De Specialibus Legibus (lib. i‑iv)

αἴτιον δ’ οὐ μόνον, οἶμαι, τὸ φύσεως αὐτοὺς εὐμοίρου λαχεῖν, ἀλλὰ καὶ τὸ παιδείας ὀρθῆς ἐκ πρώτης ἡλικίας ἐφάψασθαι, ἥτις ἀνεδίδαξε πρὸ τῶν ἡγεμονικῶν τὰ ἀνθρώπινα τιμᾶν, ἥτις καὶ ἐνδιαιτωμένη τῇ ψυχῇ μόνον οὐ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ὑπομιμνῄσκει τῆς ἀνθρωπότητος ἀπὸ τῶν ὑψηλῶν καὶ ὑπερόγκων ἀντισπῶσα καὶ στέλλουσα καὶ τὸ ἄνισον ἰσότητι θεραπεύουσα.

τοιγαροῦν [*](1 δή τι RMF: δήτοι L (Turn.) τῶν post ὀλίγα transp. M 2 ἀσπασάμενος M: ἀσπαζόμενος HF (Turn.) παρὼν] παρῆν F 3 ὥς γ’ RM (Tisch.): ὥς om. F (v) 4 μεταβάλλειν Rieht. 5. 6 καὶ τἀς παρασκευάς F (v), τὰς οm. RM (Tisch.) 6 μηδὲν M χρήσεσθαι v: χρήσασθαι codd. 7 μὴ πλέων, μὴ πεζεύων om. F (Turn.) αἰεὶ M (Tisch.) 7. 8 ἐπιδείξασθαι M 10 μέχρι νῦν om. F (Turn.) δ’ εἰσὶν F οἱ M 11 ἀενάου R: ἀεννάου MF (v) τινὸς om. M (Tisch.) 12 ἐφ’ ὦ M ἡμεῖς οἱ πένητες transp. M (Tisch.) τρέφονται F κεραμεᾶς Tisch.: κεραμέας M, κεραμιαίας F (v), κεραμαιουσ H 18 ὀβελίας Mang. (Tisch.): ὀβελέας M, οβελιαιουσ R, ὀβολιαίους F προσόψϊμα M 14 λεπτὴν H: λινῆν M (v), λινῆν F όθώνην F 15 καὶ στιφρὰν Tisch.: ἢ κολιστίφραν (sic) M, καὶ στριφνὴν R, καὶ στρυφνὴν F (v) ; cf. vol. IV 242,17 τὴν κοίτην R; τὴν om. MF 16 φράσας M καὶ (pro ἢ) χρυσοῦ M 17 ἀνθοβαφέσι] ἔνθα βαθέσι F (Turn.) ἐσθῆσιν ἁλουργίσιν R: ἐσθῆσι καὶ ἁλουργίσι F (v), ἐσθῆτες μαλακωτέραις πορφυραῖς M (μ. ι π. recepit 19 οἴμαι M (Tisch.): om. RF (v) αὐτῆς Μ εὐμοίρου λαχεῖν RM: ἀμοιρῆσαι F: εὐμοιρῆσαι Turn. 20 ἐφάψασθαι RM: ἅψασθαι F (Turn.) 20. 21 τἀνθρώπινα F 21 τιμᾶν om. M ἥτις om. M (Tisch.))

