Deipnosophistae

Διοκλῆς δ’ ἐν αʹ Ὑγιεινῶν ‘τὰ δὲ μαλάκια, φησί, πρὸς ἡδονὴν καὶ πρὸς τὰ ἀφροδίσια· μάλιστα δὲ οἱ πουλύποδες.’ ἱστορεῖ δ’ Ἀριστοτέλης (p. 317 R) τὸν πολύποδα ἔχειν πόδας ὀκτώ, ὧν τοὺς μὲν ἄνω δύο καὶ κάτω ἐλαχίστους, τοὺς δ’ ἐν μέσῳ μεγίστους· ἔχειν δὲ καὶ κοτυληδόνας δύο, αἷς τὴν τροφὴν προσάγεσθαι· τοὺς δ᾽ ὀφθαλμοὺς ἐπάνω τῶν δύο ποδῶν· τὸ δὲ στόμα καὶ τοὺς ὀδόντας ἐν μέσοις τοῖς ποσί. ἀναπτυχθεὶς δὲ ἐγκέφαλον ἔχει διμερῆ. ἔχει δὲ καὶ τὸν λεγόμενον θόλον, οὐ μέλανα καθάπερ σηπία ἀλλ’ ὑπέρυθρον, ἐν τῷ λεγομένῳ μήκωνι. ὁ δὲ μήκων κεῖται ἐπάνω τῆς κοιλίας οἱονεὶ κύστις. σπλάγχνον δ’ οὐκ ἔχει ἀναλογοῦν. τροφῇ δὲ χρῆται ἔστιν ὅτε καὶ τοῖς τῶν κογχυλίων σαρκιδίοις, τὰ ὄστρακα ἐκτὸς τῶν θαλαμῶν ῥίπτων· ὅθεν διαγινώσκουσιν οἱ θηρεύοντες. ὀχεύει δὲ συμπλεκόμενος καὶ πολὺν χρόνον πλησιάζει διὰ τὸ ἄναιμος εἶναι. τίκτει δὲ διὰ τοῦ λεγομένου φυσητῆρος, ὅς ἐστι πόρος τῷ σώματι. καὶ τίκτει ᾠὰ βοτρυδόν.

λέγουσι δὲ καὶ ὡς ἂν ἀπορήσῃ τροφῆς ὅτι αὑτὸν κατεσθίει. ὧν εἷς ἐστι καὶ ὁ κωμῳδιοποιὸς

1. ἐνθρύσκοισι καὶ βρακάνοις
2. καὶ στραβήλοις ζῆν· ὁπόταν δ᾽
3. ἤδη πεινῶσιν σφόδρα ...
4. ὡσπερεὶ τοὺς πουλύποδας
5. .... νύκτωρ περιτρώγειν αὑτῶν τοὺς δακτύλους;

1. πουλύπους
2. ἔχων ἁπάσας ὁλομελεῖς τὰς πλεκτάνας.
3. Β. οὐ περιβεβρωκὼς αὑτόν ἐστι, φίλτατε.

1. πουλύπου ὀργὴν ἴσχε πολυπλόκου, ὃς ποτὶ πέτρῃ
2. τῇ προσομιλήσῃ, τοῖος ἰδεῖν ἐφάνη.

1. πουλύποδός μοι, τέκνον, ἔχων νόον, Ἀμφίλοχ’ ἥρως,
2. τοῖσιν ἐφαρμόζου τῶν κεν κατὰ δῆμον ἵκηαι.

