Clarus quidam, adulescens nobilissimus, mox presbyter, nunc
felici beatus excessu, cum relictis omnibus se ad Martinum contulisset,
breui tempore ad summum fidei uirtutumque omnium
culmen enituit.
itaque cum haut longe sibi ab episcopi monasterio
tabernaculum constituisset multique apud eum fratres commorarentur,
iuuenis quidam ad eum Anatolius nomine, sub professione
monachi omnem humilitatem adque innocentiam mentitus,
accessit habitauitque aliquamdiu in commune cum ceteris.
dein
procedente tempore angelos apud se loqui solere dicebat. cum
fidem nullus adhiberet, signis quibusdam plerosque ad creden dum
coartabat. postremo eo usque processit, ut inter se ac Deum
nuntios discurrere praedicaret, iamque se unum ex profetis haberi
uolebat. Clarus tamen nequaquam ad credendum cogi poterat.
ille
ei iram Domini et praesentes plagas, cur sancto non crederet,
comminari.
postremum in hanc uocem erupisse fertur: ecce hac
nocte uestem mihi candidam Dominus de caelo dabit, qua indutus
in medio uestrum diuersabor: idque uobis signum erit, in me Dei
esse uirtutem, qui Dei ueste donatus sim.
tum uero grandis omnium
ad hanc professionem expectatio. itaque ad mediam fere
noctem fremitu terram insultantium commoueri omne monasterium
loco uisum est: cellulam autem, qua idem adulescens continebatur,
crebris cerneres micare luminibus, fremitusque in ea
discurrentium et murmur quoddam multarum uocum audiebatur.
dein facto silentio egressus unum de fratribus [Sabatium nomine]
ad se uocat tunicamque ei, qua erat indutus, ostendit.
obstupefactus
ille conuocat ceteros, ipse etiam Clarus adcurrit, adhibitoque
lumine uestem omnes diligenter inspiciunt. erat autem
summa mollitie, candore eximio, micanti purpura, nec tamen,
cuius esset generis aut uelleris, poterat agnosci: curiosis tamen
oculis aut digitis adtrectata non aliud quam uestis uidebatur.
interea Clarus fratres admonet orationi insistere, ut manifestius
eis Dominus quidnam id esset ostenderet.
itaque reliquum noctis
hymnis psalmisque consumitur. ubi inluxit dies, adprehensum
dextera ad Martinum trahere uolebat, bene conscius inludi illum
diaboli arte non posse.
tum uero reniti ac reclamare miser coepit,
interdictumque sibi esse dicebat, ne se Martino ostenderet. cumque
inuitum ire conpellerent, inter trahentium manus uestis euanuit.
unde quis dubitet hanc etiam Martini fuisse uirtutem, ut
fantasiam suam diabolus, cum erat Martini oculis ingerenda,
dissimulare diutius aut tegere non posset.