τὰ δὲ τῶν νεοπλούτων ἐκεῖνα πλάνῳ τινὶ τύχης εἰς πολυχρηματίαν περιηκόντων, οἳ τὸν ἀληθῆ καὶ βλέποντα πλοῦτον ἐξ ἀρετῶν τελείων συνεστῶτα καὶ τῶν κατ’ ἀρετὰς πράξεων οὐδ’ ὄναρ ἴσασι, τῷ δὲ τυφλῷ προσέπταισαν, ἐφ’ οὗ σκηριπτόμενοι κατ’ ἀναγκαῖον τὴν ἄγουσαν ὁδὸν οὐχ ὁρῶντες εἰς ἀνοδίας ἐκτρέπονται, θαυμάζοντες τὰ μηδεμιᾶς ἄξια σπουδῆς καὶ τὰ φύσει τίμια γελῶντες· οἷς ὁ ἱερὸς λόγος ὅρκον ἐν οὐ δέοντι καιρῷ ποιουμένοις οὐ μετρίως ἐπιτιμᾷ καὶ ὀνειδίζει· δυσκάθαρτοι γὰρ καὶ δυσίατοι, ὡς μηδὲ παρὰ θεῷ τῷ τὴν φύσιν ἵλεῳ συγγνώμης ἀξιοῦσθαι.

Παρθένων δὲ καὶ γυναικῶν τὸ περὶ τὰς εὐχὰς αὐτοκρατὲς ἀφείλετο, τῶν μὲν παρθένων τοὺς πατέρας κυρίους, τῶν δὲ γυναικῶν τοὺς ἄνδρας ἐπιγνώμονας ἀποφήνας εἴς τε βεβαίωσιν τῶν ὅρκων καὶ λύσιν· καὶ μήποτ’ εἰκότως· αἱ μὲν γὰρ διὰ νεότητα δύναμιν ὅρκων οὐκ ἴσασιν, ὡς χρῄζειν τῶν ἐπικρινούντων, αἱ δὲ πολλάκις ὑπ’ εὐχερείας ὀμνύουσιν, ἃ μὴ τοῖς ἀνδράσι συνοίσει· διόπερ αὐτοῖς ἀνέθηκε τὴν ἐξουσίαν τοῦ τὰ ὀμοσθέντα φυλάττειν ἢ τοὐναντίον.

χῆραι δὲ μὴ ῥᾳδίως ὀμνύτωσαν — οὐ γὰρ ἔχουσι τοὺς παραιτητάς, οὔτε ἄνδρας ὧν διεζεύχθησαν οὔτε πατέρας ἀφ’ ὧν μετανέστησαν, ὅτε τὴν πρὸς γάμον ἀποικίαν ἐστέλλοντο —, ἐπειδὴ μένειν τοὺς τούτων ὅρκους ἀναγκαῖον ἐρημίᾳ τῶν [*](1 εὐθηνίας, εὐπορίας R: εὐσθενείας, εὐπορίας F (v), εὐετηρίας, εὐθηνίας M (Tisch.) 2 καὶ ἀταμιεύτως χαριζόμενοι om. M 3 tit. περὶ παρθένων καὶ γυναικῶν μεθ’ ὅρκου τι ἐπαγγειλαμένων καὶ ἀταμιεύτως χαριζομένων (sic) hoc loco add. mg M καὶ τὰ RF: τὰ om. M (Tisch.) 4 πλάνῳ τινὶ τύχης] πλανῶνται εὐχῆς M 5 περιηκόντων] περὶ οὐκ ὄντων M ἐξ] ὑπ’ F (Turn.) 7 τυφλῷ] τύφω M ἐφ’ ὧ F (Turn.) κατ’ ἀναγκαίων F 8 ἀνοδίας RM (Tisch.): ἀνοδίαν F (v) θαυμάζονται F 9 σπουδῆς RM (Tisch.): τιμῆς F (v) 10 καιρῷ om. M (Tisch.) 10. 11 δυσκάθαρτοι RM: δυσκατόρθωτοι F (Turn.) 13 αὐτοκράτορες M 14 ἀφείλατο R, ἀφείλαντο M παρθένων R: om. MF 15 ἐπιγνώμονας R: om. MF ἀποφήναντες M εἴς τε M (Tisch.): τε om. RF (v) τῶν ὅρκων M (Tisch.): τῶν om. RF 16 post λύσιν add. τῆς μὲν πατρός, τῆς δὲ ἀνδρὸς εἶναι F (v), om. RM (Tisch.) μήποτ’ codd.: μήτ’ L, μὴν v διὰ νεότητα RF: παρθένοι M (Tisch.) 17 τὰ τῶν M ὑπ’ RM (Tisch.), ὑπὸ F2: ὑπὲρ F1L (v) 18 αὐταῖς M 19 τοῦ om. M (Tisch.) ὀμοσθέντα Tisch.: νομισθέντα RF (v), ὀνομασθέντα M; ὁρισθέντα coni. Mang. φυλάττειν RM (Tisch.): διαφυλάττειν F (v) ῥαδίως RF: ταχέως M (Tisch.) 20 οὔτ᾿ ἄνδρας F 21 τὴν om. M 22 ἠρεμία M) [*](13 Num. 30,4 sqq. 19 Num. 3010.)