1. ‘περὶ δὲ Τροιζῆνα τὸ παλαιόν’, φησὶν ὁ αὐτὸς
   v.2.p.198

λέγεται δ’ αὐτῶν τὸν ἄρρενα ἕλκειν αἰδοιῶδές τι ἐν μιᾷ τῶν πλεκτανῶν, ἐν ᾗ αἱ δύο μεγάλαι κοτυληδόνες εἰσίν. εἶναι δὲ τοῦτο νευρῶδες μέχρι εἰς μέσην τὴν πλεκτάνην ἅπαν προσπεφυκός. ἐν δὲ πέμπτῳ μορίων φησὶν Ἀριστοτέλης (544 a 6)· ‘πουλύπους ὀχεύει τοῦ χειμῶνος καὶ τίκτει τῷ ἔαρι. φωλεύει δὲ περὶ δύο μῆνας. ἐστὶ δὲ πολύγονον τὸ ζῷον. διαφέρει δὲ ὁ ἄρρην τῆς θηλείας τῷ τε τὴν κεφαλὴν ἔχειν

‘ὁ δὲ ναυτίλος καλούμενος, φησὶν Ἀριστοτέλης (p. 320 R), πολύπους μὲν οὔκ ἐστιν, ἐμφερὴς δὲ κατὰ τὰς πλεκτάνας. ἔχει δὲ τὸ νῶτον ὀστρακόδερμον. ἀναδύνει δὲ ἐκ τοῦ βυθοῦ ἐφ’ ἑαυτὸν ἔχων τὸ ὄστρακον, ἵνα μὴ τὴν θάλατταν ἕλκῃ· ἐπαναστραφεὶς δ’ ἐπιπλεῖ ἄνω ποιήσας δύο τῶν πλεκτανῶν, αἳ μεταξὺ αὑτῶν λεπτὸν ὑμένα ἔχουσιν διαπεφυκότα, ὡς καὶ τῶν ὀρνίθων οἱ πόδες ὁρῶνται μεταξὺ τῶν δακτύλων δερμάτινον ὑμένα ἔχοντες· ἄλλας δὲ δύο πλεκτάνας καθίησιν εἰς τὴν θάλασσαν ἀντὶ πηδαλίων.

εἰς τὸν ναυτίλον τοῦτον φέρεταί τι Καλλιμάχου τοῦ Κυρηναίου ἐπίγραμμα οὕτως ἔχον (5 W)·

1. κόγχος ἐγώ, Ζεφυρῖτι, πάλαι τέρας. ἀλλὰ σὺ νῦν με,
2. Κύπρι, Σεληναίης ἄνθεμα πρῶτον ἔχεις,
3. ναυτίλος ὃς πελάγεσσιν ἐπέπλεον, εἰ μὲν ἀῆται,
4. τείνας οἰκείων λαῖφος ἀπὸ προτόνων,
5. εἰ δὲ Γαληναίη, λιπαρὴ θεός, οὖλος ἐρέσσων
6. ποσσί νιν, ὥστ’ ἔργῳ τοὔνομα συμφέρεται,
7. ἔστ’ ἔπεσον παρὰ θῖνας Ἰουλίδας, ὄφρα γένωμαι
8. σοὶ τὸ περίσκεπτον παίγνιον, Ἀρσινόη,
9. μηδέ μοι ἐν θαλάμῃσιν ἔθ᾽, ὡς πάρος, (εἰμὶ γὰρ
10. ἄπνους),
11. τίκτηται νοτερῆς ὤεον ἁλκυόνης.
12. Κλεινίου ἀλλὰ θυγατρὶ δίδου χάριν· οἶδε γὰρ ἐσθλὰ
13. ῥέζειν καὶ Σμύρνης ἐστὶν ἀπ’ Αἰολίδος.

1. τοῦτο καὶ ἐν πόντῳ καὶ ἐπὶ χθονὶ τῆς Φιλαδέλφου
2. Κύπριδος ἱλάσκεσθ’ ἱερὸν Ἀρσινόης,
3. ἣν ἀνακοιρανέουσαν ἐπὶ Ζεφυρίτιδος ἀκτῆς
4. πρῶτος ὁ ναύαρχος θήκατο Καλλικράτης.
   v.2.p.201
5. ἣ δὲ καὶ εὐπλοΐην δώσει καὶ χείματι μέσσῳ
6. τὸ πλατὺ λισσομένοις ἐκλιπανεῖ πέλαγος.

