶ χείρ τελευτήσαντος ὁμωνύμως, καθάπερ καὶ αὐλοὶ λθινοι λεχθείησαν· οἷον γὰρ καὶ ταῦτα ὄργανα ἄττα 390a ἔοικεν εἶναι. ἧττον δ᾿ ἐπὶ σαρκὸς καὶ ὀστοῦ τὰ τοιαῦτα δῆλα. ἔτι δ᾿ ἐπὶ πυρὸς καὶ ὕδατος ἧττον· τὸ γὰρ οὗ ἕνεκα ἥκιστα ἐνταῦθα δῆλον, ὅπου δὴ πλεῖστον τῆς ὕλης· ὥσπερ γὰρ εἰ καὶ τὰ ἔσχατα ληφθείη, ἡ μὲν ὕλη οὐδὲν ἄλλο παῤ αὐτήν, [*](16 ὕδατος] τοῦ ὕδατος 𝔚 ‖ τὸ supra add. F1 ‖ πλιστον E1 ‖ 17 τοῦτο μάλιστα E 𝔚 ‖ 18—19 ψυπρότερα καὶ θερμότερα Ν ‖ 20 στερεώτατά E 𝔚 F Ap ‖ ἂν Ecorr. 𝔚 J F 𝔐 𝔙 H Ν ‖ 21 κάη 𝔐: καίει F ‖ 22 ὁ] (Ap): om. E F H ‖ κάει Ν 𝔚 ‖ 23 λέγομεν (supra add.) F1: λέ Ν ‖ 24 ὀστᾶ H ‖ 25 ὁμοιομερῶν ἀνομοιωμερῶν E1: ἀνομοιομερῶν Erec. 𝔚 Ap ‖ 26 ἑκάστου γένος 𝔚 ‖ γὰρ om F1 ‖ 27 στοιχίων E1 ‖ δὲ τούτων] Ap: τούτων δ᾿ E ‖ ὕλη Erec, ‖ ὅλα] ἄλλα (ἄ- ex corr. m. 1) H ‖ 28 ἅπαντα δὲ 𝔚 ‖ 29 αἰεί 𝔚: ἐπεὶ Νrec. ‖ μᾶλλον δὲ F: γὰρ μᾶλλον 𝔐 ‖ δῆλα 𝔐: δῆλον ὅτι κατὰ τὸν λόγον αὐτοῖς ἐστὶ τὸ εἶναι H ‖ 30 ἐπί] ἀπὸ 𝔐 Ν ὕστερον 𝔚 ‖ οἶον om. F1 (cf. v. 31) ‖ 31 δῆλον] δῆλον οἶον F (cf. v. 30) ‖ νεκρὸς om. 𝔚 ‖ οὕτω —ὁμωνύμως (22) om. H: (antecedit in 𝔙 rasura 8 litt.) ‖ 32 καὶ (post καθάπερ)] κἂν J 𝔐 𝔅1 Ν 𝔚: ἂν καὶ corr. 𝔙1 ‖ 390 a 1 ἄττα in ras. E1 ‖ 2 ἐπί ex ἐπεὶ corr. E1 ‖ 3 ἐπὶ om. Ε ‖ ἦττον] γῆς ἦττον E; ἦττον δήλη Frec, : minus Henricus: ἦττον, ἥκιστα δ᾿ ἐπὶ γῆς ci. Th. ‖ 4 δὴ] δὲ F1 H: om. Ε 𝔚 Henricus γὰρ del. F1 ‖ 5 καὶ om. E Henricus Ap ‖ ληφθείη] Erec. : λιφθει E1: λιφθείη corr. E1: λειφθείη 𝔐 𝔙)

ἡ δ᾿ οὐσία οὐδὲν ἄλλο ἢ λόγος, τὰ δὲ μεταξὺ ἀνάλογον τῷ ἐγγύς εἶναι ἕκαστον, ἐπεὶ καὶ τούτων ὁτιοῦν ἐστιν ἕνεκά του, καὶ οὐ πάντως ἔχον ὕδωρ ἢ πῦρ, ὥσπερ οὐδὲ σὰρξ οὐδὲ σπλάγχνον. τούτων δ᾿ ἔτι μᾶλλον πρόσωπον καὶ χείρ. ἅπαντα δ᾿ ἐστὶν ὡρισμένα τῷ ἔργῳ· τὰ μὲν γὰρ δυνάμενα ποιεῖν τὸ αὑτῶν ἔργον ἀληθῶς ἐστιν ἕκαστον, οἷον ὀφθαλμὸς εἰ ὁρᾷ, τὸ δὲ μὴ δυνάμενον ὁμωνύμως, οἷον ὁ τεθνεὼς ἢ ὁ λίθινος· οὐδὲ γὰρ πρίων ὁ ξύλινος, ἀλλ᾿ ἢ ὡς εἰκών. οὕτω τοίνυν καὶ σάρξ· ἀλλὰ τὸ ἔργον αὐτῆς ἧττον δῆλον ἢ τὸ τῆς γλώττης. ὁμοίως δὲ καὶ πῦρ· ἀλλ᾿ ἔτι ἧττον ἴσως δῆλον φυσικῶς ἢ τὸ τῆς σαρκὸς ἔργον. ὁμοίως δὲ καὶ τὰ ἐν τοῖς φυτοῖς καὶ τὰ ἄψυχα, οἷον χαλκὸς καὶ ἄργυρος· πάντα γὰρ δυνάμει τινί ἐστιν ἢ τοῦ ποιεῖν ἢ τοῦ πάσχειν, ὥσπερ σὰρξ καὶ νεῦρον· ἀλλ᾿ οἱ λόγοι αὐτῶν οὐκ ἀκριβεῖς. ὥστε πότε ὑπάρχει καὶ πότε οὔ, οὐ ῥᾴδιον διιδεῖν, ἂν μὴ σφόδρα ἐξίτηλον ᾖ καὶ τὰ σχήματα μόνα ᾖ λοιπά, οἷον καὶ τὰ τῶν παλαιουμένων νεκρῶν σώματα ἐξαίφνης τέφρα γίγνεται ἐν ταῖς θήκαις· καὶ καρποὶ μόνον τῷ σχήματι, [*](390b) τὴν δ᾿ αἴσθησιν οὐ φαίνονται, παλαιούμενοι σφόδρα· καὶ τὰ ἐκ τοῦ γάλακτος πηγνύμενα. τὰ μὲν οὖν τοιαῦτα μόρια θερμότητι καὶ ψυχρότητι καὶ ταῖς ὑπὸ τούτων κινήσεσιν ἐνδέχεται γίγνεσθαι, πηγνύμενα τῷ θερμῷ καὶ τῷ ψυχρῷλέγω [*](6 ἄλλο] μᾶλλον H ‖ λόγος] ὁ λόγος E (Ap) ‖ δὲ om. E ‖ 7 τῷ om. 𝔚 ‖ ἐπεὶ] εχει E ‖ 8 ἔχων Ε1 ‖ 9 δὲ τι Ν 10 τῷ] τῶν E1 ‖ τὰ] (-α ex corr. Ε) ‖ 11 ἕκαστα E; singulum Henricus ‖ ὀφθαλμὸς] ὁ ὀφθαλμὸς J ‖ 12 τὰ δὲ μὴ δυνάμενα ‖ 13 λίθινος] λίθος Jvar. ἢ (post ἀλλ᾿)] οἶον N1 ‖ εἰκών] ἡ εἰκών E ‖ 15 γλώσσης 𝔚 ‖ ἔτι] ἔστιν H ‖ ἦττον supra add. F1 ‖ 16 ἄδηλον E ‖ φυσικῶς] τοῦ πυρὸς ci, Vicomercatus: τὸ τοῦ πυρὸς ci. Id. ‖ δὲ om. 𝔐 𝔙 ‖ 17 τοῖς ex τοι corr. E1 ‖ 19 σὰρξ] καὶ κὰρξ 𝔐 𝔙 ‖ F N: cατο Henricus: καὶ ἡ σὰρξ Ap ‖ 20 ὥστε] ωστει E ὑπάρχει (-χ- in ras. Jrec.) ‖ διειδεῖν J (-ιει- in ras. m. rec.) E1: διελθεῖν F: ἰδεῖν H: διελεῖν 𝔚 (Ap): perspicere Henricus ‖ ἂν om. E: ἢ H ‖ 21 ἀξήτηλον J ‖ καὶ ex κα corr. E1 ‖ μόνον E Ap: sole Henricus 22 οἶα E: quemadmodum Henricus: ὡς Ap σώματα] Ap: σώματα, ἃ Ald. ἀξέφνης E1 ‖ 23 γίνεται τέφρα 𝔙 ‖ καρπὸς H ‖ 390 b 1 τῆ δʼ αἰσθήσει 𝔐 𝔚: κατὰ τὴν δ᾿ αἴσθησιν ci. Th. ‖ φαίνεται H παλαιούμενα 𝔐 F1 (ut videtur) H ‖ 2 ἐκ om. N ‖ τὰ μὲν—πηγνύμενα (4) om. 𝔐 ‖ 3 θερμότητος καὶ ψυχρότητος H: θερμότητος ἢ ψυχρότητι N ‖ ταῖς ex τὴν corr. F1 ‖ ὑπὸ om. E: ab Henricus: ἀπὸ Ap ‖ κίνησιν F1 ‖ 4 γίγνεσθαι ex γίγνεται corr. E1 ‖ πηγνυμένων H: πήγνυται N: πηγνύμενα ἐν F1 ‖ ψυχρῷ καὶ τῷ θερμῷ N) δ᾿ ὅσα ὁμοιομερῆ, οἷον σάρκα, ὀστοῦν, τρίχας, νεῦρον, καὶ ὅσα τοιαῦτα· πάντα γὰρ διαφέρει ταῖς πρότερον εἰρημέναις διαφοραῖς, τάσει, ἕλξει, θραύσει, σκληρότητι, μαακότητι καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς τοιούτοις· ταῦτα δὲ ὑπὸ θερμοῦ καὶ ψυχροῦ καὶ τῶν κινήσεων γίγνεται μειγνυμένων. τὰ δ᾿ ἐκ τούτων συνεστῶτα οὐδενὶ ἄν ἔτι δόξειεν τὰ ἀνομοιομερῆ, οἷον