ἐὰν δέ τις ἐπιορκοῦντά τινα εἰδὼς μὴ καταμηνύσῃ ἢ ἀπελέγξῃ φιλίᾳ ἢ αἰδοῖ ἢ φόβῳ διδοὺς πλέον ἢ εὐσεβείᾳ, τοῖς αὐτοῖς ἐπιτιμίοις ἔνοχος ἔστω· διαφέρει γὰρ τοῦ ἀδικεῖν οὐδὲν τὸ συνεπιγράφεσθαι ἀδικοῦντι.

δίκαι δὲ κατ’ ἐπιόρκων αἱ μὲν ἀνάκεινται τῷ θεῷ, αἱ δὲ ἀνθρώποις, θεῷ μὲν αἱ ἀνωτάτω καὶ μέγισται — ἵλεως γὰρ οὐ γίνεται τοῖς οὕτως ἀσεβοῦσιν, ἀλλὰ μένειν εἰς ἀεὶ δυσκαθάρτους ἐᾷ, δικαίως, οἶμαι, καὶ προσηκόντως· ὁ γὰρ ἀμελήσας τί δεινὸν εἰ ἀνταμεληθήσεται, οἷς δίδωσι τὰ ἴσα καρπούμενος;

— αἱ δ’ ἀπ’ ἀνθρώπων διάφοροι, θάνατος ἢ πληγαί, τῶν μὲν ἀμεινόνων καὶ περιττῶν εἰς εὐσέβειαν θανάτου δίκας βεβαιούντων, τῶν δὲ μαλακώτερον χρωμένων ὀργαῖς δημοσίᾳ μάστιγι τυπτόντων ἀναφανδὸν ἐν κοινῷ· εἰσὶ δὲ καὶ πληγαὶ τοῖς μὴ δουλοπρεπέσιν οὐκ ἔλαττον δίκης θανάτου.

Ταῦτα μὲν οὖν αἱ ῥηταὶ προστάξεις περιέχουσιν. ἔστι δὲ καὶ ἀλληγορῆσαι τὰ περὶ τὸν τόπον ἔχοντα θεωρίαν τὴν διὰ συμβόλων. εἰδέναι τοίνυν προσήκει ὅτι ὁ τῆς φύσεως ὀρθὸς λόγος πατρὸς ὁμοῦ καὶ ἀνδρὸς ἔχει δύναμιν, ἐπινοίαις διαφόροις· ἀνδρὸς μέν, ἐπειδὴ τὸν ἀρετῶν σπόρον ὥσπερ εἰς ἀγαθὴν ἄρουραν τὴν ψυχὴν καταβάλλεται, πατρὸς δ’ ὅτι βουλὰς ἀγαθὰς καὶ πράξεις καλὰς καὶ σπουδαίας γεννᾶν πέφυκε καὶ γεννήσας ἐκτρέφει ποτίμοις δόγμασιν, ἃ παιδεία καὶ σοφία χορηγοῦσι.