1. καὶ τὸν πετραῖον πλεκτάναις ἀναίμοσι
2. στυγῶ μεταλλακτῆρα πουλύπουν χροός.

εἴδη δ’ ἐστὶ πολυπόδων ἑλεδώνη, πολυποδίνη, βολβιτίνη, ὀσμύλος, ὡς Ἀριστοτέλης ἱστορεῖ (p. 300 R) καὶ Σπεύσιππος. ἐν δὲ τῷ περὶ ζωικῶν Ἀριστοτέλης μαλάκιά φησιν εἶναι πουλύποδας, ὀσμύλην, ἑλεδώνην, σηπίαν, τευθίδα· Ἐπίχαρμος δ’ ἐν Ἥβας γάμῳ (p. 235 L)·

1. πώλυποί τε σηπίαι τε καὶ ποταναὶ τευθίδες
2. χἀ δυσώδης βολβιτὶς γραῖαί τ’ ἐριθακώδεες.

1. πούλυποι ἔν τε Θάσῳ καὶ Καρίᾳ εἰσὶν ἄριστοι·
2. καὶ Κέρκυρα τρέφει μεγάλους πολλούς τε τὸ
3. πλῆθος.

1. πουλύποδες, γαλεοί τε κύνες.

1. ΠΑΓΟΥΡΟΙ. τούτων μέμνηται Τιμοκλῆς ἢ

1. ἁλιεὺς ὢν ἄκρος σοφίαν
2. ἐν παγούροις μὲν θεοῖς ἐχθροῖσι καὶ
3. ἰχθυδίοις εὕρηκα παντοδαπὰς τέχνας,
4. γέροντα βούγλωττον δὲ μὴ ταχέως πάνυ
5. συναρπάσομαι; καλόν γ’ ἂν εἴη.

ΠΗΛΑΜΥΣ. Φρύνιχος ἐν Μούσαις μνημονεύει (I 380 K). Ἀριστοτέλης δ’ ἐν πέμπτῳ ζῴων μορίων (543 b 2) ‘αἱ πηλαμύδες, φησί, καὶ οἱ θύννοι τίκτουσιν ἐν τῷ Πόντῳ, ἄλλοθι δὲ οὔ.’ μνημονεύει αὐτῶν καὶ Σοφοκλῆς ἐν Ποιμέσιν (fr. 460)·

1. ἔνθ’ ἡ πάροικος πηλαμὺς χειμάζεται,
2. πάραυλος Ἑλλησποντίς, ὡραία θέρους
3. τῷ Βοσπορίτῃ· τῷδε γὰρ θαμίζεται.

ΠΕΡΚΑΙ. τούτων μέμνηται Διοκλῆς καὶ Σπεύσιππος ἐν δευτέρῳ Ὁμοίων, παραπλησίας εἶναι λέγων πέρκην, χάνναν, φυκίδα. Ἐπίχαρμος δέ φησι (p 236 L)·

1. κομαρίδας τε καὶ κύνας, κέστρας τε πέρκας τ᾽ αἰόλας.

1. ἄλλοτε δ’ αὖ πέρκας, ὁτὲ δὲ στροφάδας παρὰ πέτρην
2. φυκίδας ἀλφηστήν τε καὶ ἐν χροιῇσιν ἐρυθρὸν
3. σκορπίον.
4. ΠΕΡΚΗ. καὶ ταύτης Ἐπίχαρμος ἐν Ἥβας γάμῳ

ΡΑΦΙΔΕΣ. καὶ τούτων μέμνηται Ἐπίχαρμος λέγων (p. 234 L)·

1. κὠξύρυγχοι ῥαφίδες ἵππουροί τε.