κεφαλὴ ἢ χεὶρ ἢ πούς, ἀλλ᾿ ὥσπερ καὶ τοῦ χαλκὸν μὲν ἢ ἄργυρον γενέσθαι αἰτία ψυχρότης καὶ θερμότης καὶ κίνησις, τοῦ δὲ πρίονα ἢ φιάλην ἢ κιβωτὸν οὐκέτι, ἀλλʼ ἐνταῦθα μὲν τέχνη, ἐκεῖ δὲ φύσις ἢ ἄλλη τις αἰτία. εἰ οὖν ἔχομεν τίνος χένους ἕκαστον τῶν ὁμοιομερῶν, ληπτέον καθ᾿ ἕκαστον τὶ ἐστιν, οἷον τὶ οἷμα ἢ σὰρξ ἢ σπέρμα καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον· οὕτω γὰρ ἴσμεν ἕκαστον διὰ τί καὶ τὶ ἐστιν, ἐὰν ἢ τὴν ὕλην ἢ τὸν λόγον ἔχωμεν, μάλιστα δ᾿ ὅταν ἄμφω τῆς τε γενέσεως καὶ φθορᾶς, καὶ πὸθεν ἡ ἀρχὴ τῆς κινήσεως. δηλωθέντων δὲ τούτων ὁμοίως τὰ ἀνομοιομερῆ θεωρητέον, καὶ τέλος τὰ ἐκ τούτων συνεστῶτα, οἷον ἄνθρωπον, φυτόν, καὶ τἆλλα τὰ τοιαῦτα.

[*](5 λὸγω H ‖ ὅσα in ras. E ‖ ὁμοιομερῆ ex ὁμοιομονῆ (ut videtur) corr. J1‖  ὀστοῦν, τρίχας, νεῦρον] (τρίχας ex corr., ut videtur, Nrec.): καὶ ὀστοῦν καὶ νεῦρα καὶ τρίχας E: ὀστοῦν, τρίχας, νεῦρα Ald. ‖ 6 ταῖς πρότερον εἰρημέναις ex corr. Nrec, ‖ 7—8 μαλακότητι καὶ τοῖς in spatio a m. 1 relicto et in marg. Nrec, ‖ 8—9 θερμοῦ καὶ ψυχροῦ] (Ap): ψυχροῦ καὶ θερμοῦ Ε 𝔚: calido et frigido Henricus ‖ 9 γίγνεσθαι E ‖ μιγνημένων N ‖ 10 ἔτι om. E: ἔτι εἶναι H: adhuc Henricus: (οὐκέτ᾿ ἂν Ap) ‖ δὸξιεν E1 ‖ οἷον] ἢ Ν ‖ 11 καιφαλὴ E1: (-ε- ex -υ- corr.; sequitur rasura unius litt., 𝔅) ‖ χαλκου Ν1 ‖ 12 ψυχρότης] Ap: ψυπρότητος E1: θερμότης F; frigiditatis Henricus θερμότης] Ap; θερμότητος E1: ψυχρότης F: caliditatis Henmicus ‖ καὶ post θερμότης) om. Henricus Ald. ‖ 13 πρίονα ἢ φιάλη Ν: φιάλην ἢ πρίονα F ‖ 14 τέχνει E1 ‖ φύσις] φύσις αἰτία 𝔚 ‖ εἰ] ἐπεὶ E: si Henricus ‖ ἔχοιμεν H: (-ο- ex corr. Ν) ‖ 16 τί (post οἷον) supra add. Ε1 ‖ 17 ἢ ex ᾗ corr. J1 F (ut videtur): om. E Henricus ‖ 18 τε om. Ε 𝔚 ‖ 19 ἡ supra add. J1 ‖ δηλωθέντων] δῆλον. τεθέντων H ‖ 20 τὰ ὁμοιομερῆ J F Ecorr, 𝔚: τὰ ἀνομοιομερῆ H (Ap): τὰ μοιομερῆ N: τὰ μὴ ὁμοιομερῆ E1 𝔐 𝔙: omiomeria Henricus ‖ θεωρηταιον E1 ‖ 21 οἷον — τοιαῦτα (22) om. 𝔙 ‖ ἀνθρώπων. φυτῶν 𝔚: ἄνθρωπον καὶ φυτὰ H: ἄνθρωπος φυτὸν Ν ‖  22 post τοιαῦτα praebet E αριστοτευ μετεωρολσγικῶν: δ, F τελευτὴ ἀριστοτὲλους | μετεωρολ 〈ογι〉κῶν. ᾱ. β. γ, δ, Ν τέλος τῶν δ΄ βιβλίων τῶν | μετεώρων· | τοῦ ἀριστοτέλους.)