διάνοια δ’ ἀπεικάζεται τοτὲ μὲν παρθένῳ, τοτὲ δὲ γυναικὶ ἢ χηρευούσῃ ἢ ἀνδρὶ ἔτι ἡρμοσμένῃ· παρθένος μὲν διάνοια ἁγνὴν καὶ ἀδιάφθορον διαφυλάττουσα ἑαυτὴν ἀπό τε ἡδονῶν καὶ ἐπιθυμιῶν, ἔτι δὲ καὶ λυπῶν [*](1 τιν’ F 4 δίκαι δὲ κατ’ ἐπιόρκων RF: αἰ δὲ κατ’ ἐπιόρκων δίκαι M (Tisch.) 4.5 τῶ θεῶ RM (Tisch.): θεῶ F (v) 5 δ’ F ἀνώτατοι F; ἀνώταται Turn. ἵλεω F 6 ἀσεβοῦσιν RM (Tisch.): ἀσεβήσασιν F (v) εἰς ἀεὶ R, εἰς αἰεὶ M (Tisch.): εἰς om. F (v) ἔ ἀμελήσας R: ἀμελὴς MF 8.9 διάφοροι (??) R, διάφ(??)οροι F: διάφθοροι L, διαφοραὶ (sic) M 9 τῶν μὲν μὲν om. R) ἀμεινόνων καὶ περιττῶν RM: τούτων μὲν ἀμείνω καὶ περὶ τῶν F (Turn.) 12 ἐλάττους coni. Mang., ἐλάττων δίκη Wendl. 13 δὲ καὶ RM (Tisch.): καὶ om. F (v) 14 τὸν τόπον RM: τῶν τόπων F post θεωρίαν add. κατὰ ἀναγωγὴν M (Tisch.) 15 προσήκει ὅτι RF: ἐχρῆν ὅτι M (Tisch.), προσήκει (om. ὅτι) L (v) 16 ἐπινοίαις RF: ἐπὶ ἐννοίαις M (Tisch.) 16. 17 τὸν ἀρετῶν σπόρον R (sic correxerat Tisch.): ῳν ὢν τῶν ἀρετῶν σπόρον F (v), τὸν ἀέρα ’τον σπόρον M 19 χορηγοῦσαι M 20 διάνοια] διαδίδοται· ἁ M δὲ R ποτὲ μὲν . . . ποτὲ δὲ M 21 παρθένος RM: παρθένω F (v) μὲν RF: μὲν οὖν M (Mang. Tisch.) 21. 22 διάνοια . . . διαφυλάττουσα RM: διανοίας . . . διαφυλαττούση F; διανοίας διαφυλαττούσης Turn. 22 τῶν ἡδονῶν F ἔτι δὲ καὶ W: καὶ om. MF) [*](1 Lev. 51.)

ἣ δ’ ἂν ἀπορφανισθῇ ψυχὴ καὶ γενεᾶς τῆς κατὰ τὴν φρόνησιν καὶ ἐπιγαμίας τῆς κατὰ τὸν ὀρθὸν λόγον, χηρεύουσα τῶν καλλίστων καὶ ἔρημος οὖσα σοφίας, ὑπαίτιον ἑλομένη ζωήν, ἔνοχος ἔστω οἷς ἔγνω καθ’ ἑαυτῆς, ἰατρὸν ἁμαρτημάτων οὐκ ἔχουσα οὔθ’ ὡς ἄνδρα συμβιωτὴν οὔθ’ ὡς πατέρα γεννητὴν τὸν κατὰ σοφίαν λόγον.

Τῶν δὲ μὴ μόνον τὰς οὐσίας ἢ μέρη τούτων ἀλλὰ καὶ αὑτοὺς ἀνάθημα ποιησαμένων ἐν εὐχαῖς ὥρισε τιμάς, οὐ πρὸς κάλλος ἢ μέγεθος ἤ τι τῶν ὁμοιοτρόπων ἀπιδών, ἀλλὰ πρὸς ἀριθμὸν ἴσον, διακρίνας ἄνδρας αὐτὸ μόνον γυναικῶν καὶ νηπίους τελείων.