ΡΙΝΗ. Δωρίων ἐν τῷ περὶ ἰχθύων ἐν Σμύρνῃ φησὶν τὰς ῥίνας διαφόρους γίνεσθαι, καὶ πάντα δὲ τὰ σελαχώδη τὸν Σμυρναικὸν κόλπον ἔχειν διαφέροντα. Ἀρχέστρατος δέ φησιν (fr. 54 R)·

1. καὶ σελάχη μέντοι κλεινὴ Μίλητος ἄριστα
2. ἐκτρέφει· ἀλλά γε χρὴ ῥίνης λόγον ἢ πλατυνώτου
3. λειοβάτου ποιεῖσθαι. ὁμῶς κροκόδειλον ἂν ὀπτὸν
4. δαισαίμην ἀπ’ ἰπνοῦ τερπνὸν παίδεσσιν Ἰώνων.

ΣΚΑΡΟΣ. τοῦτον Ἀριστοτέλης φησὶν (p. 314 R) καρχαρόδοντα εἶναι καὶ μονήρη καὶ σαρκοφάγον ἔχειν τε στόμα μικρὸν καὶ γλῶτταν οὐ λίαν προσπεφυκυῖαν, καρδίαν τρίγωνον, ἧπαρ λευκόν, τρίλοβον, ἔχειν τε χολὴν καὶ σπλῆνα μέλανα, τῶν δὲ βραγχίων τὸ μὲν διπλοῦν, τὸ δὲ ἁπλοῦν. μόνος δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἰχθύων

1. ἁλιεύομεν σπάρους
2. καὶ σκάρους, τῶν οὐδὲ τὸ σκᾶρ θεμιτὸν ἐκβαλεῖν
3. θεοῖς.

1. σκάρον ἐξ Ἐφέσου ζήτει, χειμῶνι δὲ τρίγλαν
2. ἔσθι’ ἐνὶ ψαφαρῇ ληφθέντα Τειχιοέσσῃ
3. Μιλήτου κώμῃ Καρῶν πέλας ἀγκυλοκώλων.

1. καὶ σκάρον ἐν παράλῳ Καλχηδόνι τὸν μέγαν ὄπτα,
2. πλύνας εὖ· χρηστὸν δὲ καὶ ἐν Βυζαντίῳ ὄψει
3. καὶ μέγεθος κυκλίᾳ ἴσον ἀσπίδι νῶτα φοροῦντα.
4. τοῦτον ὅλον θεράπευε τρόπον τοιόνδε· λαβών νιν,
5. ἡνίκ’ ἂν εὖ τυρῷ καὶ ἐλαίῳ πάντα πυκασθῇ,
6. κρίβανον ἐς θερμὸν κρέμασον κἄπειτα κατόπτα.
7. πάσσειν δ’ ἁλσὶ κυμινοτρίβοις καὶ γλαυκῷ ἐλαίῳ
8. ἐκ χειρὸς κατακρουνίζων θεοδέγμονα πηγήν.

ΣΠΑΡΟΣ. τοῦτον Ἱκέσιος εὐχυλότερον μὲν

1. αὐτὸς ὁ Ποτιδὰν ἄγων γαύλοισιν ἐν Φοινικικοῖς
2. εἷκε καλλίστους αδητατήγανος ἁγεμὼν σπάρους
3. καὶ σκάρους, τῶν οὐδὲ τὸ σκᾶρ θεμιτὸν ἐκβαλεῖν θεοῖς.

1. ἢ σπάρον ἢ ὕκας ἀγεληίδας.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ. Διοκλῆς ἐν πρώτῳ τῶν πρὸς Πλείσταρχον Ὑγιεινῶν τῶν μὲν νεαρῶν φησιν ἰχθύων ξηροτέρους εἶναι τὰς σάρκας σκορπίους, κόκκυγας, ψήττας, σαργούς, τραχούρους, τὰς δὲ τρίγλας ἧττον τούτων ξηροσάρκους. οἱ γὰρ πετραῖοι μαλακοσαρκότεροί εἰσιν. Ἱκέσιος δέ φησι· ‘τῶν σκορπίων ὃ μέν ἐστι πελάγιος, ὃ δὲ τεναγώδης. καὶ ὁ μὲν πελάγιος πυρρός, ὁ δ’ ἕτερος μελανίζων. διαφέρει δὲ τῇ γεύσει καὶ τῷ τροφίμῳ ὁ πελάγιος. εἰσὶ δὲ οἱ σκορπίοι σμηκτικοί, εὐέκκριτοι, πολύχυλοι, πολύτροφοι. χονδρώδεις γάρ εἰσι.’ τίκτει δ’ ὁ σκορπίος δίς, ὥς φησιν Ἀριστοτέλης ἐν πέμπτῳ ζῴων μορίων (p. 543 a 7). Νουμήνιος δ’ ἐν Ἁλιευτικῷ (fr. 18 B)·