κελεύει γὰρ ἀπὸ μὲν εἰκοσαετίας ἄχρις ἑξηκονταετίας ἀνδρὸς εἶναι τιμὴν δραχμὰς διακοσίας νομίσματος ὁλαργύρου, γυναικὸς δὲ εἴκοσι πρὸς ταῖς ἑκατόν, ἀπὸ δὲ πενταετίας ἄχρις εἰκοσαετίας τοῦ μὲν ἄρρενος δραχμὰς ὀγδοήκοντα, τῆς δὲ θηλείας τεσσαράκοντα, ἀπὸ δὲ βρέφους εἰς πενταετίαν τοῦ μὲν ἄρρενος δραχμὰς εἴκοσι, τοῦ δὲ θήλεος δώδεκα, τῶν δ’ ὑπὲρ ἑξήκοντα ἔτη βεβιωκότων πρεσβυτῶν μὲν δραχμὰς ἑξήκοντα, πρεσβυτίδων δὲ τεσσαράκοντα.

τὰ δ’ ἴσα καὶ ἐπ’ ἀρρένων καθ’ ἡλικίαν ἑκάστην καὶ ἐπὶ θηλειῶν ὁμοίως διετάξατο, τριῶν ἕνεκα τῶν ἀναγκαιοτάτων· ἑνὸς μὲν ὅτι ἴσον ἐστὶ καὶ ὅμοιον τὸ ἀξίωμα τῆς εὐχῆς, ἐάν τε ὑπὸ μεγάλου τινὸς ἐάν τε καὶ ὑπ’ εὐτελοῦς γίνηται· δευτέρου δ’ ὅτι τοὺς εὐξαμένους ἁρμόττον οὐκ ἦν ταῖς τῶν ἀνδραπόδων ὑποβάλλεσθαι τύχαις — ἐκεῖνα γὰρ πρὸς [*](1 ἐπιβουλῶν M ἧς F: ὧν RM γεννητὴς RF: γενέτης M (Tisch.) 2 γυναικὸς codd.: γυναικὸς ἀστείας v 3 λόγος οὗτος Tisch.: λόγος οὕτως M, οὗτος λόγος RF (v) 4.5 τὴν φρόνησιν M (Tisch.): τὴν om. RF (v) 5 ὀρθὸν om. M 7 οἷς RM: ἧς F (Turn.) αὑτῆς M ἰατρὸν] παραιτητὴν coni. Mang. οὔθ’] οὐδ’ M 8 οὔθ’] οὐδ’ M 9 tit. περὶ τῶν ἑαυτοὺς ἀναθέντων add. mg M ἡ om. M αὐτοὺς F, ἑαυτοὺς M (Tisch.) 10 ἀνάθεμα M (Tisch.) 12 αὐτὸ μόνον RF: ἀπὸ μόνων M (Tisch.) 14 δὲ R: δ’ MF 14.15 πεντετίας F 15 δραχμὰς ὀγδοήκοντα R (Mang.): π΄ δραχμάς M (Tisch.), δραχμὰς om. F (Turn.) 16 μ΄ M 17 δραχμὰς RM: om. F (Turn.) κ΄ M θήλεως F ιβ΄ M ξ΄ M 18 δραχμὰς RM (Tisch.): om. F (v) ξ΄ M 18. 19 μ΄ M 19 ἐπὶ ἀρρένων F 20 διετάξατο RM (Tisch.): διέταξε F (v) 21 ἐάν τε R, ἐάν θ’ F: ἐάν τε καὶ M (Tisch.) 21. 22 ἐάν τε καὶ ὐπ’] ἡ τὸ δοκεῖν M 22 ὑπὸ F γίγνηται R, γένηται M (Tisch.) δευτέρου v: δεύτερον codd. (Tisch.) τοὺς om. M) [*](12 Lev. 27, 2 sqq.)

Ταῦτα μὲν ἐπ’ ἀνθρώπων, ἐπὶ δὲ κτηνῶν τάδε νομοθετεῖται· ἐάν τις ἀφορίσῃ κτῆνος, εἰ μὲν εἴη καθαρὸν ἔκ τινος γένους τῶν τριῶν, ἅπερ εἰς θυσίαν ἀπενεμήθη, βοῦς ἢ πρόβατον ἢ αἴξ, ἐκεῖνο καταθυέτω μὴ ὑπαλλαττόμενος μήτε χεῖρον κρείττονος μήτ’ ἄμεινον χείρονος· οὐ γὰρ πολυσαρκίᾳ καὶ πιότητι ζῴων χαίρει ὁ θεός, ἀλλ’ ἀνυπαιτίῳ τοῦ εὐξαμένου διαθέσει· ἐὰν δὲ ὑπαλλάττηται, δύο ἀνθ’ ἑνὸς καθιερούτω, τό τε ἀρχαῖον καὶ τὸ ἀντ’ ἐκείνου.

ἐὰν δέ τις εὔξηταί τι τῶν μὴ καθαρῶν κτηνῶν, ἀγέτω πρὸς τὸν δοκιμώτατον τῶν ἱερέων· ὁ δὲ τιμάσθω μὴ ὑπερβάλλων τὴν ἀξίαν, προσεπιτιθεὶς τῆς τιμῆς καὶ τὸ πέμπτον, ἵν’, εἰ δέοι καθαρὸν ἀντὶ τούτου ζῷον ἱερουργεῖν, μηδὲν ὑστερίζοι τῆς ἀξίας τιμῆς, καὶ ἄλλως ὑπὲρ τοῦ δυσωπῆσαι τὸν εὐξάμενον, ὅτι τὴν εὐχὴν ἐποιήσατο οὐ συλλογισμῷ, τὸ μὴ καθαρὸν ζῷον ὥς γ’ οἶμαι τότε νομίσας εἶναι καθαρὸν πλάνῳ διανοίας, κεκρατημένος ὑπὸ πάθους.

οἰκία δ’ εἰ γένοιτο ἀνάθημα, πάλιν ἐχέτω τιμητὴν ἱερέα· οἱ δ’ ὠνούμενοι μὴ τὰ ἴσα κατατιθέτωσαν, ἀλλ’ εἰ μὲν ὁ εὐξάμενος ἀνακομίζεσθαι προέλοιτο, ἐπιδαψιλευέσθω τὸ πέμπτον, κολάζων τὴν εὐχέρειαν καὶ ἐπιθυμίαν, διττὸν κακόν, ἐν οἷς μὲν ηὔχετο τὴν εὐχέρειαν, ἐν οἷς δ’ ἐφίεται ὧν πρότερον ἐξέστη τὴν ἐπιθυμίαν, εἰ δ’ ἕτερος, μηδὲν πλέον τῆς ἀξίας κατατιθέτω.