1. φυκίδας ἀλφηστήν τε καὶ ἐν χροιῇσιν ἐρυθρὸν
2. σκορπίον ἢ πέρκαισι καθηγητὴν μελάνουρον.

1. σκορπίοι τε ποικίλοι γλαῦκοί τε, σαῦροι πίονες.
   v.2.p.206

1. ἐν δὲ Θάσῳ τὸν σκορπίον ὠνοῦ, ἐὰν ᾖ
2. μὴ μείζων πυγόνος· μεγάλου δ’ ἀπὸ χεῖρας ἴαλλε.

ΣΚΟΜΒΡΟΣ. Ἀριστοφάνης Γηρυτάδῃ (I 434 K)· Ἱκέσιός φησι τοὺς σκόμβρους ἐλαχίστους μὲν εἶναι κατὰ τὸ μέγεθος, τροφιμωτέρους δὲ τῶν κολιῶν καὶ εὐχυλοτέρους, οὐ μὴν εὐεκκριτωτέρους. μνημονεύει αὐτῶν οὕτως καὶ Ἐπίχαρμος ἐν Ἥβας γάμῳ (p. 235 L)·

1. καὶ χελιδόνες τε μύρμαι τοί τε κολιᾶν μείζονες
2. ἐντὶ καὶ σκόμβρων, ἀτὰρ τᾶν θυννίδων γα μείονες.

ΣΑΡΓΟΙ. ‘οὗτοι, ὥς φησιν Ἱκέσιος, στύφουσι μᾶλλον καὶ τῶν μελανούρων εἰσὶ τροφιμώτεροι.’ Νουμήνιος δ’ ἐν Ἁλιευτικῷ πανοῦργον εἶναί φησι περὶ τὰς θήρας τὸν σαργόν (fr. 17 B)·

1. κόσσυφον ἢ κίχλας ἁλιειδέας, ἄλλοτε δ’ ἄλλῃ
2. σαργὸν ἐπικέλσοντα, λινοπληγέστατον ἰχθύν.

1. αἰ δὲ λῇς, σαργοί τε χαλκίδες τε καὶ τοὶ πόντιοι ...
   v.2.p.207

1. ἦν δὲ σαργῖνοί τε μελάνουροί τε καὶ ταὶ φίνταται
2. ταινίαι λεπταὶ μέν, ἁδεῖαι δέ.

1. ἡνίκα δ’ ἂν δύνοντος ἐν οὐρανῷ Ὠρίωνος
2. μήτηρ οἰνοφόρου βότρυος χαίτην ἀποβάλλῃ,
3. τῆμος ἔχειν ὀπτὸν σαργὸν τυρῷ κατάπαστον,
4. εὐμεγέθη, θερμόν, δριμεῖ δεδαιγμένον ὄξει·
5. σκληρὸς γὰρ φύσει ἐστίν. ἅπαντα δέ μοι θεράπευε
6. τὸν στερεὸν τοιῷδε τρόπῳ μεμνημένος ἰχθύν.
7. τὸν δ’ ἀγαθὸν μαλακόν τε φύσει καὶ πίονα σάρκα
8. ἁλσὶ μόνον λεπτοῖσι πάσας καὶ ἐλαίῳ ἀλείψας·
9. τὴν ἀρετὴν γὰρ ἔχει τῆς τέρψιος αὐτὸς ἐν αὑτῷ.