ὁ δ’ εὐξάμενος μὴ μακροὺς ἐμποιείτω χρόνους πρὸς τὴν ὧν ηὔξατο τελείωσιν· ἄτοπον γὰρ τὰς μὲν πρὸς ἀνθρώπους ὁμολογίας [*](1 τιμᾶται R: om. MF 1. 2 ἐπευωνίζεται RM (Tisch.): προσεπευωνίζονται F (v) 2 τρίτου v: τρίτον codd. (Tisch.) ὃ] ἔτι M (Tisch.) 4 tit. περὶ κτηνῶν ἀφορισθέντων θεῶ add. mg M περὶ ἀνθρώπων F (Turn.) τάδε RM: ταῦτα F (v) νομοθετεῖται RF: νενομοθέτηται M (Tisch.) 7 μήτε χεῖρον] μὴ τὸ χεῖρον M 8 ζῴων om. M ὁ om. M 9 δ’ F 10 τ’ F εὔξηται RM: εὕρηται F (Turn.) 12 προσεπιτιθεὶς R: προσεπιθεὶς MF καὶ ante τῆς τιμῆς transp. M (Tisch.) 13 ἀντὶ τούτου ζῶον RM: ἀντὶ τοῦ ζώου F, ἀντὶ ζώου L (Turn.) ὑστερίζοι HMF (Tisch.): ὑστερίζῃ L (v) 14 τὸν om. Tisch. 15 ὥς γ’ F: ὥς τ’ M, ὡς R τότε M (Tisch.): τοῦτο RF (v) 16 εἶναι καθαρὸν KM: om. F (Turn.) κεκρατημένος RF: κεκρατημένης M (Tisch.) ὑπὸ πάθος (sic) F 17 tit. περὶ οἰκίας ἀνατεθείσης add. mg M ἀνάθεμα F 18 τὰ ἴσα μὴ transp. R κατατιθέσθωσαν M (Tisch.) 19 κολάζον M (Tisch.) 20 διττὸν κακόν RM: διττῶν κακῶν F (Turn.) 21 πλεῖον M (Tisch.) 22 κατατιθέσθω M (Mang. Tisch.) ποιείτω M 23 τελείωσιν RM: τελείωσιν ἢ τίμησιν V (v)) [*](5 Lev. 27,9 sqq. 17 Lev. 27,14. 15.)

Ἑξῆς ἐστι κεφάλαιον τὸ περὶ τῆς ἱερᾶς ἑβδόμης, ᾧ μυρία καὶ ἀναγκαῖα ἐμφέρεται, τὰ εἴδη τῶν ἑορτῶν, αἱ τῶν φύσει μὲν ἐλευθέρων διὰ δὲ καιροὺς ἀβουλήτους θητευόντων καθ’ ἕβδομον ἐνιαυτὸν ἀφέσεις, αἱ πρὸς χρεώστας τῶν συμβαλλόντων φιλοφροσύναι τὰ δάνεια ἑβδόμῳ ἔτει τοῖς ὁμοφύλοις χαριζομένων, αἱ ἀνάπαυλαι τῆς βαθυγείου πεδιάδος τε καὶ ὀρεινῆς, αἳ γίνονται παρ’ ἑξαετίαν, τὰ περὶ τοῦ πεντηκοστοῦ ἔτους νομοθετηθέντα· ὧν καὶ ἡ ἄνευ κόπου ψιλὴ διήγησις ἱκανὴ τοὺς μὲν εὐφυεῖς τελειῶσαι πρὸς ἀρετήν, τοὺς δ’ ἀφηνιαστὰς καὶ σκληροὺς τὸ ἦθος εὐπειθεστέρους ἀπεργάσασθαι.

τὰ μὲν οὖν περὶ τῆς ἐν ἀριθμοῖς ἑβδόμης εἴρηται διὰ μακροτέρων πρότερον, ἥν τε ἔχει φύσιν ἐν δεκάδι καὶ ἣν συγγένειαν πρός τε αὐτὴν δεκάδα καὶ πρὸς τετράδα, τὴν δεκάδος ἀρχήν τε καὶ πηγήν, καὶ ὡς συντεθεῖσα μὲν ἀπὸ μονάδος ἑξῆς γεννᾷ τὸν ὀκτὼ καὶ εἴκοσι τέλειον ἀριθμὸν τοῖς αὑτοῦ μέρεσιν ἰσούμενον, εἰς δ’ ἀναλογίαν ἀχθεῖσα κύβον ὁμοῦ καὶ τετράγωνον ἀποτελεῖ, καὶ ὡς μυρία ἄλλα κάλλη θεωρημάτων ἐξ αὑτῆς ἐπιδείκνυται, περὶ ὧν οὐ καιρὸς μακρηγορεῖν. ἕκαστον δὲ τῶν προκειμένων καὶ ἐμφερομένων εἰδῶν ἐπισκεπτέον, ἀπὸ τοῦ πρώτου τὴν ἀρχὴν ποιησαμένους. ἦν δὲ πρῶτον τὸ περὶ ἑορτῶν.