1. ΣΑΛΠΗ. Ἐπίχαρμος Ἥβας γάμῳ (p. 237 L)·
2. ἀόνες φάγροι τε λάβρακές τε καὶ ταὶ πίονες
3. σκατοφάγοι σάλπαι βδελυχραί, ἁδέαι δ’ ἐν τῷ θέρει.

1. σάλπην δὲ κακὸν μὲν ἔγωγε
2. ἰχθὺν εἰς ἀεὶ κρίνω· βρωτὴ δὲ μάλιστα
3. ἐστὶ θεριζομένου σίτου. λαβὲ δ’ ἐν Μυτιλήνῃ
4. αὐτήν.
   v.2.p.208

1. σάλπαι τ’ ἰσομήκεες ἰχθῦς,
2. ἅς τε βόας πορκῆες ἁλίζωοι καλέουσιν,
3. οὕνεκα γαστέρι φῦκος ἀεὶ ἀλέουσιν ὀδοῦσιν.

1. ἐκήρυξεν βόαξ,
2. σάλπης δ’ ἐσάλπιγξ’ ἕπτ’ ὀβολοὺς μισθὸν φέρων.

ΣΥΝΟΔΟΝΤΕΣ καὶ ΣΥΝΑΓΡΙΣ. καὶ τούτων Ἐπίχαρμος μέμνηται (p. 283 L)·

1. συναγρίδας μαζούς τε συνόδοντάς τ᾽ ἐρυθροποικίλους.

1. ἢ λευκὴν συνόδοντα βόηκάς τε τρικκούς τε.

1. τοῖσί κε θηρήσαιο φαγεῖν λελιημένος ἰχθὺν
2. ἠὲ μέγαν συνόδοντα ἢ ἀρνευτὴν ἵππουρον.

1. ἀτὰρ σινόδοντα μὲν ὃν ζήτει παχὺν εἶναι·
2. ἐκ πορθμοῦ δὲ λαβεῖν πειρῶ καὶ τοῦτον, ἑταῖρε.
3. ταὐτὰ δὲ ταῦτα κυρῶ φράζων καὶ πρὸς σέ, Κλέαινε·

1. τίς δ’ ἐγχέλειον ἂν φάγοι
2. ἢ κρανίον σινόδοντος;

ΣΑΥΡΟΣ. τούτου μνημονεύει Ἄλεξις ἐν Λεύκῃ μάγειρος δ’ ἐστὶν ὁ λέγων (II 344 K)·

1. ἐπίστασαι τὸν σαῦρον ὡς δεῖ σκευάσαι;
2. Β. ἀλλ’ ἂν διδάσκῃς. Α. ἐξελὼν τὰ βράγχια,
3. πλύνας, περικόψας τὰς ἀκάνθας τὰς κύκλῳ
4. παράσχισον χρηστῶς διαπτύξας θ’ ὅλον
5. τῷ σιλφίῳ μάστιξον εὖ τε καὶ καλῶς
6. τυρῷ τε σάξον ἁλσί τ’ ἠδ’ ὀριγάνῳ.

1. θύννου τεμάχη, γλάνιδος, γαλεοῦ,
2. ῥίνης, γόγγρου, κεφάλου, πέρκης,
3. σαῦρος, φυκίς, βρίγκος, τρίγλη,
4. κόκκυξ, φάγρος, μύλλος, λεβίας,
5. σπάρος, αἰολίας, θρᾷττα, χελιδών,
   v.2.p.210
6. καρίς, τευθίς, ψῆττα, δρακαινίς,
7. πουλυπόδειον, σηπία, ὀρφώς,
8. κωβιός, ἀφύαι, βελόναι, κεστρεῖς.

1. τῶν καρχαριῶν
2. νάρκη, βάτραχος, πέρκη, σαῦρος,
3. τριχίας, φυκίς, βρίγκος, τρίγλη,
4. κόκκυξ.
5. ΣΚΕΠΙΝΟΣ. τούτου μνημονεύων Δωρίων ἐν τῷ